Adres do korespondencji: dr med. Dorota Jenerowicz, Katedra i Klinika Dermatologii, Akadermia Medyczna, ul. Przybyszewskiego 49,
D
Diia ag gn no os stty yk ka a n niie ep po oż żą ąd da an ny yc ch h rre ea ak kc cjjii p po olle ek ko ow wy yc ch h
–
– m mo od dy yffiik ka ac cjja a k kw we es sttiio on na arriiu us sz za a E
Eu urro op pe ea an n A Ac ca ad de em my y o off A Alllle errg go ollo og gy y a
an nd d C Clliin niic ca all IIm mm mu un no ollo og gy y IIn ntte erre es stt G Grro ou up p o
on n D Drru ug g H Hy yp pe errs se en ns siittiiv viitty y
ii E Eu urro op pe ea an n N Ne ettw wo orrk k o off D Drru ug g A Alllle errg gy y
A
Ad dv ve errs se e d drru ug g rre ea ac cttiio on ns s d diia ag gn no os sttiic cs s – – m mo od diiffiic ca attiio on n o
off tth he e E Eu urro op pe ea an n A Ac ca ad de em my y o off A Alllle errg go ollo og gy y a an nd d C Clliin niic ca all IIm mm mu un no ollo og gy y IIn ntte erre es stt G Grro ou up p o on n D Drru ug g H Hy yp pe errs se en ns siittiiv viitty y a
an nd d E Eu urro op pe ea an n N Ne ettw wo orrk k o off D Drru ug g A Alllle errg gy y q qu ue es sttiio on nn na aiirre e
DOROTA JENEROWICZ, MAGDALENA CZARNECKA-OPERACZ, WOJCIECH SILNY
Katedra i Klinika Dermatologii oraz Ośrodek Diagnostyki Chorób Alergicznych Katedry i Kliniki Dermatologii Akademii Medycznej w Poznaniu, kierownik Katedry i Kliniki prof. dr hab. med. Wojciech Silny
Abstract
The project presents Polish, modified version of the Euro- pean Academy of Allergology and Clinical Immunology Inte- rest Group on Drug Hypersensitivity and European Network of Drug Allergy questionnaire, which is essential and useful in the diagnostic approach of adverse drug reactions. The qu- estionnaire will be applied as an important tool for creating a nationwide, multicenter system of drug hypersensitivity mo- nitoring.
Key words: drug adverse reaction, maculo-papular exan- them, lymphocyte transformation test.
Streszczenie
W pracy przedstawiono polsk¹, zmodyfikowan¹ wersjê kwestionariusza European Academy of Allergology and Clini- cal Immunology Interest Group on Drug Hypersensitivity i Eu- ropean Network of Drug Allergy, pomocnego w diagnozowa- niu niepo¿¹danych reakcji polekowych. Przy zastosowaniu po- wy¿szego kwestionariusza planowane jest stworzenie ogólnopolskiego, wielooœrodkowego systemu monitorowania niepo¿¹danych reakcji na leki.
S³owa kluczowe: dzia³anie niepo¿¹dane leku, osutka pla- misto-grudkowa, test transformacji limfocytów.
(PDiA 2005; XXII, 3: 112–118)
Dzia³ania niepo¿¹dane leków stanowi¹ wysoce z³o-
¿ony problem kliniczny i diagnostyczny. Wydaje siê, ¿e znaczenie tego zagadnienia jest niedoceniane, zw³asz- cza w odniesieniu do wp³ywu niepo¿¹danych reakcji po- lekowych (ADR – adverse drug reactions) na chorobo- woœæ (2–3% hospitalizowanych pacjentów), umieralnoœæ oraz wysokie koszty ponoszone przez system opieki zdrowotnej. W Stanach Zjednoczonych ADR nale¿¹ do najczêstszych przyczyn umieralnoœci i ka¿dego roku po- woduj¹ œmieræ wielu tysiêcy chorych [1–3].
Wed³ug danych Œwiatowej Organizacji Zdrowia (WHO – World Health Organization) odsetek hospitali- zacji zwi¹zanych z ADR wynosi w ró¿nych krajach po- nad 10% (np. w Norwegii – 11,5%, Francji – 13%, Wiel- kiej Brytanii – 16%). Niewiele danych na temat skali te- go problemu pochodzi z krajów rozwijaj¹cych siê, mo¿na jednak przypuszczaæ, ¿e sytuacja jest tam du¿o powa¿- niejsza. Ponadto w wielu pañstwach brakuje sprawnego i ujednoliconego systemu zg³aszania ADR, a dodatko- wym niekorzystnym zjawiskiem jest obecnoœæ na rynku wielu nieoryginalnych preparatów leczniczych, których dystrybucja odbywa siê czêsto bez pe³nej i naukowej in- formacji na temat w³aœciwoœci oraz mo¿liwych efektów ubocznych ich dzia³ania [4, 5].
W Polsce nadzorem nad bezpieczeñstwem farmako- terapii zajmuje siê Wydzia³ Monitorowania Niepo¿¹da- nych Dzia³añ Produktów Leczniczych Urzêdu Rejestra- cji, od 1971 r. jako oœrodek narodowy wspó³pracuj¹cy z WHO w ramach projektu Programme for Internatio- nal Drug Monitoring [6].
Zgodnie z postanowieniami Miêdzynarodowej Kon- ferencji ds. Harmonizacji Wymagañ Dotycz¹cych Doku- mentacji Rejestracyjnej Produktów Leczniczych Ludz- kich (International Conference on Harmonization of Tech- nical Requirements for Registration of Pharmaceuticals for Human Use – ICH), za dzia³anie niepo¿¹dane leku zarejestrowanego uwa¿a siê ka¿de szkodliwe i niezamie- rzone dzia³anie leku, które wystêpuje po podaniu dawki zwykle stosowanej w celu profilaktycznym, diagnostycz- nym, leczniczym lub w celu modyfikacji funkcji fizjolo- gicznych. Ponadto za ciê¿kie niepo¿¹dane dzia³anie le- ku uznano ka¿de niezamierzone dzia³anie, które po po- daniu jakiejkolwiek dawki powoduje zgon chorego, zagro¿enie ¿ycia, koniecznoœæ leczenia szpitalnego lub jego wyd³u¿enie, trwa³e lub znaczne inwalidztwo, wady rozwojowe p³odu lub inne dzia³anie, które lekarz wg swo- jego stanu wiedzy uzna za ciê¿kie [6].
Wspóln¹ cech¹ niepo¿¹danych reakcji polekowych jest ich ogromna heterogennoœæ. Obok nerek, w¹troby, p³uc czy uk³adu nerwowego istotnym z punktu widze- nia ADR organem docelowym b¹dŸ sygna³owym jest skóra. Obraz kliniczny skórnych odczynów polekowych jest ró¿norodny, a ponadto nie ma on cech charaktery-
stycznych dla danego leku: rozmaite leki mog¹ byæ przy- czyn¹ podobnych zmian skórnych, natomiast ten sam lek mo¿e powodowaæ odmienne reakcje morfologicznie. Do- datkowo sprawn¹ diagnostykê ADR utrudnia fakt, ¿e wiele skórnych odczynów polekowych pod wzglêdem obrazu klinicznego przypomina inne dermatozy – w li- teraturze ADR okreœla siê nawet mianem wielkiego na- œladowcy (great imitator) [7–9].
Do najczêœciej spotykanych w praktyce klinicznej skórnych odczynów polekowych nale¿¹: pokrzywka i obrzêk naczynioruchowy, osutka plamisto-grudkowa, zmiany skórne typu rumieni oraz plamice [7].
Patomechanizm wiêkszoœci odczynów polekowych nie zosta³ do koñca wyjaœniony. Zaproponowana przez Gella i Coombsa [10] klasyfikacja uwzglêdniaj¹ca IV typy reakcji nadwra¿liwoœci pozwala na okreœlenie etio- patogenezy niektórych rodzajów reakcji niepo¿¹danych o charakterze immunologicznym (alergicznym). Nato- miast w przypadku odczynów polekowych przebiegaj¹- cych bez przewa¿aj¹cego udzia³u mechanizmów immu- nologicznych zastosowanie powy¿szej klasyfikacji jest niemo¿liwe. Przyk³adem bardzo z³o¿onej pod wzglêdem patomechanizmu reakcji jest toksyczna nekroliza naskór- ka (TEN – zespó³ Lyella) [11]. Du¿e trudnoœci sprawia tak¿e wyjaœnienie etiopatogenezy czêsto wystêpuj¹cej osutki plamisto-grudkowej (MPE – maculopapular exan- thema) [12]. Wed³ug ostatnich doniesieñ, zaprezentowa- nych w trakcie Drug Hypersensitivity Meeting, które od- by³o siê w Bernie (Szwajcaria) w 2004 r. [13], kluczo- w¹ rolê w powstaniu zmian skórnych o charakterze MPE odgrywaj¹ swoiste dla leku limfocyty T CD4
+, wykazu- j¹ce ekspresjê cytotoksycznych bia³ek zwi¹zanych z ziar- nami cytolitycznymi tych komórek (perforyny, granzym B), zaanga¿owanych w proces zwyrodnienia wodnicz- kowego i destrukcji keratynocytów warstwy podstawnej naskórka. W przeciwieñstwie do MPE udzia³ swoistych dla leku cytotoksycznych limfocytów T CD8
+przyczy- nia siê do wyst¹pienia zmian skórnych o charakterze osutki pêcherzowej [12].
W œwietle powy¿szych problemów diagnostyka od- czynów polekowych stanowi dla lekarza klinicysty praw- dziwe wyzwanie. Konieczne jest przeprowadzenie dro- biazgowego wywiadu z uwzglêdnieniem wszystkich po- bieranych przez chorego leków, dok³adna ocena rozleg³oœci, nasilenia i charakteru zmian skórnych oraz zaplanowanie procedur diagnostycznych dostêpnych w warunkach in vivo oraz in vitro.
Celem u³atwienia tego trudnego zadania, a tak¿e w celu zharmonizowania i ujednolicenia postêpowania w przypadkach ADR, cz³onkowie ENDA (European Ne- twork of Drug Allergy) P. Demoly, R. Kropf, A. Bircher oraz W.J. Pichler, nale¿¹cy do grupy zainteresowañ ADR w EAACI (European Academy of Allergology and Cli-
Diagnostyka niepo¿¹danych reakcji polekowych – kwestionariusz
Dorota Jenerowicz, Magdalena Czarnecka-Operacz, Wojciech Silny
nical Immunology), opracowali kwestionariusz [8], bê- d¹cy Ÿród³em wielu cennych wskazówek i pozwalaj¹cy na dok³adn¹ ocenê chorego wykazuj¹cego objawy nie- po¿¹danej reakcji polekowej.
W niniejszej publikacji autorzy przedstawiaj¹ zmodyfikowan¹, polsk¹ wersjê powy¿szego kwestio- nariusza (s. 115–118), powsta³¹ za zgod¹ przewodni- cz¹cego grupy zainteresowañ EAACI Interest Gro- up on Drug Hypersensitivity, kierownika Kliniki Aler- gologii Szpitala de Villeneve (Montpellier) prof.
Pascala Demoly, który wyrazi³ pe³n¹ akceptacjê i en- tuzjazm w zwi¹zku z tym przedsiêwziêciem, szcze- gólnie ¿e obok wielu wielojêzycznych wersji kwestio- nariusza brakowa³o do tej pory polskiego t³umacze- nia. Tym samym autorzy niniejszej wersji kwestionariusza maj¹ nadziejê, ¿e dziêki jego po- wszechnemu zastosowaniu diagnostyka i postêpowa- nie w przypadku ADR nie bêdzie odbiega³o w na- szym kraju od standardów przyjêtych w krajach eu- ropejskich. Dla osi¹gniêcia jak najwy¿szej dok³adnoœci i wiarygodnoœci kwestionariusz zosta³ dodatkowo prze³o¿ony przez niezale¿nego t³umacza.
Nale¿y zwróciæ uwagê, ¿e kwestionariusz uwzglêd- nia elementy zarówno wywiadu, jak i procedur diagno- stycznych w³aœciwych dla ostrej fazy ADR, a tak¿e dla nastêpuj¹cego potem okresu remisji. W pierwszej czê- œci zwrócono zatem szczególn¹ uwagê na charakter zmian skórnych (i œluzówkowych), ewentualn¹ diagno- stykê ró¿nicow¹ oraz potencjalne czynniki sprzyjaj¹ce wyst¹pieniu reakcji. Kwestionariusz uwzglêdnia tak¿e opis ewolucji zmian skórnych, ich dynamikê i daje mo¿- liwoœæ w³asnorêcznego zobrazowania rozmieszczenia wykwitów na specjalnie przygotowanych do tego celu sylwetkach. W dalszej czêœci kwestionariusza uwagê po- œwiêcono towarzysz¹cym zmianom skórnym objawom ze strony innych narz¹dów (uk³adu pokarmowego, od- dechowego, kr¹¿enia), a tak¿e ewentualnym objawom ze strony uk³adu nerwowego i objawom psychiatrycz- nym. Istotn¹ czêœci¹ kwestionariusza jest szczegó³owy wywiad dotycz¹cy stosowanych leków, a tak¿e uwzglêd- niaj¹cy mo¿liwy zwi¹zek poszczególnych preparatów z wyst¹pieniem ADR.
Koñcowa czêœæ kwestionariusza poœwiêcona jest ba- daniom diagnostycznym mo¿liwym do wykonania za- równo w ostrej fazie ADR, jak i w póŸniejszym okresie remisji. Obok szeregu testów skórnych (punktowych, œródskórnych, p³atkowych) uwzglêdniono oznaczenia wybranych parametrów w surowicy krwi (tak¿e moni- toruj¹cych funkcjê w¹troby i nerek), testy komórkowe (test transformacji limfocytów, test aktywacji bazofilów, test CAST) oraz ewentualne testy prowokacyjne.
W podsumowaniu kwestionariusza uwzglêdniono koñcow¹ interpretacjê i klasyfikacjê analizowanego od-
czynu polekowego do jednego z IV typów reakcji wg podzia³u Gella i Coombsa [10] b¹dŸ jako reakcji o in- nym charakterze (cytotoksyczna, pseudoalergiczna, far- makologiczna, psychofizjologiczna). Mo¿liwa jest tak-
¿e ocena prawdopodobieñstwa zwi¹zku pomiêdzy le- kiem a niepo¿¹dan¹ reakcj¹ z zastosowaniem odpowiednio przygotowanej skali. Uwzglêdniono rów- nie¿ informacjê o zg³oszeniu analizowanego odczynu polekowego do w³aœciwego oœrodka monitorowania te- go typu reakcji.
Niniejszy kwestionariusz mo¿e wydawaæ siê d³ugi i skomplikowany, jednak¿e wg autorów jego wype³nie- nie, zw³aszcza przy du¿ej wprawie, zajmuje najwy¿ej 5–6 min. Polska wersja kwestionariusza stanowi obecnie pod- stawowe i u¿yteczne narzêdzie oceny chorego przyjmo- wanego z objawami ADR do Kliniki Dermatologii Aka- demii Medycznej w Poznaniu. Niew¹tpliwie znacznym u³atwieniem bêdzie przygotowywana obecnie elektro- niczna wersja kwestionariusza, z mo¿liwoœci¹ archiwi- zowania zdjêæ chorych oraz pozwalaj¹ca na opracowa- nie statystyczne zebranej bazy przypadków klinicznych.
Piœmiennictwo
1. Moore N: Frequency and cost of serious adverse drug reac- tions in department of general medicine. Br J Clin Pharmacol 1998; 45: 301-8.
2. Imbs JL, Pouyanne P, Haramburu F, et al.: Iatrogenic medica- tion: estimation of its prevelence in French public hospitals.
Therapie 1999; 54: 21-7.
3. Griffin GP: The evolution of human medicines control from a national to an international perspective. Ad Drug React To- xico Rev 1998; 17: 19-50.
4. White T: Counting the cost of drug-related adverse events.
Pharmacoeconomics 1999; 15: 445-58.
5. Safety of Medicines. A guide to detecting and reporting adverse drug reactions. Why health proffesionals need to take action? World Health Organization, Geneva, 2002.
www.who.int/medicines/
6. Skibicka I, Maciejczyk A: Bezpieczeñstwo farmakoterapii a zg³aszanie niepo¿¹danych dzia³añ leków. Neurol Neurochir Pol 2004; 38: 503-10.
7. Grubska-Suchanek E: Dermatozy polekowe. Pol Merk Lek 2003; 84: 598-601.
8. Demoly P, Kropf R, Bircher A, et al.: Drug hypersensitivity:
questionnaire. EAACI interest group on drug hypersensitivi- ty. Allergy 1999; 54: 999-1003.
9. Czarnecka-Operacz M, Silny P: Osutki polekowe. Alergia Ast- ma Immunol 2000; 5: 165-74.
10. Gell PGH, Coombs RRA: Clinical aspects of immunology.
Oxford, Blackwell 1963: 200-50.
11. Roujeau JC: Clinical heterogeneity of drug hypersensitivity.
Toxicology 2005; 209: 123-9.
12. Pichler WJ, Yawalkar N, Schmid S, et al.: Pathogenesis of dru- g-induced exanthems. Allergy 2002; 57: 884-93.
13. Yawalkar N: Drug-induced exanthems. Toxicology 2005; 209:
131-4.
n
n OOBBJJAAWWYY SSKKÓÓRRNNEE ii ŒŒLLUUZZÓÓWWKKOOWWEE::
osutka plamisto-grudkowa osutka plamista
osutka pokrzywkowa
AGEP (acute generalized exantematous pustulosis) osutka wypryskowata
rumieñ wysiêkowy wielopostaciowy (varietas minor) osutka pêcherzowa
zespó³ Stevensa-Johnsona/TEN (zespó³ Lyella) rumieñ trwa³y
plamica —> PLT: …………...………
wyczuwalna palpacyjnie martwiczo-krwotoczna
zajêcie organów wewnêtrznych: ……...………..
kontaktowe zapalenie skóry
urticaria vasculitis izolowany œwi¹d skóry
obrzêk naczynioruchowy/lokalizacja: …………...…….
zapalenie spojówek
inne/wyszczególniæ: …...……...…...
morfologia zmian/lokalizacja: ...………...……..
n
n DDIIAAGGNNOOSSTTYYKKAA RRÓÓ¯¯NNIICCOOWWAA::
………...……
n
n CCZZYYNNNNIIKKII PPRREEDDYYSSPPOONNUUJJ¥¥CCEE
infekcja wirusowa (grypa, inne: ...…….) gor¹czka
podejrzenie fotowra¿liwoœci? tak nie nie wiadomo stres
wysi³ek fizyczny
inne: ………...
godz. lub dni
Zmiany skórne: rozmieszczenie/dynamika ↑↓
zmiany uogólnione
n
n OOBBJJAAWWYY ZZEE SSTTRROONNYY PPRRZZEEWWOODDUU PPOOKKAARRMMOOWWEEGGOO II UUKK££AADDUU OODDDDEECCHHOOWWEEGGOO::
nudnoœci/wymioty biegunka
kolkowe bóle brzucha kaszel
zmiana barwy g³osu
dusznoœæ – PEFR lub FEV1: ...………..
œwisty/skurcz oskrzeli nie¿yt nosa wydzielina z nosa kichanie blokada nosa
inne/wyszczególniæ: ...
n
n OOBBJJAAWWYY DDOODDAATTKKOOWWEE::
zajêcie: w¹troby nerek
innych narz¹dów/wyszczególniæ: ...
gor¹czka: …...……..oC zmêczenie
ból/pieczenie – okolica: ……...………
bóle miêœni/stawów-okolica: ……...………
powiêkszenie wêz³ów ch³onnych
inne/wyszczególniæ: ………...………
n
n OOBBJJAAWWYY SSEERRCCOOWWOO--KKRR¥¥¯¯EENNIIOOWWEE
tachykardia têtno: ………../min
niedociœnienie RR: ....…../……... mmHg
omdlenie arytmia
inne/wyszczególniæ: ………...
n
n OOBBJJAAWWYY PPSSYYCCHHIIAATTRRYYCCZZNNEE lêk/panika
zawroty g³owy omdlenie
parestezje/hiperwentylacja pocenie siê
n
n ZZAAJJÊÊCCIIEE IINNNNYYCCHH OORRGGAANNÓÓWW
(np. neuropatia obwodowa, zajêcie p³uc, cytopenia itd.)
………...……….
………...……….
N
NA AD DW WR RA A¯ ¯LLIIW WO OŒ ŒÆ Æ N NA A LLE EK KII
K
KW WE ES ST TIIO ON NA AR RIIU US SZ Z
kwestionariusz nr: …...….…...
data: ………....……..…………
B
BAADDAACCZZ:: ………...……
oœrodek: ………..., adres: ………...
tel./faks/e-mail: ...………...………
P PAACCJJEENNTT::
imiê i nazwisko: …..., data urodzenia: …………..., wiek: ... lat, waga: ... kg, wzrost: ……... cm zawód: ………...………., p³eæ: ……….
grupy ryzyka: s³u¿ba zdrowia przemys³ farmaceutyczny rolnicy inne: ...
Obecne dolegliwoœci: ………...
R
RE EA AK KC CJJA A P PO OLLE EK KO OW WA A:: D DA AT TA A W WY YS ST T¥ ¥P PIIE EN NIIA A:: … …… …… …… …… …...… …...
n
n EEWWOOLLUUCCJJAA ZZMMIIAANN SSKKÓÓRRNNYYCCHH::
nasilenie
Aktualnie przyjmowane leki: ………...
przeciwhistaminowe: ………
β-blokery: ………...
n
n LLEECCZZEENNIIEE WWDDRROO¯¯OONNEE PPOO WWYYSSTT¥¥PPIIEENNIIUU NNIIEEPPOO¯¯¥¥DDAANNEEJJ RREEAAKKCCJJII PPOOLLEEKKOOWWEEJJ::
bez leczenia
wycofanie podejrzanych leków; numer jak powy¿ej: ...
leki przeciwhistaminowe ogólnie miejscowo
glikokortykosteroidy ogólnie miejscowo
leki rozszerzaj¹ce oskrzela ogólnie miejscowo
leczenie wstrz¹su epinefryna p³yny osoczozastêpcze inne: …...…
zast¹pienie stosowanego leku substytutem/substytutami
nazwa: ………...
tolerancja: ………...
inne uwagi: ………...………...….
redukcja dawki (lek: ………...………) ...
inne postêpowanie/wyszczególnienie: ………...…...
W
WY YW WIIA AD D C CH HO OR RO OB BO OW WY Y::
1) Czy podobne objawy obserwowano bez zwi¹zku z pobraniem podejrzanego leku?
tak nie nie wiadomo
2) Inne schorzenia:
astma choroby w¹troby
polipy nosa pokrzywka barwnikowa
mukowiscydoza nosicielstwo HIV
cukrzyca choroby nerek
choroby z autoimmunizacji
choroby limfoproliferacyjne (ALL,CLL, ch. Hodgkina)
inne/wyszczególniæ: ………...…
3) Choroby alergiczne (np. py³kowica, atopowe zapalenie skóry, alergia pokarmowa, alergia na jad owadów b³onkoskrzyd³ych, alergia na lateks): ………...………
4) Reakcje polekowe podczas dotychczasowych zabiegów operacyjnych: ………...…..
stomatolog znieczulenie miejscowe znieczulenie ogólne
(liczba: …...) (liczba: …...) (liczba: …...) 5) Reakcje po dotychczasowych szczepieniach ochronnych
polio tê¿ec ró¿yczka odra WZW B
krztusiec inne nieznane
P
POODDEEJJRRZZAANNEE LLEEKKII::
N
Naazzwwaa lleekkuu DDaawwkkaa ddzziieennnnaa//ddrrooggaa ppooddaanniiaa// OOddssttêêpp cczzaassuu ppoommiiêêddzzyy ddaawwkk¹¹ lleekkuu CCzzyy wwcczzeeœœnniieejj ppaaccjjeenntt cczzaass ttrrwwaanniiaa lleecczzeenniiaa aa wwyysstt¹¹ppiieenniieemm rreeaakkccjjii ssttoossoowwaa³³ tteenn lleekk??
1. ……. mg/d ………; nie nie wiadomo
………... tak/objawy: ….……
………..
2. ……. mg/d ………; nie nie wiadomo
………...….. tak/objawy: …….…
………..
3. ……. mg/d ………; nie nie wiadomo
………... tak/objawy: ….……
………..
4. ……. mg/d ………; nie nie wiadomo
……….. tak/objawy: ………
………..
5. ……. mg/d ………; nie nie wiadomo
………... tak/objawy: ………
………..
6. ……. mg/d ………; nie nie wiadomo
………...….. tak/objawy: ………
………..
Rezultat kliniczny: ………...
Wymieñ wszystkie leki przyjmowane przez chorego w okresie wyst¹pienia niepo¿¹danej reakcji (³¹cznie z lekami bez recepty, preparatami pochodzenia naturalnego oraz pokarmami bogatymi w dodatki): ……… ………...
n
n TTEESSTTYY KKOOMMÓÓRRKKOOWWEE
Test transformacji limfocytów (Lymphocyte Transformation test – LTT): ………...
Test aktywacji bazofilów: ………...
S
Skkóórrnnee tteessttyy ppuunnkkttoowwee ((SSTTPP)) P
Prreeppaarraatt ((––)) ((++)) WWyynniikk ww¹¹ttpplliiwwyy
lleecczznniicczzyy rreeaakkccjjaa nnaattyycchhmmiiaassttoowwaa rreeaakkccjjaa ooppóóŸŸnniioonnaa
T
Teessttyy œœrróóddsskkóórrnnee ((IIDD)) P
Prreeppaarraatt ((––)) ((++)) WWyynniikk ww¹¹ttpplliiwwyy
lleecczznniicczzyy rreeaakkccjjaa nnaattyycchhmmiiaassttoowwaa rreeaakkccjjaa ooppóóŸŸnniioonnaa
T
Teessttyy nnaasskkóórrkkoowwee pp³³aattkkoowwee ((NNTTPP)) P
Prreeppaarraatt lleecczznniicczzyy PPoodd³³oo¿¿ee ii ssttêê¿¿eenniiee WWyynniikk ppoo 4488 ggooddzz.. WWyynniikk ppoo 7722 ggooddzz..
B
BAADDAANNIIAA DDIIAAGGNNOOSSTTYYCCZZNNEE
W
Wyynniikk pprraawwiidd³³oowwyy WWyynniikk ppoozzaa ggrraanniiccaammii WWyynniikk ww¹¹ttpplliiwwyy n
noorrmmyy ((ppooddaajj wwaarrttooœœææ))
kkrreeww morfologia
eozynofile ECP CRP
cytometria przep³ywowa tryptaza
histamina w
w¹¹ttrroobbaa AST
ALT GGTP alk. fosfataza n
neerrkkii kreatynina
metylhistamina inne
iinnnnee mediatory i metabolity (IL-4,5,10, IFN-γ) kompleksy immunologiczne
dope³niacz
cIgE
aslgE dla leków CAP (wartoœæ) RAST (wartoœæ)
swoiste IgG/test Coombsa bezpoœredni test Coombsa poœredni
Badanie histopatologiczne wycinka skóry: ………...
n
n TTEESSTTYY SSKKÓÓRRNNEE
n
n DDIIAAGGNNOOSSTTYYKKAA WW SSUURROOWWIICCYY KKRRWWII
n
n TTEESSTTYY PPRROOWWOOKKAACCYYJJNNEE
P
Prreeppaarraatt lleecczznniicczzyy ((++)) ((––))
IINNTTEERRPPRREETTAACCJJAA P
Prreeppaarraatt lleecczznniicczzyy AA BB CC DD EE FF GG HH II
A. typ I reakcji B. typ II reakcji C. typ III reakcji D. typ IV reakcji E. reakcja cytotoksyczna F. reakcja pseudoalergiczna G. reakcja farmakologiczna H. reakcja psychofizjologiczna
I. inne: ...
n
n PPRRAAWWDDOOPPOODDOOBBIIEEÑÑSSTTWWOO ZZWWII¥¥ZZKKUU PPOOMMIIÊÊDDZZYY LLEEKKIIEEMM AA NNIIEEPPOO¯¯¥¥DDAANN¥¥ RREEAAKKCCJJ¥¥ ((pprroosszzêê zzaazznnaacczzyyææ nnaa oossii lliicczzbbêê o
oddppoowwiiaaddaajj¹¹cc¹¹ wwyymmiieenniioonneemmuu lleekkoowwii)) Z
ZWWII¥¥ZZEEKK::
pewny prawdopodobny mo¿liwy w¹tpliwy brak zwi¹zku
Proszê wyszczególniæ: ………...…
...
n
n ZZGG££OOSSZZEENNIIEE DDOO OOŒŒRROODDKKAA MMOONNIITTOORROOWWAANNIIAA
nie tak którego? ...….……….., data: ...
n
n DDooddaattkkoowwee uuwwaaggii:: ...……...
...
...
...
pieczêæ i podpis lekarza wype³niaj¹cego kwestionariusz
...
