23.04.2020- czwartek Klasa VIII B, VIII C, VIII S
TEMAT LEKCJI: PROCES SĄDOWY W ŚWIETLE PRAWA POLSKIEGO.
Z dzisiejszą lekcją przenosimy się wirtualnie do sali sądowej. Będziemy uczestnikami procesu w sprawie karnej.
Jak mogliście się domyśleć będziemy dzisiaj omawiać kompetencje władzy sądowniczej. A na koniec zostawimy sobie smaczek w postaci symulacji rozprawy sądowej, która miała miejsce w najprawdziwszym sądzie.
Proszę abyście punkty wytłuszczone czcionką przepisali do zeszytu.
1. Władza sądownicza w Polsce.
Władzę sądowniczą sprawują w Polsce niezależne sądy i trybunały. Sądy zorganizowane są wg zasady dwuinstancyjności- oznacza, że strona niezadowolona z orzeczenia organu pierwszej instancji (przed którym rozpoczęto postępowanie) może wnosić przewidziane prawem środki odwoławcze do organu hierarchicznie wyższego . Sądy rozstrzygają sprawy cywilne, czyli spory między obywatelami i sprawy karne, karzą przestępców.
2. Struktura sądów w Polsce.
SĄDY POWSZECHNE
SĄDY WOJSKOWE
SĄDY
ADMINISTRACYJNE
sąd rejonowy sąd garnizonowy wojewódzki sąd administracyjny
sąd okręgowy sąd okręgowy
sąd apelacyjny
Sąd Najwyższy Naczelny Sąd Administracyjny
3. Do jakiego sądu należy skierować daną sprawę?
Jeśli obywatel zdecyduje się na wniesienie pozwu, powinien dokonać tego przed sądem przeznaczonym ustawowo do rozpatrywania danego rodzaju spraw. Należy na początku wziąć pod uwagę właściwość miejscową, czyli zasadę, zgodnie z którą powód powinien zwrócić się
do sądu właściwego dla pozwanego, a zatem do tego, który obejmuje swoją jurysdykcją adres zameldowania pozwanego. Ponadto uwzględnić trzeba właściwość rzeczową sądu, do którego skierowana zostanie sprawa – szczegółowe przepisy wskazują sprawy z zasady niepodlegające rozpatrzeniu przez sądy najniższego szczebla (tj. sądy rejonowe). Warto wspomnieć, że sprawy dotyczące praw majątkowych (np. zaległej zapłaty, odszkodowania), w których spór dotyczy kwoty przekraczającej 75 tys. zł, powinny zostać już w I instancji skierowane do właściwych sądów okręgowych – spory dotyczące sum poniżej tej kwoty rozstrzyga sąd rejonowy. Ponadto sądy okręgowe rozpatrują w I instancji także m.in. sprawy związane z ochroną praw autorskich lub dotyczące najcięższych przestępstw (np. zabójstwa, rozboju z użyciem broni palnej, noża lub innego niebezpiecznego narzędzia, fałszerstwa pieniędzy). Przy sprawach karnych właściwość miejscowa jest ustalana na podstawie tego, w jakim miejscu popełniono przestępstwo – gdy nie można tego jednoznacznie określić, uwzględnia się miejsce wykrycia przestępstwa, ujęcia oskarżonego lub dotychczasowego zamieszkania ujętego przestępcy.
4. Zasady procesowe.
Można wskazać naczelne zasady procesowe, które określają działania organów sądowych oraz stron procesu w trakcie postępowania sądowego. W poszczególnych krajach reguły te są stosowane w różnej formie, dlatego postępowanie sądowe może przebiegać w nich w odmienny sposób. Jako pierwszą należy wskazać zasadę równouprawnienia stron. Zapewnia ona, że konstytucyjna gwarancja równości wobec prawa będzie realizowana w praktyce, i wyraża się w tym, że sędzia ma obowiązek wysłuchania obu stron przed wydaniem wyroku, a uczestnicy procesu mają prawo do wnoszenia apelacji lub kasacji oraz do przedstawiania dowodów i wytaczania wzajemnego powództwa. Do tej zasady nawiązuje brak przymusu adwokackiego, czyli możliwość samodzielnego występowania przed sądem (z wyjątkiem postępowania kasacyjnego). Obowiązująca w postępowaniu cywilnym zasada dyspozycyjności przyznaje stronom sporu swobodę w działaniu przed sądem i w kształtowaniu wzajemnych stosunków prawnych z innymi uczestnikami procesu. Reguła ta wyraża się m.in. w możliwości dochodzenia przed sądem całości lub tylko części swoich praw oraz wycofania powództwa.
Przebieg postępowań cywilnych określa także zasada kontradyktoryjności (sporności), która nakłada na sądy obowiązek orzekania tylko na podstawie dowodów zebranych i przedstawionych przez strony. Przeciwieństwem tej reguły jest zasada inkwizycyjności (śledcza), która przyznaje sądom i innym organom państwowym prawo do niezależnego gromadzenia materiałów dowodowych. Powołuje ona sądy do przeprowadzania czynności dowodowych – strony postępowania stają się w jej świetle jedynie informatorami. Trzeba tutaj
podkreślić, że w prawie procesowym obowiązującym w danym kraju mogą występować elementy wynikające zarówno z zasady kontradyktoryjności, jak i z zasady inkwizycyjności (w postępowaniu tak cywilnym, jak karnym). Przykładowo, w Polsce proces cywilny ma charakter kontradyktoryjny z elementami inkwizycyjności: sąd nie może samodzielnie wyjaśniać okoliczności sprawy i orzeka na podstawie dowodów przedstawionych przez strony, ale wyjątkowo ma prawo dopuścić także inne dowody. W PRL zasada kontradyktoryjności na ogół nie była przestrzegana – w postępowaniach wszystkich typów dominowała zasada inkwizycyjności.
Poniżej znajdziecie link do symulacji rozprawy cywilnej . Miłego oglądania.
https://www.youtube.com/watch?v=sYKSBh_eWic
W razie problemów z otwarciem filmu, proszę spróbować otworzyć go w innej przeglądarce.
Praca domowa.
Po obejrzeniu symulacji rozprawy proszę odpowiedzieć na poniższe pytania:
1. Z jakich etapów składa się rozprawa sądowa?
2. Jaką rolę odgrywają w trakcie procesu jego uczestnicy (sędzia, ławnicy- jeśli występują, prokurator, obrońca, protokolant, pozwany, świadkowie- jeśli występują)?
3. Jakie zasady obowiązują podczas procesu?
4. Na czym polega i w czym przejawia się niezawisłość sędziowska?
5. Co symbolizują poszczególne elementy stroju sędziowskiego?
6. Uporządkuj chronologicznie etapy rozprawy sądowej, wpisując w puste okienka nr od 1do 6 Postępowanie dowodowe
Ustne zgłoszenie żądań i wniosków
Wywołanie sprawy, czyli zawiadomienie o rozpoczęciu rozprawy i zaproszenie osób oczekujących na salę sądową Wydanie orzeczenia lub wyroku
Sprawdzenie obecności
Przedstawienie argumentów na poparcie żądań i wniosków.
Zadania należy odesłać w nieprzekraczalnym terminie – do 27.04.2020 r. (poniedziałek) na adres wossp12@gmail.com. Po tym terminie prace nie będą sprawdzane.
28.04.2020- wtorek
TEMAT: CZWARTA WŁADZA, CZYLI PRAWO DO WYGŁASZANIA OPINII.
Podręcznik s. 158-163
Zapisz temat lekcji w zeszycie!
Na dzisiejszej lekcji dowiecie się:
- o rodzajach środków masowego przekazu;
- o funkcjach, jakie pełnią mass media;
- dlaczego media nazywane są „czwartą władzą”;
- czym jest reklama i jakie pełni ona funkcje w społeczeństwie.
Pytanie do Was.
Zastanówcie się, jakie są trzy władze charakterystyczne dla społeczeństwa demokratycznego.
Odpowiedź
Artykuł 10 konstytucji RP ustęp 1 mówi o tym, ze ustrój RP opiera się na podziale i równowadze władzy ustawodawczej, władzy wykonawczej i władzy sądowniczej.
Pytanie.
Skąd więc wzięło się pojęcie „ czwartej władzy?
Odpowiedź.
Otóż czwarta władza to określenie wolnych mediów masowych, środków masowej komunikacji, środków przekazu społecznego w państwach demokratycznych.
Ustawiana jest w szeregu obok władzy ustawodawczej, wykonawczej i sądowniczej, gdyż siła mediów jest tak wielka, że może kształtować społeczeństwo i politykę. Poza tym spełnia funkcję kontrolną pozostałych trzech władz, aby nie dochodziło do nadużyć i korupcji.
Punkty wytłuszczone grubą czcionką proszę o zapisanie do zeszytu!
1. Środki masowego przekazu czyli mass media.
Mass media stanowią obecnie nieodłączny element życia większości ludzi na całym świecie.
Zalicza się do nich prasę, radio, telewizje, książki, internet. Nazwa „media” pochodzi z j. łacińskiego i oznacza tyle co „środkowy” lub „ pośredniczący”.
Ze względu na zasięg oddziaływania media dzielimy na media globalne, ogólnokrajowe, regionalne i lokalne.
Ze względu na kierunek przepływu informacji media dzielimy na media tradycyjne (prasa, telewizja)- przepływ informacji jest tu jednokierunkowy i interaktywne (internet)- przepływ informacji dwukierunkowy – nadawca -odbiorca i odwrotnie.
Ze względu na typ własności wyróżnia się media państwowe (publiczne) lub komercyjne (prywatne).
Zadanie online.
Nie trzeba tego zadania przepisywać do zeszytu!
Sprawdź się.
Rozwiąż ćw.2. i ćw.4 oraz ćw. 7. Link do zadania poniżej
https://epodreczniki.pl/a/czwarta-wladza-czyli-prawo-do-wyglaszania-opinii/DsYUF4ICq
2. Funkcje mediów w państwie.
- funkcja informacyjna- jest to ciągle najważniejsza funkcja mass mediów;
dominującą rolę uzyskały obecnie media elektroniczne; maleje natomiast pozycja prasy codziennej;
- funkcja edukacyjna i kulturotwórcza (dostęp do kultury i treści edukacyjnych na masową skalę)
- funkcja rekreacyjna (rozrywkowa)
- funkcja opiniotwórcza- media mogą kształtować opinię publiczną, czyli pogląd członków społeczeństwa na ważne zagadnienia.
W procesie kształtowania opinii publicznej jedną z najważniejszych ról odgrywają dziennikarze. Dla odbiorców informacji medialnych istotne jest, jakie zadania wykonują oni w swojej pracy – w zależności od realizowanych przez nich celów wyróżnia się kilka typów dziennikarstwa.We współczesnych mass mediach występują m.in.:
• dziennikarz nagłaśniający – przekazuje informacje o decyzjach i działaniach organów władzy państwowej (ustawodawczej, sądowniczej i wykonawczej);
• dziennikarz tropiciel – przekazuje odbiorcom nowe akty i wiedzę o otaczającym świecie;
• dziennikarz adwokat – występuje jako obrońca grup
najsłabszych i pokrzywdzonych, niedysponujących środkami do obrony własnych interesów;
• dziennikarz mediator – usprawnia komunikację między różnymi grupami społecznymi:
pośredniczy w wymianie informacji i opinii między uczestnikami wydarzeń politycznych;
• dziennikarz pedagog – pełni funkcję nauczyciela jako osoba posiadająca więcej informacji niż odbiorca;
• dziennikarz precyzyjny – wykorzystuje metody nauk społecznych do zbierania i selekcjonowania informacji (np. analizę treści czy ankietę).
3. Reklama i jej funkcje w społeczeństwie.
Pytanie do Was:
W jaki sposób można sprzedać coś, czego nikt nie chce kupić?
Odpowiedź:
Po prostu go zareklamować.
Stawiamy sobie kolejne pytanie:
Co takiego ta reklama?
Zanim odpowiecie na to pytanie posłuchajcie wypowiedzi prof. J. Bralczyka na temat mocy, jaką ma reklama. Wypowiedź prof. Bralczyka znajduje się pod ćw. 5 w poniższym linku https://epodreczniki.pl/a/wszystko-na-sprzedaz/DFlIwnNXO .
Po wysłuchaniu wypowiedzi rozwiąż pisemnie do zeszytu ćw. 7 , które będzie odpowiedzią na pytanie- co to jest reklama?
Praca domowa.
Prasa jest najstarszym środkiem masowego przekazu. Tworzą ją dzienniki, tygodniki, miesięczniki, kwartalniki, roczniki oraz czasopisma fachowe i specjalistyczne. Na polskim rynku funkcjonuje ponad kilkaset tytułów. Gazety codzienne jako prasa wielkonakładowa dociera do największej grupy odbiorców. Choć na świecie bardzo wiele osób nadal rozpoczyna dzień od przeglądania prasy, jej nakład maleje.
Dzisiejsza praca domowa będzie związana właśnie z prasą.
Zad.1.
CZYM RÓŻNI SIĘ GAZETA OD CZASOPISMA?
Uzupełnij tabelę.
CECHY GAZETA CZASOPISMO
Częstotliwość ukazywania się
Adresat
Zawartość
Rodzaj (ze względu na tematykę)
informacyjne Np. - muzyczne
-………..
-……….
-……….
Zad.2.
Zapoznajcie się z dostępną na rynku polskim ofertą gazet codziennych i tygodników (informacji poszukajcie w internecie) . Następnie proszę, abyście kupili wybraną przez was gazetę lub czasopismo popularno-naukowe lub naukowe.
Przejrzyjcie zakupioną gazetę lub czasopismo i odpowiedzcie na poniższe pytania:
1. Jaki tytuł nosi wybrana(y) przez Ciebie tytuł prasowy? Załącz zdjęcie strony tytułowej.
2. Jak często on(a) (ono) się ukazuje?
3. Określ zawartość i rodzaj wybranego przez Ciebie tytułu prasowego.
4. Kto tworzy redakcję?( wymień, kto wchodzi w jej skład np. redaktor naczelny, sekretarz redakcji itp.- wymienić pełnione funkcje bez podawania nazwisk)
5. Podaj imię i nazwisko redaktora naczelnego.
6. Czy jest zastępca redaktora naczelnego? Jeśli tak to podaj jego imię i nazwisko.
7. Czy gazeta ma sekretarza redakcji? Podaj imię i nazwisko oraz wyjaśnij czym zajmuje się taki sekretarz.
8. Wyjaśnij pojęcia łamacz i korektor.
9. Co to jest chochlik drukarski? Odszukaj chochlika w swojej prasie, być może gdzieś się tam ukrył.
10. Co to jest kaczka dziennikarska?
Sprawy organizacyjne.
Pracę domową należy odesłać do dnia – 07.05.2020 – czwartek na adres wossp12@gmail.com. Jest to termin ostateczny. Prace po tym terminie nie będą sprawdzane i będą skutkować oceną ndst (1).Traktujcie przedmiot poważnie.
W sytuacji, kiedy nie odsyłacie prac terminowo, to tak jak byście nie odrobili pracy domowej na koleją tradycyjną lekcję wos-u.
Osoby, które mają jakieś zaległości lub dotychczas nie odesłali żadnych prac, są zobowiązani do natychmiastowego przesłania zaległych prac.
Ponadto pragnę Was poinformować, że omówiliśmy dział V- ustrój Rzeczpospolitej Polskiej i przyszła kolej na sprawdzian.
Tematy do powtórzenia: (podręcznik- od s. 122 do s. 163) 1. Państwo i demokracja.
2. Polska państwem demokratycznym.
3. Sejm i senat.
4. Prezydent i Rada Ministrów.
5. Sądy i trybunały.
6. Organizacje obywatelskie.
7. Media i opinia publiczna.
Zajrzycie do podsumowania r. V, które znajduje się na str. 164 i w ramach powtórzenia wiadomości przed sprawdzianem rozwiążcie test ze str. 165. Nie ma potrzeby zapisu testu w zeszycie.
Sprawdzian odbędzie się 30.04.2020 r- czwartek. W tym dniu o godz. 10.00 na stronie szkoły zostanie opublikowany test z działu V. Będziecie mieli równo godzinę, czyli do godz.11 na napisanie tego testu i odesłanie go na pocztę wossp12@gmail.com .
Można to zrobić na dwa sposoby.
Sposób 1-szy- skopiować test do MS Word i wypełnić go w komputerze, po czym odesłać na wskazany adres.
Sposób 2-gi wydrukować, wypełnić ręcznie. Zrobić zdjęcie i odesłać.
Odesłanie testu po godzinie 11 będzie skutkować nie zaliczeniem testu.
Dopuszczalne są oczywiście odchyły od tej godziny, które mogą wynikać z przeszkód technicznych (problemy z pobraniem, wysłaniem, obrobieniem tekstu). Ustalmy, że będzie to techniczne 15 minut.
W razie pytań o test proszę pytać. Postaram się jak najszybciej odpowiadać na wasze wiadomości.
Pozdrawiam Sylwia Kuźnar
