Karta pracy z języka polskiego dla uczniów gimnazjum Prawda odnaleziona – Czesław Miłosz „Oeconomia divina”
Przeczytaj po cichu i ze zrozumieniem wiersz Czesława Miłosza pt. „Oeconomia divina”.
Jeśli tekst wydał Ci się przy pierwszym czytaniu trudny i niezrozumiały, przeczytaj go ponownie bardzo powoli. W trakcie czytania notuj na marginesie to, co Cię zastanawia, czego nie rozumiesz i staraj się znaleźć na te zagadnienia najprostsze odpowiedzi. Czytaj wiersz kilka razy, a następnie odpowiedz na pytania pod utworem.
„Oeconomia divina”
Nie myślałem, że żyć będę w tak osobliwej chwili.
Kiedy Bóg skalnych wyżyn i gromów, Pan Zastępów, kyrios Sabaoth,
Najdotkliwiej upokorzy ludzi,
Pozwoliwszy im działać jak tylko zapragną, Im zostawiając wnioski i nie mówiąc nic.
Było to widowisko niepodobne, zaiste, Do wiekowego cyklu królewskich tragedii.
Drogom na betonowych słupach, miastom ze szkła i żeliwa, Lotniskom rozleglejszym niż plemienne państwa
Nagle zabrakło zasady i rozpadły się.
Nie we śnie ale na jawie, bo sobie odjęte
Trwały jak trwa to tylko, co trwać nie powinno.
Z drzew, polnych kamieni, nawet cytryn na stole Uciekła materialność i widmo ich
Okazywało się pustką, dymem na kliszy.
Wydziedziczona z przedmiotów mrowiła się przestrzeń.
Wszędzie było nigdzie i nigdzie, i wszędzie.
Litery ksiąg srebrniały, chwiały się, nikły.
Ręka nie mogła nakreślić znaku palmy, znaku rzeki, ni nieba ibisa.
Wrzawą wielu języków ogłoszono śmiertelność mowy.
Zabroniona była skarga, bo skarżyła się samej sobie.
Ludzie, dotknięci niezrozumiałą udręką,
Zrzucali suknie na placach żeby sądu wzywała ich nagość.
Ale na próżno tęsknili do grozy, litości i gniewu.
Za mało uzasadnione Były praca i odpoczynek I twarz i włosy i biodra I jakiekolwiek istnienie.
Berkeley, 1973.
1. Do zrozumienia treści wiersza potrzebne Ci jest dokładne wyjaśnienie tytułu, który w dosłownym znaczeniu tłumaczy się jako „Boska ekonomia”, a interpretując go w duchu teologicznym – „boski plan zbawienia świata”.
2. Określ tematykę wiersza, czyli jego warstwę
znaczeniową. ...
...
...
3. Jaki wizerunek Boga wyłania się z pierwszych wersów tekstu? Z którego Testamentu wywodzi się taki obraz
Boga? ...
...
...
4. Jaki jest człowiek w tej wizji
świata? ...
...
5. Dlaczego człowiek ukazany jest jako naga istota? Czego symbolem jest nagość?
Przywołaj tu obrazy ukazujące Sąd Ostateczny, np. fresk Michała Anioła w Kaplicy Sykstyńskiej w Watykanie czy tryptyk Hansa Memlinga, ale również filmy
o zagładzie ludzi w
Oświęcimiu. ...
...
...
...
6. Przytocz cytat, który ilustruje samotność człowieka we
wszechświecie: ...
...
...
...
7. Dlaczego Bóg zostawił ludzi samych
sobie? ...
...
...
8. Jedną z królewskich tragedii jest „Antygona” Sofoklesa. Jaką postawę Boga i ludzi ma na myśli podmiot liryczny w wierszu, mówiąc „było to widowisko niepodobne (...) do królewskich
tragedii”? ...
...
...
9. W jakim tempie następował rozwój cywilizacji na świecie? Wymień elementy wielkich przedsięwzięć człowieka zawartych w
wierszu. ...
...
...
10. Czy współczesne cywilizacje poświęcają wiele uwagi religii? Daj
przykłady. ...
...
...
...
...
11. Jan Paweł II mówił, że świat bez Boga to świat chaosu, „cywilizacja śmierci”. Co spotka taką cywilizację w wierszu Czesława Miłosza? Poprzyj swoje stanowisko odpowiednim cytatem z
wiersza. ...
...
...
12. Które słowa poety oddają wielką pustkę obejmującej
świat? ...
...
13. Podsumuj swoje ustalenia, uzupełniając odpowiednimi wyrazami wniosek: Wiersz
„Oeconomia divina” jest ... dla współczesnego świata, ujętą w formę ... wizji. Poucza on, że tylko
istnienie ...gwarantuje istnienie uporządkowanego świata.
