m
cźr?y< p :
i o t o' m ¿ . i -c .11R O C Z N I K
PUD IMBIRU
TOM XIII.
Z A R O K 1937.
A N N A L E S
D E LA S O C I É T É G É O L O G I Q U E DE P O L O G N E
-i '*#■' l ei ‘ " ' ’ . -. y., i
TOME XIII.
A N N É E 1937.
KRAKÓW 1938
P O L S K IE T O W A R Z Y S T W O G E O L O G IC Z N E (ZAKŁAD G E O L O G II U . J .) U LICA ŚW . ANNY 6.
S O C IÉ T É G É O L O G IQ U E D E P O L O G N E , CRA C O V IE, 6, R U E S T . ANNA
Redaktor: Prof. D r Ja n Now ak
Kraków, Św. A nny 6.
A utorzy są odpowiedzialni za treść swych artykułów. — Les auteurs assu
m ent eux-mêmes la responsabilité de la teneur de leurs travaux.
Polskie Towarzystwo Geologiczne Société Géologique de Pologne
Konto P. K. O. 406.412.
CZC IO N K A M I D RUKARNI „O R B IS“ W K R AK O W IE, UL. BARSKA 41.
TOM XIII.
Z A R O K 1937.
A N N A L E S
D E L A S O C I É T É G É O L O G I Q U E D E P O L O G N E
TOM E XIII.
A N N É E 1937.
KRAKÓW 1938
P O L S K IE T O W A R Z Y S T W O G E O L O G IC Z N E (ZAKŁAD G EO L O G II U. J.) U LICA ŚW . ANNY 6.
S O C IÉ T É G É O L O G IQ U E D E P O L O G N E , CRA CO V IE, 6, RU E ST . ANNA
f W H f
Redaktor: Prof. D r Ja n Nowak
Kraków, Śiv. Anny 6.
A utorzy są odpowiedzialni za treść swych artykułów. — Les auteurs assu
m ent eux-mêmes la responsabilité de la teneur de leurs travaux.
Polskie Towarzystwo Geologiczne Société Géologique de Pologne
Konto P. K. O. 406.412.
C ZCIO N K A M I D RUKARNI „O R B IS“ W K RAKOW IE, UL. BARSKA 41.
S P I S T R E Ś C I :
TABLE DES MATIÈRES.
Str.
J. S y n i e w s k a : O fa u n ie o tw o r n ic o w e j p a le o g e ń s k ie g o flis z u z K o n iu s z y k o ło D o b r o m i l a ... i
— S u r la fa u n e de F oram inifères du fly s c h paléogène de K o n iu sza près de D obrom il ( R é s u m é )... 20 J. Z e r n d t: V ertikale R eichw eite von M egasporentypen im K ar
bon des Bassin du N o r d ... 21
— P io n o w y z a s ią g m e g a s p o r w k a r b o n ie B a s s in d u N o r d (S tr es z cze n ie) ...30 H . T e i s s e y r e : C z w a r to r z ę d n a p r z e d g ó r z u a r k u s z y S a m b o r
i D o b r o m i l ...31
— Q uarternaire sur V a va n t-p a y s des feuilles Sam bor et D obrom il (R ésum é) ... 66 K. B e r e s : P r o fil d y lu w ia ln y w Z ie lo n k a c h . . . . 82
— Über ein P rofil des D ilu v iu m s in Z ielonki (Z usam m enfassung) 94 K. G ł a ż e w s k i : J u ra w H o r o d e n c e i r o z m ie s z c z e n ie j u r y n a
P o d o lu 98
— Le Jurassique à H orodenka et la répartition d u Jurassique en Podolie (Résum é) ...103 J. G o ł ą b i J. U r b a ń s k i : N o w a o d k r y w k a in te r g la c ja łu
n a W in ia r a c h k o ło P o z n a n i a ...104
— N euer A u fsc h lu ss des In terglazials in W in ia ry bei Poznań ( Z u s a m m e n f a s s u n g )... 119 R. B ł a c h o w s k i : G e n e z a i z n a c z e n ie iłó w w a r w o w y c h o d k r y
t y c h w e w n ę tr z u o z u ... 144
— T h e origin and chronology o f varoed cla ys fo u n d o u t in the interior o f an esker ( S u m m a r y )...149 S t . P a w ł o w s k i : S p r a w o z d a n ie i u w a g i o II I. M ię d z y n a r o d o
w e j K o n fe r e n c ji D y lu w ia ln e j w W ie d n iu . . . . 150
— B ericht u n d B em erkungen über die III. intern. Q u a rtä rk o n fe
renz in W ien u n d deren E xk u rsio n e n (Z usam m enfassung) 189 R . K o n g i e 1 : R o z w a ż a n ia n a d z m ie n n o ś c ią j e ż o w c ó w . . 194
— C onsidérations sur la va riabilité des E clnnides . . . 243 W . K r a c h : S a r m a t o k o lic S z u m s k a , M iz o cz a i O str o g a n a W o
ły n iu ...251
II
— Le sarmatien des environs de Szumsk, de Mizocz et de Ostróg en Volhynie (R é s u m é )... 269 S praw ozdanie z działalności Polskiego T ow arzy stw a Geologicznego
z a rok 1936/37 272
Spis zagran iczn y ch czasopism p eriodycznych biblioteki Pol. Tow.
Geol. o trzy m an y ch drogą w y m ian y . . . . . . 277 Spis członków Polskiego T o w arzy stw a Geologicznego . . . 283 N o t a t k a ...287
J a n in a S y n ie w s k a .
O faunie otw ornicow ej paleogeńskiego fliszu z Koniuszy koło Dobromila.
(S ur la fau nę de Foraminiferes du flysch paleogene de Koniusza pres de Dobromil).
O p ra c o w a n a p rz e z e m n ie fa u n a o tw o r n ic z K o n iu s z y p o c h o d z i z w a r s tw , k t ó r y c h w ie k b y ł ro z m a ic ie o c e n ia n y .
W i ś n i o w s k i w te k ś c ie do m a p y g e o lo g ic z n e j a r k u sza „ D o b r o m il“ *), w części p ie r w s z e j, o b e jm u ją c e j s t r a t y g r a fię , w u s tę p ie o d n o s z ą c y m się do o lig o c e n u starszego, p o d a je o p is w s p o m n ia n y c h w a r s tw w sposób n a s tę p u ją c y :
„ W K o n iu s z y (W N iż a n k o w ic e ) p r z y d ro d z e , k t ó r a p r o w a d z i do w s i z B e re n d o w ic , o d s ła n ia ją się n a d p o to k ie m , w k o m p le k s ie łu p k ó w m e n ilito w y c h , w a r s t w y ila s te b a r w y c z a rn ia w o b r u n a tn e j, k t ó r e d o s ta r c z y ły b o g a te j fa u n y m ię c z a k ó w . W a r s t w y te p rz e c h o d z ą w p r o s t i b e z p o ś re d n io w t y p o w e lu p k i, a o d p o w ia d a ją — j a k się z d a je — w k a ż d y m ra z ie n ie n a jn iż s z y m p o z io m o m w c a ły m k o m p le k s ie w a r s tw m e n ilit o w y c h “ . P o d a ją c n a s tę p n ie spis z n a le z io n e j w t y c h u tw o r a c h fa u n y , s tw ie r d z a W i ś n i o w s k i , że c h a r a k te r j e j „ je s t d o ln o o lig o c e ń s k i, a le p e w ie n p ro c e n t fo r m m ło d szych , b a n a w e t m io c e ń s k ic h , n a p ro w a d z a n a w n io s e k , że m a m y t u do c z y n ie n ia n ie z n a js ta r s z y m p o z io m e m o lig o c e n u d o ln e g o “ .
R o g a l a 2) o p ie r a ją c się t a k n a p e tr o g r a fic z n y m c h a r a k te r z e s k a ły , j a k i n a a n a lo g ii j e j fa u n y z tą , k t ó r ą zna-
Ł) A tla s g eo l. G a lic ji. T e k st d o z e s z y tu X X I. K ra k ó w , 1908.
2) M a te r ia ły d o g e o lo g ii K a rp a t. II I. F a u n a i w ie k w a r s tw p o p ie i- s k ic h . K o sm o s, 50. L w ó w , 1925.
R o c z n ik P o l. To w . Geol. XIII. 1
— 2 —
la z ł w ty p o w y c h w a rs tw a c h p o p ie ls k ic h , d o c h o d z i do w n io s k u , iż „ w a r s t w y z fa u n ą z K o n iu s z y są t a k p o d w z g lę d e m p e tro g ra fic z n e g o w y k s z ta łc e n ia j a k i p o d w z g lę d e m p o z y c j i s tr a ty g r a fic z n e j id e n ty c z n e z w a r s tw a m i p o p ie ls k im i.
W o d n o ś n y m p r z e k r o ju z a p a d a ją one n o r m a ln ie k u S W i są b e z p o ś re d n io p r z y k r y t e p rz e z ty p o w e ro g o w c e i ł u p k i m e- n ilit o w e “ . W ie k t y c h w a r s tw o k re ś la R o g a l a ja k o o d p o w ia d a ją c y n a jle p ie j p ię t r u p r ia b o ń s k ie m u w z g lę d n ie b a r- to ń s k ie m u , a w ię c g ó rn e m u e o c e n o w i.
N ie t y l k o je d n a k ż e p o d t y m w z g lę d e m ró ż n ią się p o g lą d y W i ś n i o w s k i e g o i R o g a l i . K ie d y b o w ie m W i ś n i o w s k i p o d n o s i ze s z c z e g ó ln y m n a c is k ie m id e n ty c z n o ś ć fa u n y m ię c z a k ó w z K o n iu s z y z p ó łn o c n o n ie m ie c k ą , R o g a l a s ta je n a c a łk o w ic ie o d m ie n n y m s ta n o w is k u , s tw ie r d z a ją c , iż „ c h a r a k t e r fa u n y w a r s tw p o p ie ls k ic h n ie je s t p ó łn o c n o n ie m ie c k i le c z ś ró d z ie m n o m o rs k i“ .
P o d a n a w n in ie js z e j p r a c y fa u n a o tw o r n ic p o c h o d z i z t y c h s a m y c h w a r s tw ila s ty c h , b a r w y c z a rn ia w o b r u n a tn e j, k tó r e d o s ta r c z y ły ró w n ie ż b o g a te j fa u n y m ię c z a k ó w .
W y k o n a n a p rz e z k o l. W ł. W a w r y k a i k o l. F r . E n g 1 a a n a liz a c h e m ic z n a łu p k ó w z K o n iu s z y d a ła n a stę p u ją c e w y n i k i :
SiOa 59.84% w a g
T iO * 0.53
AROS 9.64
FeaCh 4.63
M n O 0.01
C a O 7.07
M g O 0.98
NaaO 0.25
K2O 1.98
P2O5 0.08
C O2 4.68
+ H2O 5.53
— H2O 4.57
S um a 99.61%
M ik r o s k o p o w a a n a liz a p la n im e try c z n a , w y k o n a n a przez, k o l. W ł. W a w r y k a w y k a z a ła :
— 3 —
s u b s ta n c ji ila s te j 81.75%
k w a r c u 9.75
k a lc y t u 5.50
g la u k o n itu 2.36
s k a le n i 0.64
100.00%
T ło s z lifu b a r w y b ru d n o ż ó łta w e j s k ła d a się z s u b s ta n c ji ila s te j, z m ie s z a n e j z p e lite m k w a r c o w y m , a z a ra z e m p rz e t k a n e j w o d o r o tle n k a m i ż e la z a i k a lc y te m . W ś ró d t e j s u b s ta n c ji ila s te j t k w ią ró w n ie ż w ię k s z e z ia r n a k w a r c u , w y k a z u ją c e n a o g ó ł fa lis te z n ik a n ie ś w ia tła . P o s ia d a ją one f o r m y b ą d ź z a o k rą g lo n e b ą d ź o s tro k ra w ę d z is te . W ie lk o ś ć ic h w a h a się w g ra n ic a c h od 0.1 do 0.2 m m .
K a lc y t p o ja w ia się ró w n ie ż w fo r m ie w ię k s z y c h o k r u c h ó w , d o c h o d z ą c y c h do 0.8 m m ś re d n ic y . P rz e c ię tn a je d n a k ic h w ie lk o ś ć w y n o s i o k o ło 0.2 m m . W y s tę p u je o n p o d p o s ta c ią re s z te k o rg a n ic z n y c h lu b te ż t w o r z y z ia rn a k r y s t a lic z n e .
P oza k w a rc e m i k a lc y te m w id z im y w s z lifie i g la u k o n it.
B a r w y c ie m n o z ie lo n e j, ś w ie ż y , ro z m ie s z c z o n y o n je s t dość r ó w n o m ie r n ie w s k a le .
P ró c z w y ż e j w y m ie n io n y c h m in e r a łó w s p o ty k a m y w s z lifie p o n a d to o k r u c h y z w ie tr z a ły c h s k a le n i, n a le ż ą c y c h do p la g io k la z ó w o ra z d ro b n e łu s k i ły s z c z y k u .
Z m in e r a łó w r z a d k ic h w id o c z n y je s t c y r k o n .
M a ją c do d y s p o z y c ji z e b ra n e p rz e z p r o f. W i ś n i o w s k i e g o o k a z y t y c h łu p k ó w w z b io ra c h M u z e u m G e o lo g ii i M in e r a lo g ii P o lit e c h n ik i L w o w s k ie j, p o d ję ła m się o p ra c o w a n ia z a w a r te j w n ic h fa u n y o tw o r n ic .
S ta n z a c h o w a n ia p o s z c z e g ó ln y c h o tw o r n ic je s t n a o g ó ł d o b ry . N ie k tó r e je d n a k fo r m y , z w ła s z c z a w ię k s z e , j a k r o d z a j Bulimina i n ie k tó r e z r o d z in y Rotalidae, w y k a z u ją p e w n e z g n ie c e n ia i z d e fo rm o w a n ia , s p o w o d o w a n e p r a w d o p o d o b n ie r u c h a m i te k to n ic z n y m i. In n e , j a k n p . r o d z a je
Nodosaria i Dentalina, z o s ta ły p o ła m a n e p r z y p u s z c z a ln ie ju ż w p ra c o w n i, p r z y z a b ie g a c h , m a ją c y c h n a c e lu ro z lu ź n ie n ie i ro z k ru s z e n ie s k a ły .
Z m a te r ia łu , k t ó r y z b a d a ła m , w y d z ie liła m 140 fo rm , o z n a c z o n y c h g a tu n k o w o o ra z 6 o z n a c z o n y c h t y l k o ro d z a -
1*
jo w o , p r z y c z y m w je d n y m p r z y p a d k u to o zn a cze n ie ro d z a jo w e n ie je s t p e w n e . O g ó łe m ze sp ó ł b a d a n y o b e jm u je 47 r o d z a jó w , tw o rz ą c y c h 15 ro d z in . B a rd z o c h a r a k te r y s ty c z n y je s t d la n ie g o c a łk o w it y p r a w ie b r a k fo r m a g lu ty n u ją c y c h , j a k ró w n ie ż z u p e łn y g r u p y Nummulitidae.
Z e s ta w ia ją c p o szcze g ó ln e r o d z in y i ro d z a je , o p ie ra ła m się n a s y s te m a ty c e p o d a n e j w p o d r ę c z n ik u a m e ry k a ń s k ie g o b a d a cza J. A . C u s h m a n a 1).
Z e s p ó ł o m a w ia n e j fa u n y p rz e d s ta w ia się n a s tę p u ją c o :
T e x t u l a r i i d a e .
1. T extu la ria a gglutinant d ’O rb.
2. „ sagittula D e fr a n s
3. „ „ var. fistulosa
B rady
4. T extu la ria carinata d'O rb . 5. B igenerina p ectinata H a n tk .
V e r n e u i l i n i d a e . 6. Verneuilina B radyi C u sh m a n 7. „ cf. propinqua B r a d y 8. G audryina pupoides d ’O rb.
9. „ baccata S c h w a g e r
V a l o u l i n i d a e.
10. A ta x o p h ra g m iu m variabile d ’O rb.
M i l i o l i d a e.
11. Q uinqueloculina sem in u lu m (Lin.)
12. „ venusta K arrer
13. „ oblonga (Montagu)
14. T riloculina vitrea K arrer 15. „ tricarinata d ’O rb.
16. „ trigonula (L am arck ) 17. „ inornata d ’O rb.
18. „ in fla ta d ’O rb .
*) F o ra m in ifera, th e ir classication a n d econom ic use. Sharon. U. S. A., 1933.
— 5 —
L a g e n i d a e.
19. Robulus crassus (d’O rb.)
20. „ acutauricularis (F ielH el i M oll) 21. „ cf. brachyspirus (Rss) 22. „ cf. pauciseptus (Rss.) 23. „ cf. nauis (Born.) 24. „ cf. inornatus (d’O rb .) 25. Lenticulina nitidissima (d’O rb.) 26. „ deformis (Rss.) 27. „ comptoni S o w .
28. „■ cf. semiimpressa (Rss.) 29. Astacolus cf. reniformis (d’O rb.) 30. Marginulina crepidula (F ic h te l i M oll.) 31. Dentalina spinescens R ss. var.
32. „ pauper ata d ’O rb . 33. „ soluta R ss.
34. „ Adolphina d ’O rb.
35. „ consobrina d ’O rb .
36. „ „ Dar. emaciata
R ss.
57. Dentalina contorta H a n tk . 38. „ guttifera d ’O rb . 39. „ cf. Sandbergeri R ss.
40. Nodosaria aspera R ss.
41. „ spinicosta d ’O rb . 42. „ raristriata C h a p m a n 43. „ cf. Zippei R ss.
44. „ cf. oerruculosa N e u g e b o r e n 45. „ cf. simplex Siloestri (N.
calomorpha R s s.? )
46. Nodosaria cf. tetragona R ss.
47. „ sp.
48. Frondicularia budensis Hantk. n. sp.
49. Lagena globosa W a lk . 50. „ laevigata (Rss.)
51. „ marginata W a lk , i B o y s.
52. „ oxystoma R ss.
53. „ sulcata W a lk i J a co b . 54. „ inornata d ’O rb . 55. „ apiculata R ss.
56. „ striata (d’O rb.) 57. „ cf. hispida R ss.
- 6 —
P o l y m o r p h i n i d a e . 58. Guttulina (Polymorphina) sororia R ss.
59. Glandulina laeoigata d ’O rb 60. „ cf. rotundata R ss.(?) 61. Polymorphina gibba d ’O rb . 62. „ praelonga T erq u . 63.
64.
65.
66.
67.
oblonga d’O rb.
lactea W alk, i Jak.
amygdaloidesT erqu.
problema d’O rb.
acuta d’O rb.
N o n i o n i d a e .
68. Nonion scaphum (F ich te ! i M oll.) 69. „ stelligerum (d’Orb.)
70. „ pompilioides (F ich t, i M oll.) 71. „ asterizans (F ic h t, i M oll.) 72. „ graniferum (Terqu.)
73. „ umbilicatulum (W a lk , i Jac.) H e t e r o h e l i c i d a e .
74. Plectofrondicularia sp. cf. mexicana C u sh m a n
75. Siphogenerinoides sp.?
B u l i m i n i d a e .
76. Buliminella elegantissima (d’Orb.) var.
seminuda (T erqu.) 77. Bulimina pyrula d ’O rb.
78.
79.
80.
81.
82.
83.
socialisBorn.
decorata Terqu.
Buchiana d’O rb.
inflata Sequenza pupoides d ’O rb.
affinis d ’O rb. (B. ovulum R ss.)
84. Bulimina ooata d ’O rb.
85. Virgulilla schreibersiana Czjzek 86. Bolioina textilarioides R ss.
87. „ dilatata R ss.
88. „ punctata d’O rb.
— 7 —
89. Bolivina subaenariensis C u sh m a n 90. „ Beyrichi var. alata S e q u e n z a 91. „ cf. reticulata H a n tk .
92. „ sp.
95. Uuigerina pygmea d ’O rb . 94. .. tenuistriata R ss.
95. „ asperula C z jz e k 96. „ cf. globulosa E g g e r
9?. Angulogerina cf. angulosa (W ilia m so n ) E l l i p s o i d i n i d a e .
98. Pleurostomella madoroicensis G r z y b . 99. Ellipsoglandulina laevigata (d’O rb .)
var. chilostoma R z eh . 100. Ellipsolagena sp.
R o t a l i d a e . 101. Discorbis turris (K arrer)
102. mira C ushm an
105. rosacea (d’Orb.) 104. parisiensis (d’Orb.) 105. Brognartii (d’Orb.) 106. cf. opercularis (d’Orb.) 107. cf. orbiculari (Terqu.) 108. cf. saulcii (d’Orb.) 109. cf. bacconica (Hantk.) 110. Valvulineria allomorphinoides (Rss.)
111. sp.
112. Gyroidina Micheliniana (d’Orb.) 115. Soldanii (d’Orb.) 114. orbicularis d’O rb.
115. nitida (Rss.)
116. Eponides umbonata (Rss.) 117. praecincta (Karrer) 118. Haidingerii (d’Orb.)
119. grata (Rss.)
120. lucida (Rss.)
121. prominens (Rss.)
122. cf. repanda (F ic h t. i M oll.) 125. cf. pygmea (Hantk.) 124. Rotalia calcar d ’O rb.
— 8 —
125. E pistom ina elegans d ’O rb.
126. C ancris auriculus (Ficht. i Moll.)
C a s s i d u I i n i d a e.
127. P u lv inulinella culter (P ark , i Jones) C h i l o s t o m e l l i d a e.
128. Cliilostom ella ovoidea R ss.
129. Pullenia quinqueloba R ss.
130. Sphaeroidina bulloides d ’O rb.
G l o b i g e r i n i d a e.
131. G lobigerina bulloides d ’O rb . 132. „ bulloides d ’O rb .
oar. triloba R ss.
133. „ d ubia Eg'ger 134. „ in fla ta d ’O rb.
135. „ eocenica T erq u.
136. G lobigerinoides conglobata (H. B. B r a d y)
137. O rbulina universa d'O rb.
A n o m a l i n i d a e .
138. A nom alina grosserugosa (G iim b el) 139. P lanulina W uellerstorfi (S ek w .) 140. C ibicides lobatula (W a lk , i Jacob.) 141.
142.
143.
144.
145.
146.
carinata (Terqu.)
pseudoungeriana (Cushm an) refulgens M onfort
cf. concéntrica (Cushm an) cf. Bosqueti (Rss.)
sp.
W o p ra c o w a n y m zespole n ie w s z y s tk ie r o d z in y , a w ś ró d n ic h n a tu r a ln ie n ie w s z y s tk ie r o d z a je i n ie w s z y s t
k ie g a tu n k i są je d n a k o w o lic z n ie re p re z e n to w a n e . N a jle p ie j, a to p o d Avzględem r o d z a jó w i g a tu n k ó w , w o b rę b ie zaś t y c h o s ta tn ic h i p o d w z g lę d e m b o g a c tw a o s o b n ik ó w ,
— 9 —
p r z e d s ta w ia ją się r o d z in y Lagenidae, Buliminidae, Rotalidae
i Globigerinidae. P o d rz ę d n ą r o lę n a to m ia s t o d g r y w a ją r o d z in y Verneuilinidae, Heterohelicidae i Ellipsoidinidae. P rz e d s ta w ia ją się one z n ik o m o p o d w z g lę d e m ilo ś c i o s o b n i
k ó w . P o z o s ta łe z a jm u ją p o d k a ż d y m w z g lę d e m p o ś re d n ie m ie js c e .
O d r z u c iw s z y te g a tu n k i, k t ó r y c h o zn a c z e n ie je s t w ą t p liw e , p o z o s ta je d la s c h a r a k te r y z o w a n ia o m a w ia n e g o p o z io m u 114 fo rm .
Z a b ie r a ją c się d o t e j p r a c y ż y w iła m n a d z ie ję , iż m oże fa u n a o tw o r n ic b r u n a tn y c h łu p k ó w z K o n iu s z y p r z y c z y n i się do r o z s tr z y g n ię c ia s p o rn e j k w e s t ii ic h w ie k u .
O tw o r n ic e n ie są n a o g ó ł, j a k w ia d o m o , s k a m ie n ia ło ś c ia m i p r z e w o d n im i i to z a ró w n o je ś li c h o d z i o ro d z a je , j a k i g a tu n k i. J e ś li zaś w ś ró d je d n y c h j a k i d r u g ic h s p o ty k a m y je d n a k f o r m y p o d t y m w z g lę d e m w a rto ś c io w e , to s ta n o w ią one w t e j re g u le w y ją t e k .
W o m a w ia n y m ze sp o le n a o g ó ln ą c y f r ę 114 fo r m je s t 35, t. j . p rz e s z ło 30°/o ta k ic h , k t ó r e zna n e są n ie t y l k o z tr z e c io rz ę d u , a le i z p o z io m ó w s ta rs z y c h . N a le ż y p r z y t y m z a u w a ż y ć , że Triloculina vitrea K a r r e r , Nodosaria aspera Rss., N.
raristriata C h a p m a n , Gyroidina nítida (Rss.) są fo r m a m i z n a n y m i d o ty c h c z a s t y l k o z w a r s tw k r e d o w y c h , p o d o b n ie j a k Ataxophragmium variabile d ’O rb ., k t ó r a w o g ó le , n a w e t w n a jn o w s z y m p o d r ę c z n ik u s y s te m a ty k i o tw o r n ic C u s h - m a n a, u w a ż a n a je s t w y łą c z n ie za fo rm ę k re d o w ą . L i e- b u s 1) p o d a je w p r a w d z ie o b o k k r e d y ta k ż e trz e c io rz ę d , co p r a w d a ze z n a k ie m z a p y ta n ia , a le t y l k o d la r o d z a ju . W o b e c f a k t u je d n a k , że o zn a c z e n ie k i l k u o k a z ó w z K o n iu s z y n ie p o z o s ta w ia ż a d n e j w ą tp liw o ś c i, ro z c ią g n ię c ie o k re s u w y s tę p o w a n ia t e j f o r m y ta k ż e n a trz e c io rz ę d , p r z y n a jm n ie j s ta r szy, w y d a je się n ie u n ik n io n e . F o r m y ta k ie j a k Verneuilina Bradyi C u s h m a n o ra z Gyroidina Soldanii d O rb .. k t ó r y c h w y s tę p o w a n ie w k r e d z ie je s t w ą tp liw e , w lic z a m do tr z e c io
rz ę d u .
O d r z u c iw s z y d w ie f o r m y zna n e t y l k o z m ó rz d z is ie j
s z y c h , p o z o s ta łe w lic z b ie 77, t j . 67,5% s ta n o w ią f o r m y p o d a w a n e d o ty c h c z a s je d y n ie z w a r s tw trz e c io rz ę d o w y c h .
9 D ie fo s s ile n F o r a m in ife r e n . P rag., 1931.
— 10 —
W śród n ic h 12 c z y li m n ie j w ię c e j 10°/o są to fo rm y z n a n e d o p ie ro o d m io cen u .
F o rm p rz e w o d n ic h w śc isły m teg o słow a z n a cz e n iu w z e sp o le z K o n iu sz y n ie m a. P rz e w a ż n ie m a m y tu do c z y n ie n ia z fo rm a m i d łu g o w ie c z n y m i. C h o ć b o w ie m je s t 9 ta k ic h , k tó re p o d a w a n e b y ł y d o ty c h c z a s ty lk o z e o c en u (w tern 3 z w a rs tw z Clavulina Szabói), i 9 ta k ic h , k tó re z n a n e są ty lk o z w a r s tw o lig o c e ń sk ic h (w tern 7 z iłó w s e p ta rio w y c h ), to b a r d z ie j sz cz e g ó ło w y c h w n io s k ó w s tr a ty g r a fic z n y c h w y c ią g n ą ć z ich o b ecn o ści n ie m ożna. D o p ie ro g d y b y się o k a z ało , że ow e f o r m y e o c e ń sk ie c z y o lig o c e ń sk ie rz e c z y w iśc ie ż y ły k ró tk o , m o ż n a b y j e za p rz e w o d n ie u zn ać. T r z e b a b y je d n a k w ty m c e lu szczeg ółow o p rz e ś le d z ić n ie ty lk o lite r a tu r ę , p o d a ją c ą ich w y s tę p o w a n ie , a le ró w n ie ż s to s u n k i p o k re w ie ń s tw a ł ą czące j e z in n y m i fo rm a m i o z n a n y m s tr a ty g r a fic z n y m ro z m ie sz cz e n iu .
Ze w z g lę d u n a m a so w e w y s tę p o w a n ie fo r m t a k ic h j a k
Bulimina, Nodosaria, Dentalina, m o ż n a b y ze sp ó ł z K o n iu s z y o k r e ś lić ja k o b u lim in o w o - n o d o s a r io w o - d e n ta lin o w y . Ż a d n a z ty c h fo r m n ie n a d a je się je d n a k s p e c ja ln ie do w ie k o w e g o s p re c y z o w a n ia p o z io m u , t y m b a r d z ie j, że z ły sta n z a c h o w a n ia s z c z e g ó ln ie fo r m z r o d z a ju Nodosaria i Dentalina, o c z y m w y ż e j w s p o m in a ła m , u n ie m o ż liw ia ł ic h g a tu n k o w e oznacze
n ie . N ie z w y k łe je d n a k b o g a c tw o ty c h g a tu n k ó w , d a ją c e się s tw ie r d z ić n a p o d s ta w ie m n ie js z y c h i w ię k s z y c h o k ru c h ó w , s ta n o w ią c y c h b ą d ź k o m o r y p o c z ą tk o w e , b ą d ź ś ro d k o w e lu b k o ń c o w e , k a ż e p rz y p u s z c z a ć , że ś ro d o w is k o , w k t ó r y m ż y ły . b y ło d la ty c h r o d z a jó w w y ją t k o w o k o rz y s tn e .
Je ż e li j e d n a k z k o le i z e ch c e m y p o ró w n a ć fa u n ę z K o
n iu s z y z in n y m i z n a n y m i z e sp o łam i trz e c io rz ę d o w y m i, to o k a ż e się, że p o s ia d a o n a z n a c z n ą ilość fo rm w s p ó ln y c h z f a u n ą o lig o c e ń sk ic h iłó w s e p ta rio w y c h o ra z z f a u n ą o p i
s y w a n y c h p rz e z H a n t k e n a 1) g ó rn o e o c e ń s k ic h w a rs tw z Claoulina Szabói. Z p ie rw s z ą z n ic h m a b o w ie m 50 form w s p ó ln y c h , c z y li p rze sz ło 42°/o, z d r u g ą — 33, a w ięc ok oło 27% 2).
*) D ie F a u n a d er C la v u lin a S z a b o i-S c h ic k te ń . Jb. d. k. u n g . G . A.
Bd. IV . B u d a p e st. 1875.
2) B io rę p o d u w a g ę w y łą c z n ie fo r m y , co do k t ó r y c h o z n a c z e n ia n ie m a w ą tp liw o ś c i.
— 11 -
O d rz u c iw s z y sp o ś ró d 50 fo rm w s p ó ln y c h z iła m i se p ta - rio w y m i 22 ta k ic h , k tó r e w y s tę p u ją ró w n ie ż w w a r s tw a c h s ta rs z y c h od trz e c io rz ę d u , p o z o s ta je 28, z k tó r y c h 10 są to fo rm y z n a n e od eo c en u , n a to m ia s t 18 d o p ie ro o d o lig o c e n u . 7 sp o śró d n ich , j a k ju ż w sp o m n ia ła m , w ła ś c iw y c h j e s t ty lk o iłom s e p ta rio w y m .
je ś li n a to m ia s t w e ź m ie m y p o d u w a g ę fo rm y w sp ó ln e z w a rs tw a m i z Clavulina Szabói, to n a 35 fo rm 16 j e s t ta k ic h , k tó r e w y s tę p u ją j u ż p r z e d trz e c io rz ę d e m . P o z o sta łe zaś z n a n e są d o p ie ro od e o c en u , p r z y czy m 3 p o d a n e z o s ta ły po ra z p ie r w s z y p rz e z H a n t k e n a .
P r z y p a tr z m y się te r a z fa u n o m o tw o rn ic o w y m p a le o g e ń - s k ie g o flisz u k a rp a c k ie g o , p o d a w a n y m z in n y c h m ie js c o w o ści. N a ogół w l it e r a tu r z e p u n k tó w ta k ic h s p o ty k a m y n ie w ie le , a o p isy w a n e z e sp o ły p o d w z g lę d e m lic z e b n y m p r z e d s ta w ia ją się ro zm a ic ie. P ró c z te g o w w ie lu p r z y p a d k a c h p o r ó w n y w a n ie j e s t u tr u d n io n e n a s k u te k is tn ie n ia w ś ró d d a n y c h zesp o łó w ta k ic h g r u p o tw o rn ic , k tó r y c h b r a k w w a r stw a c h z K o n iu sz y , j a k n. p. Astrorhizidae i Lituolidae sp o ś ró d fo rm a g lu ty n u ją c y c h o ra z Nummulitidae.
U h 1 i g 1), z p ia s k o w c a h ie ro g lifo w e g o z W o li P u ż a ń s k ie j i o k o lic y , k t ó r y u m ie sz cz a n a g r a n ic y m ię d z y e o cen em a o lig o cen em , p o d a je 43 fo rm . Z te j lic z b y d la n a s z y c h ro z w a ż a ń b e z u ż y te c z n a j e s t c a la g r u p a Nummulitidae, t. j. 15 fo rm , n a p o z o s ta ły c h 28 — 4 są w sp ó ln e z f a u n ą z K o n iu sz y .
G r z y b o w s k i 2) z p ia s k o w c a k a rp a c k ie g o z p o d D u k li, k t ó r y w e d le a u to r a w ie k ie m o d p o w ia d a p ia sk o w c o m h ie ro g lifo w y m , w y m ie n ia 79 fo rm . O d rz u c iw s z y 8 fo rm n a le ż ą c y c h do g r u p b r a k u ją c y c h w zesp o le z K o n iu sz y , p o z o s ta je 71 fo rm , z k tó r y c h 7 j e s t w s p ó ln y c h o b u zespołom .
T e n ż e a u to r 3) z c z e rw o n y c h iłów z W ado w ic, k tó ry m p r z y p is u je w ie k d o ln o o lig o c e ń sk i, p o d a je p o k a ź n ą c y fr ę 112 fo rm , od k t ó r e j je d n a k ż e m u sim y o d lic z y ć 39, n a le ż ą c y c h do d w u o b o ję tn y c h d la n a s g ru p Astrorhizidae i Lituolidae.
') U e b e r e in e M ik r o fa u n a a u s d e m A ltte r tiä r d er w e s tg a liz . K a r p a th e n . Jb. d. k .-k . g eo l. R . A . B d . X X X Y I. W ien , 1886.
2) M ik r o fa u n a k a r p a c k ie g o p ia s k o w c a z p o d D u k li. R o zp r. A k . U m . K r a k ó w , 1894.
3) M ik r o fa u n a u tw o r ó w k a r p a c k ic h . O tw o r n ic e c z e r w o n y c h iłó w z W a d o w ic . R o zp r. A k . Urn. K r a k ó w , 1895.
- 12 —
Z p o z o s ta ły c h 73 f o r m t y l k o 5 je s t w s p ó ln y c h z zesp o łe m z K o n iu s z y .
O d m ie n n ie n ie c o p rz e d s ta w ia się s p ra w a w „ p o k ła d a c h n a fto n o ś n y c h o k o lic y K ro s n a “ , o p is a n y c h r ó w n ie ż p rz e z G r z y b o w s k i e g o 1) , a re p re z e n to w a n y c h p rz e z ja s n e , m a rg lo w a te ł u p k i ila s te , leżące p o d m e n ilita m i, z k t ó r y c h a u to r p o d a je fa u n ę o tw o r n ic , o b e jm u ją c ą 105 fo rm . Po o d li
c z e n iu o d t e j c y f r y 72 p o z y c ji, p r z y p a d a ją c y c h n a Astrorhizi
dae, Lituolidae i Nummulitidae ( ty c h o s ta tn ic h je s t je d n a k t y l k o 5), p o z o s ta je 33 fo r m , s p o ś ró d k t ó r y c h 6 je s t w s p ó ln y c h z ze sp o łe m z K o n iu s z y . Sam f a k t t a k o g ro m n e j p rz e w a g i fo r m a g lu ty n u ją c y c h n a d w a p ie n n y m i n a d a je z e s p o ło w i z o k o lic y K ro s n a s p e c y fic z n ą cechę i w y k lu c z a go n ie ja k o z u p e łn ie z p o ró w n a ń .
P o d o b n e s to s u n k i s p o ty k a m y w p a le o g e ń s k im zespole z w ie r c e n ia w L g o c ie , p r z e d s ta w io n y m p rz e z Ż e l e c h o w s k i e g o 2) . ! t u t a j też n a o g ó ln ą c y fr ę 55 fo rm , 60% p r z y p a d a n a f o r m y a g lu ty n u ją c e , z p o z o s ta ły c h zaś 22 — 5 w y s tę p u je ró w n ie ż w zespole z K o n iu s z y .
F a u n ę o tw o r n ic o w ą , p rz e d s ta w io n ą p rz e z M . C i z a n - c o u r t 3) z w a r s tw p r ia b o ń s k ic h z B u k o w c a tr u d n o b ra ć p o d u w a g ę , p o n ie w a ż p ró c z Camerinidae (Nummulitidae),
k t ó r e w g rę n ie w c h o d z ą , t y l k o m n ie j w ię c e j p o ło w a , a m ia n o w ic ie 26 p o z o s ta ły c h fo r m o z n a c z o n y c h je s t g a tu n k o w o . Z t y c h 4 są w s p ó ln e .
Z u p e łn ie in a c z e j p rz e d s ta w ia się s p ra w a d o ln o o lig o c e ń - s k ie j f a u n y K r u h e la M a łe g o p o d P rz e m y ś le m , o p ra c o w a n e j p rz e z W ó j c i k a 4). Już b r a k d w u g r u p a g lu ty n u ją c y c h ,
Astrorhizidae i Lituolidae, w in n y c h ze sp o ła c h p r a w ie z a w sze re p re z e n to w a n y c h , j a k ró w n ie ż n ie z n a c z n a t y l k o lic z b a (4 n a o g ó ln ą c y f r ę 110) fo r m z g r u p y Nummulitidae, c z y n i
ze sp ó ł z K r u h e la p o d o b n y m do z e s p o łu z K o n iu s z y , obecność
9 O tw o r n ic e p o k ła d ó w n a f t o n o ś n y c h o k o lic y K ro sn a . Ib id em . 1898.
2) F a u n a o tw o r n ic o w ą z w ie r c e n ia w L g o c ie k o ło W a d o w ic . R o cz.
P. T. G eo l. T . I. K ra k ó w , 1925.
3) O tw o r n ic e p r ia b o ń s k ie z B u k o w c a w K a rp a ta ch W sc h o d n ich . S p r a w . P. I. G., T. V II, W a r sz a w a , 1953.
4) D o ln o -o lig o c e ń s k a fa u n a K ru h e la m a łe g o p. P r z e m y ś le m . W a r s t w y z C la y u lin a S z a b ó i. C z. I. O tw o r n ic e i m ię c z a k i. R oz. A k . U m . w K r a k o w ie. S. II I. T. 3. 1898.
— 13 —
zaś 21 fo r m w s p ó ln y c h p o d o b ie ń s tw o w y b it n ie p o d k re ś la . W a r s tw y z a w ie r a ją c e fa u n ę u w a ż a W ó j c i k za p r z y n a le ż n e d o k o m p le k s u łu p k ó w m e n ilito w y c h , fa u n ę zaś, o p ie r a ją c się p rz e d e w s z y s tk im n a n u m u lita c h , za w ła ś c iw ą p ię t r u b a r to ń s k ie m u i lig u r y js k ie m u . P o n a d to z w ra c a u w a g ę n a p o d o b ie ń s tw o sw ego z e s p o łu z in n y m i z e s p o ła m i k a r p a c k i m i ( U h l i g , G r z y b o w s k i ) , j a k r ó w n ie ż z ze sp o łe m p o d a n y m p rz e z H a n t k e n a z w a r s tw z Clavulina Szabói.
J a k w id a ć z p rz e d s ta w io n e g o w y ż e j s ta n u rz e c z y , z u p e łn ie ś c is łe o zn a c z e n ie w ie k u łu p k ó w z K o n iu s z y n a p o d s ta w ie f a u n y o tw o r n ic n a p o ty k a n a p e w n e tru d n o ś c i. O p ie r a ją c się je d n a k n a a n a lo g ia c h z in n y m i z e s p o ła m i, a p rz e d e w s z y s tk im z ze sp o łe m z K r u h e la , m o ż n a b y ł u p k i z K o n iu s z y u w a ż a ć za p rz e jś c io w e m ię d z y eocenem g ó r n y m a o lig o c e - n e m d o ln y m .
N a s u w a się z k o le i p y ta n ie , c z y o tw o r n ic e łu p k ó w z K o n iu s z y m o g ą się p r z y c z y n ić do r o z s tr z y g n ię c ia is tn ie ją c e j r ó ż n ic y z d a ń co do c h a r a k te r u p ó łn o c n o -n ie m ie c k ie g o w z g lę d n ie ś ró d z ie m n o m o rs k ie g o z a w a r te j w ty c h łu p k a c h fa u n y .
J e ś li w t y m c e lu p r z y j r z y m y się p rz e d e w s z y s tk im f o r m o m w s p ó ln y m z i ł a m i s e p ta r io w y m i, a w ię c z w a r s tw a m i, k t ó r y c h fa u n a p o s ia d a w ła ś n ie c h a r a k te r p ó łn o c n o -n ie m ie c - k i, to o k a ż e się, że z o g ó ln e j c y f r y 50 fo r m w s p ó ln y c h , o d p a d n ie 35 ta k ic h , k t ó r e są k o s m o p o lity c z n e , s z e ro k o ro z p rz e s trz e n io n e , p o s p o lite w e w s z y s tk ic h m o rz a c h i oceana ch.
Z 15 p o z o s ta ły c h 7 z n a n y c h je s t w y łą c z n ie z iłó w s e p ta rio - w y c h , re s z ta zaś, z w y j ą t k i e m Cibicides pseudoungeriana
(C u s h m a n ), są to f o r m y w t y m zespole r z a d k ie , o c h a r a k te rz e w y s tę p o w a n ia r a c z e j p r z y p a d k o w y m , w y k a z u ją c e p o n a d to p o d w z g lę d e m g e o g ra fic z n e g o ro z m ie s z c z e n ia d u ż ą ro z m a ito ś ć . N ie m a ją one za te m d la dan e g o z a g a d n ie n ia w ię k s z e g o z n a cze n ia .
Cibicides pseudoungeriana (C u s h m a n ) p o d a n a je s t p rz e z B r a d y ’ e g o, ja k o dość p o s p o lita t a k w A t la n t y k u p in . j a k i w M o rz u Ś ró d z ie m n y m .
N ie le p s z e w y n i k i d a je b liż s z e ro z p a trz e n ie p o z o s ta ły c h fo r m . O d r z u c iw s z y sp o śró d n ic h 21 ta k ic h , k t ó r y c h w m o rz a c h d z is ie js z y c h n ie z n a le z io n o i d la k t ó r y c h za się g u geo
g ra fic z n e g o n ie p o s ia d a m y t y m s a m y m ż a d n y c h d a n y c h o ra z
— 14 —
14 ta k ic h , k tó r e n a le ż ą do fo r m k o s m o p o lity c z n y c h , re s z ta w y k a z u je ró w n ie ż , je ś li o tę cechę c h o d z i, d u żą ro z m a ito ś ć . N ie d la w s z y s tk ic h te ż f o r m is t n ie ją w lit e r a t u r z e r ó w n ie w y c z e r p u ją c e dane.
N a le ż y je d n a k z a u w a ż y ć , że t a k częsta w t y m zespole fo rm a j a k Bulimina pyrula d ’O rb . je s t p o s p o lita w M o rz u Ś ró d z ie m n y m , a s z c z e g ó ln ie o b fic ie w y s tę p u je , p o d o b n ie j a k
Bulimina pupoides d ’O rb . w O c e a n ie A t la n t y c k im p in . L e p ie j n a to m ia s t p rz e d s ta w ia się s p ra w a u s ta le n ia sto s u n k ó w b a ty m e tr y c z n y c h i te rm ic z n y c h m o rz a , w k t ó r y m o m a w ia n a fa u n a ż y ła . O p ie r a ją c się b o w ie m n a ta k ic h r o d z a ja c h , często s p o ty k a n y c h w zespole z K o n iu s z y , j a k
Bulimina, Uvigerina, Nodosaria i Dentalina, m o ż n a z d u ż y m p ra w d o p o d o b ie ń s tw e m tw ie r d z ić , iż g łę b o k o ś ć dan e g o m o rz a w y n o s iła o k o ło 1000 m i że b y ło ono ra c z e j c h ło d n e . P r z e m a w ia ła b y za t y m ta k ż e obecność w ty m zespole ta k ic h fo rm , j a k Eponides umbonata (Rss.), Chilosłomella ovoidea
Rss., Planulina Wuellerstorfi (Schw.) o ra z Gyroidina solda
mi (d ’O rb .), k t ó r e w e d le B r a d y ’e g o 1) i N o r t o n a 2) p o s p o lite są w ła ś n ie w w o d a c h g łę b s z y c h . W y s tę p u ją c e n ie lic z n ie o b o k n ic h ta k ie ro d z a je , j a k Textularia, Quinquelo- culina, Triloculina, Polymorphina, Guttulina, Bolivina, Dis- corbis i Rołalia, ż y ją c e p rz e w a ż n ie w w o d a c h p ły ts z y c h i c ie p le js z y c h , ś w ia d c z y ły b y , że o m a w ia n e o s a d y t w o r z y ły się n a p o g ra n ic z u , z p rz e w a g ą je d n a k n a k o r z y ś ć m o rz a g łę b o k ie g o . D o ść lic z n e g lo b ig e r in y , ch o ć n a o g ó ł, ja k o f o r m y p la n k to n ic z n e , n ie p o s ia d a ją c e d e c y d u ją c e g o zn a cze n ia , m o g ły b y w t y m p r z y p a d k u ró w n ie ż ś w ia d c z y ć , że o sa d y, za
w ie r a ją c e je t w o r z y ły się r a c z e j d a le j o d lą d u , ju ż w g łę b s z y c h p a r tia c h m o rz a . P r z e m a w ia łb y za t y m ta k ż e c h a r a k t e r p e tr o g r a fic z n y sam ego osadu.
J e ś li za te m o tw o r n ic e z K o n iu s z y z a w io d ły p o n ie k ą d o c z e k iw a n ia , j a k ie w n ic h m o żn a b y ło p o k ła d a ć i n ie d a ły z u p e łn ie ś c is łe j o d p o w ie d z i a n i o w ie k u w a r s tw , w k t ó r y c h
1) R e p o r t on th e F o r a m in ife r a d r e d g e d b y H . M. S. „ C h a lle n g e r “.
R ep o rts o f th e S c ien t. R es. o f V o y a g e o f H . M. S. „ C h a lle n g e r “ IX . (Z ool).
L o n d o n , 1884.
2) E c o lo g ic R e la tio n s o f S o m e F o r a m in ife r a . B u ll, o f th e S c r ip p s In st, o f O c e a n o g r a p h y , T e ch n . Ser. V ol. 5, N o 9. B e r k e le y , C a lifo r n ia , 1930.
— 15 -
z o s ta ły z n a le z io n e , a n i o c h a ra k te rz e p ó łn o c n o -n ie m ie c k im , c z y ś ró d z ie m n o m o rs k im , z a w a r te j w t y c h w a r s tw a c h fa u n y , to n ie m n ie j p r z y c z y n iły się one n a p e w n o s k ła d e m ca łe g o z e s p o łu do s c h a r a k te r y z o w a n ia ty c h ż e w a r s tw i m o g ą s łu ż y ć ja k o e le m e n t p o r ó w n a w c z y p r z y r o z p a tr y w a n iu in n y c h ze s p o łó w k a r p a c k ic h i o k r e ś la n iu ic h b liż s z e g o c z y dalsze g o p o k r e w ie ń s tw a z łu p k a m i z K o n iu s z y . P o z w a la ją ró w n ie ż z p e w n y m p ra w d o p o d o b ie ń s tw e m o k r e ś lić c h a r a k te r m o rz a , w k t ó r y m ż y ły .
Za z a ch ę tę i p o m o c, j a k i e j d o z n a ła m w c ią g u p r a c y od p. p r o f. D r M a r ia n a K a m i e ń s k i e g o s k ła d a m m u n a ty m m ie js c u se rd e czn e p o d z ię k o w a n ie . R ó w n ie s e rd e c z n ie d z ię k u ję p. p r o f. D r F r a n c is z k o w i B i e d z i e za cenne w s k a z ó w k i m e to d y c z n e i rz e c z o w e , o ra z za u m o ż liw ie n ie z e b ra n ia p o tr z e b n e j l it e r a t u r y . D z ię k u ję ta k ż e p p . K o le g o m D r W ł. W a w r y k o w i i Fr . E n g l o w i z a w y k o n a n ie z a m ie s z c z o n y c h w t e j p r a c y a n a liz .
Z Instytutu Mineralogii i Petrografii (Muzeum Geologii i Mineralogii) Politechniki Lwowskiej.
C z ę ść p a le o n t o lo g ic z n a .
U w a g i d o t y c z ą c e n i e k t ó r y c h f o r m . T e x t u la r ia a g g lu t in a n s d ' O r b .
T extu la ria agglutinans d ’O rb . — B r a d y H . B. R ep o rt o n tlie F o r a m i- n ife r a d r e d g e d b y H . M. S. „ C a lle n - g e r “... P l. X L III. F ig . 1— 3, p. 363.
T extu la ria agglutinans d ’O rb . — G o é s A x e l . A r c tic a n d s c a n d in a - v ia n fo r a m in ife r a . K o n g lig a S v e n s k a v e te s k a m p s a k a d e m ie n s H a n d lin g a r 1892. T a f. V II. F ig . 281— 284, 294— 303.
F o r m a z K o n iu s z y r ó ż n i się od fo r m p r z e d s ta w io n y c h p r z e z B r a li y ’e g o ty m , ż e je s t k r ó ts z a i k o m o r y j e j w z r a s ta ją s z y b c ie j. N a jb a r d z ie j z b liż a się d o fo r m y p r z e d s ta w io n e j p r z ez G o e s a n a r y s u n k u 282.
T y lk o o s ta tn ie k o m o r y są w y b r z u s z o n e . P ie r w s z e o d c in a ją się o d sie b ie p ły t k im i s z w a m i.
L e n tic u lin a co m p to n i S o w.
Cristelaria sim p le x d ’O rb . — E g g e r j . G . F o r a m in ife r e n a u s M eeres- g ru n d p r o b e n , g e lo tte t v o n 1874 b is 1876 v o n S. M. S ch . „ G a z e lle “. T a f. X II., F ig . 5, U — 15, 30, 31, s. 353.
C ristellaria rotulata L a m a r ck sp . — B r a d y H . B. 1. c. P l. L X IX . F ig . 13a, b, p . 547.
L enticulina com ptoni S o w . T h a l m a n n H . E. N o m e n c lá to r (U m - u n d N e u b e n e n n g u n g e n ) z u d en T a fe ln 1 b is 115 in H . B. B r a d y ’s W erk iib er d ie F o r a m in ife r e n d er „ C h a lle n g e r “ -E x p e d itio n , L o n d o n , 1884.
S -A b d r u c k a. d. B e ric h t iib er d ie X I I I J a h r e s- v e rsa m . d. S c h w . P a la o n t. G es. E c lo g a e G eo - lo g ic a e H e lv e tia e . B d. 26. nr. 2, 1953.
O k a z s k ła d a s ię t y lk o z d w u k o m ó r i o d p o w ia d a d o k ła d n ie o p is o w i E g g e r a o d n o sz ą c e m u się do fo r m m ło d o c ia n y c h .
R o b u lu s c f. re n ifo rm is ( d ’ O r b .)
C ristellaria reniform is d ’O rb . — D ’O r b i g n y A . F or. fo ss . V ien . p. III.
F ig . 39, 40, p. 88, 1846.
C ristellaria reniform is d ’O rb . — B r a d y TI. B. 1. c. P l. L X X . F ig . 3 ; p. 539.
J ed en t y lk o o k a z z K o n iu s z y r ó ż n i się od p r z e d s ta w io n y c h ta k p rzez d ’O r b i g n y ’e g o j a k i B r a d y ’e g o z d e c y d o w a n ą a s y m e tr y c z n o -
— 17 —
śc ią . Z w in ię te w s p ir a lę k o m o r y p o c z ą tk o w e p r z e s u n ię te są w s to s u n k u do ś c ia n y c z o ło w e j o s ta tn ie j k o m o r y n a p r a w o , w s k u te k c ze g o o ś te jż e i k a n t z w o j u k o m ó r p o c z ą t k o w y c h n ie le ż ą n a je d n e j p r o ste j. C z y je s t to cec h a sta ła , a o k a z n a le ż y do j a k ie g o ś n o w e g o g a tu n k u , c z y też m a m y do c z y n ie n ia z ja k im ś o so b n ik ie m n ie n o r m a ln ie r o z w in ię ty m , tr u d n o z a d e c y d o w a ć , p o s ia d a j ą c t y lk o je d e n o k a z.
N o d o sa ria c f . s im p le x S i l v e s t r i .
Nodosaria sim p le x S ilv e s tr i — B r a d y H. B. 1. c. P l. LX11. F ig . 4, 5 i 6?
O k a z ten z ło ż o n y z d w u k o m ó r , r ó żn i się o d p o d a n e g o p r z e z B r a- d y ’e g o b r a k ie m k o lc a w k o m o r z e p ie r w s z e j, w m ie js c e k tó r e g o w y s t ę p u je m a łe z a g łę b ie n ie . B y ć m o ż e, że m a m y tu do c z y n ie n ia z Nodosaria calom orpha R ss. (D ie F o r a m in ife r e n , A n th o z o e n u n d B r y z o e n d es d e u t
sc h e n S e p ta r ie n tlio n e s. T a f. I. F ig . 15— 19, s. 129. D e n k s c h r . d. k. A k . d. W . W ien , V ol. X X V , 1866), k tó r a w e d le o p is u m o ż e n ie p o s ia d a ć k o lc a . B y ć też m o że, że o b ie fo r m y są id e n ty c z n e , n a co w s k a z y w a ły b y ta k r y s u n k i j a k o p is y . B r a d j w y r ó ż n ia o b ie fo r m y .
N o d o s a ria s p.
F o r m a z ło ż o n a je s t z p ię c iu k o m ó r , z k tó r y c h p ie r w s z a je s t k u lis ta i w ię k s z a o d d w u n a s tę p n y c h , m a j ą c y c h k s z ta łt m n ie j w ię c e j w a lc o w a t y , o s ła b o z a z n a c z a j ą c y c h s ię sz w a c h . O s ta tn ie 2 k o m o r y są z n o w u b a r d z ie j k u lis te , p r z y c z y m o s ta tn ia o p a tr z o n a je s t u jś c ie m p r o m ie n is ty m o k r ó t
k ie j s z y jc e . W z d łu ż w s z y s t k ic h k o m ó r p r z e b ie g a ją s iln e ż eb er k a w l ic z b ie ?, n ie w c in a j ą c e się n a s z w a c h d z ie lą c y c h k o m o r y . W sk u te k teg o , o g ó ln y z a r y s te j fo r m y je s t p r o s to lin ijn y . K o m o ra p ie r w s z a je s t n ie z n a c z n ie z g ię ta w s to s u n k u do o s i c a łe j s k o r u p k i. N ie p o s ia d a k o lc a w z a k o ń c z e n iu p r ą ż k ó w .
L a g e n a c f. h isp id a Rss.
Lagena hispida R ss. — B r a d y H . B. 1. c. PI. L V II. F ig . 1—4, p. 459.
Z n a le z io n y w K o n iu s z y je d e n o k a z o d p o w ia d a k u lis t y m k s z ta łte m r y su n k o m u B r a d y ’e g o; p o w ie r z c h n ia g ę sto p o k r y ta d r o b n iu tk im i k o lc a m i. U jś c ie je d n a k , o d m ie n n ie n iż to je s t p o d a n e u B r a d y ’e g o, m ie ś c i s ię n a s to s u n k o w o k r ó tk ie j s to ż k o w a te j s z y jc e . N a p r z e c iw le g ły m k o ń c u w id o c z n y je s t k a w a łe k u ła m a n e g o , d o ś ć g r u b e g o k o lc a (ja k n a
fig . 3 u B r a d y ’e g o).
G u ttu lin a (P o lym o rp h in a ) so ro r ia R ss.
P olym orphina (G u ttu lin a ) sororia Rss. — R e u s s A . E . Zur te rtiä re n F o ra - p . 496.
m in ife r e n . S itz b . d. A . d. W . B d . 48.
W ien , 1863. T a f. V II. F ig . 72— 74, S. 57.
S c h l i c h t E. v o n . D ie F o r a m i
n ife r e n d e s S e p ta r ie n th o n e s v o n P ie tz p u h l. T a f. X X X I. F ig . 9— 12.
2
