Andrzej Gniazdowski, Krystyna
Lutyńska
Polskie Towarzystwo Socjologiczne,
Oddział w Łodzi
Przegląd Socjologiczny Sociological Review 30, 427-429
KBONIKA
427
terów przeprowadzających wywiady pilotażowe i(K. Lutyńska, Ogólne zasady
przeprowadzania wywiadów w pilotażu pogłębionym, 1974, ss. 42).
Wszystkie wydawnictwa metodyczne drukowane techniką małej poligrafii moż na otrzymać w Dziale Wydawniczym IFiS PAN w Warszawie (Nowy Świat 72).
Krystyna Lutyńska
POLSKIE TOWARZYSTWO SOCJOLOGICZNE, ODDZIAŁ W ŁODZI
Łódzki Oddział Polskiego Towarzystwa Socjologicznego powstał 15 lutego 1960 r. równocześnie z Oddziałem w Warszawie. Należy więc do najstarszych terenowych jednostek PTS. Pierwszym przewodniczącym zarządu Oddziału Łódz kiego był prof. Jan Szczepański, a członków-założycieli było 25.
W 17-letnim okresie istnienia Oddziału PTS w Łodzi kierowały nim wy bierane na roczne kadencje zarządy. Ich przewodniczącymi począwszy od 1960 r. byli kolejno: prof. dr Jan Szczepański (6 kadencji), prof. dr Antonina Kłoskowska, prof. dr Jan Lutyński, prof. dr Wacław Piotrowski (po 1 kadencji), prof. dr Jo lanta Kulpińska (2 kadencje), dr Andrzej Borucki, doc. dr hab. Zbigniew Bo- kszański (po 1 kadencji), doc. dr Krystyna Lutyńska (3 kadencje). Skład aktualnie istniejącego zarządu wybranego 11 1 1977 r. przedstawia się następująco: dr Andrzej Gniazdowski — przewodniczący, dr Andrzej Piotrowski — zastępca przewodniczącego, mgr Zofia Bnińska-Cybulska — sekretarz, dr Janina Tobera — skarbnik, mgr Katarzyna Borucka — członek zarządu, dr Małgorzata Latosiń- ska — członek zarządu. Na dzień 30 czerwca 1977 r. Oddział liczył 114 członków.
Działalność Łódzkiego Oddziału PTS koncentrowała się dotychczas przede wszystkim na organizowaniu odczytów naukowych, których w okresie 17 lat odbyło się ok. 140. Frekwencja na poszczególnych zebraniach wynosiła przecięt nie 20—30 osób. Dyskusja była z reguły bardzo ożywiona i merytoryczna.
Odczyty dotyczyły głównie problemów ściśle socjologicznych, choć nie brakło również tematyki z zakresu innych nauk społecznych, w szczególności ekonomii, prawa i psychologii. Wygłaszali je zarówno pracownicy naukowi z terenu Łodzi, jak też z innych ośrodków naukowych w kraju, a także z zagranicy.
Tematyka i autorzy odczytów wygłoszonych w Oddziale Łódzkim PTS w 1976 r. oraz w pierwszej połowie 1977 r. (w kolejności wygłaszania):
— Społeczeństwo polskie — próba syntezy danych empirycznych (prof. dr A. Podgórecki, Uniwersytet Warszawski),
— Socjologiczne problemy modernizacji przemysłu włókienniczego (prof. dr J. Kulpińska, Uniwersytet Łódzki),
— Problemy rodzinne kobiet pracujących (doc. dr hab. S. Dzięcielska-Mach- nikowska, Uniwersytet Łódzki),
— Podstawowe kierunki przemian w systemie życia wiejskiego w Polsce (dr M. Kowalski, Uniwersytet Łódzki),
— Dyskusyjne spotkanie panelowe z cyklu: „Konfrontacje opinii praktyków i naukowców” — spotkanie z aktorami Teatru im. S. Jaracza w Łodzi. Wpro wadzeniem do dyskusji był odczyt pt. „Spektakl teatralny jako forma komuni kowania się aktora z widownią” (dr K. Kowalewicz, Politechnika Częstochowska), — Wywiad kwestionariuszowy w świetle badań socjologii języka (doc. dr Z. Bokszański, dr A. Piotrowski, Uniwersytet Łódzki),
428
KRONIKA— Społeczne wyznaczniki etiologii samobójstw wśród młodzieży (dr M. Zürn, Komitet Badań i Prognoz „Polska 2000” PAN),
— Metody badania kontroli społecznej (prof. A. Jamrozik, Tasmania College, Australia),
— Rozwój społeczny w ujęciu Hegla i Marksa (dr E. Lewandowski, Uniwer sytet Łódzki),
— Struktura wewnętrzna postaw młodzieży na podstawie badań 1973—1975 (prof. S. Nowak, Uniwersytet Warszawski),
— Współczesna myśl społeczna RFN. Koncepcja rozwoju społecznego J. Ha- bermasa (mgr A. Kaniowski, Uniwersytet Łódzki),
•—• Zwycięstwo, remis, porażka. O pewnej metodzie opracowania wyników pomiaru na skalach porządkujących (A. P. Wejland, Instytut Filozofii i Socjologii PAN),
—■ Ankieterzy i badaczę. Z badań nad wpływem ankieterskim (dr K. Lutyń- ska, Instytut Filozofii i Socjologii PAN),
— Z zagadnień żywiołowości w procesach społecznych (prof. W. Kwaśnie- wicz, Uniwersytet Jagielloński),
— Masowe badania nad odbiorem kultury (doc. J. Mikułowski-Pomorski, Akademia Ekonomiczna w Krakowie),
— Etnometodologia (dr M. Ziółkowski, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu),
— Działania pozorne (prof. J. Lutyński, Uniwersytet Łódzki),
— Sposób życia jako przedmiot refleksji teoretycznej i badań socjologicz nych (prof. dr S. Widerszpil, Wyższa Szkoła Nauk Społecznych przy KC PZPR w Warszawie).
Tradycją Oddziału od 6 lat stało się organizowanie dyskusyjnych spotkań panelowych z udziałem socjologów pracowników naukowych oraz socjologów prak tyków, zatrudnionych w przemyśle, w instytucjach kulturalnych, w służbie zdro wia itd., oraz działaczy i organizatorów życia społecznego, kulturalnego i gospo darczego z terenu Łodzi i województwa. Odbyły się w ten sposób spotkania z pracownikami aparatu administracyjnego i społeczno-politycznego, z nauczy cielami i działaczami instytucji oświaty i wychowania, z lekarzami i pracowni kami administracji służby zdrowia, z pracownikami przemysłu (przedsiębiorstw 1 zjednoczeń).
W końcu 1976 r. staraniem Oddziału we współpracy z łódzką Radą Związków Zawodowych oraz z Komitetem Łódzkim PZPR doprowadzono do zorganizowania tzw. Forum pracowników komórek analiz społecznych (głównie socjologów, psy chologów i pedagogów) przedsiębiorstw przemysłowych miasta Łodzi. Forum sta nowi lokalny odpowiednik klubów wiedzy o pracy ludzkiej, powoływanych przy wojewódzkich radach związków zawodowych. Podstawowymi celami Forum są doskonalenie i rozwój zawodowy pracowników komórek analiz społecznych, ko ordynacja ich pracy, zwłaszcza w zakresie badań, stworzenie kierownictwu przed • siębiorstw i zjednoczeń płaszczyzny do prezentacji i dyskutowania wyników tych badań. Głównymi formami działania są spotkania kwartalne oraz doroczne wielodniowe konferencje wyjazdowe. W pierwszej połowie 1977 r. odbyły się 2 spotkania kwartalne oraz 3-dniowa konferencja w Bratoszewicach k. Łodzi.
Członkowie Oddziału biorą aktywny udział w pracach PTS w skali ogólno polskiej. Należy tu przede wszystkim wskazać na ich uczestnictwo we władzach centralnych Towarzystwa. Wielokrotnie wybierani do Zarządu Głównego PTS byli następujący członkowie Oddziału Łódzkiego: prof. J. Szczepański, prof. A. Kłos-
KRONIKA
429
kowska, prof. J. Lutyński i prof. J. Kulpińska. Członkowie ZG PTS w 1977 r.: prof. A. Kłoskowska, prof. J. Kulpińska (wiceprezes ZG od 1972 r.) oraz prof. J. Lutyński. Od 1972 r. członkiem Sądu Koleżeńskiego jest dr A. Borucki. Przed stawiciele łódzkiego środowiska socjologicznego zasiadają też w jury Nagrody im Stanisława Ossowskiego. Aktualnie są to: prof. A. Kłoskowska, prof. J. Lu tyński oraz doc. Z. Bokszański.
Istotny jest wkład członków Oddziału w merytoryczną działalność realizowaną w ramach PTS, tak na gruncie krajowym, jak i międzynarodowym. Polegał on na publikowaniu artykułów i komunikatów naukowych w „The Polish Sociological Bulletin” oraz w innych wydawnictwach PTS, które ukazywały się z okazji międzynarodowych kongresów socjologicznych, socjologicznych zjazdów krajowych i innych.
Członkowie Oddziału brali aktywny udział we wszystkich dotychczas odby tych międzynarodowych kongresach socjologicznych. Łódzkie środowisko socjolo giczne reprezentowali następujący członkowie Oddziału: prof. J. Chałasiński, prof. J. Szczepański, prof. A. Kłoskowska, prof. J. Lutyński, prof. J. Kulpińska, prof. Z. Gostkowski, prof. W. Piotrowski Należy podkreślić, że na Kongresie w Evian w 1966 r członek Oddziału prof. J. Szczepański jako pierwszy z Polaków został Frezydentem Międzynarodowego Towarzystwa Socjologicznego i pełnił tę zaszczyt ną funkcję przez okres jednej kadencji (4 lata). Obecnie niektórzy członkowie Oddziału: prof. A. Kłoskowska, prof. J. Kulpińska, prof. J. Szczepański, pełnią odpowiedzialne funkcje w różnych komitetach badawczych Międzynarodowego Towarzystwa Socjologicznego.
Naukowa działalność członków Oddziału Łódzkiego została 2-krotnie wyróż niona nagrodą im. S. Ossowskiego. W 1971 r. K. Lutyńska uzyskała tę nagrodę za najlepszą pracę doktorską z zakresu socjologii: Pozycja społeczna urzędników
w Polsce Ludowej, Warszawa 1965, natomiast w 1977 r. otrzymali ją: A. Pio trowski oraz M. Ziółkowski za publikację: Zróżnicowanie społeczne a struktura
społeczna, Warszawa 1976.
Andrzej Gniazdowski Krystyna Lutyńska
