Geografia 1. Stopnia, stacjonarne, 2020/2021, sem. 4 KARTA KURSU
Nazwa Podstawy monitoringu środowiskowego
Nazwa w j. ang. The basics of environmental monitoring
Kod Geomonitoring Punktacja ECTS* 3
Koordynator
Dr hab. inż. Wanda Wilczyńska-Michalik,
prof. UP
Zespół dydaktyczny Dr Paweł Krąż
Opis kursu (cele kształcenia)
Celem kursu jest uzyskanie przez studenta podstawowej wiedzy na temat monitorowania wybranych cech środowiska geograficznego oraz badań i oceny stanu środowiska przyrodniczego wybranych
geoekosystemów ze szczególnym uwzględnieniem badań ilościowych pozwalających na parametryzację przestrzeni przyrodniczej, ocenę jej zróżnicowania wewnętrznego i przewidywania zachodzących zmian.
Po zakończeniu kursu uczestnik posiada podstawową wiedzę na temat różnych rodzajów monitoringu, zasad prowadzenia badań monitoringowych w środowisku przyrodniczym. Zna zasady pobierania próbek i ich przechowywania, identyfikacji składników, sposoby gromadzenia wyników i metody interpretacji danych.
Warunki wstępne
Wiedza Podstawowa wiedza z zakresu geografii fizycznej oraz społeczno- ekonomicznej
Umiejętności Rozpoznaje na mapie Polski podstawowe regiony fizyczno-geograficzne, wskazuje dominanty przyrodnicze wybranych regionów Polski
Kursy Wstęp do geografii; Fizyka i chemia Ziemi; Monitoring klimatu
Efekty uczenia się
Wiedza
Efekt uczenia się dla kursu Odniesienie do efektów kierunkowych W_01 Posiada poszerzoną wiedzę na temat
najnowszych metod stosowanych w zakresie monitorowania zjawisk i procesów fizyczno- geograficznych (badanie – analiza – ocena) W_02 Zna strukturę Państwowego Monitoringu Środowiska i Programy PMŚ
W_03 Wie na czym polega struktura PMŚ i system jakości w badaniach monitoringowych
W01; W02
W06
W05
Umiejętności
Efekt uczenia się dla kursu Odniesienie do efektów kierunkowych U_01 Umie przedstawić kryteria przyrodnicze i
ekonomiczne potrzebne do zaplanowania sieci pomiarowej w ramach badań monitoringowych w różnych środowiskach geograficznych
U_02 Potrafi interpretować wyniki uzyskanych badań monitoringowych pod kątem kontroli stanu środowiska i zapobiegania niekorzystnym zmianom U_03 Na podstawie badań monitoringowych porostów potrafi przeprowadzić analizę jakości środowiska
U05
U05
U05
Kompetencje społeczne
Efekt uczenia się dla kursu Odniesienie do efektów kierunkowych K_01 Wykorzystuje zdobytą wiedzę i umiejętności z
zakresu monitoringu środowiska w aspekcie oceny funkcjonowania systemu przyrodniczego Ziemi K_02 Wykazuje krytycyzm wobec danych
dotyczących stanu środowiska i rozumie potrzebę prowadzenia systematycznych badań
monitoringowych
K01; K02
K02; K03
Organizacja
Forma zajęć Wykład (W)
Ćwiczenia w grupach
A K L S P E
Liczba godzin 10 10 EGZAMIN
Opis metod prowadzenia zajęć
Zajęcia prowadzone są w formie wykładów i ćwiczeń w systemie pracy zdalnej. Wykłady i ćwiczenia prowadzone są zdalnie poprzez aplikację Microsoft Teams (prezentacje multimedialne i dyskusja,
realizacja zadań na ćwiczeniach). Materiały z wykładu przekazywane są studentom przez prowadzącego – są to prezentacje zapisane jako pokaz slajdów programu Microsoft PowerPoint (.ppsx) i inne materiały -
np. pdf-y wybranych artykułów naukowych, zadania) umieszczane systematycznie w aplikacji Microsoft Teams w zakładce pliki.
Formy sprawdzania efektów kształcenia
E – learning Gry dydaktyczne Ćwiczenia w szkole Zajęcia terenowe Praca laboratoryjna Projekt indywidualny Projekt grupowy Udział w dyskusji Referat Praca pisemna (esej) Egzamin ustny/projekty Egzamin pisemny Inne
W01 +
W02 +
W03 + +
U01 + + +
U02 + +
U03
K01 +
K02 +
Kryteria oceny
W ramach wykładów i ćwiczeń student zobowiązany jest do wykonania co najmniej jednego projektu indywidualnego (na podstawie treści z wykładu) oraz jednego grupowego. Obecność na ćwiczeniach jest obowiązkowa z wyjątkiem osób, które w obowiązującym terminie uzyskały pisemną zgodę Dziekana d/s studenckich na zaliczenie ćwiczeń w formie eksternistycznej. Dopuszcza się jedną
nieusprawiedliwioną nieobecność. W uzasadnionych przypadkach dodatkowa nieobecność z powodu losowego zdarzenia może być usprawiedliwiona. W obu przypadkach student ustala z prowadzącym sposób zaliczenia tematu.
Egzamin – na podstawie ustnego przedstawienia własnego i grupowego projektu.
Prezentacja tematu na ostatnich zajęciach z włączoną kamerą z obu stron – prowadzący - student
Uwagi brak
Treści merytoryczne (wykaz tematów - wykłady) 1. Rodzaje monitoringu, podstawowe zasady 2. Definicja, cele, zadania i struktura PMŚ
3. Monitoring wybranych elementów środowiska przyrodniczego (powietrze, wody, gleby, monitoring hałasu, monitoring promieniowania jonizującego)
4. Monitoring Bałtyku
5. Zasady prowadzenia badań monitoringowych (od identyfikacji problemu, poprzez plan, badania do sporządzenia sprawozdania).
Treści merytoryczne (wykaz tematów - ćwiczenia)
1. Zarastanie polan pasterskich w wybranych pasmach Karpat Polskich 2. Monitoring zaniku pól pasterskich za pomocą metod teledetekcyjnych
Wykaz literatury podstawowej
1. Strategiczny program państwowego monitoringu środowiska na lata 2020-2025, Warszawa 2020; plik umieszczony w zakładce „PLIKI” (Microsoft Teams)
2. Krąż P., Hibner J., 2016, Atrakcyjność wizualna krajobrazu wybranych polan w Tatrzańskim Parku Narodowym, Problemy Ekologii Krajobrazu, T. XLI, 119–127,
3. Program Państwowego Monitoringu Środowiska na lata 2016 – 2020. Z:
http://www.gios.gov.pl/pl/stan-srodowiska/pms
4. Raporty o stanie środowiska województwa małopolskiego. Z:
http://www.krakow.pios.gov.pl/publikacje/raporty/raport15/index.htm
5. Wilczyńska-Michalik W., Michalik M. 2015. Skład i pochodzenie cząstek pyłów w powietrzu atmosferycznym w Krakowie. Aura, 3, 4-8.
6. Wilczyńska-Michalik W., Pietras B., Michalik M. 2016.Smog w Krakowie – spojrzenie w przyszłość z perspektywy historycznej. Aura, 11, 3-8
7. Wilczyńska-Michalik W., Pietras B., Samek L., Furman L., Łatkiewicz A., Rzeźnikiewicz K., Michalik M. 2015. Submikronowe pyły w powietrzu atmosferycznym w Krakowie. Aura, 8, 4-7.
Wykaz literatury uzupełniającej
1. Raporty i opracowania Biblioteki Monitoringu Środowiska (www.gios.pl)
2. Stepnowski P., Synak E., Szafranek B., Kaczyński Z., 2010: Monitoring i analityka;
zanieczyszczeń w środowisku, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego; plik umieszczony w zakładce „PLIKI” (Microsoft Teams)
3. Wskaźniki jakości wybranych zasobów środowiska (powietrza, wód powierzchniowych, wód podziemnych, wód przeznaczonych do spożycia, gleb i in.); pliki umieszczone w zakładce
„PLIKI” (Microsoft Teams)
4. Tokarczyk N., 2012, Zmiany powierzchni górnoreglowych polan gorczańskich w latach 1954- 2003, Prace Geograficzne UJ, 128, 7-16.
5. Tokarczyk N., 2013, Renaturalizacja górnoreglowych polan gorczańskich, Sylwan, 2, 113-121.
6. Tokarczyk N., 2015, Zarastanie polan reglowych w polskich Karpatach w świetle istniejących badań, Chrońmy Przyr. Ojcz. 71 (4): 243–256
Bilans godzinowy zgodny z CNPS (Całkowity Nakład Pracy Studenta)
Ilość godzin w kontakcie z prowadzącymi
Wykład 10
Konwersatorium (ćwiczenia, laboratorium itd.) 10 Pozostałe godziny kontaktu studenta z prowadzącym
Ilość godzin pracy studenta bez kontaktu z
prowadzącymi
Lektura w ramach przygotowania do zajęć 25 Przygotowanie krótkiej pracy pisemnej lub referatu
po zapoznaniu się z niezbędną literaturą przedmiotu 15 Przygotowanie projektu lub prezentacji na podany
temat (praca indywidualna w grupie) 15 Przygotowanie do egzaminu
Ogółem bilans czasu pracy 75
Liczba punktów ECTS w zależności od przyjętego przelicznika 3
