ZE S ZY TY NA UK OW E POLITECHNIKI ŚL ĄSKIEJ
Soria: INFO RM AT YK A z. 5 Nr kol. 759
_________1983
Piotr STRÓ ŻY NA
ŚRODKI WS PO MA G A J Ą C E MI K R O P R O G R A M O W A N I E DY DA KT YC ZN EG O KOMP UT ER A EW
S t r o e z c z e n l e . A r t y k u ł prezentuje ur zą dz en io we (układ eutoraatycz- nogo ładowania mikroprogramu) 1 programowe (asembler mikroprogramu) środki uł at w i a j ą c e tworzenie m i k r op ro gr am ów dlB d y d a k t yc zn eg o kom
putera EW.
Po krótkiej ch ar ak te ry st yc e m a sz yn y w p r o w a d z o n o koncepcję w s p o magania pr oc y pr og ramisty poziomu o i k r o p r o g r a a o w a n l a . Przedstawiono założenia projektowo dla układu au to ma ty cz ne go ładowania oraz a s e m blera mikroprogramu. N a st ęp ni e z a mi es zc zo no s c he ma ty blokowe pre- ze nt uj ęc e strukturę i z a sa dę dzia ła ni a układu ładujęcego. W dalszej cz ęści pr ac y opisano język sy mb ol ic zn y mi kr op ro gr am u maszyny E W oraz m o żl iw oś ci asemblera .tego Języka. Jako przykład w y k o r z ys ta ni a przed
stawio ny ch na rz ęd zi do ł ę c z o n o w y dr uk z sesji roboczej asem bl er a ml- kroprograou.
1. Wpro wa dz en ie
D y d a kt yc zn y ko mputer EW z o s t a ł op i s a n y sz cz eg ół ow ó w [l] i [2].
M a sz yn a posiada duże możliwości. A r ch it ek tu ra Jej procesora pozwala na realizację bardzo z ł oż on yc h rozkazów. Mo żl iw e Jest zast os ow an ie różnych s p osobów adreeacjl. Wy mi on a informacji z otocze ni em może odbywać się przy aktywnych, w z gl ęd ni e za bl o k o w a n y c h przerwaniach.
J e dn ak że na jw aż nl ej sz ę 1 na jc iekawszą cechę komputera E W jest mo ż l i wość el as ty c z n e g o mi kr op rogramowania. Pozwala to na realizację różnych m a szyn w i r t u a l n y c h poziomu w y ni ko we go (konwencjonalnego) w oparciu o tę sa
rnę ma sz yn ę po ziomu mikroprogramowania.
El as ty c z n o ś ć mi kr op ro gr am ow an ia ma sz yn y zn acznie zw iększa u n i w e r s a l ność Jej zastosowania, a także podnosi jej w a lo ry dydaktyczne.
Do głów ny ch w a lo ró w d y d a k t y c z n y c h komputera za liczyć należy:
- m o żl iw oś ć re al iz ac ji różnych ćw ic ze ń i p r e z en ta cj i odrębnych z a ga dn ie ń z za kresu a r c h i t e k t u r y maszyn cyfrowych ne tyra sarayra ze st aw ie laborsto- ryjnyra,
- możliwość o b se rw ac ji i do kł ad ne j an al iz y prac y komputera podczas w y k o n y wania o k r e śl on yc h o p e r ac ji np. przy realizacji złoż on yc h rozkazóp, - m o żl iw oś ć wy ks z t a ł c e n i a u m ie ję tn oś ci i pr aktyki w p r o j e k to wa ni u listy
ro zkazów oraz sy ntezie mikroprogroaów.
Pi er wo tn ie z a wa rt oś ć pa mi ęc i aikroprograraów była w p r o wa dz an a do m a s z y ny bi narnis z pulpitu. Jest to sposób bardzo k ł o p o t l i w y przy po je mn oś ci
118 P. Stróżyne
pocięci 32 X 24 bity. Wy maga on z n aj om oś ci kombinacji kodo wy ch odpowiada
jącym poszczególnym ey gnałom mi krooterujęcym. Poza tya mo żl iw oś ć bieżącej kontroli za wa rt oś ci pa mięci Jaat ograniczona, łatwo więc o pomyłkę.
W calu usunięcia tych n i e d o g od no śc i z a p r o p on ow an o wy po a a ż e n l a maezyny EW w układ au to ma ty cz ne go w p ro wa dz an ia a l k r o p ro gr aa u (ang. bootatrap) orai asembler alkroprograau.
2. Koncepcie ws po m a g a n i a pr oj ektanta a l k r op ro gr aa ów
2.1. Założenia _ i ł L układu au to ae ty cz na oo ładowania ol kr op ro gr ae u
Urzędzenia to po winno zape wn ić wc zy ta ni e do pamięci m i k r o p r o g r a a ó w in
formacji zapisanej na przygotowanej uprz ed ni o taśmie perforowanej. Boots- trap powinien wy ma ga ć minimalnej Ingerencji ze st ro ny operatora. Układ ma ponadto pracować autonomicznie, tzn. bez Ja ki eg ok ol wi ek początkowego ręcz
nego wpro wa dz an ia ml kr op ro gr aa u do komputera. Z a ło żo no także, że urządze- nle może ws pó łp ra co wa ć z is tn ie ję cy mi uk ładami m a sz yn y EW,np. z obwodea wy mi an y czytnika. Dednakże za równo podłęczenle układu do maszyny. Jak 1 Jego odłęczenle nie po wi nn o zakłócać normalnej prac y komp ut er a EW.
2.2. Zało że ni a dla eaamblera al kr op ro gr aa u
Taśaa perforowana, której zawartość informacyjna ma być w p r o wa dz on a do pamięci nl kr op r o g r e m ó w przez bootstrap powinna być p r zy go to wa ne przez e- eembler mlkroprograau. Z uwagi na skromne z a so by komputera EW, będzie to asembler skrośny.
Oęzyk asemblera mc EW po winien umożliwić sy mb oliczne w p r o w a d z e n i e mi- kroprograaów.
Program asemblera muai zapewnić mo żl iw oś ć wp ro wa d z a n i a mikrolnstrukcji oraz kontroli i zm ia ny z a wa rt oś ci pamięci mikroprogramów. Pożę da ny Jest konwersacyjny tryb pr a c y asemblera.
Ze w z g l ę d ó w dy da kt yc zn yc h sk ładnia języka m i k r oa ae mb le ra i sp os ób ko
rzystania z pr ogramu asemblera po winny być proste.
Og ól ny schemat blokowy układu a u t o ma ty cz ne go w p ro wa dz an ia aikroprogra- mów wraz ze ws pó łp r a c u j ą c y m i z nim modułami komputera EW przeds ta wi on o ns rys. i.
Niektóre oznaczenie:
- GOTO - sygnał g o to wo śc i czytnika,
- INF - sygnał wpisu informacji do pamięci m i k r o p r o g r a m ó w ( P M P ) , - A D - sygnał wpisu do rejestru a d re so we go PMP,
- wei - sygnał wp is u do rejestru r o zk az ów (i),
- rwe - sygnał po dający zawartość rejestru buforowego cz yt ni ka na magis
tralę S ,
- f j , . . . , ^ - sy gn ał y we wn ęt r z n y c h faz układu ładującego ( b o o t s t r a p a ) .
środkiwepoaagajQcewlkroprograaowanla...
120 P. S t r ó źyne
Rys. 2. Format taśmy perforowanej wczytywanej przez układ au to ma ty cz ne go w p ro wa dz an ia mlkrop ro gr am u
Układ a u t o ma ty cz ne go w p ro wa dz en ia ml kr op ro gr am u w c z y tu je do pamięci PMP Informacje z taśmy perforowanej o formacie pr ze ds ta wi on ym na rys. 2.
Za sa dę działania urzędzenia ilustruje schemat bl okowy p r z e d s ta wi on y na rys. 3.
*• m l kr op ro gr am u
4.1, Krótka char ak te ry st yk a j ę zy kó w m l k r op ro gr am ow an la
Od czasu wp r o w a d z e n i e przez Wi lk es e pojęcia ml kr op ro gr am ow an la p o w
stało wiele na rzędzi ułatwi aj ęc yc h tworzenie mlkroprogramów. W pi er ws zy m rzędzie należy tu w y mi en ić Ję zy ki ml kr op rogramowanla. Głów ny mi p r z e s ł a n kami w p ro wa dz en ie tych J ę z y k ó w były:
- chęć uwolnienia ml k r o p r o g r a m l e t y od ko ni ec zn oś ci uw zg lędniania sz c z e g ó łów zw ię z a n y c h z konkratnę a r ch it ek tu rę maszyny,
- z m ni ej sz en ie ilości bł ęd ów w m l k r o p r o g r a m i e ,
- skrócenia czasu sy nt ez y i uruc ha mi an ia mlkroprogramu.
Podobnie, Jak wśró d ję z y k ó w pr og ramowania poziomu konwencjonalnego, m o żna wyró żn ić Języki m l k r o p r o gr am ow an la na poziomie pr z e s y ł ó w mlęd zy re je s- trowych ( m i k r o a e e m b l e r y ) , ję zy ki w y ż s z e g o rzędu oraz metajęzyki, w k t ó
rych deklaruje się ar ch it e k t u r ę komputera, formaty mi kr o l n s t r u k c j i itp.
Do nejbardziej rozp ow sz ec hn io ny ch J ę z y k ó w ml kr op r o g r a m o w a n l a w y ż s z e g o rzę
du należę: SIMPL, MPL, EMPL, SX , M P G L , MPGS, PUMPKIN, CH AM IL [ó],[7]. 3ę- zykl te sę na og ół ma sz y n o w o niezależna, pozwalaję na pisanie s t r u k t u r a l nych m l kr op ro gr am ów 1 op er ow an ia no d a n y c h symbolicznych. S t ru kt ur a ete-' rujęca tych Ję zy kó w oparta -Jest na strukturach AL GOL-u, PAS C A L - a , PL/I.
śr od ki woporoogajęce m l k r o p r o g r a m o w a n i s . . 121
(
początek^
_L
I zo ro wo nl o pocr gt ko no uklodćw P
V
,otart boot ot ro pa
PsygnoJEncL
~ | «ygnał B O O T ”
ot aw to nl o ko d u s o lo kc yj no go cz yt ni ka __
p o p r z o z rrpla wo rt o ż c l O do rojootru I | s y g n a ł n o l
~T o y g n o ł rwa
| o y g n ał o t a r t
| c y g n a ł AD w f a z i e f .
o y g n a ł f a z y f
eygnaT” fazy
o y g n a ł I N F m f s z l « f ^
ę STOP )
Rys. 3. Schemat blokowy d z ia ła ni a układu au to ma t y c z n e g o w p r o wa dz an ia ni- kroprogramu
122 P. Stróżyna
Powszechnie stosowane eę również asem bl er y oikroprograoów. Do ich głó
wnych cech za li cz yć na le ży możliwość adre sa cj l ayabollcznej 1 eyobolicz- nego wp ro wa d z a n i a z a wa rt oś ci pól kodowych al krolnetrukcji. Najczęściej przyjmuje się, że Je d e n w i e r s z taketu źr ód ło we go od po wi ad a jednej mlkro- lnstrukcji. Ni ektóra as em b l e r y au toaotycznie ge neruję koment ar ze przy 11- etowaniu [3], In te re au ję ca pr zy k ł a d y a l k r o a s e m b l a r ó w można znaleźć w [3],
W , [5].
Oę zy kl w i k r op ro gr em ow an ia cz ęa to wyposa żo ne eę w me ch a n i z m y symulacji oraz ko ntroli 1 d i a g no st yk i b ł ęd ów ułatwiajęce uruc ha mi an ie mlkr op ro gr a- mów.
4.2. Skła dn ia języka ay mb ol lc zn eo o m l k r o p ro gr am u komputera EW
Z uwagi na pożędanę prostotę Języka 1 na stosun ko wo mełę p o je mn oś ć pa
mięci m l k r o p r o g r a m ó w (32 komórki) z a s t os ow an o adreaację absolutnę. Doden w i a r a z programu ź r ód ło we go odpowiada jednej al krolnetrukcji. Oęzy k Jest u k i e r u nk ow an y maszynowo, ml kr ol ne tr uk cj e opiauje się na poziomie p r ze sy
łów międzyrejastrowych.
Postać al kr o l n e t r u k c j i (wiersza pr ogramu źródłowago) przedstawiona Jeat w no ta cj i BNFt
< c y f r a - p a r z y s t a > u - O [2 14 16 1 8
< c y f r a - n l e p a r z > j:- 1 131 s| 7| 9
< c y f r a > : < c y f ra-parzyata > | < c y f r e - n l e p a r z >
< li cz ba -p ar zy at a > < c y f r a - p a r z y e t a > | 1 < c y f r a - p a r z y e t a > | 12 < c y f r a - p a r z y s t a > | 30
< wa ru ne k > 1 10 |lNT|zs|os|ZAK j OAk| ORQ|
< o p e r - e p e c J > ::- Il_| ENl| RI NT |sTART| STOP| KCM
< ż r ó d ł o > a p| l |a d|w e| X |a k|s |g o t| O |l
< c e l > !i- l|m|a |i|«r r | x|ak|m acs|s
< d z l a ł - 3 A L > »1» ♦ | -
< o p e r a c J e > : < o p e r - e p e c J > | < c e l > - * - < ź r ó d ł o > | AK-*-<(dzlał-3AL >
< źr ód ło >
< l l e t e - o p e r a c J l > 1 1- < o p e r a c J a > | < l i a t a - o p e r a c J l > , < o p o r e c j a >
< a d r e s - b i e ż ę c y > j : » < c y f r a > | 1 < c y f r a > | 2 < c y f r a > | 3 0 1 31
< a d r e e - w a r > < l l c z b a - p a r z y s t a > + < w e r u n e k >
< a d r e e - n a e t > ; < a d r a s - bi eź ęc y > | j < a d r e a - w a r >
< m i k r o i n a t r u k c J a >
st
■ < a d r b s - b l e ż ę c y > i < l l e t a - o p a r a o j l >< a d r e s - n a s t > f < a d r e s - b i e ż ę c y > : < a d r e e - n a a t > | END ENO Jest d y re kt yw ę koóce nlkroprogramu.
ś r o d k i w s p o a o g a j ę c o nl kroprograaowanle. 123
Polo n i k r o l ns tr uk cj i składa się z trzech części:
a) pola ad roau ni kr o l n s t r u k c j i (liczba z zakresu 0-31), b) pola o p e r ac ji (opcjonalnego),
c) pola a d r e s u następnej ni krolnstrukcji.
ad b) W na az yn ie EW nożna w y r ó ż n i ć operacje al an entarne najęce c h a r a k ter pr ze s y ł ó w n l ęd zy re je st ro wy ch; za pisuje się Je następujęco:
< r e j e s t r p r z e z n a c z e n l a > - » - < ź r ó d ł o d a n y c h >
Inne op er ac je oznacza alę b e zp oś re dn io na zwani wy wo łu j ą c y c h Je sygn a
łów nlkros te ru ję cy ch ,np . IL (inkrenentacja L ) , RINT itp.
Ponadto, gdy rejeatren pr ze zn ac ze ni e Jeat AK, nożna w y r ó żn ić operację OAL, której wy n i k p r z e s y ł a n y Jest do AK.
ad c) O e ż e l l adre a następnej ni kr ol ns tr uk cj i na być mo d y f i k o w a n y zg od
nie z J e dn yn z s y gn ał ów warunku, pole to na postać:
< a d r e s p a r z y s t y > + < w a r u n e k > .
W p r za ci wn yn w y p a d k u w polu ad re su następnej n i k r o l n s t r u k c j i m i e s z c z ą się liczbę z za kr es u 0 do 31.
P o w y ż s z y opis pr ze dstawia J e dy ni e po pr aw no ś ć ' s y n t a k t y c z n ę ni kroinetruk- cji nc EW. Nie ws zy s t k i e ni kr ol ns tr uk cj e po prawne w sensie opisanej gra- n a ty kl sę po prawna a a n a n t y c z n i e , np. ni en oż li wa Jest realizacje kilku p r z e s y ł ó w ai ę d z y r e j e s t r o w y c h po tej sanej naglstrall.
4.3. M o ż l i w o ś c i asen bl er a n l k r o p ro nr an u
Progran nl kr oa s e n b l e r a ch a r a k t e r y z u j e się n a s t ę p uj ęc yn l cechanl:
•*- przyjauJa linie al kr o p r o g r a a u źr ód ło we go wp ro w a d z a n e przez użytkownika z konsoli,
- w trybie ln te ra kc yj ny a an al iz uj e leksykalnę, a y nt ak ty cz nę 1 seaantycznę p o pr aw no ść wp ro wa d z o n e j linii,
- w p r zy pa dk u wy kr yc ia błędu w ai kr oi ns tr uk cj i drukuje na konsoli lnfor- aacj e d i a g n o s t y c z n e (o typie błędu) oraz żęda p o no wn eg o w p ro wa dz en ia li
nii p r o g r a n o w a j ,
- w n i ek tó ry ch p r z y pa dk ac h (np. gdy adres następnej n i kr ol ns tr uk cj i równy Jest a d r e s o w i bieżęcej) progres dr uk uj e os tr ze że ni a i żęda p o tw ie rd ze
nia prze z u ż y t ko wn ik a p o p r aw no śc i wpro wa dz on ej linii,
- uaożllwla w y d r u k aa py pa nl ęc l n l k r o p r o g r a a ó w po w p r o w a d z e n i u c a łe go al- k r s p r o g r a a u ,
- umoż li wi a w s t a w i e n i e po pr aw ek do wp ro w a d z o n e g o al kr oprograau,
- a l k r o p r o g r a a (w po st ac i binarnej) noże być z a p a a l ę t a n y w zb io rz e dy sk o- w y n , a na st ę p n i e w y p r o w a d z o n y na taśnę paplerowę,
- a s e n b l e r po zw al a na ge ne r a c j ę kilk u z a s t a w ó w al kr op r o g r a n ó w w czasie jednej sesj i roboczej.
124 P. Si rożyna
S k rośny as embler ml kroprogramu z o et ał na pi sa ny w BASIC-u dla mBszyny MERA-60.
5. Przykład w y k o r z ys ta ni a asemblera przy oyntozlo ml kr op ro gr am u
Bako przykład zo stanie z a p r ez en to wa ny m i kr op ro gr am roz
kazu O E K R E M EN TA CO A ZAWART OŚ CI KOMÓRKI PAMIĘCI I P R Z E S K O K CIE
ŚLI ZERO, M i k r o p r o g r a m ten Jest op isany w [l] w punkcie 5.2.
Rysunek 4 pr ze ds ta wi a schemat bl ok ow y m l k r o p ro gr am u z w y k o rzystaniem zapisu mi kr ol n- strukcjl zgodnego ze skłednię Języka asemblera. Do datek do pracy zawiera w y d r u k z sesji roboczej mikroasemblera. C e l o wo podano kilka błędnych mi- k r ol n s t r u k c j l w celu z a p r e z e n towania k o m u ni ka tó w programu.
W niektórych miej sc ac h dodano ko me nt ar ze od dz ie lo ne od w ł a ś ci we go w y dr uk u zn akami "//"•
W za st os ow an ej w e r s j i a s e m b l e ra znak '' zo st ał z a st ąp io ny znakiem
5. Podsumowanie
W procy pr ze ds ta wi on e zo s t a ł y urzą dz en io we i progra mo we środki wspoma- gajęce proces mi kr op ro gr am ow an ia d y d a k t yc zn eg o komputera EW. W y k o r z y s t a nie ich znacznie usprawnia i pr zy spiesza ten proces, a także po woduje zmni ej sz en ie ilości błędów w mlkroprograrale. Ponadto z a st os ow an ie boot s
traps i nl kr oa se mb lo ro pozwala na wz bo g a c e n i e prog ra mu zajęć pr ow adzonych na zest aw ie EW.
Warto odnotować też kilka uwag no temat asem bl er a mlkroprogramu. Dużę zaletę Jest prostoto zarówno sk ła dn i Języka, Jak 1 zasad ko mu ni ka cj i z e- soBblerem. Um oż li wi a to skrócenie czasu nauki korzystania z niego. Z a le tę m i kroasemblera Jast również fakt, źe uż yt ko wn ik musi do br ze znać a r c h i tekturę ma s z y n y EW i format jej mikrolnstrukcji. Należy bo wi em mieć na Rys, 4. Schemat bl ok ow y mlkrop ro gr am u
rozkazu DE KR E M E N T A C 3 A ZAWARTOŚCI K O MÓRKI PAMIĘCI I P R Z E SK OK OESLI ZE RO
D O D A T E K B C Ł r . u u B B s a a B B c c .
L I S T I N G 7. S E S J I R P B O C Z F J M J K R O A S F M B L F R A .
. B A S I C / / W Y W P I A N T F T N T F R T R E T A T O R A B A S I C
B A S I C - 6 0 / R T - 6 0 U 0 2 - 0 3
O P T I O N A L F U N C T J O N S (ALI» N O N E » O R I N D I V T D U A Ł > ? A
R E A D Y
R U N M I C R O / / W Y W O Ł A N I E I U R U C H O M I E N I E
/ / MT KR OA SE MB i. ER A
H W M H M H H M H M H H H M H H H H M H M H H K H H M H H H H H H t t P H M N H H M H M f t H H h P R Z Y J E M N E J P R A C Y 7.YCZY M T K R O A S E M B L E R MC-F.W * H H H H H H H H H H H H H H H H H H H H H H H H H H H H H H H H H H H w H H H H M H H H K H
U P R O W A D Ź M I K R O P R O G R A M :
? 0 : I - S f I L ? 0
A D B ^ A D W - C Z Y C H C E S Z Z M I E N I Ć O S T A T N I A LINIE'1 T A K - < T ) »W P R Z E C I W N Y M R A Z I F - ( C R )
? / / O P E R A T O R P R Z Y C T S N A L (CR)
? 17: »1
? 1 7 : X “ A K » A = A D M
K O M O R K A P A S O T Y M A D R E S I E B Y L A J U Z W Y K O R Z Y S T Y W A N A C Z Y P O M I N Ą Ć O S T A T N I A L I N I E ?
F O M I N A C - ( T ) » P R Z Y J Ą Ć - ( C R )
? /
? l : A K » S J 2
? 2 SA K — A l 3 B L E D N Ą N A Z W A
- W P I S Z C A L A L I N I E P R O G R A M U O D P O C Z Ą T K U 7 2 s A K — 11 3
? 3 : S = A K » 4 + O A K
? 4 : A K = X »A “ L »K C M }O
? S s I N C R J 4
B L E D N Ą N A Z W A ,
- W P I S Z C A L A L I N I E P R O G R A M U O D P O C Z Ą T K U
? 5 : IL» 5 + I N T
N I E P A R Z Y S T Y A D R E S W A R U N K O W Y P R 2 Y W Y S T Ą P I E N I U WARUNKI*
- W P I S Z C A L A L I N I E P R O G R A M U O D P O C Z Ą T K U
? A L F A : I L » 4
B L E D N Ą P O S T A Ć A D R E S U B I F 7 A C E D 0 - W P I S Z C A L A L I N I E P R O G R A M U O D P O C Z Ą T K U
? 5 « I L ; 4 + 0 A K
A D B - A P W P R Z Y S P E Ł N I O N Y M W A R U N K U - C7.Y C H C E S Z 7.MTFNIC O S T A T N I A LI NI E'1 T A K - ( T ) »W P R Z E C I W N Y M R A Z I E - ( C R )
7 T
- W P I S Z C A L A L I N I E P R O G R A M U O D P O C Z Ą T K U 7 5 X I L F 0
? E N D
C Z Y D R U K O W A Ć M A P E P A M I Ę C I M I K R O P R O G R A M O W ? T A K - ( T ) » N I E - ( C R )
7
/ / O D P O W I E D Z N A P Y T A N I E O D R U K O W A N I E M A P Y PA S M Z A W A R T O Ś Ć P A M I Ę C I M I K R O P R O G R A M O W «
: A D R B: 1 : 2 : 3 : 4 . :" T ~ 6 x 7 : 8 X 9 XADRW: W A R x
: 0 W Y G : WEI : x IL 2 i : 0 : 2
: 1 W Y S :W E A K 3 PO D 2 3 2 X 2 X 2
: 2 J E D E N : W E A K : OD E 2 2 2 S 3 X 2
: 3 W Y A K r U E S : c 2 z 2 4 : O A K 2
: 4 W Y X :W E A K : W Y L W E A : P O B 2 * : K C M 2 O x
s 5 s t X I I 2 2 2 0 2 2
: 6 * ; : X 2 2 2 2 2
t 7 : : 2 2 2 2 Z
: 8 : 3 2 2 2 2 2 2
: 9 : 2 2 2 2 2 X
: 10 : 2 2 2 2 2 2
: 11 : 2 2 2 X 2 t
: 12 : 2 : 2 : : 2
: 13 : : 2 2 2 2 2
s 14 r : 2 X 2 2 2
: 10 s : 2 2 2 2 t
: 16 : :
s 17 W Y A K : W E X :UYA D W E A : 2 2 2 X 1 2 2
: 18 3 s t 2 2 1 2 3
: 19 : 2 2 2 2 2 2 2
: 2 0 : : 2 2 2 2 2
: 21 s : 2 2 2 2 : X
i 2 2 s 3 2 2
: 23 : : 2 x 2 : :
: 24 3 t 2
: 2 5 : : 2 i 2 2 2 2
: 2 6 : : 2 2 2 2 2
: 2 7 : 3 2 2 2 2 2
: 2 8 : 3 X :
: 2 9 2 2 2 2 2
: 3 0 2 :
: 31 2 t 5 : : 2
W P R O W A D Z A N I E P O P R A W E K D O M I K R O P R O G R A M U - ( T ) » N I E ( C R ) 7 T
7 5 : I L ? 4
K O M O R K A P A S O T Y M A D R E S I E B Y L A J U Z W Y K O R Z Y S T Y W A N A C Z Y P O M I N Ą Ć O S T A T N I A L I N I E ?
P O M I N Ą Ć - ( T ) » P R Z Y J Ą Ć - ( C R )
? / / O P E R A T O R N A C I S N A L (CR)
? E N D
C Z Y D R U K O W A Ć M A P E P A M I Ę C I M I K R O P R O G R A M O W 7 T A K - ( T ) » N I E - ( C R )
7 / /
W P R O W A D Z A N I E P O P R A W E K D O M I K R O P R O G R A M U - ( T ) » N I E ( C R )
U P R O W A D Ź N A Z W Ę Z B I O R U D Y S K O W E G O » U K T Ó R Y M Z O S T A N I E Z A P A M I Ę T A N Y M I K R O P R O G R A M ( B I N A R N I E ) . N A Z W A S T A N D A R D O W A » T A B E L A » - (CR)
r> . / / O P E R A T O R N a C T S N A L (CR)
P O U R O T D O S Y S T E M U - ( T ) » G E N E R A C J A N O W Y C H M I K R O P R O G R A M O W - ( C R ) : 7 T
.CjP Y T A B E L A PC: / / K O M E N D A M O N I T O R A S Y S T E M U R T - 1 1 / / P O W O D U J Ą C Ą S K O P I O W A N I E Z A W A R T O Ś C I / / Z B I O R U “T A B E L A " N A T A S M E P A P I E R O W A
śr od ki ws po ma g a j ą c e m i k r o p r o g r a m o w a n i e . . 125
uwadze d y d a kt yc zn e pr ze zn ac ze ni e komputera. Gł ównym celem ćw ic ze ń no ze
stawie EW Jest za po zn an ie st ud en tó w z arch it ek tu rę i d z ia ła ni e» ma sz yn cy
frowych oraz z technikę m i k r o p r o g r a m o w a n i e , a d o d a t k o w y m w a lo re m a s e m b l e ra je st sygnalizacja p r ob le mó w zw ią za ny ch z j ę zy ka mi ml kroprogramowanie.
Op is an o w niniejszej pracy układ au to ma ty cz ne go ładowania oraz a s e m bler a l k r o p ro gr om u zo stały w y k o n a n o i uruc ho mi on o w la bo ratorium In s t y t u tu Info rm at yk i Czasu R z e c z y wi st eg o Poli te ch ni ki śląskiej w Gliwicach.
LITERA TU RA
[1] Ga c e k A., Ko zi el sk i St., S t ró ży na P.: Or ga ni za cj a elas ty cz ni e mikro- pr og ra m o w a n e g o komputera dy da k t y c z n e g o EW. Z e s z y t y Na ukowe P o l i te ch
niki ś l ą s k i e j , Informatyka zoezyt 5.
[2] Gace k A. , Ko zi el sk i St. , St różyna P, : M o d e lo wa ni e listy rozk az ów dla po tr ze b k o m u ni ka cj i komputera d y d a k t yc zn eg o z otoczeniem. Z e s z y t y Na
ukowe Poli te ch ni ki ś l ę s k i o j , In fo rm at yk a zeszyt 5,
[3] Firth N.R.: The Role of S o f t w a r e Toole in the Deve lo pm en t of the E C LIPS E M V / 8 0 0 0 M i cr oc od e, "Sigaicro News le tt er " vol. 11 nr 3 i 4, Sept., Oct. 1980'.
[4] Ballieu G. , Lewi 0. , W i ll em s Y.D. : A M i c r o p r o g r a m m i n g La nguage at Re
gi st er T r an sf er Level, "Micro pr oc es si ng and Mi cr o p r o g r a m m i n g " vol. 8 nr 3, 4, 5 Oct., Nov., Dec. 1981.
[5] Sk or da la ki s E. : To wards a Mo re Flexible Mi cr o l e n g u a g e for Bit-Sliced M i c r o c om pu te rs , "Micro pr oc es si ng and Mi cr op ro gr am mi ng " vol. 7 nr 1 Dan. 1981.
[s] Sint M . : A S u r v e y of High Level Mi c r o p r o g r a m m i n g Languages, "Signicro Ne ws le tt er " vol. 11 nr 3, Sept., Oct. 1980,
[7| Qu shell R.G. : Hi gh er Level La ng ua ge s for M i c r o p r o g r a m m i n g , "Euromlcro D o u r na l" vol. 4 nr 2 Ma r c h 1978.
Re ce nz en t: Prof. dr hab. inż. Andrzej Gr zywa*
W p ł y nę ło do Re da kc ji 9. 1 1 . 1 9 8 2 r.
126 P. Strdlyna
CPBflCTBA BCUOMATASIIiHB ILPOrPAMHHPOBAEHB AHMKTHHECKOH 3BM ittm
ewP • s » m e
B otatko npexetaaxeHo annapaiypHH« (oxcwa aasotiaTiroeoxofi aarpysKH Miapo- nporpaioai) a n p o r p a m n m o (accaadxep KaxponporpauHu) op o^oiBa odxer'ianayie kh- KponporpaxxspoBasse AHAaxTHseoxoii 3BH tana EW. H a $o ho xo possoa xapaKxepiio- thkh 3BM npeflxoxeHO xonnensxr BonoaaraHaa pa doss nporpaiooioxa H a y p oB HS mh- KponporpaMMHpoBaHHa. npexox&Bxesu trpoexxsse oobob&hzh x x s ox e u u aBxotsasme- oxoa sarpysxH h aooaxtfxepa uiucponporpaiocu, Exoxoxeioi yxasHBasw oipyxsypy a npaHHxn xeao sB xa oxesn aBxosaHre-eoxofi sarpyaxH, On ac aH O . czitBojnreecKHa hshk KH xp on po rp ax xu 3BM sena EW h boshohhooth accaudxepa acoro xsuxa. B ksiso- te npaicapa paSoru o Ho no xB ao Ba ss eM npeAOsaBxeHHicc opeflo*» npHBexeao xHCTznr o p a do su aooawdxapa HBxponporpaiMti.
TOOLS FOR THE DI DA CT IC AL CO MPUTER E W MI CR OP R O G R A M M I N G
S u o m a r y
Hardware (nicroprogran boot at ro p loader) and software (nicroeeeenbler) toolo giving facllltlee for cr eating m i c r o p ro gr am s for the d i da ct ic al con- puter EW are p r aa an te d in the paper.
A f t e r brief c h a r a c te ri za ti on of the conputer, the Idea of naking a nl- c r op ro gr aa Qa r' a w o r k easier hoe been introduced. As su m p t i o n s for the bo
ot strap and n l c r o a e s e n b l e r design ore preeented. Next some flow-charts showing the structure and functioning of mi cr op r o g r a m b o ot st ra p are pla
ced. Sy nt ax of the conp ut er EW m i c r oa ss em bl er language and facllltlee of its a s ae nb le r are de sc ri be d then. To illustrate the w o r k wi th a help of presented tools a listing of the ni c r o a a a e n b l e r w o rk in g se ssion has been enclosed.
