WŚRÓD PRZECIWNOŚCI LOSU. DZIEJE SKAWIŃSKIEGO

https://view.genial.ly/5e76851d6d276f0db76dffca/dossier-reporting-latarnik https://view.genial.ly/5ea48eaf075c7c0dc0101101

WŚRÓD PRZECIWNOŚCI LOSU. DZIEJE SKAWIŃSKIEGO

Henryk Sienkiewicz (1846 –1916) – jeden z najbardziej znanych na świecie polskich pisarzy. Wywodził się z ubogiej rodziny ziemiańskiej. Już podczas studiów w Warszawie zainteresował się publicystyką i zaczął pisać artykuły prasowe pod pseudonimem Litwos. W wieku trzydziestu lat wyjechał do Stanów Zjednoczonych jako korespondent. Jego nowele (Latarnik, Sachem, Janko Muzykant) przyczyniły się do rozkwitu tego gatunku w literaturze polskiej XIX wieku. Kolejne lata upłynęły Sienkiewiczowi na podróżach. Zwiedził Konstantynopol, Ateny, Rzym, pojechał do Afryki (ślady tej podróży znaleźć można w Listach z Afryki oraz w powieści dla młodzieży pt. W pustyni i w puszczy). Sławę i popularność przyniosły Sienkiewiczowi – drukowane początkowo w odcinkach na łamach prasy – powieści historyczne. Przywoływał w nich dramatyczne, ale i pełne bohaterstwa wydarzenia z historii narodu polskiego, ciekawą fabułę łączył z szeroko rozbudowanym tłem historycznym, sięgał do zakorzenionych w naszej kulturze wzorców osobowych. Trylogia (cykl trzech powieści: Ogniem i mieczem, Potop, Pan Wołodyjowski) ukazuje dzieje Polski w XVII wieku: wojny z Kozakami, najazd szwedzki oraz wojny z Turcją zakończone zwycięstwem wojsk polskich pod wodzą hetmana Jana Sobieskiego. Krzyżacy natomiast przenoszą czytelników w czasy zwycięskiej bitwy pod Grunwaldem. Powieści historyczne, pisane przez Henryka Sienkiewicza „dla pokrzepienia serc” Polaków pod zaborami, stały się dla wielu późniejszych pokoleń literacką lekcją patriotyzmu. Największym zagranicznym sukcesem pisarza była powieść Quo vadis, przedstawiająca dramatyczne dzieje pierwszych chrześcijan w Rzymie za panowania cesarza Nerona. W 1900 roku uroczyście obchodzono jubileusz pracy twórczej pisarza – otrzymał wtedy dworek w Oblęgorku koło Kielc, gdzie dzisiaj znajduje się jego muzeum.

W 1905 roku Henryk Sienkiewicz został, jako pierwszy z Polaków, uhonorowany za swoją twórczość literacką Nagrodą Nobla. W przemówieniu okolicznościowym powiedział wtedy o Polsce: „Głoszono ją podbitą, a oto nowy dowód, że umie zwyciężać!”. Sienkiewicz nie doczekał odzyskania niepodległości, zmarł w Szwajcarii w 1916 roku. Osiem lat później prochy pisarza sprowadzono do kraju i złożono w katedrze św. Jana w Warszawie.

– W którym wieku żył H. Sienkiewicz?

– W jakim mieście studiował?

– Pod jakim pseudonimem pisał?

– Ile miał lat, kiedy wyjechał do USA?

– W jakiej roli wyjechał do USA?

– Podaj tytuły dwóch nowel H. Sienkiewicza.

– Po jakich kontynentach podróżował?

– Podaj tytuł powieści inspirowanej wyprawą do Afryki.

– Co to jest Trylogia?

– Wymień powieści wchodzące w skład Trylogii.

– Podaj tytuł powieści, której akcja rozgrywa się w czasach pierwszych chrześcijan.

– Jaki dar od narodu otrzymał Sienkiewicz w roku jubileuszu pracy twórczej?

– W jaki sposób pisarz został uhonorowany w 1905 r.?

– Gdzie zmarł pisarz?

– Gdzie znajduje się grób H. Sienkiewicza?

Geneza Latarnika

https://static.tezeusz.pl/images/867/867204/2.jpg

Henryk Sienkiewicz w towarzystwie Juliusza Sypniewskiego – ziemianina z Wielkopolski 19 lutego 1876 roku wyruszył z Liverpoolu na pokładzie statku Germanik do Nowego Jorku. Pisarz w swą pierwszą wielką podróż udał się jako korespondent „Gazety Polskiej”, na łamach której były publikowane jego amerykańskie reportaże.

Pomysł podróży za ocean zrodził się w domu Heleny Modrzejewskiej, podczas organizowanych przez aktorkę słynnych wtorków – spotkań kulturalnych, na których Sienkiewicz był częstym gościem. Grupa artystów, do której należeli m.in. Modrzejewska z mężem Karolem Chłapowskim, Juliusz Sypniewski, Lucjan Paprocki, Albert Chmielowski oraz Stanisław Witkiewicz, znudzona stosunkami panującymi w Warszawie, postanowiła utworzyć w Ameryce osadę rolniczą na wzór fourierowskiej Brook Farm.

Plan powiódł się tylko częściowo. Kilkoro przyjaciół w ostatniej chwili zrezygnowało z podróży, a utrzymanie farmy – wybranej i zakupionej przez Sienkiewicza w kalifornijskim mieście Anaheim – wymagało doświadczenia, którego polscy artyści nie mieli.

Przedsięwzięcie upadło, ale jego pokłosiem są napisane niezwykle barwnym językiem – choć nie zawsze doceniane – reportaże. Przez lata stanowiły one dla Polaków jedno z najważniejszych źródeł opisujących Amerykę 2. połowy XIX wieku. Dawały wyobrażenie o tym ogromnym i szybko rozwijającym się kraju, gdzie życie toczyło się zupełnie niespotykanym w Europie rytmem, a panujące obyczaje wzbudzały wielką ciekawość.

Sienkiewicz po dotarciu do Nowego Jorku udał się – koleją dwóch oceanów – do Kalifornii. Po drodze zwiedził kilka większych miast, w tym Chicago, Detroit i San Francisco, spotkał przedstawicieli różnych nacji zamieszkujących kontynent – Indian, Meksykanów, Chińczyków, Irlandczyków oraz Żydów.

Podziwiał zapierające dech w piersiach krajobrazy – stepy, kaniony i góry, zetknął się z dzikimi zwierzętami, takimi jak bizony, mustangi, niedźwiedzie, grzechotniki i kojoty. Miał okazję oglądać wodospad Niagara oraz kopalnie srebra w Virginia City. Poznał wielu wspaniałych ludzi, z których kilkoro posłużyło mu w późniejszym czasie jako wzorce literackie. Jednym z nich był polski szlachcic kapitan Rudolf Piotrowski herbu Korwin – pierwowzór Zagłoby.

Pokłosiem amerykańskiej wyprawy stała się też cała seria znakomitych utworów, które na stałe weszły

do kanonu polskiej i światowej literatury, m.in.: Latarnik, Wspomnienie z Maripozy, Przez stepy, W krainie złota, Komedia z pomyłek, Za chlebem, Orso czy Sachem.

https://www.polskieradio.pl/7/178/Artykul/1628213,Jak-Henryk-Sienkiewicz-podbijal-Ameryke Henryk Sienkiewicz w latach 1876–1877 podróżował po Stanach Zjednoczonych. Wrażenia i obserwacje z blisko dwuletniej wyprawy zawarł w Listach z podróży do Ameryki oraz nowelach.

Jedną z nich jest Latarnik. O

wspomniał w przypisie do tekstu. Podkreślił, że opowiedziana historia oparta została na autentycznych zdarzeniach z życia polskiego emigranta o nazwisku Siellawa. Stracił on pracę latarnika, ponieważ zaczytał się w powieści Zygmunta Kaczkowskiego Murdelio i zapomniał zapalić latarnię morską.

Tekst Juliana Horaina – polskiego korespondenta „Tygodnika Ilustrowanego”, emigranta mieszkającego w USA, przyjaciela Sienkiewicza

Koleje losu głównego bohatera

Na mapie konturowej świata zaznacz miejsca, w których przebywał Skawiński, i wymyśl dla nich znaki rysunkowe.

Życiorys głównego bohatera można podzielić na trzy etapy. Omów w interesujący sposób wydarzenia z życia:

Skawińskiego – żołnierza, zmuszonego do opuszczenia ojczyzny i walczącego „za naszą i waszą wolność”;

Skawińskiego – emigranta, człowieka wielu zawodów, tułającego się po całym świecie;

Skawińskiego – latarnika, pragnącego odnaleźć spokój.

Wyjaśnij, czemu mogło służyć takie nagromadzenie przygód i doświadczeń w życiorysie Skawińskiego.

Charakterystyka Skawińskiego

Zgromadź cytaty, które pomogą ci scharakteryzować głównego bohatera.

Bohatera spotykało w życiu wiele niepowodzeń. Wymień cechy charakteru, które pozwoliły mu przetrwać kolejne porażki.

Jestem jak statek...

Skawiński powiedział o sobie: „Jestem jak statek, który jeśli nie wejdzie do portu, to zatonie”. Wyjaśnij, jak rozumiesz to metaforyczne porównanie.