Juliusz Bursche
Stefan Płużański 1906-1970
Ochrona Zabytków 24/1 (92), 84
WSPOMNIENIE POŚMIERTNE
STEFAN PŁU ŻAŃ SKI 1906— 1970
14.IX.1970 r. zmarł docent Stefan Płużański, artysta malarz, technolog oraz w ielo le tn i zasłużony pedagog, a ostatnio K ierow nik Katedry K onserw acji Akademii Sztuk
Pięknych w W arszawie.
Doc. Stefan Płużański urodził się w 1906 r. w Radomiu lecz od najwcześmejiszych lat m ieszkał i był zw iązan y z W arszawą. W roku 1926 rozpoczął studia na Akade m ii Szutk Pięknych w W arszawie. Studia m alarstwa i rysunku odbywał pod k ie runkiem prof. M ieczysława K otarbińskiego, a grafiki u prof. W ładysława Sko czylasa. W 1934 roku otrzym uje dyplom ukończenia Akadem ii.
W okresie przedwojennym brał udział w w ielu w ystaw ach krajowych i zagranicz nych, między innym i w IPS gdzie otrzym uje nagrodę. W 1938 r. dostaje zaproszenie do udziału w w ystaw ie Instytutu Carnagie w Pittsburgu gdzie jeden z jego obrazów zostaje zakupiony do tam tejszego muzeum. Zakupują rów nież jego obrazy m uzea w Sztokholm ie i Londynie. W okresie tym należał do w arszaw skiej grupy malarzy zwanej „Bractwo św. Łukasza” oraz do stowarzyszenia pod nazwą „Blok Zawodo w ych A rtystów P lastyków ”.
W okresie okupacji w ykładał m. in. w konspiracyjnej Szkole Sztuk Zdobniczych. Po oswobodzeniu praw ego brzegu Wisły, gdzie m ieszkał na Saskiej Kępie, zgłasza się natychm iast do w ładz i 15 listopada otrzymuje polecenie zorganizow ania Sekcji Ochrony Zabytków i Dzieł Sztuki. Sekcja ta zabezpieczała w szystk ie zabytki ru chom e narażone na rabunek lub zniszczenie w skutek działań w ojennych. Po osw o bodzeniu lewobrzeżnej części W arszawy Sekcja rozciągnęła sw ą działalność na cały obszar m iasta i działała w ścisłym porozumieniu ^ N aczelną Dyrekcją Ochrony Zabytków.
W lecie 1945 roku doc. S tefan Płużański przechodzi do M inisterstwa Kultury i Sztuki na stanow isko naczelnika w ydziału i zastępcy dyrektora Departamentu Plastyki. W tym sam ym mniej w ięcej czasie bierze czynny udział w zorganizowa niu Związku Polskich Artystów P lastyków i pełni szereg funkcji w jego władzach. W m aju 1947 roku zostaje członkiem Polskiej Partii Robotniczej a następnie PZPR. Od 1948 roku pośw ięca się w yłączn ie pracy pedagogicznej. W ykłada najpierw w Państw ow ej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych a następnie w Akadem ii Sztuk Plastycznych prowadząc Katedrę studiów z natury na W ydziale Grafiki. W latach 1950—.1951 pracuje również w Państw ow ym Instytucie Sztuki. Przez cały czas po głębia sw oją znajomość technologii m alarskiej, która była jego w ielką pasją. W roku 1961 obejm uje w K atedrze K onserw acji ASP pracownie m alarstwa, ry sunku i technik m alarskich, a w roku 1964 zostaje kierow nikiem K atedry K onser w acji A kadem ii Sztuk Pięknych w W arszawie. Jako K ierownik Katedry w ykazał się w ielk ą energią i głęboką w iedzą. Planow ał znaczne rozszerzenie i pogłębienie problem atyki studiów konserwatorskich. N iestety przedwczesna i niespodziewana śm ierć nie pozw oliła mu w szystkich tych planów zrealizować.
Kultura polska, a w szczególności służba ochrony zabytków i szkolnictw o arty styczne poniosły w ielką i niepow etowaną stratę
J u liu s z B ursche
