KARY
W KODEKSIE KARNYM
Z 1997 R.
KARY
GRZYWN A
OGRANICZE WOLNOŚCINIE
POZBAWIEN WOLNOŚCIIE 25 LAT
POZBAWIEN WOLNOŚCIIA DOŻYWOTN
POZBAWIEIE WOLNOŚCINIE
KARA
W przepisach Kodeksu karnego przewidziano kary o charakterze kryminalnym. Inne rodzaje kar to np.
kara umowna, kara administracyjna, kara dyscyplinarna, kara za wykroczenie.
KARA KRYMINALNA W UJĘCIU ABSTRAKCYJNYM - wskazana w przepisie prawnym określającym, jaką karę lub jakie kary grożą sprawcy czynu opisanego
w części dyspozytywnej tego przepisu
KARA KONKRETNA – zawarta w sądowym wyroku skazującym
KARĘ KRYMINALNĄCECHUJE ODPOWIEDZIALNOŚĆ WYŁĄCZNIE OSOBISTA
TEORIE MIESZANE
TEORIE WZGLĘDNE
TEORIE BEZWZGLĘDNE
kara stanowi
odpłatę popełnioza ny czyn ,
określa co się także
jako racjonaliz
ację sprawiedl
iwościow ą
kara ma zapobieg
popełniaać przestępsniu
tw w przyszłoś
ci przez sprawcę i
innych, określa co się także
jako racjonaliz
acja celowości
owa
zawierają idee kary sprawiedl
iwej odpłaty oraz kary
celowej
G R Z Y W N A
SAMOISTNA
ORZEKANA OBOK KARY
POZBAWIENIA WOLNOŚCI
BEZWZGLĘDNEJ (art. 33 § 2
k.k.)
Z WARUNKOWYM ZAWIESZENIEM JEJ WYKONANIA
(art.
33 § 2 k.k. i art.
71 § 1 k.k.)
Grzywnę wymierza się w stawkach dziennych, określając liczbę stawek (10 - 540) oraz wysokość jednej stawki (10 zł - 2000 zł).
Określając liczbę stawek dziennych grzywny, sąd kieruje się dyrektywami wymiaru kary z art. 53 k.k.
Ustalając wysokość jednej stawki, sąd bierze pod uwagę dochody sprawcy, jego warunki osobiste, rodzinne, stosunki majątkowe i możliwości zarobkowe (art. 33 § 3 k.k.).
Wyrok
Sądu Najwyższego
z dnia 16 kwietnia 2015 r.
V KK 407/14
[realizacja funkcji penalnej kary grzywny a określenie wysokości stawki dziennej kary
grzywny]
Wykładnikiem surowości kary grzywny jest ilość, a nie wysokość stawek dziennych tej kary.
Określenie przez sąd wysokości stawki dziennej grzywny nie jest zatem czynnością mającą na celu realizowanie bezpośrednio funkcji penalnej, lecz zmierza do ustalenia realnej dolegliwości fiskalnej tej kary dla indywidualnego sprawcy, zgodnie z dyrektywami zawartymi w art. 33 § 3 k.k.
Wyrok
Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 20 lutego 2015 r.
II AKa 22/15
[sposób ustalenia wysokości stawki dziennej kary grzywny]
Ustalając wysokość stawki dziennej kary grzywny, sąd ma obowiązek uwzględnić dochody sprawcy, jego warunki osobiste, rodzinne, stosunki majątkowe i możliwości zarobkowe. Ustaleń tych należy dokonywać w odniesieniu do czasu orzekania przez sąd w pierwszej instancji, a nie do czasu popełnienia przestępstwa, gdyż biorąc pod uwagę długotrwałość postępowania karnego, należy uwzględnić, że sytuacja majątkowa i rodzinna sprawcy oraz możliwość uzyskania zatrudnienia na rynku pracy mogą ulec zasadniczej zmianie.
Wyrok
Sądu Najwyższego z dnia 2 lutego 2010 r.
III KK 431/09
Jeżeli z opisu czynu przypisanego oskarżonemu nie wynika aby sąd przyjął, iż sprawca dopuścił się czynu w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub gdy korzyść majątkową osiągnął, a do znamion przestępstwa nie należy działanie w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, to nie ma podstaw do wymierzenia za ten czyn kary grzywny w oparciu o dyspozycję art. 33 § 2 k.k.
Z uzasadnienia:
„K. B. i J. B. stanęli między innymi pod zarzutem tego, że:
w dniu 11 maja 2004 r. w L., działając wspólnie i w porozumieniu, dokonali wybicia szyby w oknie wystawowym księgarni "O." przy użyciu klucza do odkręcania kół, czym spowodowali straty w kwocie nie mniejszej niż 400 zł na szkodę M. i H. P.,
tj. popełnienia przestępstwa z art. 288 § 1 k.k.
Sąd Rejonowy w L. wyrokiem z dnia 8 lipca 2005 r. w sprawie IX K 438/05 uznał, że oskarżeni dopuścili się opisanego wyżej czynu i za to wymierzył im kary po 8 miesięcy pozbawienia wolności oraz na podstawie art. 33 § 2 k.k. skazał ich na kary grzywny w wysokości 40 stawek dziennych po 10 zł każda.
Orzeczenie uprawomocniło się, nie będąc zaskarżone przez żadną ze stron.
Wyrok został zaskarżony kasacją przez Prokuratora Generalnego na korzyść skazanych.
W swej skardze Prokurator zarzucił orzeczeniu rażące naruszenie przepisu prawa materialnego - art. 33 § 2 k.k.
polegające na wymierzeniu obu oskarżonym za czyn z art. 288
§ 1 k.k., obok kary pozbawienia wolności, grzywny, pomimo braku ku temu podstaw, bowiem nie ustalono, aby przypisany oskarżonym czyn z art. 288 § 1 k.k. został popełniony w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub by oskarżeni taką korzyść osiągnęli.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Bezsprzecznie, jak wynika z dyspozycji art. 33 § 2 k.k., wymierzenie kary grzywny w oparciu o ten przepis (a ten przepis powołany został przez Sąd w zaskarżonym wyroku, jako podstawa wymierzenia oskarżonym kar grzywien za popełnienie przestępstwa z art. 288 § 1k.k.) jest możliwe tylko wówczas, gdy sprawca dopuścił się czynu w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub gdy korzyść majątkową osiągnął. Jak wynika z opisu przypisanego oskarżonym czynu, Sąd nie przyjął, aby sprawcy taką korzyść osiągnęli. Również do znamion przestępstwa niszczenia lub uszkodzenia mienia z art. 288 k.k. nie należy działanie w celu osiągnięcia korzyści majątkowej. W tej sytuacji bezsprzecznie nie istniały podstawy do wymierzenia oskarżonym za ten czyn kary grzywny w oparciu o dyspozycję art. 33 § 2k.k. (finalnie możliwe było to jedynie na podstawie art. 71 § 1 k.k. wobec zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności)”.
Sygn. akt II K 88/12 WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 23 lutego 2012 r.
Sąd Rejonowy w O. II Wydział Karny w składzie:
Przewodniczący: SSR A. L.
Protokolant: A. N.
przy udziale Prokuratora: B. K.
po rozpoznaniu na rozprawie w dniach 2 lutego 2012 r. oraz 23 lutego 2012 r. w O.
sprawy T. Z.
syna B. i K. z domu N.
urodzonego (...) w (...) oskarżonego o to, że:
w okresie od 11 do 15 grudnia 2010 roku w D., działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, usiłował doprowadzić do niekorzystnego rozporządzenia mieniem (...) SA w ten sposób, że zgłosił kradzież samochodu (...) nr rej. (...), podczas gdy faktycznie to zdarzenie nie miało miejsca, i tym samych chciał uzyskać nienależne odszkodowanie z tytułu polisy (...) w kwocie 125 000 zł, lecz zamierzonego celu nie osiągnął z uwagi na efekt czynności wyjaśniających prowadzonych przez pokrzywdzonego,
tj. o czyn z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k.;
I. uznaje oskarżonego T. Z. za winnego popełnienia czynu, polegającego na tym, że w okresie od 26 października 2010 r.
do 25 stycznia 2011 r. w celu osiągnięcia korzyści majątkowej usiłował doprowadzić do niekorzystnego rozporządzenia mieniem (...) S.A. w ten sposób, że zawarł umowę ubezpieczenia samochodu marki (...) o nr rej. (...) i numerze nadwozia (...), który wcześniej uległ spaleniu, przedstawiając do ubezpieczenia inny samochód tej samej marki, a następnie w dniu 15 grudnia 2010 r. zgłosił kradzież samochodu marki (...) o nr rej. (...), podczas gdy faktycznie to zdarzenie nie miało miejsca, i w ten sposób chciał uzyskać nienależne odszkodowanie w wysokości 125 000 zł z tytułu polisy (...), lecz zamierzonego celu nie osiągnął z uwagi na odmowę wypłaty odszkodowania i podjęte przez ubezpieczyciela dalsze czynności wyjaśniające, tj. czynu stanowiącego przestępstwo z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k. i za to na podstawie art. 14 § 1 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k. wymierza mu karę 1 (jednego) roku pozbawienia wolności, a na podstawie art. 33 § 2 k.k. wymierza mu grzywnę w ilości 100 (stu) stawek dziennych, ustalając wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 20 (dwudziestu) złotych;
II. na podstawie art. 69 § 1 i 2 k.k. oraz art. 70 § 1 pkt 1 k.k. wykonanie wymierzonej oskarżonemu kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesza na okres próby wynoszący 3 (trzy) lata;
III. na podstawie art. 230 § 2 k.p.k. zwraca pokrzywdzonemu (...) S.A. Oddział (...) dowód rzeczowy w postaci akt szkodowych o nr PL (...);
IV. na podstawie art. 627 k.p.k. zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe w kwocie 470 (czterysta siedemdziesiąt) złotych, w tym wymierza mu opłatę w wysokości 380 (trzystu osiemdziesięciu) złotych.
art. 34 § 1a k.k. (niestałe elementy treściowe kary ograniczenia
wolności)
art. 34 § 1a k.k. (niestałe elementy treściowe kary ograniczenia
wolności)
obowiązek wykonywania
nieodpłatnej, kontrolowane
j pracy na cele społeczne
obowiązek pozostawania w
miejscu stałego pobytu lub w
innym
wyznaczonym miejscu, z zastosowaniem systemu dozoru elektronicznego
obowiązek, o którym mowa
w art. 72 § 1 pkt 4-7a k.k.
potrąceniu od 10% do 25%
wynagrodzenia za pracę w
stosunku
miesięcznym na cel społeczny wskazany przez
sąd
art. 34 § 2 k.k. (stałe elementy treściowe kary ograniczenia
wolności)
art. 34 § 2 k.k. (stałe elementy treściowe kary ograniczenia
wolności)
w czasie odbywania kary ograniczenia wolności skazany
nie może bez zgody sądu zmieniać miejsca stałego pobytu
ma obowiązek udzielania wyjaśnień dotyczących przebiegu odbywania kary
Kara pozbawienia wolności tzw.
terminowa (art. 32 pkt 3 k.k.) trwa najkrócej miesiąc, najdłużej 15 lat; wymierza się ją w miesiącach i latach (art. 37 k.k.).
Wyrok
Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 25 listopada 2014 r.
II AKa 198/14
Szczególny charakter kary 25 lat pozbawienia wolności wynika nie tylko z faktu jej długotrwałości, ale przede wszystkim z uwagi na jej charakter eliminacyjny. Przyjmuje się, że karę tę należy stosować wyłącznie w wypadkach najcięższych, gdy okoliczności obciążające zdecydowanie przeważają nad okolicznościami łagodzącymi i tylko wtedy, gdy stopień winy jest na tyle wysoki, że uzasadnia zastosowanie tej kary, a w okolicznościach konkretnego przypadku nawet kara 15 lat pozbawienia wolności nie spełniłaby indywidualno- lub generalno-prewencyjnych celów kary wymienionych w art. 53 § 1 k.k.
Wyrok
Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 14 listopada 2012 r.
II AKa 279/12
Kara dożywotniego pozbawienia wolności jest karą o charakterze izolacyjnym, zabezpieczającym społeczeństwo przed niebezpiecznymi sprawcami najpoważniejszych przestępstw, powinna być traktowana jako kara o charakterze wyjątkowym, a stosowana wobec sprawców najbardziej zdemoralizowanych, co do których osiągnięcie celów wychowawczych kary jest co najmniej problematyczne.
art. 37a k.k.
jeżeli ustawa przewiduje
zagrożenie karą pozbawienia
wolności
nieprzekraczającą 8 lat, można zamiast tej kary orzec grzywnę albo karę ograniczenia wolności, o której mowa w art. 34 § 1a pkt 1, 2 lub 4 k.k.
art. 37b k.k.
w sprawie o występek
zagrożony karą pozbawienia wolności, niezależenie od dolnej granicy ustawowego
zagrożenia przewidzianego w ustawie za dany czyn, sąd
może orzec jednocześnie karę pozbawienia wolności w
wymiarze
nieprzekraczającym 3 miesięcy, a jeżeli górna
granica ustawowego zagrożenia wynosi przynajmniej 10 lat – 6
miesięcy, oraz karę
ograniczenia wolności do lat 2. W pierwszej kolejności wykonuje się wówczas karę pozbawienia wolności, chyba
że ustawa stanowi inaczej
KAZUSY
Wyrokiem Sądu Rejonowego we W. Jan Kowalski został skazany za przestępstwa:
1) z art. 270 § 1 k.k. – na karę grzywny w wymiarze 40 stawek dziennych, przy czym wysokość jednej stawki została ustalona na kwotę 20 zł;
2) z art. 286 § 3 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k. – na karę grzywny w wymiarze 50 stawek dziennych, przy czym wysokość jednej stawki została ustalona na kwotę 30 zł;
3) z art. 288 § 2 k.k. w zw. z art. 288 § 1 k.k. – na karę grzywny w wymiarze 20 stawek dziennych, przy czym wysokość jednej stawki została ustalona na kwotę 10 zł.
Ocen zasadność powyższego wyroku.