Henryk Bogacki
"Kirche und Ekklesiologie : die
Institutionlehre Arnold Gehlens als
Frage an den Kirchenbegriff in der
gegenwärtigen systematischen
Theologie", Leo Dullaart,
München-Mainz 1975 : [recenzja]
Collectanea Theologica 46/2, 224
224
B E C E N Z J Eistn ieją ce i p rzy jęte — n o w y ch tek stó w , d osto so w a n y ch do potrzeb odbiorców . K siążk a sta n o w i dobry p rzew o d n ik o rien tu ją cy w w ielk o ści k on cepcji, ja k ie w ob ecn ych czasach w y stę p u ją w d zied zin ie h erm en eu tyk i teologiczn ej.
ks. H e n r y k B ogacki SJ, W a r s z a w a
Leo D U L L A A R T , K ir c h e u n d E kkle sio lo g ie. D ie I n s t it u ti o n e n le h r e A r n o ld
G e h le n s a ls F ra g e an den K i r c h e n b e g r t f f in d e r g e g e n w ä r t i g e n s y s t e m a t i s c h e n T h eo lo g ie, M ü n chen—M ainz 1975, Chr. K aiser V erlag — M atthias— G rünew ald
—V erla g , s. 247,
P rob lem w za jem n eg o stosu n k u K ościoła i te o lo g ii nabrał ostrości po S ob orze W atyk ań sk im II. N ieza le żn ie od d oraźnych k o n flik tó w k o n k retn ych teo lo g ó w z w ła d za m i k o ścieln y m i, is tn ie je p otrzeba trafnego ok reślen ia fu n k cji teo lo g ii w K o ściele. T em at ten — po w ie lu w cześn iejszy ch p u b lik acjach — p o d ejm u je tak że L. D u l l a a r t w rozp raw ie d oktorskiej przygotow an ej pod k ieru n k iem J. B. M e t z a. D o tyczy ona m o żliw o ści zastosow an ia do K ościoła teo rii in sty tu c ji w yp ra co w a n ej przez socjologa A. G e h 1 e n a. A utor opiera się na d ysk u sja ch z la t sześćd ziesią ty ch , zw ła szcza po zak oń czen iu soboru. P rzep ro w ad zon e a n a lizy m ają u m o żliw ić „ zlo k a lizo w a n ie” teologii, szczególn ie zaś e k le z jo lo g ii w ram ach K ościoła.
A utor głosi, że zap ał i rozm ach w zb u d zon y przez sobór rozbił się o szty w n e stru k tu ry K ościoła. W obec tego p o stu lu je, by w ła śc iw y m p odm iotem te o lo g ii b y ła „ k rytyczn a” w sp ó ln o ta , a e k lezjo lo g ia ob yw ała się bez... in sty tu c ji K ościoła. N a leży w ię c jego zdaniem stw o rzy ć taką teorię in sty tu cji K o ścio ła, by in sty tu cja ta nie „zaw ad zała”. W p raw d zie autor an alizu je fu n k cję p o ję cia K ościoła w k la sy czn ej te o lo g ii fu n d a m en ta ln ej, w tra n scen d en ta ln ej e k le z jo lo g ii K. R a h n e r a oraz w p ew n y ch próbach e k lezjo lo g ii „ ch aryzm atyczn ej”
(J. P. J o s s u a, K. R a h n e r , H. K ü n g ) , jed n a k in sp iru je się przed e w s z y s t k im teo lo g ią „p o lity czn ą ” i p u b lik acjam i różnych grup „k rytyczn ych ” w ram ach ch rześcija ń stw a . W rezu lta cie w y w o d y jego d alek o odbiegają od k lasyczn ej e k le z jo lo g ii i w y d a ją się próbą narzucenia k a teg o rii m y ślen ia dość od ległych od te o lo g ii k atolick iej.
ks. H e n r y k B ogacki SJ, W a r s z a w a
M a rie -J o sp eh LE G U ILLO U , D as M y s t e r i u m d e s V a ters . A p o s to l is c h e r G la u b e
u n d m o d e r n e G nosis (tłum . z franc.), E in sied eln 1974, Johannes V erlag, s. 263.
P u n k tem w y jśc ia k siążk i jest w sp ó łczesn y k ryzys K ościoła, który autor m a lu je w bardzo ciem n y ch b arw ach. Ź ródła jego w id zi w p ew n ego rodzaju w sp ó łczesn ej gnozie. W p ierw szy ch w iek a ch b ow iem ch rześcijań stw o zetk n ęło się z w ie lo m a sy s te m a m i k u ltu ry i filo z o fii ó w czesn ej, k tóre za a ta k o w a ły sum ą jeg o su b sta n cję, a m ia n o w icie fa k t, że B óg o b ja w ił się w J ezu sie C hrystusie. A utor uw aża, że to zjaw isk o p ow raca p erio d y czn ie w K o ściele i m am y z nim do czy n ien ia ró w n ież dzisiaj. Ż y jem y b o w iem w św ie c ie zn ajd u jącym się pod w p ły w e m różn ych filo zo fii i ideologii. Sobór ze w z g lęd ó w m isy jn y ch dokonał otw arcia do teg o w sp ó łczesn eg o św ia ta i do w a rto ści k u ltu ro w y ch , ja k ie ze sob ą n iesie. N iem n iej jed n ak p rąd y te grożą p o d erw a n iem sam ej isto ty ch rześ cija ń stw a , a w im ię otw a rto ści n a św ia t w sp ó łc z e sn y n iek tórzy są go to w i sk reś la ć całe p a rtie ew a n g elii.
C óż w ob ec teg o robić? A utor stara się zn aleźć od p ow ied ź w h istorii. S tw ie r dza p rzed e w szy stk im , że m ięd zy zasad am i gn ozy a sło w em o b ja w ien ia ch rześ c ija ń sk ie g o n ie sio n y m przez a p o sto łó w is tn ie je n iep rzez w y cięża ln e p r z e c iw ie ń stw o. S ło w o a p o sto łó w m a od w a g ę za k w estio n o w a ć zasad y św ia ta g n ostyczn ego
