Poselstwo krzyżackie Przed bitwą − fragment powieści Krzyżacy Henryka Sienkiewicza
1. Cele lekcji
a) Wiadomości Uczeń:• zna biografię Henryka Sienkiewicza,
• zna cechy powieści historycznej.
b) Umiejętności Uczeń:
• potrafi opisać sytuację, która miała miejsce przed bitwą,
• umie wyodrębnić w tekście postacie i wydarzenia historyczne,
• potrafi wskazać różnice i podobieństwa pomiędzy tekstem powieści a adaptacją filmową.
2. Metoda i forma pracy
• Praca z tekstem,
• pogadanka heurystyczna,
• metoda oglądowa,
• praca całą klasą,
• praca w grupach.
3. Środki dydaktyczne
• Fragment filmu Krzyżacy w reżyserii Aleksandra Forda przedstawiający bitwę pod Grunwaldem,
• tekst powieści H. Sienkiewicza Krzyżacy.
4. Przebieg lekcji
a) Faza przygotowawcza
1. Nauczyciel sprawdza listę obecności.
2. Następnie pyta uczniów, jakie znają adaptacje filmowe utworów literackich.
3. Uczący wymienia tytuły adaptacji filmowych dzieł literackich a uczniowie podają autorów dzieł, np.
• Pan Tadeusz, reż. Andrzej Wajda (Pan Tadeusz Adama Mickiewicza),
• W pustyni i w puszczy, reż. Gavin Hood (W pustyni i w puszczy Henryka
Sienkiewicza),
• Lalka, reż. Wojciech J. Has (Lalka Bolesława Prusa),
• Dulscy, reż. Jan Rybkowski (Moralność pani Dulskiej Gabrieli Zapolskiej).
b) Faza realizacyjna
1. Uczniowie przypominają kim był Henryk Sienkiewicz (najważniejsze fakty z życia pisarza, utwory i ich tematyka oraz kiedy i za co otrzymał Literacką Nagrodę Nobla).
2. Nauczyciel przedstawia prezentację maturalną na temat życia i twórczości Henryka Sienkiewicza, a następnie zapisuje temat lekcji.
3. Uczniowie oglądają fragment filmu Krzyżacy (bitwa pod Grunwaldem) oraz zapisują w zeszytach tytuł filmu oraz jego reżysera.
4. Następuje głośne czytanie fragmentu powieści Krzyżacy Henryka Sienkiewicza przez ucznia.
5. Obecni w klasie, zostają podzieleni na dwie grupy (podział dotyczy tylko zadań, bowiem na tym etapie lekcji uczniowie pracują w parach) i mają do wykonania konkretne polecenie.
• Grupa I - Znajdź różnice w przedstawieniu przygotowania do bitwy pod Grunwaldem w powieści Krzyżacy Henryka Sienkiewicza oraz w oglądanej adaptacji filmowej.
• Grupa II - Znajdź podobieństwa w przedstawieniu przygotowania bitwy pod
Grunwaldem w powieści Henryka Sienkiewicza Krzyżacy oraz w oglądanej adaptacji filmowej.
6. Po zakończeniu pracy grupy przedstawiają swoje propozycje.
7. Uczniowie notują w zeszytach polecenia:
• Wypisz postacie historyczne, występujące we fragmencie powieści.
• Określ miejsce akcji.
• Co herold podarował królowi Władysławowi? Co miał oznaczać ten gest?
8. Omówienie poleceń przez nauczyciela, praca uczniów.
9. Uczniowie czytają odpowiedzi oraz sprawdzają w encyklopedii lata, w których żył Henryk Sienkiewicz i datę napisania Krzyżaków. Porównują te daty z datą bitwy pod Grunwaldem. Zastanawiają się, skąd autor czerpał wiadomości na temat bitwy, wyglądu jej bohaterów, otoczenia itp.
10. Nauczyciel wyjaśnia, że Krzyżacy to powieść historyczna i prosi o zanotowanie w zeszytach cech powieści historycznej:
• fabuła umieszczona w dawnej epoce,
• prawda historyczna i postacie autentyczne łączone są z wydarzeniami i bohaterami fikcyjnymi,
• często stosowana jest archaizacja języka (nauczyciel wyjaśnia pojęcie archaizacji).
11. Klasa tym razem zostaje podzielona na cztery grupy, które mają przygotować prezentację sceny, przedstawionej we fragmencie powieści.
12. Uczniowie odgrywają scenki.
c) Faza podsumowująca
Podsumowanie wiadomości zdobytych w toku lekcji.
5. Bibliografia
H. Sienkiewicz, Krzyżacy, Greg, Kraków 2003.
6. Załączniki
brak
7. Czas trwania lekcji
2 × 45 minut
8. Uwagi do scenariusza
brak
