PROGRAM WSPIERANIA RODZINY DLA MIASTA TARNOWA NA LATA

(1)

Załącznik do uchwały Nr XXXV/501/2013 Rady Miejskiej w Tarnowie z dnia 25 kwietnia 2013 r.

PROGRAM WSPIERANIA RODZINY DLA MIASTA TARNOWA

NA LATA 2013 – 2015

TARNÓW 2013

(2)

2 SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie ……… 3

2. Program „Karta Tarnowskiej Rodziny” uzupełnieniem wsparcia rodzin ...…… 4

3. Podstawy prawne działań podejmowanych w ramach Programu ……… .. 5

4. Diagnoza środowiska, problemu i zasobów pomocy społecznej, wspierających rodzinę w Gminie Miasta Tarnowa ……… 6

5. Organizacja systemu wsparcia społecznego tarnowskich rodzin ……….. 9

6. Analiza SWOT ……… 11

7. Misja ……….... 12

8. Cel główny i cele szczegółowe ………. 13

9. Adresaci Programu ……… 14

10. Realizatorzy Programu ……….. 14

11. Harmonogram zadań przewidzianych do realizacji ……….. 14

12. Planowane rezultaty Programu ………... 19

13. Zasady finansowania ………. 19

14. Monitoring realizacji Programu ………. 19

(3)

3 1. WPROWADZENIE

Rodzina stanowi najbardziej powszechne środowisko życia człowieka i podstawowe ogniwo społeczeństwa. Jest środowiskiem, w którym tkwią największe możliwości wszechstronnego rozwoju człowieka. Jest najważniejszą instytucją, o największym wpływie na życie jednostki. Rodziny wielodzietne i niepełne, są najbardziej charakterystyczną grupą wśród świadczeniobiorców pomocy społecznej w Tarnowie. Z dotychczasowych doświadczeń wynika również, że rodziny te w znacznie większym zakresie, niż rodziny pełne narażone są na poważne trudności i zakłócenia w realizacji wszystkich podstawowych funkcji rodziny, a szczególnie ekonomicznej i opiekuńczo – wychowawczej. Stąd, tak istotne znaczenie mają działania, podejmowane przez różne instytucje i organizacje pozarządowe, w celu poprawy sytuacji materialno – bytowej rodzin, szczególnie borykających się z problemem bezradności w sprawach opiekuńczo – wychowawczych.

Art. 176 pkt. 1 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy

zastępczej (Dz. U. z 2013 r. poz.135 z późn. zm.), zobowiązał gminy do opracowania i realizacji trzyletnich programów wspierania rodziny.

Niniejsze opracowanie, stanowi wypełnienie cytowanego zapisu ustawy i jest spójne z pozostałymi dokumentami obowiązującymi na terenie Miasta, dotyczącymi organizowania wsparcia na rzecz tarnowskiej rodziny, w szczególności z:

1) Strategią Integracji i Rozwiązywania Problemów Społecznych Miasta Tarnowa na lata

2011 – 2020. Najistotniejszy z punktu widzenia omawianych zagadnień, jest w niej obszar działań poświęcony wsparciu rodziny;

(4)

4 2) Strategią Rozwoju Miasta – Tarnów 2020 Aktywny, Komfortowy, Silny – gdzie Misją władz samorządowych Tarnowa, jest jak najlepsze zaspokojenie potrzeb mieszkańców

oraz podnoszenie poziomu życia w mieście poprzez świadczenie nowoczesnych usług i wspieranie rozwoju;

3) Programem Rozwoju Rodzinnej Pieczy Zastępczej na lata 2012 – 2014;

4) Programem „Karta Tarnowskiej Rodziny”;

5) Programem Aktywności Lokalnej na lata 2011-2013;

6) Programem Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie dla Miasta Tarnowa;

7) Programem Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie dla Miasta Tarnowa;

8) Gminnym Programem Profilaktyki, Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Przeciwdziałania Narkomanii dla Miasta Tarnowa na 2013 rok;

9) Programem Działań na rzecz Osób Niepełnosprawnych w Mieście Tarnowie na lata 2011 – 2015;

10) Programem Współpracy Gminy Miasta Tarnowa z Organizacjami Pozarządowymi oraz podmiotami wymienionymi w art. 3 ust. 3 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie na 2013 rok oraz Wieloletnim programem współpracy Gminy Miasta Tarnowa z organizacjami pozarządowymi oraz podmiotami wymienionymi w art. 3 ust.

3 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie na lata 2013 – 2015;

11) Programem Zapobiegania Przestępczości oraz Ochrony Bezpieczeństwa Obywateli i Porządku Publicznego na lata 2011-2015 dla Miasta Tarnowa.

Program ten, zastępuje w całości, przyjęty uchwałą Nr XVII/228/2007 z dnia 27 grudnia 2007 r. Program Działań na Rzecz Pomocy Dziecku i Rodzinie dla Miasta

Tarnowa na lata 2008 – 2013.

2. PROGRAM „KARTA TARNOWSKIEJ RODZINY” UZUPEŁNIENIEM WSPARCIA RODZIN

Program „Karta Tarnowskiej Rodziny” (KTR), został podjęty uchwałą Rady Miejskiej w Tarnowie Nr XXIV/355/2012 z 28 VI 2012 r. Inicjatywę Stowarzyszenia Rodzin Katolickich poparli wszyscy radni Rady Miejskiej. Program „Karta Tarnowskiej Rodziny”

został objęty patronatem honorowym przez biskupa tarnowskiego Andrzeja Jeża.

Program KTR adresowany jest do wszystkich rodzin zamieszkałych na terenie Miasta Tarnowa, w których rodzice (jeden rodzic lub opiekun prawny) mają na utrzymaniu czworo bądź więcej dzieci w wieku do lat 18 lub do lat 24 w przypadku kontynuowania nauki.

Zakłada pomoc rodzinom wielodzietnym, promowanie modelu rodziny wielodzietnej, kształtowanie ich pozytywnego wizerunku, ale przede wszystkim, wzmocnienie funkcji rodziny i kondycji finansowej rodzin wielodzietnych.

W ramach Programu wydawana jest ,,Karta Tarnowskiej Rodziny” uprawniająca do korzystania z systemu ulg i zwolnień oferowanych przez podmioty zewnętrzne, jak i jednostki miejskie. Osoby posiadające Kartę korzystają aktualnie z ulg z zakresu m.in.:

- komunikacji miejskiej,

- edukacji i rozwoju, w tym z kursów językowych, profilowanych i zawodowych, - sportu i rekreacji,

(5)

5 - kultury i rozrywki,

- usług motoryzacyjnych (przeglądy i diagnostyka),

- turnusów rehabilitacyjnych dla dzieci niepełnosprawnych, - dostępu i korzystania z Internetu,

- usług naprawy drobnego sprzętu AGD, - usług ogólnobudowlanych,

- usług medycznych i farmaceutycznych,

- ulg w sklepach z artykułami odzieżowymi, artykułami szkolnymi i sprzętem AGD.

Partnerzy mają prawo do posługiwania się tytułem „Partner programu wspierającego tarnowskie rodziny”.

Zakłada się, że Program „Karta Tarnowskiej Rodziny” będzie stopniowo rozbudowywany i rozszerzany o nowe możliwości i nowych partnerów. Prezydent Tarnowa zamierza

zainicjować modyfikację w zapisach programu, tak aby od 2014 roku z ulg i uprawnień wynikających z KTR mogły korzystać rodziny, w których wychowuje się 3 i więcej dzieci.

Zamierza także KTR wykorzystać jako instrument do naliczania wysokości zobowiązań względem gminy.

Obserwowany w ostatnich latach spadek liczby urodzeń oraz niski współczynnik dzietności

kobiet w Polsce, ukształtowały niekorzystną sytuację demograficzną, która w przyszłości może negatywnie wpłynąć na stan populacji. Gmina Miasta Tarnowa,

dostrzegając ten problem, realizując politykę prorodzinną, stwarzającą warunki dla posiadania dzieci w miarę swoich możliwości budżetowych będzie nadal wspierać rodziny wielodzietne, które podjęły trud wychowania kilkorga dzieci, wbrew tendencjom demograficznym i współczesnemu modelowi rodziny.

3. PODSTAWY PRAWNE DZIAŁAŃ PODEJMOWANYCH W RAMACH PROGRAMU

Jak powyżej wskazano Program Wspierania Rodziny dla Miasta Tarnowa na lata 2013 – 2015, jest dokumentem określonym ustawą o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej.

Na jego treść i realizację, oprócz wyżej cytowanej ustawy, mają wpływ również inne akty prawne. Należą do nich:

1) ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej;

2) ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie;

3) ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy;

4) ustawa z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich;

5) ustawa z 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi;

6) ustawa z 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3;

7) ustawa z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych.

(6)

6 4. DIAGNOZA ŚRODOWISKA, PROBLEMU I ZASOBÓW POMOCY SPOŁECZNEJ, WSPIERAJĄCYCH RODZINĘ W GMINIE MIASTA TARNOWA

Miasto Tarnów, z liczbą ludności wynoszącą ponad 114 tysięcy – jest drugim co do wielkości miastem w województwie małopolskim.

Źródło: Raporty o stanie Miasta Tarnowa 2009-2011

Z dostępnych danych wynika, że co 15 mieszkaniec Tarnowa jest objęty systemem

wsparcia społecznego. Średnio rocznie około 3600 środowisk (w tym około 1150 rodzin w których wychowują się dzieci), pozostaje pod opieką Miejskiego Ośrodka Pomocy

Społecznej w związku z diagnozowanymi w rodzinach, problemami jednostkowymi i społecznymi. Szeroko pojętą pracą socjalną, objętych jest w mieście ponad 4000 rodzin, w tym 600 w których występują dysfunkcje związane z problemami opiekuńczo -

wychowawczymi.

NAZWA WSKAŹNIKA LICZBA RODZIN LICZBA OSÓB W RODZINACH

Liczba wszystkich rodzin objętych różnymi formami świadczeń

3174 rodzin korzystających

z pomocy społecznej. 7027

6470 rodzin korzystających ze świadczeń rodzinnych i świadczeń alimentacyjnych.

Struktura rodzin o liczbie dzieci

1 450 1405

2 360 1449

3 159 820

4 58 360

5 i więcej dzieci 34 266

Rodziny niepełne 439 1528

Źródło: Opracowanie własne MOPS za 2012 rok

(7)

7 Najczęściej diagnozowane dysfunkcje wśród rodzin korzystających z systemu pomocy społecznej w ostatnich dwóch latach dotyczyły:

DYSFUNKCJE

LICZBA RODZIN

2011 2012

Ubóstwo 1328 908

Bezrobocie 1.753 1650

Długotrwała i ciężka choroba 1.703 1734

Niepełnosprawność 1475 1397

Sytuacje związane z bezradnością w sprawach opiekuńczo – wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego w rodzinach niepełnych

450 429

Sytuacje związane z bezradnością w sprawach opiekuńczo – wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego rodzinach

wielodzietnych

89 77

Potrzeba ochrony macierzyństwa 257 234

Alkoholizm 229 294

Bezdomność 102 102

Trudności w przystosowaniu do życia po zwolnieniu z zakładu karnego

51 60

Przemoc w rodzinie 39 41

Źródło: Opracowanie własne MOPS za 2012 rok

W Tarnowie dominującym typem rodziny jest małżeństwo z dziećmi. Gmina Miasta Tarnowa, dostrzegając tę sytuację, realizuje politykę prorodzinną. Jednym z jej elementów jest wprowadzenie „Karty Tarnowskiej Rodziny” - programu, który ma na celu:

1) wzmocnienie funkcji rodziny i kondycji finansowej rodzin wielodzietnych, 2) promowanie modelu rodziny wielodzietnej,

3) kształtowanie pozytywnego wizerunku rodziny wielodzietnej.

Program adresowany jest do wszystkich rodzin zamieszkałych na terenie Miasta Tarnowa, w których rodzice (jeden rodzic lub opiekun prawny), mają na utrzymaniu czworo bądź więcej dzieci w wieku do lat 18 lub do lat 24 w przypadku kontynuowania nauki.

Pomoc świadczona na rzecz tarnowskiej rodziny ma charakter wielokierunkowy, polega na organizowaniu takiego systemu pomocy, który prowadzi do zaspokojenia podstawowych potrzeb członków rodziny, a zwłaszcza dzieci.

Wsparcie na rzecz tarnowskiej rodziny, znajdującej się w trudnej sytuacji życiowej, której nie jest ona w stanie pokonać wykorzystując własne uprawnienia i możliwości, realizowane jest zarówno w ramach pomocy środowiskowej jak i pomocy instytucjonalnej.

(8)

8 Podstawowym filarem, środowiskowej pomocy społecznej w Tarnowie jest Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej.

Pomoc w środowisku świadczą także świetlice realizujące różnorodne programy, a mianowicie:

1) Świetlice realizujące programy socjoterapeutyczne;

2) Świetlice realizujące programy opiekuńczo wychowawcze;

3) Świetlice Środowiskowe;

4) Świetlice Profilaktyczno – Wychowawcze;

5) Świetlice Opiekuńczo – Wychowawcze;

6) Świetlice Profilaktyczno –Terapeutyczno – Opiekuńcze;

7) Świetlice Profilaktyczno – Terapeutyczno – Wychowawcze;

8) Środowiskowe Ognisko – Wychowawcze.

Świetlice te działają zarówno przy organizacjach pozarządowych, jak również przy tarnowskich parafiach.

Ważną rolę, odgrywa również specjalistyczna placówka opiekuńczo – wychowawcza wsparcia dziennego „SIEMACHA Spot” oraz Pałac Młodzieży, będący jednostką Gminy Miasta Tarnowa, organizującą różnorodny wachlarz działań, na rzecz dzieci i młodzieży.

Na rzecz tarnowskiej rodziny znajdującej się w sytuacji kryzysowej, lub dotkniętej przejawami przemocy domowej, pomoc świadczy także Tarnowski Ośrodek Interwencji Kryzysowej i Wsparcia Ofiar Przemocy, będący jedyną w Tarnowie i regionie placówką całodobowej pomocy i interwencji psychologiczno – socjalnej.

Z kolei pomoc w sytuacjach interwencyjnych, kryzysowych, na rzecz rodziny wykazującej bezradność w sprawach opiekuńczo – wychowawczych, realizuje całodobowa placówka opiekuńczo – wychowawcza, będąca jedną z form instytucjonalnej pieczy zastępczej, funkcjonujących na terenie Miasta Tarnowa, a mianowicie Placówka Opiekuńczo – Wychowawcza „Pogotowie Opiekuńcze” w Tarnowie. Obsługę ekonomiczno – administracyjną i organizacyjną placówki zapewnia Centrum Obsługi Placówek Opiekuńczo – Wychowawczych w Tarnowie. Po stronie rodzinnej pieczy zastępczej jest to zawodowa rodzina zastępcza pełniąca funkcję Pogotowia Rodzinnego (w której umieszczane są dzieci poniżej 10 roku życia).

Działania nakierowane na wsparcie tarnowskiej rodziny, realizują również tarnowskie organizacje pozarządowe, działające na polu pomocy rodzinie, zagrożonej różnego rodzaju problemami jednostkowymi i społecznymi. Działania trzeciego sektora, realizowane wspólnie z jednostkami samorządowymi, w ramach lokalnego programu współpracy Gminy Miasta Tarnowa z organizacjami pozarządowymi oraz innymi podmiotami pożytku publicznego, nakierowane są na wsparcie rodziny i dotyczą między innymi takich zadań jak:

(9)

9 1) zapewnienie dzieciom, młodzieży z rodzin dysfunkcyjnych opieki, pomocy w nauce, organizacji wolnego czasu i zajęć sportowych, udziału w programach profilaktycznych oraz rozwoju zainteresowań poprzez prowadzenie świetlic środowiskowych;

2) zapewnienie pomocy dzieciom i młodzieży zagrożonej demoralizacją poprzez oddziaływania metodą streetworkingu;

3) prowadzenie punktu konsultacyjno - diagnostycznego dla osób (głównie młodzieży) uzależnionych bądź zagrożonych uzależnieniem od narkotyków;

4) prowadzenie specjalistycznej placówki opiekuńczo-wychowawczej wsparcia dziennego;

5) prowadzenie domu pomocy społecznej dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych intelektualnie;

6) prowadzenie punktu konsultacyjnego oraz telefonów zaufania dla mieszkańców w trudnych sytuacjach;

7) organizacja dystrybucji artykułów żywnościowych dla organizacji pozarządowych działających na rzecz mieszkańców Tarnowa.

Dotychczasowe doświadczenia, w realizacji działań na rzecz tarnowskiej rodziny wskazują jednoznacznie, że realizacja pomocy (bez względu na formę), wymaga niejednokrotnie konsultacji i współpracy z wieloma podmiotami. Wiele działań realizowane jest we współpracy z instytucjami rządowymi i samorządowymi oraz organizacjami pozarządowymi, którym leży na sercu dobro mieszkańców naszego Miasta, a które w swoich statutach mają zapisaną działalność pomocową.

4. ORGANIZACJA SYSTEMU WSPARCIA SPOŁECZNEGO TARNOWSKICH RODZIN

Tarnowskie rodziny, korzystające z systemu zabezpieczenia społecznego, najczęściej objęte są pomocą w formie:

(10)

10 Ogromnie ważną rolę odgrywa również świadczenie, pozamaterialnych form wsparcia na rzecz rodziny, w tym realizowane w ramach:

Praca socjalna, świadczona jest w ramach pracy z indywidualnym przypadkiem, rodziną oraz grupą - ukierunkowaną na pozytywną zmianę postaw, przekonań, zachowania oraz nabycia umiejętności w obszarach takich jak:

1) poprawa realizacji funkcji opiekuńczo wychowawczych 2) racjonalne dysponowanie budżetem,

3) prowadzenie gospodarstwa domowego,

4) utrzymanie lub przywrócenie stabilizacji mieszkaniowej,

5) minimalizowanie negatywnych skutków chorób, w tym: dobrowolnego podjęcie leczenia odwykowego,

6) poprawy własnego wizerunku.

(11)

11

SCHEMAT OPIEKI NAD DZIECKIEM I POMOCY RODZINIE Z PROBLEMAMI OPIEKUŃCZO-WYCHOWAWCZYMI

W MIEŚCIE TARNOWIE

1.

2.

3.

4.

5.

6.

5. ANALIZA SWOT

Mocne strony Słabe strony

- Funkcjonowanie programów lokalnych i dokumentów strategicznych;

- Ścisła, bieżąca współpraca jednostek samorządu terytorialnego i organizacji pozarządowych realizujących zadania na rzecz tarnowskiej

- Wysokie koszty utrzymania rodzin wychowujących dzieci;

- Wysoki wskaźnik bezrobocia w mieście;

- Niedostosowane do potrzeb kryterium dochodowe uprawniające do świadczeń

Rodziny zastępcze:

- spokrewnione, - niezawodowe,

- zawodowe, w tym zawodowa specjalistyczna i pełniąca funkcje o pogotowia rodzinnego

Sąd Rejonowy:

- Wydział Rodzinny i Nieletnich - Dozór Kuratorski

- Rodzinny Ośrodek Diagnostyczno- Konsultacyjny

Policja

Policyjna Izba Dziecka

Centrum Obsługi Placówek Opiekuńczo – Wychowawczych:

- Placówka Opiekuńczo –

Wychowawcza im. J. Korczaka

- Placówka Opiekuńczo – Wychowawcza „Pogotowie Opiekuńcze”

- Placówka Opiekuńczo – Wychowawcza „Słoneczny Dom”

- Placówka Opiekuńczo – Wychowawcza „Przyjazny Dom”

Placówki wsparcia dziennego:

- Specjalistyczna Placówka Wsparcia Dziennego - Świetlice socjoterapeutyczne - Świetlice środowiskowe - Świetlice profilaktyczno -

terapeutyczne Dom Pomocy Społecznej dla

Dzieci i Młodzieży Niepełnosprawnych Intelektualnie Poradnictwo, diagnoza, terapia, wsparcie:

- Poradnia Psychologiczno- Pedagogiczna

- Specjalistyczna Poradnia Profilaktyczno-Terapeutyczna - Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej

- Ośrodek Interwencji Kryzysowej i Wsparcia Ofiar Przemocy

- Poradnia Zdrowia Psychicznego dla Dzieci i Młodzieży

- Poradnia Zdrowia Psychicznego dla Dorosłych

- Ośrodek Leczenia Uzależnień i Współuzależnień

- Placówki Ochrony Zdrowia - Organizacje pozarządowe

- Miejska Komisja

Rozwiązywania Problemów Alkoholowych

- Punkt Konsultacyjny Profilaktyki Rozwiązywania Problemów Alkoholowych

Dom Samotnej Matki – Caritas Diecezji

Tarnowskiej

(12)

12 rodziny;

- Szeroka wiedza, wysokie kwalifikacje

i wieloletnie doświadczenie osób pracujących z i na rzecz tarnowskiej rodziny;

- Zasoby instytucjonalne wspierające rodzinę;

- Sieć podmiotów opiekuńczo – wychowawczych wsparcia dziennego publicznych i niepublicznych, w tym świetlic środowiskowych;

- Profesjonalna praca i rozeznanie środowiska lokalnego pracowników sektora pomocy społecznej;

- Szeroka oferta zajęć pozalekcyjnych, kulturalnych i sportowych dla dzieci i młodzieży;

- Liczne placówki oświatowe o różnym profilu;

- Placówki służby zdrowia realizujące programy prozdrowotne dla mieszkańców.

socjalnych i społecznych;

- Niewystarczająca liczba mieszkań socjalnych i chronionych;

- Dziedziczenie biedy w rodzinach dysfunkcyjnych;

- Niska gotowość społeczna w zakresie wspierania rodziny;

- Niestabilny system prawny wspierający rodziny dysfunkcyjne.

Szanse Zagrożenia

- Rozwój kształcenia akademickiego;

- Rosnąca aktywność obywatelska;

- Dostępność finansowania unijnego;

- Udział rodzin dysfunkcyjnych w programach i projektach socjalnych realizowanych przez

MOPS;

- Wdrażanie nowych ponadstandardowych metod i form pracy z rodziną dysfunkcyjną;

- Działania asystentów rodziny w środowisku lokalnym;

- Rozwój wolontariatu na rzecz dzieci i młodzieży z rodzin borykających się z problemami

opiekuńczo – wychowawczymi;

- Wzmocnienie współpracy między instytucjonalnej na rzecz rodzin z dziećmi;

- Wzbogacenie oferty spędzania czasu wolnego w ramach miejskich jednostek oświatowych, kultury i sportu.

- Wysokie koszty utrzymania rodziny;

- Brak wystarczającej oferty miejsc pracy na lokalnym rynku;

- Obserwowane zjawiska patologii wśród dzieci i młodzieży;

- Uzależnienie się rodzin od systemu pomocy społecznej, nieumiejętność szukania

pomocy;

- Eurosieroctwo;

- Wzrost liczby rodzin niewydolnych wychowawczo;

- Niewystarczające zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych w mieście w zakresie mieszkalnictwa socjalnego;

- Osłabienie więzi i tradycji rodzinnych - Zaburzenia realizacji funkcji opiekuńczo –

wychowawczych.

6. MISJA

Tarnów Miastem przyjaznym rodzinie -

Skuteczność pomocy i wsparcia rodziny gwarantują w szczególności działania interdyscyplinarne

(13)

13 7. CEL GŁÓWNY I CELE SZCZEGÓŁOWE

Obserwowane z roku na rok, tendencje demograficzne dotyczące zmniejszającej się liczby osób w wieku przedprodukcyjnym, będą wymagały dostosowania usług społecznych do potrzeb rodzin, w których wychowują się dzieci i młodzież. Konieczne będzie zapewnienie im odpowiedniego dostępu nie tylko do różnego rodzaju świadczeń

socjalnych ale także do wychowania, edukacji, kultury, sportu i rekreacji.

Wśród priorytetowych celów w zakresie polityki społecznej winny się znaleźć:

Cel główny

Podejmowanie działań, wspomagających rodziny w wychodzeniu z trudnych sytuacji życiowych, gwarantujących prawidłowe wypełnianie ról w przyszłości.

Cele szczegółowe:

1) analiza sytuacji rodziny i przyczyn problemów socjalnych i opiekuńczo- wychowawczych;

2) wzmacnianie roli i funkcji rodziny;

3) poprawa sytuacji materialno - bytowej zgłaszających się osób i rodzin, w tym świadczenie materialnych i niematerialnych form pomocy, przeznaczonych dla rodzin znajdujących się w trudnych sytuacjach życiowych;

4) pomoc rodzinom niepełnym i wielodzietnym, borykającym się z problemem bezradności w sprawach opiekuńczo – wychowawczych, w tym w zdobywaniu umiejętności prowadzenia gospodarstwa domowego;

5) wspieranie rodzin w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb życia codziennego oraz umożliwienie im życia w warunkach odpowiadających godności człowieka;

6) motywowanie do podnoszenia kwalifikacji zawodowych oraz podejmowania pracy zarobkowej oraz do udziału w zajęciach podnoszących kompetencje rodzicielskie;

7) pomoc rodzinom, zagrożonym różnymi rodzajami patologii społecznej i przestępczością, 8) przeciwdziałanie marginalizacji i degradacji społecznej rodziny;

9) podejmowanie działań interwencyjnych w sytuacji zagrożenia dziecka i rodziny;

10) wsparcie socjalne w sytuacji zdarzeń losowych;

11) podnoszenie świadomości w zakresie planowania oraz funkcjonowania rodziny;

12) podejmowanie działań zmierzających do przezwyciężenia sytuacji powodujących niemożność samodzielnego ich pokonywania, przy wykorzystaniu własnych uprawnień zasobów i możliwości;

13) rozwijanie umiejętności opiekuńczo – wychowawczych rodziny;

14) pomoc w integracji rodziny;

15) wdrażanie ponadstandardowych metod pracy z rodziną, między innymi w ramach programów:

(14)

14 a) Projekt systemowy „Stawiamy na aktywność. Działania aktywizujące klientów Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Tarnowie”, współfinansowany ze środków Unii Europejskiej;

b) Program Aktywności Lokalnej (PAL) – współfinansowany ze środków Unii Europejskiej,

i projektów socjalnych:

c) Indywidualny Program Wychodzenia z Bezdomności;

d) Intensywna praca asystenta rodziny z rodziną przeżywającą trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo – wychowawczych;

e) Monitoring osoby długotrwale bezrobotnej;

f) Warsztaty edukacyjne dla rodziców „Wychowanie bez przemocy”;

g) Trening budżetowy dla osób nieumiejętnie gospodarujących budżetem domowym;

h) Grupa wsparcia dla rodzin osób chorych na schizofrenię;

i) Grupa samopomocy dla rodziców samotnie wychowujących dzieci, przejawiających trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo – wychowawczych.

8. ADRESACI PROGRAMU

Program Wspierania Rodziny dla Miasta Tarnowa na lata 2013 – 2015, skierowany jest do tarnowskich rodzin, przeżywających trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo – wychowawczych, objętych systemem wsparcia społecznego.

9. REALIZATORZY PROGRAMU

Program stanowi dokument, który w sytuacji zmian w przepisach prawnych wymagał będzie modyfikacji. Będzie realizowany w okresie trzech lat, przy współpracy samorządu lokalnego, instytucji i organizacji pozarządowych, realizujących zadania szeroko pojętej polityki rodzinnej.

10. HARMONOGRAM ZADAŃ PRZEWIDZIANYCH DO REALIZACJI

Określone powyżej cele stanowią podstawę wyznaczenia zadań szczegółowych do realizacji w perspektywie lat 2013 – 2015.

Nazwa zadania Wskaźnik realizacji zadania Podmiot realizujący

Termin / uwagi

Przyznawanie i wypłacanie świadczeń

pieniężnych i w naturze na rzecz rodziny

przewidzianych ustawą o pomocy społecznej

- liczba rodzin z dziećmi objętych pomocą finansową - liczba świadczeń - liczba rodzin objętych

pomocą w naturze - liczba świadczeń

w naturze

MOPS Cały okres

obowiązywania programu

(15)

15 Udzielanie świadczeń

rodzinnych i alimentacyjnych

- liczba rodzin objętych świadczeniami rodzinnymi - liczba rodzin objętych

świadczeniami alimentacyjnymi - liczba wypłaconych

zasiłków rodzinnych wraz z dodatkami

- liczba wypłaconych

świadczeń alimentacyjnych

MOPS Cały okres

Pomoc w dożywianiu dzieci i młodzieży

- liczba szkół realizujących dożywianie

- liczba przedszkoli

realizujących dożywianie - liczba dzieci objętych

dożywianiem w szkołach - liczba dzieci objętych

dożywianiem w przedszkolach

MOPS;

Szkoły;

Przedszkola

Cały okres obowiązywania programu

Udzielanie informacji o prawach i uprawnieniach

pomocnych przy wychodzeniu z trudnej sytuacji życiowej

- liczba rodzin, którym udzielono informacji

MOPS;

Urząd Miasta Tarnowa Centrum Spraw Społecznych – Biuro Pomocy Społecznej;

Organizowanie specjalistycznego poradnictwa, psychologicznego,

prawnego i pedagogicznego w ramach miejskich

instytucji i organizacji pozarządowych

- liczba rodzin objętych poradnictwem

specjalistycznym - liczba porad prawnych - liczba porad

psychologicznych - liczba porad

pedagogicznych

MOPS;

Poradnia

Psychologiczno – Pedagogiczna;

Specjalistyczna Poradnia

Profilaktyczno – Terapeutyczna;

Poradnictwo rodzinne w sytuacjach

kryzysowych oraz dla matek spodziewających się dziecka

- liczba kobiet objętych poradnictwem

- liczba udzielonych porad

MOPS;

Dom Samotnej Matki

Monitorowanie

środowisk zagrożonych różnego rodzaju

zjawiskami patologii

- liczba rodzin objętych monitoringiem

- liczba interwencji

MOPS Cały okres

obowiązywania programu Monitoring środowisk

rodzin niewydolnych pod względem opiekuńczo – wychowawczym

- liczba rodzin objętych monitoringiem

- liczba interwencji

MOPS Cały okres

(16)

16 Monitoring środowisk

zagrożonych przemocą

- liczba rodzin objętych monitoringiem - liczba interwencji

MOPS Cały okres

obowiązywania programu Prowadzenie terapii

i mediacji rodzinnych

- liczba terapii - liczba mediacji - liczba rodzin

uczestniczących w terapii

- liczba rodzin

uczestniczących w mediacjach

MOPS Cały okres

Realizacja programów korekcyjno –

edukacyjnych dla sprawców przemocy

- liczba programów - liczba uczestników

Tarnowski Ośrodek Interwencji

Kryzysowej i Wsparcia Ofiar Przemocy

Cały okres obowiązywania programu Działalność Zespołu

Interdyscyplinarnego ds. Przeciwdziałania

Przemocy

- liczba spotkań - liczba wpływających

„Niebieskich Kart”

MOPS;

Zespół

Interdyscyplinarny

Cały okres obowiązywania programu Pomoc rodzinie

w wychowaniu dzieci poprzez szeroko pojętą pracę socjalną

- liczba rodzin objętych praca socjalną

MOPS Cały okres

Praca socjalna z rodziną biologiczną, której dzieci zostały umieszczone w systemie rodzinnej

pieczy zastępczej

- liczba rodzin objętych praca socjalna

MOPS;

Centrum Obsługi Placówek

Opiekuńczo – Wychowawczych

Zapewnienie rodzinie przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo –

wychowawczych pomocy w formie rodziny wspierającej

- liczba ustanowionych rodzin wspierających

- liczba rodzin objętych pomocą w formie rodziny wspierającej

MOPS;

Urząd Miasta Tarnowa Centrum Spraw Społecznych – Biuro Pomocy Społecznej

Pomoc w organizowaniu różnorodnych form

wypoczynku dzieci i młodzieży

- liczba podmiotów organizujących wypoczynek

- liczba zorganizowanych form wypoczynku - liczba uczestników

wypoczynku

MOPS;

Organizacje pozarządowe;

Szkoły

Pomoc w organizowaniu i funkcjonowaniu

świetlic

- liczba świetlic z programem

socjoterapeutycznym

Organizacje pozarządowe

(17)

17 socjoterapeutycznych,

profilaktyczno – wychowawczych dla dzieci z rodzin

wielodzietnych i niepełnych

- liczba świetlic z programem

profilaktyczno – terapeutycznym - liczba dzieci objętych

wsparciem Organizowanie grup

wsparcia i samopomocowych dla rodzin dysfunkcyjnych

- liczba grup - liczba spotkań - liczba rodzin

uczestniczących

MOPS Cały okres

obowiązywania programu Współorganizowanie

imprez o charakterze kulturalnym,

integracyjnym i świątecznych

- liczba zorganizowanych imprez

- liczba rodzin uczestniczących

MOPS;

Instytucje kultury i sportu

Udział w zajęciach

pozaszkolnych i pozalekcyjnych dzieci z rodzin wymagających wsparcia

- liczba podmiotów organizujących zajęcia - liczba dzieci objętych

zajęciami

MOPS;

Wydział Edukacji

Promowanie

nowatorskich programów pracy z rodziną

wieloproblemową, wdrażanych przez instytucje i organizacje

- liczba programów - liczba rodzin objętych

programami

MOPS;

Kierowanie rodzin do uczestnictwa w programach i projektach socjalnych

- liczba realizowanych programów lokalnych wspierających rodziny dysfunkcyjne

- liczba realizowanych projektów socjalnych - liczba rodzin objętych

programami

- liczba rodzin objętych projektami

MOPS Cały okres

Współpraca z innymi podmiotami

- liczba podmiotów współpracujących

MOPS;

Urząd Miasta

Cały okres obowiązywania

(18)

18 realizującymi zadania na

rzecz rodzin dysfunkcyjnych

- liczba rodzin objętych działaniami

Tarnowa Centrum Spraw Społecznych;

Placówki

Oświatowe, kultury i sportu

programu

Pomoc w organizowaniu i funkcjonowaniu

placówek wsparcia dziennego

- liczba placówek - liczba dzieci objętych

wsparciem

Organizowanie pomocy wolontarystycznej dla

rodzin korzystających z pomocy społecznej

- liczba wolontariuszy - liczba rodzin objętych

wsparciem wolontariuszy

MOPS;

Cały okres obowiązywania programu Organizowanie szkoleń,

warsztatów, konferencji, konsultacji dla rodzin wieloproblemowych

- liczba spotkań - liczba rodzin

uczestniczących

MOPS;

Zapewnienie

odpowiednich warunków mieszkaniowych

tarnowskim rodzinom korzystającym ze wsparcia społecznego

- liczba mieszkań socjalnych - liczba rodzin, które

otrzymały mieszkanie socjalne

- liczba rodzin oczekujących na mieszkanie socjalne

Urząd Miasta Tarnowa Centrum Spraw społecznych – Biuro Pomocy Mieszkaniowej

Pozyskiwanie sponsorów do realizacji celów szczegółowych i pośredniczenie w ich realizacji

- liczba pozyskanych - sponsorów

- wartość otrzymanych darowizn

MOPS Cały okres

Propagowanie idei wsparcia tarnowskich rodzin

- liczba przeprowadzonych akcji społecznych

MOPS;

Promowanie tarnowskiej rodziny w mediach

- liczba audycji radiowych - liczba audycji

telewizyjnych

- liczba artykułów w prasie lokalnej i w Internecie

MOPS Cały okres

Podnoszenie kwalifikacji - liczba szkoleń, kursów, MOPS Cały okres

(19)

19 i doskonalenie

umiejętności kadry pomocy społecznej pracującej z rodzinami dysfunkcyjnymi

warsztatów

- liczba uczestników

Przedstawione powyżej zadania szczegółowe, obejmują różnorodne formy wsparcia rodziny, przeżywającej trudności w realizacji funkcji opiekuńczo – wychowawczych, zmierzające do przywrócenia jej zdolności do prawidłowego wypełniania ról społecznych.

Pozostałe zadania, wynikające z ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej – ujęte zostały w osobnym programie.

11. PLANOWANE REZULTATY PROGRAMU

Realizacja Programu, powinna przyczynić się do poprawy funkcjonowania tarnowskich rodzin, szczególnie borykających się z problemami opiekuńczo – wychowawczymi, rodzin biologicznych, których dzieci przejściowo umieszczone zostały w systemie pieczy zastępczej (celem ich powrotu do rodziny naturalnej) oraz ich integracji ze środowiskiem lokalnym.

Podejmowane przez przedstawicieli różnych służb pomocowych działania, powinny zmierzać do umożliwienia rodzinom przezwyciężania trudnych sytuacji przy wykorzystaniu ich własnych uprawnień, zasobów i możliwości oraz do przywrócenia im zdolności do prawidłowego wypełniania ról rodzicielskich i społecznych w przyszłości.

12. ZASADY FINANSOWANIA

Finansowanie Programu, odbywać się będzie przy udziale środków finansowych Gminy Miasta Tarnowa, przeznaczonych na realizacje zadań z zakresu pomocy społecznej, dotacji oraz środków pozabudżetowych pozyskanych ze źródeł zewnętrznych, w tym dotacji oraz grantów projektowych uzyskanych między innymi z funduszy unijnych.

13. MONITORING REALIZACJI PROGRAMU

Koordynatorem Programu Wspierania Rodziny dla Miasta Tarnowa na lata 2013 – 2015 jest Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Tarnowie.

Monitoring realizacji Programu ma na celu, uzyskanie informacji na temat stopnia realizacji działań, zmierzających do zmiany sposobu funkcjonowania tarnowskich rodzin, szczególnie tych borykających się z problemami opiekuńczo – wychowawczymi.

Podmioty odpowiedzialne za realizację poszczególnych działań, będą opracowywać materiał za miniony rok kalendarzowy, w oparciu o wskaźniki monitoringowe sformułowane przy każdym zadaniu oraz sprawozdania z realizowanych projektów socjalnych i w terminie

(20)

20 do 30 kwietnia każdego roku przekażą Dyrektorowi Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Tarnowie, jako przedstawicielowi podmiotu koordynującego realizację programu. Materiał ten będzie stanowił podstawę do sporządzenia raportu monitoringowego, który w każdym roku - w terminie do 30 czerwca – przedstawiany będzie Prezydentowi Miasta Tarnowa.

W ostatnim roku obowiązywania niniejszego programu, dokonane zostanie podsumowanie i analiza wszystkich monitoringów rocznych. Opracowanie to będzie stanowiło podstawę, do tworzenia i modyfikacji programu na kolejny okres obowiązywania.

Na potrzeby monitoringu, opracowane zostały wzory kart monitoringowych stanowiące załącznik do Programu.

(21)

21 Załącznik nr 1 Programu Wspierania Rodziny dla Miasta Tarnowa na lata 2013 – 2015 KARTA MONITORINGU ZADAŃ SZCZEGÓŁOWYCH I WSKAŹNIKÓW

Programu Wspierania Rodziny dla Miasta Tarnowa na lata 2013 -2015 za rok sprawozdawczy ………..

Podmiot realizujący: ……….

Osoba sporządzająca: ………

Telefon: ……….

E-mail: ………..

Lp. Nazwa zadania Rodzaj podjętych działań Wielkość wskaźnika

realizacji zadania

Uwagi

(22)

Załącznik nr 2 Programu Wspierania Rodziny dla Miasta Tarnowa na lata 2013 – 2015 KARTA MONITORINGU PROJEKTÓW SOCJALNYCH

Programu Wspierania Rodziny dla Miasta Tarnowa na lata 2013 -2015 za rok sprawozdawczy ………..

Podmiot realizujący: ………

Osoba sporządzająca: ……….

Telefon: ………

E-mail: ……….

Projekt Nr …. Podjęte działania w roku sprawozdawczym

Główne efekty

Poniesione wydatki /

źródła finansowania

Przyczyny odchyleń

Propozycje działań

Nazwa projektu Cel główny Cele

szczegółowe Adresaci projektu Realizator projektu Sposoby realizacji Termin realizacji