Małgorzata Fiszer, Michał
Michałkiewicz
Ocena stanu zanieczyszczenia Jeziora
Lednica na podstawie badań
fizyko-chemicznych epilimnionu i
hypolimnionu
Studia Lednickie 5, 269-282
1998
STUDIA LEDNICKIE V Poznan — Lednica 1998
M A Ł G O R Z A T A F IS Z E R , M IC H A Ł M IC H A Ł K IE W IC Z
Instytut In żynierii Ś ro d o w isk a Politechniki Poznańskiej
O C E N A ST A N U Z A N IE C Z Y S Z C Z E N IA JE Z IO R A LE D N IC A
N A P O D ST A W IE B A D A Ń F IZ Y K O -C H E M IC Z N Y C H E P IL IM N IO N U
I H Y P O L IM N IO N U
1.
W S T Ę P
Jeziora będąc zbiornikam i dużej ilości w ody m ają p ow ażne znaczenie dla k sz tał
tow ania się bilansu w odnego kraju i są jed n o cześn ie istotnym i zasobam i naszej przyrody
ze specyficznym i zespołam i roślin i zw ierząt, których zachow anie d la przyszłych p o
koleń je s t naszym obow iązkiem . Jak w ynika z najnow szych badań (A tlas stanu czystości
je z io r Polski — C ydzik i in. 1995) stan jak o ści w ód je z io r w Polsce należy uznać
za w ysoce niepokojący.
Jeziora o w odach niskiej jak o ści należące do najniższej, III klasy czystości oraz
te, w których ja k o ść w ody nie m ieściła się ju ż w żadnej klasie (tzw. w ody pozaklasow e)
stanow ią 58% w szystkich badanych jezio r.
P rzyczynam i zanieczyszczenia w ód jezio rn y ch są niedostatecznie oczyszczane ście
ki odprow adzane do nich bezpośrednio lub też do ich dopływ ów . Inną p rzyczyną je s t
intensyw ne użytkow anie rekreacyjne o raz gospodarka rolna na terenie zlew ni. Z asad
niczym pow odem pogarszania się ja k o śc i w ody w jezio rach je s t nadm ierny dopływ
pierw iastków biogennych, to znaczy takich, które stym ulują rozw ój roślinności.
Jezioro L ednica będące przedm iotem niniejszej pracy je s t jed n y m z przykładów
postępującej degradacji i eutrofizacji polskich w ód pow ierzchniow ych. Z an ieczy sz
czenia dopływ ają doń zarów no ze zlew ni ja k i ze zw iew ni, a dodatkow ym zagrożeniem
dla tego zbiornika je s t je g o atrakcyjność turystyczna.
Jezioro le d n ic a , stanow iące integralną część L ednickiego Parku K rajobrazow ego,
jest od w ielu lat obiektem badań pracow ników L aboratorium B iologii S anitarnej Z a
kładu Z aopatrzenia w W o d ę i O chrony Ś rodow iska P olitechniki Poznańskiej.
W latach 1 9 8 6 - 1990 w ram ach C entralnego Program u Badań P odstaw ow ych
04.10.01.02.02.06. realizow ane b yło zadanie badaw cze „W pływ antropopresji na e le
menty abiotyczne w ekosystem ie je z io ra L ednica” . W yniki tych badań zostały op u b
likow ane w Z eszycie nr 41 S G G W A R w W arszaw ie ( 1990) oraz w Studiach Lednickich
nr II (Pańczakow a 1991).
270
MAŁGORZATA FISZER, MICHAŁ MICHALKIEWICZT echnology ze Szw ecji m iędzynarodow y obóz naukow y LED N IC A ’90, w czasie któ
rego przeprow adzono badania w ody z je z io ra L ednica oraz zanieczyszczenia pow ietrza
na terenie L ednickiego Parku K rajobrazow ego,
Przez trzy następne lata ( 1 9 9 0 - 1993) nie przeprow adzono badań tego akw enu.
D opiero od 26.07. do 5.08.1993 roku, w ram ach praktyk studenckich, odbył się O bóz
N aukow y L ED N IC A ’93. K rótkie spraw ozdanie przedstaw iono w Studiach Lednickich
nr Ili (M ichalkiew icz 1994). U czestnikam i obozu byli studenci III roku Z akładu Z a
opatrzenia w W odę i O chrony Środow iska Politechniki Poznańskiej.
Celem O bozu N aukow ego było:
— określenie aktualnego stanu zanieczyszczenia jezio ra na podstaw ie bad ań fizy
ko-chem icznych w ody
— porów nanie uzyskanych w yników z danym i z lat ubiegłych
— przeprow adzenie inw entaryzacji dopływ ów (cieków ) uchodzących do badanego
akwenu
— określenie stanu zanieczyszczenia studni zlokalizow anych w bezpośrednim są
siedztw ie jezio ra
— zapoznanie się ze sposobam i zaopatrzenia w w odę m iejscow ości zlokalizow a
nych w obrębie jezio ra
— poznanie procesu otrzym yw ania w ody pitnej n a przykładzie Stacji W odocią
gowej w D ziekanow icach.
2.
M A T E R IA Ł I M E T O D Y B A D A Ń
Jezioro L ednica znajduje się w granicach adm inistracyjnych w ojew ództw a p oznań
skiego w odległości ok. 34 km na północny-w schód od P oznania. Jest jezio rem ryn
now ym , polodow cow ym , a całkow ita je g o pow ierzchnia w ynosi 348,5 ha przy m a
ksym alnej długości 7300 m i głębokości m aksym alnej 15 m. Pełne zestaw ienie danych
geograficznych i m orfom etrycznych przedstaw iono w Tabeli 1. Jezioro nie posiada
dużych dopływ ów . Z południow ej części je z io ra w ypływ a rzeka G łów na, która w pada
do W arty w Poznaniu.
Z lew nia jezio ra o pow ierzchni 38,4 km 2 m a charakter typow o rolniczy, co w pływ a
na specyfikę zanieczyszczeń spływ ających do zbiornika. N a obrzeżu akw enu leży 8
w si (m .in. D ziekanow ice, L ednogóra, Latalice, Im iolki), z których żadna nie posiada
kanalizacji, a ścieki bytow o-gospodarcze i inw entarskie grom adzone są w dołach gnil
nych i okresow o w yw ożone na pola. N a stan zanieczyszczenia je z io ra w pływ ały także
w okresie badań: krajow a droga nr 5 W rocław — Poznań — G dańsk, gorzelnia we
w si L ednogóra, która odprow adza ścieki do jezio ra o raz cztery P.G.R. usytuow ane
w D ziekanow icach, L ednogórze, Siem ianow ie i Im iołkach.
O biektem badań było jezio ro L ednica, na którym w ytypow ano 17 stanow isk poboru
prób wody (Ryc. 1). N um eracja stanow isk była taka sam a ja k podczas b adań w roku
1990. Próby wody do badań fizyko-chem icznych pobierano na każdym stanow isku
z w arstw y przypow ierzchniow ej ( 0 , 0 - 0 , 5 m) oraz przydennej. T ylko na stanow isku
16 próby pobrano z w arstw y przypow ierzchniow ej, poniew aż stanow isko to zlokali
zow ane było w litoralu.
OCENA STANU ZANIECZYSZCZEN IA JEZIORA LEDNICA
271
W trakcie każdego poboru na każdym stanow isku w yznaczono p ro fd e term iczne
(co 0,5 m) o raz m ierzono w idzialność krążka S ecch i’ego, a na stanow iskach: 1 ,8 , 11
w yznaczono profile tlenow e. W e w szystkich pobranych próbach w ody (33 próby) w y
konano pełną p odstaw ow ą analizę fizyko-chem iczną zgodnie z m etodyką w g S tandard
M ethods (1972) oraz Polskich Norm. W próbach naddennych, w których stw ierdzono
całkow ity b rak tlenu, bezpośrednio po poborze w odę napow ietrzano do ok. 100 %
nasycenia i przeznaczano do o znaczenia B Z T 5 (pięciodobow ego biochem icznego zap o
trzebow ania tlenow ego).
T ab ela 1.
D ane geog raficzn e i m orfo m etry czn e o raz indeksy O h le ’go i S ch in d ler’a
je z io ra L ednica*.
P aram etr
W artość
W sp ó łrzęd n e geog raficzn e — szer. geograf, północna
5 2 °3 2 ’3 0 ”
W sp ó łrzęd n e geog raficzn e — dług. geograf, w schodnia
17°22’7 0 ”
W yniesien ie n.p.m . (m)
108.84
Pow ierzch n ia c ałk o w ita je z io ra (ha)
348.50
Pow ierzch n ia w ysp (ha)
9.40
Pow ierzch n ia lustra w ody (ha)
339.10
U w yspienie (% )
2.70
D łu g o ść m ak sy m aln a (m)
7300
Szerokość m ak sy m aln a (m)
825
Szerokość śred n ia (m)
47 7.40
W sk aźn ik w ydłu żen ia je z io ra
15.29
D ług o ść linii brzegow ej og ó łem (m)
22290
D ług o ść linii brzegow ej w ysp (m)
2220
D łu g o ść linii brzegow ej m isy jezio rn ej (m)
2 0 070
R ozw inięcie linii brzegow ej К
3.37
R ozw inięcie linii brzegow ej (m /ha)
65.70
G łęb o k o ść m ak sy m alna (m)
15.10
G łębokość śred n ia (m)
7 .00
G łębokość w zględna
0.0081
W sk aźn ik głęb o k o ści je z io ra
0.46
P ojem n o ść je z io ra (tys. m 3)
24397.01
Indeks m o rfom etryczny
1.09
W skaźn ik o d sło n ięcia je z io ra
49.79
Indeks O h le ’go
11.32
Indeks S ch in d le r’a
1.72
* O bliczenia param etrów charakteryzujących pow ierzchnię i m isę jez io r
ną dokonano w g wzorów podanych przez Choińskiego (1985), indeks O hle’go
i S ch ind lera w g K ajaka i Z d an o w sk ieg o (1983).
50
0
m
272
MAŁGORZATA FISZER. MICHAŁ MICHAŁKIEWICZT a b e la 2.
Wyniki analiz fizyko-chemicznych wody ze stanowiska nr: 1, 2, 3.
S T A N O W I S K O 1 S T A N O W IS K O 2 S T A N O W I S K O 3 P a ra m e tr P o w ie rz c h n ia D n o P o w ie rz c h n ia D n o P o w ie rz c h n ia D n o D a la p o b o ru 1990 __ 1993 1990 1993 1990 1993 1990 1993 1990 1993 1990 1993 T e m p e r a tu ra w o d y
°c
2 1 .9 18.3 2 0 .8 18.2 21 .8 19.0 18.2 18.5 2 1 .6 18.5 18.4 18.2 W id z ia ln o ś ć m 2 .2 0 .9 - 2.3 1.0 - 2 .4 1.1 B a rw a m g P t/d m 3 15.0 3 5 .0 15.0 3 0 .0 15.0 3 0 .0 2 0 .0 2 5 .0 15.0 30 .0 15.0 3 0 .0 Z a p a c h n.b. Z 2 R n.b. Z 2 R n.b. Z 2 R n.b. Z 2 R n.b . Z 2 R n.b. Z 2 R O d c z y n p H 8.6 4 8 .0 8 8.63 8 .1 4 8 .68 8.15 8 .52 8 .15 8 .6 8 8 .3 2 8 .03 7 .7 7 Z a s a d o w o ś ć : - o g ó ln a m v a l/d m 2 .0 0 1.90 2 .3 0 2 .1 0 2.0 0 2 .6 0 1.90 3 .7 0 2 .2 0 2 .4 0 2 .0 0 3 .0 0 - w o b e c fe n o lo fta le in y m v a l/d m 3 0 .1 0 0.00 0 .1 0 0.00 0 .1 0 0.00 0 .1 0 0.00 0 .2 0 0.00 0.00 0.00 - w o b e c m e ty lo ra n ż u m v a l/d m '3 1.90 1.90 2 .2 0 2 .1 0 1.90 2 .6 0 1.80 3 .7 0 2 .0 0 2.4 0 2 .0 0 3 .0 0 T w a r d o ś ć o g ó ln a n 18.20 19.00 18.50 19.0 18.40 19.40 1 9.10 18.80 18.50 19.20 18.80 19.60 T w a r d o ś ć w ę g la n o w a Оn 5 .6 0 5 .3 2 6 .6 4 5 .5 8 5 .6 0 7 .2 8 5 .3 2 10.36 6 .1 6 6.7 2 5 .6 0 8 .4 0 T w a rd o ś ć n ie w ę g la n o w a Оn 1 2.60 13.68 12.06 13.12 12.80 12.12 13.78 8 .3 4 12.34 12.48 1 3 .2 0 11.20 K w a s o w o ś ć m v a l/d m 0 ,0 0 0 ,1 6 0.00 0 .1 2 0 ,0 0 0.1 5 0,00 0 .1 4 0 ,0 0 0 .1 2 0 .0 8 0.21 W a p ń m g C a /d m 9 7 .9 3 9 7 .9 3 9 5 .7 8 9 3 .6 4 9 5 .0 7 9 6 .5 0 9 6 .5 0 9 1 .4 9 9 3 .6 4 9 1 .4 9 97.21 9 4 .3 5 M a g n e z m g M g /d m J 9 .5 6 2 3 .0 3 2 2 .1 6 2 5 .6 4 2 2 .1 6 2 5 .6 4 2 4 .3 4 2 6 .0 8 2 3 .4 7 27.81 2 2 .6 0 27.81 C h lo rk i m g C l/d m 3 7 8 .0 0 8 5 .0 0 7 6 .5 0 8 9 .0 0 7 7 .0 84 .0 7 6 .5 0 8 5 .0 7 7 .8 0 8 5 .0 0 7 8 .0 0 8 5 .0 0 S ia rc z a n y m g S O V d m 3 n.b 1 53.04 n.b. 152.63 n.b. 167.03 n.b. 167.03 n.b. 148.52 n .b . 1 74.43 T le n ro z p u s z c z o n y m g О т/d m 3 10.70 6 .0 0 10.60 6 .0 8 10.90 7 .4 0 9 .2 0 6 .6 0 11.20 7 .8 0 5 .8 0 3 .8 0 N a s y c e n ie w o d y tle n e m % 1 1 7 .8 4 6 1 .9 2 114.47 7 0 .1 0 119.91 77.41 9 4 .8 5 6 8 .3 8 122.67 8 0.83 5 9 .9 8 3 9 .1 8 B Z T 5 m g02
/d m 3.1 0 2 .6 0 3 .1 0 2 .9 6 2 .8 0 6 .3 0 3 .2 0 3 .7 0 3 .5 0 4 .8 2 3 .0 0 4 .6 6 C h Z T m g02
/d m 3 5 .3 0 4 3 .5 6 3 8 .3 0 4 4 .8 8 4 0 .5 3 8 .2 8 3 7 .5 3 6 .9 6 3 3 .9 4 0 .9 2 2 9 .4 0 2 9 .0 4 U tlc n ia in o ś ć m g О г /d m 1 1.80 1 4.50 11.40 18.00 10.80 8 .7 0 11.20 16.50 9 .8 0 12.10 10.40 14.0 A z o t a m o n o w y m g N /d m 0 .1 3 0 0 .4 8 0 0 .1 7 0 0 .2 5 8 0 .1 3 0 0 .2 7 8 0 .1 7 0 0 .2 4 6 0 .1 4 5 0 .3 8 0 0 .1 7 0 0 .3 3 4 A z o t a z o ty n o w y m g N /d m 0 .0 0 2 0 0.0085 0 .0 0 2 0 0 ,0 0 9 5 0.0001 0 .0 0 6 0 0 .0 0 2 0 0 .0 0 5 5 0 .0 0 2 0 0 .0 0 8 0 0 .0 0 2 0 0.0010 A z o t a z o ta n o w y m g N /d m 0 .1 2 0 0.001 0 .0 8 0 0 .0 3 5 0 .0 5 0 0 .0 0 8 0 .0 8 0 0 .0 0 0 5 0 .1 0 0 0 .0 0 2 0 .2 0 0 0 .0 3 8 A z o t o rg a n ic z n y m g N /d m 1.344 1.456 1 .400 1.736 1.456 1.232 1.904 1.848 1.344 1.232 1 .456 1.008 A z o t o g ó ln y m g N /d m 1 .596 1.9455 1 ,652 2 .0 3 8 5 1.636 1.524 2 .1 5 6 2 .1 0 0 1.591 1.622 1.828 1.381 F o s f o r o g ó ln y m g P /d m 3 0 .0 8 0 0 .2 5 0 0.111 0 .1 2 0 0 .1 8 5 0 .3 5 0 0 .1 7 0 0 .8 9 6 0 .0 3 0 0 .1 0 0 0 .1 9 7 0 .1 4 4 F o s f o r m in e ra ln y m g P /d m 0 .0 1 5 0 .0 2 0 0 .0 1 3 0 .0 2 4 0 .0 1 0 0 .0 4 4 0 .0 1 5 0 .0 3 0 0 .0 1 5 0 ,0 1 8 0 .0 1 5 0 .0 1 4 F o s f o r o rg a n ic z n y m g P /d m 0 .0 6 5 0 .2 3 0 0 .0 9 8 0 .0 9 6 0 .1 7 5 0 .3 0 6 0 .1 5 5 0 .8 6 6 0 .0 7 5 0 .0 8 2 0 .1 8 2 0 .1 3 0 S u c h a p o z o s ta ło ś ć m g /d m n.b. 6 6 0 .0 n.b. 6 6 8 .0 n .b . 6 3 4 .0 n.b. 6 8 1 .0 n.b. 5 4 5 .0 n.b . 6 5 7 .0 C z ę śc i m in e r a ln e m g /d m n.b 4 1 6 .0 n.b, 3 9 0 .0 n.b. 4 3 0 .0 n.b. 4 5 8 .0 n.b. 2 3 3 .0 n.b. 3 4 3 .0 C z ę śc i o rg a n ic z n e m g /d m n .b . 2 2 4 .0 n.b . 2 7 8 .0 n.b. 2 0 4 .0 n.b. 2 2 3 .0 n.b. 3 1 2 .0 n.b. 3 1 4 .0 P r z e w o d n ic tw o e le k t, w ła ś c iw e p S /c m n.b. 6 6 8 .0 n.b. 6 8 0 .0 n.b. 6 6 0 . .0 n.b. 6 5 5 .0 n.b. 6 6 8 .0 n.b. 6 7 3 .0 O C EN A ST A N U Z A N IE C Z Y S Z C Z E N IA JE Z IO R A L E D N IC A2
7
3
Tabela 3.
Wyniki analiz fizyko-chemicznych wody ze stanowiska nr: 4, 5, 6.
S T A N O W I S K O 4 S T A N O W IS K O 5 S T A N O W I S K O 6 P a ra m e tr P o w ie rz c h n ia D n o P o w ie rz c h n ia D n o P o w ie rz c h n ia D n o D a ta p o b o ru 1990 1993 1990 1993 1990 1993 1990 1993 1990 1993 1990 1993 T e m p e r a tu ra w o d y 6C 2 1 .7 18.5 14.7 13.8 2 1 .9 18.6 11.6 18.4 21 .7 18.5 15.8 16.2 W id z ia ln o ś ć m 2 .4 1.0 - 2 .2 0 .9 5 2 .4 1.1 B a rw a m g P t/d m -* 15.0 3 0 .0 15.0 3 5 .0 15.0 2 5 .0 5 .0 2 5 .0 15.0 2 5 .0 15.0 25 .0 Z a p a c h n.b. Z 2 R n.b. Z 2 R (H 2 S ) n.b. Z 2 R n.b. Z 2 R n.b. Z 2 R n.b. Z 2 R (H 2 S ) O d c z y n pH 8 .6 8 8 .33 7 .5 4 7 .4 5 8.6 5 8.47 7 ,3 4 8 .13 8.68 8 .4 9 7.4 5 7.4 7 Z a s a d o w o ś ć : • o g ó ln a m v a l/d m -3 1.90 2 .1 0 2 .3 0 3.4 0 2 .0 0 2 .8 0 3.35 3 .7 0 1.95 3 .8 0 2 .35 3 .5 0 - w o b e c fe n o lo fta le in y m v a l/d m -3 0 .2 8 0 .0 0 0 .0 0 0 .0 0 0 .2 6 0 .0 0 0 .0 0 0 .0 0 0 .1 5 0 .0 0 0 .0 0 0 .0 0 - w o b e c m e ty lo ra n ż u m v a l/d m J 1.62 2 .1 0 2 .3 0 3.4 0 1.74 2 .8 0 3.3 5 3 .7 0 1.80 3 .8 0 2 . 3 ; 3 .5 0 T w a r d o ś ć o g ó ln a On 18.50 19.20 18.80 2 0 .3 0 18.20 18.80 18.60 19.30 18.40 19.40 18.40 19.40 T w a r d o ś ć w ę g la n o w a n 5 .3 2 5 .8 8 6 .4 4 9.5 2 5 .6 0 7.8 4 9 .38 10.36 5.4 6 10.64 6 .5 8 9 .8 0 T w a r d o ś ć n ie w ę g la n o w a n 13.15 13.32 12.36 10.38 12.60 10.96 9 .2 2 8 .9 4 12.94 8 .7 6 11.82 9 .6 0 K w a s o w o ś ć m v a l/d m 0 ,0 0 0.11 0 .2 5 0.3 4 0 ,0 0 0 .1 0 0 .4 0 0 .1 6 0 ,0 0 0 .1 0 0 .2 2 0 .2 9 W a p ń m g C a /d m 9 4 .3 5 92.21 100.79 1 0 0 .7 9 9 3 .6 4 9 2 .9 2 1 03.65 9 4 .3 5 9 5 .0 7 9 6 .5 0 9 8 .6 4 100.07 M a g n e z m g M g /d m 2 3 .0 3 2 7 .3 8 2 0 .4 3 2 6 .9 5 2 2 .1 6 25.21 17.92 26.51 2 2 .1 6 2 5 .6 4 19.99 2 3 .4 7 C h lo rk i m g ClAlm 7 7 .5 0 9 0 .0 0 7 8 .0 0 9 5 .0 0 7 7 .5 0 9 0 .0 0 7 8 .0 0 9 0 .0 0 7 6 .5 0 9 0 .0 0 7 5 .5 0 8 8 .0 0 S ia rc z a n y m g SC W dm n .b 149.34 n.b. 119.31 n.b. 182.66 n.b. 16 0 .8 6 n.b. 175.26 n.b. 160.45 T le n r o z p u s z c z o n y m g О г /d m 10.90 7 .2 0 .1 .6 0 0 .0 0 10.70 8 .0 0 0 .8 0 6 .8 0 11.10 7 .4 0 0 .0 0 0 .0 0 N a s y c e n ie w o d y tle n e m % 119.65 74.61 15.40 0 .0 0 1 17.84 8 3.07 0 .0 0 7 0 .3 2 1 2 1 .8 4 7 6 .6 8 0 .0 0 0 .0 0 B Z T 5 m g О г /d m 3 .1 0 3 .3 4 3 .2 0 5 .5 6 2 .9 0 4 .0 8 2.4 0 5 .18 3 .5 0 2 .6 0 3 .4 0 8 .8 8 C h Z T m g O o /d m 4 3 .7 0 3 9 .6 0 5 7 .8 0 4 3 .5 6 5 5 .1 0 3 4 .3 2 6 7 .2 0 3 5 .6 4 4 2 .3 0 3 5 .6 4 5 3 .8 0 3 1 .6 8 U tle n ia ln o ś ć m g
02
/d m 9 .8 0 14.30 11.60 16.60 7 .8 0 14.50 2 5 .4 0 12.50 8 .2 0 15.50 11.40 2 0 .5 0 A z o t a m o n o w y m g N /d m 0 .1 7 0 0 .2 7 8 0 .5 6 0 4 .2 2 4 0 .1 4 5 0 .3 7 4 2 .9 5 0 0 .3 8 0 0 .1 0 5 0 .3 2 2 0 .6 1 0 1.790 A z o t a z o ty n o w y m g N /d m 0 .0 0 2 0 0 .0 0 1 5 0 .0 0 3 0 0 .0 1 5 5 0 .0 0 2 0 0 .0 0 4 0 0 .0 0 3 0 0 .0 0 5 0 0 .0 0 2 0 0 .0 0 1 0 0 .0 0 3 0 0.0 0 8 5 A z o t a z o ta n o w y m g N /d m 0 .0 7 0 0 .0 3 0 0 .0 6 0 0 .1 0 3 0 .0 5 0 0 .0 0 7 0 .2 1 0 0 .0001 0 .0 3 0 0 .0 4 3 0 .0 6 0 0 .0 1 7 A z o t o rg a n ic z n y m g N /d m 1.288 1.568 0 .7 8 4 1 .680 1.288 1.736 1.680 1.680 1.344 1.400 1.400 1 .7 3 6 A z o t o g ó ln y m g N /d m 1.530 1.8775 1.407 6 .0 2 2 5 1.485 2.121 4 .8 4 3 2.0651 1.481 1.766 2 .0 7 3 3 .5 5 1 5 F o s f o r o g ó ln y m g P /dm 0 .1 0 0 0 .8 5 2 0 .1 6 3 0 .3 7 4 0 .1 2 5 0 .3 2 8 0 .4 7 5 0 .6 2 0 0 .1 8 5 0 .1 4 8 0 .2 3 5 0 .3 3 4 F o s f o r m in e ra ln y m g P /d m 0 .0 1 5 0 .0 9 0 0 .0 4 5 0 .2 8 8 0 .0 1 5 0 .0 3 6 0 .3 7 5 0 .0 5 8 0 .0 2 0 0 .0 4 2 0 .0 6 5 0 .1 1 6 F o s f o r o rg a n ic z n y m g P /d m 0 .0 8 5 0 .7 6 2 0 .1 1 8 0 .0 8 6 0 .1 1 0 0 .2 9 2 0 .1 0 0 0 .5 6 2 0 .1 6 5 0 .1 0 6 0 .1 7 0 0 .2 1 8 S u c h a p o z o s ta ło ś ć m g /d m n.b. 6 9 5 .0 n.b . 6 6 3 .0 n.b. 6 6 0 .0 n.b. 6 4 7 .0 n.b. 6 2 7 .0 n .b . 6 6 8 .0 C z ę ś c i m in e ra ln e m g /d m n .b 3 9 8 .0 n.b . 4 0 9 .0 n.b. 4 1 6 .0 n.b. 4 3 3 .0 n.b. 3 5 4 .0 n.b. 4 0 3 .0 C z ę śc i o rg a n ic z n e m g /d m n .b . 2 9 7 .0 n.b. 2 5 4 .0 n.b. 2 4 4 .0 n.b. 2 1 4 .0 n.b. 2 7 3 .0 n.b. 2 6 5 ,0 P rz e w o d n ic tw o e le k t, w ła ś c iw e p S /c m n .b . 6 7 8 .0 n .b . 6 9 4 .0 n.b. 6 6 8 .0 n .b . 6 6 1 .0 n.b. 6 6 3 .0 n .b . 6 8 0 .027
4
MAŁ GORZATA F IS Z E R . M IC H A Ł M IC H A L K IE W IC ZTabela 4.
Wyniki analiz fizyko-chemicznych wody ze stanowiska nr: 7, 8 9.
S T A N O W I S K O
7
S T A N O W IS K O 8 S T A N O W I S K O 9 P a ra m e tr P o w ie rz c h n ia D n o P o w ie rz c h n ia D n o P o w ie rz c h n ia D n o D a ta p o b o ru 1990 1993 1990 (9 9 3 ( 9 9 0 1993 1990 1993 1 9 9 0 1993 1990 1993 T e m p e ra tu r a w o d y°c
2 1 .7 18.5 1 6.50 17.0 2 1 .2 18.5 10.7 9 .0 2 1 .6 18.6 11.7 9 .9 W id z ia ln o ś ć m 2.5 1.0 2 .2 5 0 .9 2 .5 1.0 B a rw a m g Pi/dnY3 15.0 25 .0 2 0 .0 2 5 .0 10.0 3 0 .0 5 4 0 .0 10.0 2 5 .0 5 3 5 .0 Z a p a c h n.b . Z 2 R n.b. Z 2 R n .b . Z 2 R n.b. Z 2 R (H2
S ) n.b . Z 2 R n.b. Z 2 R (H 2S) O d c z y n p H 8 .65 8 .52 7 .5 8 7 .8 4 8 .6 8 8 .8 0 7 .2 2 7 .6 2 8.71 8.91 7 .3 3 7 .6 4 Z a s a d o w o ś ć : - o g ó ln a m v a l/d m J 2 .0 0 2 .9 0 2 .2 5 2 .1 0 1.90 2 .8 5 3 .2 0 3 .2 0 1.9 0 2 .3 0 2 .8 0 4 .5 0 - w o b e c f e n o lo fta le in y m val/d rn * 0 .3 0 0 .0 0 0 .0 0 0 .0 0 0 .1 4 0 .0 5 0 .0 0 0 .0 0 0 .2 0 0 .1 0 0 .0 0 0 .0 0 - w o b e c m e ty lo ra n ź u m v a l/d m J 1.70 2 .9 0 2 .2 5 2 .1 0 1,76 2 .8 0 3.2 0 3 .2 0 1.70 2 .2 0 2.8 0 3 .5 0 T w a rd o ś ć o g ó ln a 0n 1 8 .4 0 19.10 1 8.80 19.10 1 8.60 1 9.30 1 9.80 2 0 .2 0 18.20 2 0 .2 0 18.80 2 0 .6 0 T w a rd o ś ć w ę g la n o w a 0n 5 .6 0 8 .12 6 .3 0 5 .8 8 5 .3 2 7 .9 8 8.9 6 8 .9 6 5 .3 2 6 .4 4 7 .8 4 12.60 T w a r d o ś ć n ie w ę g la n o w a on 1 2.80 10.98 1 2.50 13.22 13.28 11.32 1 0.84 11.24 12.88 13.76 10.96 8 .0 0 K w a s o w o ś ć m v a l/d n i 0 ,0 0 0 .0 9 0 .1 3 0 .1 5 0 ,0 0 0 .1 2 0 .5 0 0 .4 6 0 ,0 0 0 .0 7 0.2 3 0 .4 0 W a p ń m g C a /d m 9 5 .0 7 9 4 .3 5 9 8 .6 4 9 4 .3 5 9 7 .9 3 9 5 .0 7 9 6 .5 0 102.93 9 1 .4 9 97.21 1 02.93 106.51 M a g n e z m g M g /d m 2 2 .1 6 2 5 .6 4 2 1 .7 3 2 5 .6 4 2 1 .3 0 2 6 .0 8 2 7 .3 8 25.21 2 3 .4 7 2 8 .6 8 19.12 2 4.77 C h lo rk i m g C J/d m 3 7 7 .0 0 8 7 .0 0 7 8 .0 0 8 5 .0 0 7 7 .0 0 8 6 .0 0 7 8 .0 0 9 3 .0 0 7 9 .0 0 9 1 .0 0 7 8 .0 0 8 9 .0 0 S ia rc z a n y m g S04
/d m3
n.b 167.85 n.b. 1 78.14 n.b . 1 69.50 n.b. 165.79 n.b. 168.67 n.b. 1 37.82 T le n r o z p u s z c z o n y m g О г /d m 10.70 7 .8 0 2 .0 0 5 .4 0 12,20 10.00 0 .0 0 0 .0 0 1 1.80 1 0 .6 0 0 .0 0 0 .0 0 N a s y c e n ie w o d y tle n e m % 117.45 8 0 .8 3 19.94 5 4 .3 8 132.75 103.63 0 .0 0 0.0 0 1 29.24 110.07 0 .0 0 0 .0 0 B Z T 5 m g О г /d m 2 .9 0 2 .6 0 13.30 8 .5 2 4 .8 0 3 .5 6 11.37 9 .2 6 3 .8 0 4 .9 4 10.96 8.1 4 C h Z T m g О г /d m 4 7 .0 0 3 1 .6 8 4 2 .3 0 4 2 .2 4 4 3 .0 4 6 .2 0 4 7 .7 0 4 2 ..2 4 4 3 .0 3 9 .6 0 4 6 .4 0 3 6 .9 6 U tle n ia ln o ś ć m g О г /d m 7 .6 0 12.10 9 .2 0 15.50 11.70 1 3.10 2 4 .4 0 2 5 .3 0 11.40 11.70 2 1 .2 0 2 2 .8 0 A z o t a m o n o w y m g N /d m 0 .1 0 5 0 .4 2 4 0 .1 4 5 0 .4 8 2 0 .1 0 5 0 .3 9 4 3.9 4 2 .3 5 9 0 .1 0 5 0 .3 6 4 1.750 2 .2 5 9 A z o t a z o ty n o w y m g N /d m 0 .0 0 2 0 0 .0 0 7 0 0 .0 0 2 0 0 .0 0 3 5 0 .0001 0 .0 0 7 5 0 .0 0 2 0 0 .0 1 9 0 0 .0 0 0 1 0 .0 0 2 0 0 .0 0 3 0 0 .0 0 3 5 A z o t a z o ta n o w y m g N /d m 0 .0 7 0 0 .111 0 .0 6 0 0 .0 0 0 1 0 .0 6 0 0 .0 5 6 0 .0 3 5 0 .0 3 5 0 .0 8 0 0 .0 5 0 0 .0 4 0 0 .0 1 3 A z o t o rg a n ic z n y m g N /d m 0 .9 5 2 1.120 1 .232 1.624 1,456 1,680 1.568 1 .680 1.512 1 .512 1.848 1.400 A z o t o g ó ln y m g N /d m 1 .129 1.662 1.439 2 .1 0 9 6 1.621 2 .1 3 7 5 5 .2 8 0 4 .0 9 3 1.697 1.928 3.641 3 .6 7 5 5 F o s f o r o g ó ln y m g P /d r n 5 0 .3 2 5 0 .1 8 6 0 .1 8 0 0 .1 0 8 0 .0 6 0 0 .0 9 6 0 .3 2 0 0 .2 9 8 0 .0 6 8 0 .3 1 0 0 .2 3 5 0 .6 2 8 F o s f o r m in e ra ln y m g P /d m J 0 .0 1 5 0 .0 4 0 0 .0 2 5 0 .0 3 4 0 .0 1 0 0 .0 6 0 0 .2 9 5 0 .2 5 0 0 .0 2 0 0 .0 3 6 0 .1 8 5 0 .1 7 2 F o s f o r o rg a n ic z n y m g P /d m J 0 .031 0 .1 4 6 0 ,1 5 5 0 .0 7 4 0 .0 5 0 0 .0 3 6 0 .0 2 5 0 .0 4 8 0 .0 4 8 0 .2 7 4 0 .0 5 0 0 .4 5 6 S u c h a p o z o s ta ło ś ć m g /d m n.b . 6 7 5 ,0 n.b . 6 6 8 .0 n.b. 7 2 7 .0 n.b. 6 9 6 .0 n.b . 7 0 0 .0 n .b . 6 7 0 .0 C z ę śc i m in e ra ln e m g /d m n .b 4 4 3 .0 n.b. 3 5 9 .0 n.b, 4 4 8 .0 n.b. 4 0 7 .0 n.b. 3 6 5 .0 n.b. 3 6 4 .0 C z ę ś c i o rg a n ic z n e m g /d m ‘ n.b. 2 3 1 .0 n.b. 3 0 9 .0 n.b . 2 7 9 .0 n .b . 2 8 9 .0 n.b, 3 3 5 .0 n.b. 3 0 6 .0 P r z e w o d n ic tw o e le k t, w ła ś c iw e jiS /c m n.b. 6 6 8 .0 n.b. 6 7 1 .0 n.b. 6 4 9 .0 n.b. 6 4 1 .0 n.b. 6 5 0 .0 n .b . 6 5 2 .0 O C E N A ST A N U Z A N IE C Z Y S Z C Z E N IA JE Z IO R A L E D N IC A2
7
5
Tabela 5.
W yniki an aliz fizyk o -ch em iczn y ch w ody ze stan o w isk a n r : 10, 11, 12.
__________ ,_______________________________________________, hO S T A N O W I S K O 10 S T A N O W IS K O (I S T A N O W I S K O 12 P a r a m e tr P o w ie rz c h n ia D no P o w ie rz c h n ia D n o P o w ie rz c h n ia D n o D a ta p o b o ru 1990 1993 1990 1993 1990 1993 1990 1993 1990 1993 1990 1993 T e m p e r a tu ra w o d y
°c
2 1 .4 18.7 15.4 11.2 2 1 .9 18.4 9 .8 8 .4 21.8 18.4 17.6 15.3 W id z ia ln o ś ć m 2.7 5 0 .9 2.7 1.0 2.3 1.0 B a rw a m g P t/d m 3 10.0 3 5 .0 15.0 2 5 .0 10.0 3 5 .0 5 .0 35 .0 10.0 3 5 .0 15.0 2 5 .0 Z a p a c h n .b . Z 2 R n.b . Z 2 R CH2
S ) n.b . Z 2 R n.b. Z 2 R (MtS) n.b. Z 2 R n.b . Z 2 R ( H2
S) O d c z y n pH 8 .7 6 8 .7 8 7 .5 0 7 .6 7 8.7 0 8 .8 0 7 .2 9 7 .4 8 8.7 2 8 .8 0 8 .0 8 8.41 Z a s a d o w o ś ć : - o g ó ln a m v a l/d m 1.90 4.0 5 2 .2 0 3 .5 0 1.90 2 .6 0 3 .6 0 2.9 0 1.90 2 .9 5 2 .0 0 3 .6 0 - w o b e c fe n o lo fta le in y m v a l/d m 3 0 .3 0 0.0 5 0.00 0.00 0 .2 9 ___1
0 .1 0 0.00 0.00 0 .2 8 0 .0 5 0.00 0.00 - w o b e c m e ty lo ra n ż u m v a l/d m 3 1.60 4 .0 0 2.2 0 3 .5 0 1.61 2 .5 0 3 .6 0 2.90 1.62 2 .9 0 2 .0 0 3 .6 0 T w a r d o ś ć o g ó ln aO
n 1 7.80 2 1 .0 0 1 8.80 2 1 .5 0 18.80 2 0 .2 0 2 0 .2 0 2 1 .3 0 18.50 19.70 18.40 2 1 .0 0 T w a rd o ś ć w ę g la n o w a 0n 5 .3 2 11.34 6 .1 6 9 .8 0 5 .32 7 .28 10.08 8.12 5 .3 0 8 .2 6 5 .6 0 1 0.08 T w a rd o ś ć n ie w ę g la n o w a on 12.48 9 .6 6 1 2.64 11.70 13.48 12.92 10.12 13.18 1 3.20 1 11.44 12.80 10.92 K w a s o w o ś ć m v a l/d m 0 ,0 0 0.0 9 0 .1 3 0 .3 4 0 ,0 0 0.01 0 .3 4 0 .4 4 0 ,0 0 0 .0 6 0 .0 9 0 .1 4 W a p ń m g C a /d m 9 5 .0 7 9 8 .6 4 9 6 .5 0 100.07 97.21 9 4 .3 5 101.50 1 01.50 100.07 9 8 .6 4 9 4 .3 5 10 4 .3 6 M a g n e z m g M g /d m 3 19.56 3 1 .2 9 2 3 .0 3 3 2 .6 0 2 2 .6 0 3 0 .4 2 2 6 .0 8 3 0 .8 6 1 9 .5 6 2 5 .6 4 2 2 .6 0 2 7 .8 ! C h lo rk i m g C l/d m 3 8 0 .0 0 8 8 .0 0 7 5 .0 0 9 9 .0 0 7 6 .0 0 8 5 .0 0 7 5 .0 0 8 0 .0 0 7 6 .0 0 9 3 .0 0 7 7 .0 0 8 3 .0 0 S ia rc z a n y m g S O V d m 3 n.b 17 2 .3 8 n.b. 148.43 n.b. 191.71 n.b. 145.64 n .b . 1 7 6 .4 9 n.b. 153.45 T le n r o z p u s z c z o n y m g О т/d m 1 2.20 9 .4 0 1.40 1.00 12.40 10.00 0.00 0.00 1 1.20 9 .6 0 6 .4 0 6 .4 0 N a s y c e n ie w o d y tlen em % 1 33.19 9 7.81 13.66 8 .9 4 1 3 6 .5 6 103.41 0.00 0.00 123.21 9 9 .2 8 6 5 .1 7 6 2 .3 2 B Z T 5 m g02
/ d m3
3 .7 0 3 .8 4 8 .4 9 1 3.34 4 .0 0 3 .2 8 1 0.96 3 .7 0 2.7 0 5 .9 2 9 .3 0 4 .0 8 C h Z T m g02
/d m 3 2 .3 0 3 6 .9 6 3 5 .6 0 4 0 .9 2 2 8 .2 0 3 0 .3 6 4 5 .7 0 3 3 .0 0 2 0 .8 0 4 4 .8 8 4 1 .0 0 3 3 .0 0 U tle n ia ln o ś ć m g02
/d m3
10.60 13.50 11.60 2 5 .3 0 9 .8 0 11.70 2 7 .2 0 2 2 .8 0 10.60 1 3.10 10.40 15.30 A z o t a m o n o w y m g N /d m 5 0 .1 3 0 0 .4 3 8 0 .3 0 0 1 .4 7 0 0 .1 0 5 0 .2 5 0 4 .4 5 0 2 .4 1 2 0 .1 3 0 0 .2 7 8 0 .1 5 0 0 .4 9 6 A z o t a z o ty n o w y m g N /d m 0.0001 0 .0 0 2 5 0 .0 0 2 0 0 .0 0 7 0 ślad y 0 .0 0 1 0 0 .0 0 1 0 0 .0 0 6 0 ś la d y 0 .0 0 2 5 0 .0 0 2 0 0 .0 0 2 5 A z o t a z o ta n o w y m g N /d m 0 .0 5 0 0 .0 0 0 3 0 .0 4 0 0 .0 0 8 0 .2 1 0 0 .0 0 0 7 0 ,1 0 0 0 .0 2 4 0 .0 3 0 0 .0 0 0 6 0 .0 4 0 0 .0 0 0 6 A z o t o rg a n ic z n y m g N /d m 3 1.232 1 .6 8 0 1 .7 3 6 J.5 6 8 1.568 1.120 1 .680 1 .400 1 .456 1.624 1.456 1.400 A z o t o g ó ln y m g N /d m 3 1.412 2 .1 2 0 8 2 .0 7 8 3 .0 5 3 1.883 1.3717 6.241 3 .8 4 2 1.616 1.9051 1.648 1.8991 F o s f o r o g ó ln y m g P /d m 3 0 .1 0 0 0 .1 3 2 0 .1 0 0 0 .1 4 6 0 .0 6 5 0 .4 5 6 0 .4 5 0 0 .4 0 6 0 .0 7 0 0 .9 1 8 0 .0 8 5 0 .7 7 8 F o s f o r m in e ra ln y m g P /d m 3 0 .0 1 5 0 .0 2 4 0 .0 4 0 0 .0 5 2 0 .0 1 5 0 .0 3 2 0 .4 5 0 0 .1 4 8 0 .0 1 5 0 .0 3 8 0 .0 1 5 0 .0 1 0 F o s fo r o rg a n ic z n y m g P /d m 3 0 .0 8 5 0 .1 0 8 0 .0 6 0 0 .0 9 4 0 .0 5 0 0 .4 3 4 0.000 0 .2 5 8 0 .0 5 5 0 .8 8 0 0 .0 7 0 0 .7 6 8 S u c h a p o z o s ta ło ś ć m g /d m 3 n.b . 6 9 0 .0 n.b . 6 5 0 .0 n.b. 6 8 2 .0 n.b. 6 9 6 .0 n.b. 6 9 3 .0 n.b. 7 3 1 .0 C z ę śc i m in e r a ln e m g /d m 3 n .b 3 6 6 .0 n.b. 4 0 7 .0 n.b . 3 8 7 .0 n.b . 4 4 3 .0 n .b . 3 8 0 .0 n.b . 3 9 0 .0 C z ę śc i o rg a n ic z n e m g /d m 3 n.b. 0 .3 2 4 n.b. 2 4 3 .0 n.b. 2 9 5 .0 n.b. 2 5 3 .0 n.b. 3 ) 3 .0 n.b. 3 4 1 .0 P rz e w o d n ic tw o e le k t, w ła ś c iw e p S /e m n.b . 6 5 8 .0 n.b . 6 5 8 .0 n.b. 6 8 0 .0 n.b. 6 4 7 .0 n.b. 6 6 0 .0 n.b. 6 5 1 .0Tabela 6.
Wyniki analiz fizyko-chemicznych wody ze stanowiska nr ; 13, 14, 15.
S T A N O W I S K O 13 S T A N O W IS K O 14 S T A N O W I S K O 15 P a ra m e tr P o w ie r z c h n ia D n o P o w ie rz c h n ia D n o P o w ie rz c h n ia D n o D a ta p o b o ru 1990 1993 1990 1993 1990 1993 1990 1993 1990 1993 1990 1993 T e m p e r a tu r a w o d y ° c 2 2 .0 18.6 18.7 16.3 2 1 .9 18.9 15.8 13.5 2 2 .0 19.3 16.8 1 1 .1 W id z ia ln o ś ć m 3 .0 0 .9 - 2 .2 5 J.O Г - 2.5 0 .9 - -B a rw a m g Pt/dm * 10.0 2 5 .0 15.0 3 0 .0 10.0 35 .0 15.0 3 5 .0 15.0 3 5 .0 2 0 .0 3 0 .0 Z a p a c h n .b . Z 2 R n.b. Z 2 R (H 2S ) n.b . Z 2 R n.b . Z 2 R (H
2
S) n .b . Z 2 R n.b. Z 2 R O d c z y n p H 8 .7 2 8 .9 0 8.2 3 8.6 6 8 .7 0 8.92 7 .6 8 7.7 6 8 .6 6 9 .0 6 7.8 0 8 .0 7 Z a s a d o w o ś ć : - o g ó ln a m v a l/d m J 2 .1 0 2 .4 0 2 .2 0 5 .1 0 2 .2 0 5 .0 0 2 .4 0 4 .3 0 2.1 0 2 .2 0 2 .3 0 2 .3 0 - w o b e c fe n o lo fta Je in y m v a )/d m J 0 .3 6 0.10 0.00 0.00 0 .2 5 0 .7 0 0.00 0.00 0 .3 0 0 .2 0 0.00 0.00 - w o b e c m e ty lo ra n ż u m v al/d m * 1.74 2 .3 0 2 .2 0 5 .1 0 1.95 4 .3 0 2 .4 0 4 .3 0 1.80 2 .0 0 2 .3 0 2 .3 0 T w a r d o ś ć o g ó ln a 0n 18.40 2 1 .4 0 18.40 1 9.80 18.50 19.20 18.50 1 9.60 1 8.70 1 8 .8 0 18.90 2 0 .0 0 T w a r d o ś ć w ę g la n o w a on 5 .88 6 .7 2 6 .1 6 14.28 6 .1 6 14.0 6 .7 2 12.04 5 .7 8 6 .1 6 6 .4 4 6 .4 4 T w a rd o ś ć n ie w ę g la n o w a 0n 12.52 14.68 12.24 5 .5 2 12.34 5 .2 0 11.78 7 .5 6 1 2.82 12.64 12.46 13.56 K w a s o w o ś ć m v al/d m * 0 ,0 0 0 ,0 4 0.00 0.11 0 ,0 0 0.11 0 .0 8 0 .2 5 0 ,0 0 0.00 0 .0 8 0.21 W a p ń m g C a /d m -* 9 3 .6 4 9 6 .5 0 9 5 .7 8 104.36 9 4 .3 5 9 5 .7 8 100.07 102.93 9 1 .4 9 9 8 .6 4 9 8 .6 4 1 0 5 .7 9 M a g n e z m g M g/dm '* 2 3 .0 3 3 4 .3 3 2 1 .7 3 2 2 .6 0 2 3 .0 3 25.21 19.56 2 2 .6 0 2 5 .6 4 2 1 .7 3 2 2 .1 6 2 2 .6 0 C h lo rk i m g C l/d m * 7 8 .0 0 9 2 .0 0 7 8 .0 0 8 5 .0 0 7 7 .0 0 9 0 .0 0 7 7 .0 0 9 0 .0 0 7 6 .0 0 9 3 .0 0 7 8 .0 0 8 9 .0 0 S ia rc z a n y m g S O ą /d m 3 n .b 1 8 9 .6 6 n.b. 183.48 n.b. 1 84.72 n.b. 2 1 4 .3 4 n.b. 153.45 n.b. 154.28 T le n r o z p u s z c z o n y m g02
/d m J 12.00 10.00 8 .00 8 .2 0 11.40 10.60 3 .4 0 3.8 0 1 1.60 10.00 4 .2 0 3 .2 0 N a s y c e n ie w o d y tlen em % 132.45 1 0 3 .8 4 8 3 .2 5 8 1 .4 3 125.55 1 10.65 3 3 .4 3 3 5 .6 8 128.04 105.15 4 2 .1 3 2 8 .5 5 B Z T 5 m g02
/drn* 3 .6 0 4 .1 0 3 .7 0 3 .3 4 3 .0 0 3 .5 6 7 .3 0 9 .3 4 3 .6 0 6 .5 8 2 .7 0 1 0.66 C h Z T m g О г /dm * 3 9 .6 0 3 8 .2 8 3 2 .9 0 3 5 .6 4 2 9 .6 0 4 4 .8 8 3 1 .6 0 4 3 .5 6 2 4 .9 0 4 4 .8 8 3 4 .3 0 4 6 .2 0 U tlc n ia ln o ś ć m g О г /d m * 10.40 12.50 10.40 12.80 9 .4 0 15.30 9 .4 0 1 3.80 9 .6 0 13.70 10.60 16.80 A z o t a m o n o w y m g N /d m -3 0 .1 3 0 0 .8 9 4 0 .1 3 0 0 .3 2 6 0 .1 3 0 0 .2 4 0 0 .1 7 0 0 .6 7 2 0 .0 2 0 0 .3 5 0 0 .0 6 0 0 .7 8 0A z o t a z o ty n o w y m g N/dm"* sia d y
0.0010
śla d y 0 .0 0 1 5 ś la d y 0 .0 0 2 5 0 .0 0 2 0 0 .0 0 4 5 śla d y 0.0010 0 .0 0 2 0 0 .0 0 2 0A z o t a z o ta n o w y m g N /d m -3 0 .0 7 0 0 .0 0 0 6 0 .0 3 0 0 .0 1 5 0 .0 3 0 0 .0 8 0 0 .0 4 0 0 .0 0 4 0 .0 4 0 0 .0 0 4 0 .0 4 0 0 .0 0 0 9 A z o t o rg a n ic z n y m g N /d m -3 1.344 1.232 1.344 1.736 1.120 1.176 1.008 1 .120 1.680 1.456 1.456 1.400 A z o t o g ó ln y m g N /d m -3 1.544 2 .1 2 7 6 1.504 2 .0 7 8 5 1.280 1 .4985 1 .220 1.8005 1 .740 1.811 1.558 2 .1 8 2 9 F o s f o r o g ó ln y m g P /dm * 0 .0 6 5 0 .0 7 2 0 .0 6 5 0 .3 1 2 0 .0 5 0 0 .1 0 0 0 .0 7 2 0 .1 3 4 0 .0 6 8 0 .1 3 6 0 .0 7 0 0 .1 4 6 Fosfor m in e ra ln y m g P /dm * 0 .0 1 0 0 .0 3 4 0.000 0 .0 2 8 0 .0 1 0 0 .0 2 4 0 .0 1 5 0 .0 3 2 0.000 0 .0 2 2 0 .0 1 5 0 .0 5 2 F o s f o r o rg a n ic z n y m g P /d m ‘3 0 .0 5 5 0 .0 3 8 0 .0 6 5 0 .2 8 4 0 .0 4 0 0 .0 7 6 0 .0 5 7 0 .1 0 2 0 .0 6 8 0 .1 1 4 0 .0 5 5 0 .0 9 4 S u c h a p o z o s ta ło ś ć m g /d m * n.b. 6 6 9 .0 n.b. 6 5 0 .0 n.b. 6 5 7 .0 n.b. 6 6 5 .0 n.b. 6 3 9 .0 n.b. 6 7 5 .0 C z ę ś c i m in e ra ln e m g/dm * n .b 3 6 2 .0 n.b. 4 4 2 .0 n.b. 3 5 8 .0 n.b. 4 1 9 .0 n.b, 4 2 6 .0 n.b. 3 9 0 .0 C z ę śc i o rg a n ic z n e m g /d m ’3 n . b .. 3 0 7 .0 n.b. 2 0 8 .0 n.b . 2 9 9 .0 n.b. 2 4 6 .0 n.b. 2 1 3 .0 n.b. 2 8 5 .0 P rz e w o d n ic tw o e le k t, w ła śc iw e |iS /c m n.b. 6 5 2 .0 n .b . 6 5 7 .0 n.b. 6 4 7 .0 n.b . 6 6 7 ,0 n.b. 6 5 3 .0 n.b. 6 6 7 .0 O C EN A ST A N U Z A N IE C Z Y S Z C Z E N IA JE Z IO R A L E D N IC A
2
7
7
Tabela 7.
Wyniki analiz fizyko-chemicznych wody ze stanowiska nr : 16, 17
S T A N O W I S K O 16 S T A N O W I S K O 17 S T A N O W IS K O 17 P a ra m e tr L ito ra l P o w ie rz c h n ia D n o D a ta p o b o ru 1990 1993 1990 1993 1990 1993 T e m p e ra lu ra w o d y
° c
2 0 .4 19.3 2 1 .818.9
19.0 18.8 W id z ia ln o ś ć m d o d n a 2 .2 0 .9 B a rw a m g P i/d m 12.0 3 0 .0 10.0 2 5 .0 12.0 2 5 .0 Z a p a c h n.b. n .b n.b. n .b O d c z y n pH 8.57 8 .25 8 .58 8 ,2 2 8 .2 0 8.2 0 Z a s a d o w o ś ć : - o g ó ln a m v a l/d m J 2 .0 0 3 .0 0 1.90 2 .7 0 1.90 3.3 0 - w o b e c f e n o lo fta le in y m v a l/d m J 0 .2 50.00
0 .2 00.00
0 .2 00.00
- w o b e c m e ty lo ra n ż u m v a l/d m J 1.75 3 .0 0 1.70 2 .7 0 1.7 0 3 .3 0 T w a r d o ś ć o g ó ln a 0n 19.20 1 4.20 1 8.40 19.20 1 8.60 19.00 T w a r d o ś ć w ę g la n o w a 0n 5 .6 0 8 .4 0 5 .3 2 7 .5 6 5 .3 2 9 .2 4 T w a r d o ś ć n ie w ę g la n o w a 0n 1 3.60 5 .8 0 13.08 11.64 1 3.08 9 .7 6 K w a s o w o ś ć m v a l/d m 0 ,0 0 0 .1 0 0 ,0 0 0 .0 90.00
0.11
W a p ń m g C a /d m 9 5 .7 892.92
107.22 9 3 .6 4 9 8 .6 4 9 4 .3 5 M a g n e z m g M g /d m 2 5 .2 J 5.2 2 1 J 4 .7 8 2 6.51 2 0 .8 6 2 5.21 C h lo rk i m g C l/d m 3 8 0 .0 0 9 2 .0 0 7 8 .0 0 8 9 .0 0 7 7 .0 0 9 0 .0 0 S ia rc z a n y m g S C U /dm -* n .b 8 5 .5 7 n .b . 1 6 7 .4 4 n.b. 16 7 .4 4 T le n r o z p u s z c z o n y m g О г /d m 1 3.80 7 .8 011.00
9 .0 0 7 .2 0 6 .8 0 N a s y c e n ie w o d y tle n e m % 147.91 8 2 .0 2 121.01 9 3 .9 5 7 5.31 7 0 .8 3 B Z T 5 m g О г /d m 8.5 2 5 .9 2 3.41 7 .0 4 3 .6 4 3 .5 2 C h Z T m g О г /d m 2 5 .5 0 2 6 .4 0 19.50 3 8 .2 8 2 0 .8 0 3 9 .6 0 U tle n ia ln o ś ć m g О г /d m 17.20 1 3 .5 0 1 2.60 13.50 1 2.00 1 3.50 A z o t a m o n o w y m g N /d m 0 .0 7 0 1 .390 0 .0 4 5 0 .3 4 0 0 .0 5 0 0 .3 2 0 A z o t a z o ty n o w y m g N /d m 0 .0 0 1 2 0 .0 1 2 śla d y 0 .0 0 4 5 0 .0 0 1 0 0 .0 0 7 0 A z o t a z o ta n o w y m g N /d m 0 .0 3 0 0 .0 0 0 3 0 .0 3 0 0 .0 6 8 0 .0 5 0 0 .0 0 8 A z o t o rg a n ic z n y m g N /d m 1.568 1 .680 1.344 1 .680 1 .456 1 .7 6 4 A z o t o g ó ln y m g N /d m 1 .680 3 .0 8 2 3 1.419 2 .0 9 2 5 1.557 2 .0 9 9 F o s f o r o g ó ln y m g P /d m3 0 .1 6 3 0 .7 0 4 0 .0 5 5 0 .1 0 4 0 .0 7 0 0 .8 7 2 F o s f o r m in e ra ln y m g P /d m 3 0 .0 2 0 0 .0 2 4 0 .0 1 5 0 .0 1 0 0 .0 1 0 0 .0 1 8 F o s f o r o r g a n ic z n y m g P /d m 3 0 .1 4 3 0 .6 8 0 0 .0 4 0 0 .0 9 4 0 .0 6 0 0 .8 5 4 S u c h a p o z o s ta ło ś ć m g /d m n .b . 6 7 2 .0 n .b . 6 4 1 .0 n.b . 7 2 8 .0 C z ę ś c i m in e ra ln e m g /d m n .b . 3 9 5 .0 n.b . 3 8 6 .0 n.b. 4 4 4 .0 C z ę ś c i o rg a n ic z n e m g /d m n.b. 2 7 7 .0 n.b. 2 5 5 .0 n.b . 2 8 4 .0 P r z e w o d n ic tw o e le k t, w ła ś c iw e p S /c m n.b . 6 7 5 .0 n.b. 6 6 9 .0 n.b. 6 7 0 .027
8
M AŁGORZATA F IS Z E R . M IC H A Ł M IC H A Ł K 1E W IC ZOCENA STANU ZA NIECZYSZCZEN IA JEZIORA LEDNICA
279
3.
W Y N IK I
W yniki an aliz fizyko-chem icznych w ody z 17 stanow isk zostały zestaw ione w T a
belach 2 do 7. O bejm ują one p o ró w n aw cze w yniki u zyskane w 1990 i 1993 roku.
N a podstaw ie uzyskanych w yników pom iarów tem peratury oraz koncentracji tlenu
ro zpuszczonego w okresie petnej stagnacji letniej, p o łu d n io w ą część je z io ra L ednica
zaliczo n o do typu polim iktycznego, a środkow ą i północną do typu dim iktycznego.
W o kresie badaw czym (przełom lipca i sierpnia) epilim nion sięgał do głębokości 7,0 m,
m etalim nion ob ejm o w ał w arstw ę ok. 2,0 m, a hypolim nion zalegał średnio do g łęb o
kości ok. 9,0 m . B yi on stosunkow o ciepły, a n ajn iższa stw ierd zo n a tem p eratu ra w y
nosiła 8,4 °C.
N a podstaw ie uzyskanych o b ecn ie w yników stw ierdzono, że koncentracje tlenu
ro zpuszczonego w próbach p rzypow ierzchniow ych były n iższe niż w 1990 r. Pionow y
ro zk ład stężen ia tlenu rozpuszczonego ściśle korelow ał z p ro filem term icznym .
W w iększości prób nasycenie tlenem przy pow ierzchni było n iższe niż 100 %,
a jed y n ie n a 6-ciu stanow iskach zanotow ano p rzesycenie w ody tlenem . Przy d nie na
tom iast w ystępow ały w ysokie deficyty tlenow e. N a stanow iskach o głębokościach p o
w yżej 10,0 m odno to w an o całkow ity brak tlenu, a m iąższość w arstw y beztlenow ej
dochodziła do 4 ,0 m słupa w ody nad dnem . W zdecydow anej w iększości prób przy-
d ennych stw ierd zo n o obecność siarkow odoru. W południow ej części je z io ra zao b ser
w ow ano w w arstw ie przypow ierzchniow ej n iższe n iż w części środkow ej i póinocnej
koncentracje tlenu rozpuszczonego, natom iast przy dnie w części p olim iktycznej nie
zan o to w an o 100 % deficytów tlenow ych. B Z T 5 na w szystkich stanow iskach i obu
po zio m ach badaw czych w zrosło w stosunku do w yników u zyskanych w 1990 r. i w
próbach nadd en n y ch stw ierdzono obecnie przew ażnie w yższe w artości.
C hZ T (chem iczne zap o trzeb o w an ie tlenu m etodą d w uchrom ianow ą) w zd ecy d o
w anej w iększości prób, zarów no przy pow ierzchni ja k i p rzy dnie, w zrosło w stosunku
do w yników u zyskanych w 1990 r.
W p o rów naniu z rokiem 1990 w całym jez io rz e nastąpił sp ad ek w idzialności (do
0 , 9 - 1,0 m). Spadek w idzialności k rążk a S ecch i’ego spow odow any byi intensyw nym
zakw item g lonów (Sinice-C yanophyta). Z an o to w an o w zrost barw y do 40 m g P t/dm 3
(średnio 25 m g P t/dm 3), podczas gdy w roku 1990 w y n o siła ona średnio 15 mg P t/dm 3.
O d czy n pH w ody p rzy dnie był zaw sze niższy niż w w arstw ie p rzy p o w ierzch
niow ej i w p o ró w n an iu z w ynikam i z roku 1990 był w yższy i d ochodzi! do 9,06
(stan o w isk o 15 — po w ierzch n ia). W p rzeciąg u trzech lat zasad o w o ść o g ó ln a uległa
z w ięk szen iu , w y ższe je j w arto ści w y stę p o w ały p rzy p o w ierzch n i, a zak res od 1,9 do
5,0 m val/dm 3. N a podo b n y m p o zio m ie od kilku lat u trzy m u je się tw ard o ść ( 1 8 ,8
21,5 °n) i w ap ń ( 9 5 ,0 0 - 1 0 0 ,0 0 m g C a/d m 3), n a to m iast k o n cen tracje m agnezu n ie
znacznie w zrosły i osiąg n ęły m ak sy m a ln ą w artość 34,33 m g M g /d m 3 (stan o w isk o 13
— p o w ierzch n ia). W badanej w odzie k w aso w o ść z aw ierała się w p rzed ziale od 0.06
do 0 .44 m v al/d m 3, n ato m iast w 1990 r. na w ięk szo ści stan o w isk k w aso w o ść w ynosiła
0 ,0 0 m v al/d m 3.
Z trzech an alizo w an y c h form dw utlenku w ęgla p rzew ażał C O , w odorow ęglanow y.
W e w szystkich próbach zaobserw ow ano w zrost stężenia chlorków o okoto 1 5 - 2 0
m g C l/dm 3, a nadal na dość w ysokim poziom ie utrzym yw ały się koncentracje siar
280
MAŁGORZATA FISZER. MICHAŁ MICHAŁKIEWICZczanów , które na stanow isku 14 przy dnie osiągnęły m aksym alną w artość 214,34 mg
S 0 4/dm 3. Z aw arto ść żelaza ogólnego i m anganu utrzym yw ały się na bardzo niskim
poziom ie. W yniki analiz w ykazały, że na w szystkich stanow iskach utlenialność w zrosła
i w próbach przydennych była zaw sze w yższa.
W o brębie analizow anych form azotu m ineralnego dom inow ał azot am onow y, któ
rego w artości dochodziły do 4,224 m g N /dm 3 (stanow isko 4 — przy dnie).
W zdecydow anej w iększości prób oznaczono od 0,02 do 0 ,04 m g P /d m 3, a jed y n ie
w czterech próbach p rzydennych uzyskano w artości znacznie w yższe (0,116 - 0,288 mg
P/dm 3). S ucha pozostałość m ieściła się w zakresie od 545 do 731 m g /d m 3 i przew ażnie
d om inow ały je j fo rm y m ineralne. Przew odnictw o elektrolityczne w iaściw e w ynosiło
średnio 660 p.S/cm.
4.
P O D S U M O W A N IE
N a podstaw ie uzyskanych w yników badań fizyko-chem icznych w ody z w arstw y
pow ierzchniow ej i przydennej na 17-tu stanow iskach w zdłuż całeg o je z io ra stw ierdzono
w zrastające zan ieczy szczen ie całego akw enu, W porów naniu z w ynikam i uzyskanym i
w 1990 r. zaobserw ow ano pogorszenie w iększości param etrów .
S tw ierdzone silne zanieczyszczenie w ody badanego je z io ra spow odow ane było
przede w szystkim silnym oddziaływ aniem zlew ni, z której w raz ze spływ am i p ow ie
rzchniow ym i dopływ ały do je z io ra duże ładunki zanieczyszczeń. P otw ierdzeniem tego
je s t ogólny w zro st siarczanów i chlorków , który obserw uje się od 1985 r. Ź ródłem
siarczanów są także kw aśne deszcze, a ch lo rk ó w m ogą być naw ozy m ineralne (KC1)
w ysiew ane n a pola upraw ne. U trzy m u jąca się stosunkow o w ysoka tw ardość oraz kon
c entracje w ap n ia i m agnezu, które w ykazują tendencje w zrostow e w iążą się z rolniczym
charakterem zlew ni jezio ra.
O w zrastającym zanieczyszczeniu całego akw enu św iadczą w yższe w artości B Z T 5,
o bniżenie się koncentracji tlenu rozpuszczonego oraz w ysokie deficyty tlenow e w w ar
stw ach przydennych.
O beztlenow ych procesach rozkładu m artw ej m aterii organicznej zalegającej grubą
w arstw ą na dnie św iadczą w ysokie stężen ia azotu am onow ego przy dnie oraz obecność
siarkow odoru.
Ja k w ykazały b ad an ia przeprow adzone w latach 1977 - 1978 przez O środek Badań
i K ontroli Ś rodow iska przy U rzędzie W ojew ódzkim w P oznaniu (K asow ski i in. 1979),
na podstaw ie u zyskanych w yników w odę w całym profilu pionow ym i w całym jezio rze
L ednica generalnie m ożna było je sz c z e zaliczyć do ł i częściow o do II klasy czystości.
Z aaw ansow ana eutrofizacja o raz znaczne zan ieczy szczen ie pow odują, że w k lasy
fikacji p rzyjętej w S ystem ie O ceny Jakości Je zio r (K udelska i in. 1984) w ody je z io ra
L ednica m ożna zaliczyć do II/III klasy czystości.
Z ach w ian a hom eostaza w ody je z io ra L ed n ica zn ajd u jąca sw e odzw ierciedlenie
w param etrach św iadczących o p ostępującej eutrofii w w ybitnie n iekorzystny sposób
oddziaiyw uje na faunę tego jezio ra, a szczególnie na ryby. E utrofizacja w pływ a na
ichtiofaunę zb io rn ik a zaw sze w sposób w ielokierunkow y, zm ieniając jej w arunki po
karm ow e i rozrodcze, tem po w zrostu, ro zm ieszczen ie przestrzenne i przeżyw alność.
OCENA STANU ZA NIECZYSZCZEN IA JEZIO RA LEDNICA