ROZBICIE DZIELNICOWE W POLSCE

ROZBICIE DZIELNICOWE

W POLSCE

 seniorat – tron miał przypadać najstarszemu z rodu

 pryncypat – podzielenie państwa na dzielnice

przy zachowaniu jedności przez skupienie władzy w ręku jednego księcia zwierzchniego –

princepsa, który

- prowadził politykę zagraniczną - mianował urzędników

- był dowódcą armii - bił monetę

- posiadał uprawnienia sądownicze - opiekował się kościołem

- przysługiwała mu dzielnica senioralna

Testament Krzywoustego

1138

Władysław Wygnaniec 1138- 1146

-Przed wygnaniem Władysław popadł w konflikt z Piotrem Włostem

( Włostowicem)- wojewodą którego sam mianował.

-W 1146 dochodzi do bitwy pod

Poznaniem, w której Władysław został pokonany przez braci.

-Następnie Wygnaniec udaje się do Niemiec i prosi o pomoc cesarza.

-Konrad III nie potrafił sforsować linii Odry- odsiecz nieudana

-1157 cesarz Fryderyk Barbarossa- doszedł do Poznania i w Krzyszkowie bracie obiecują, że synowie Wygnańca będą mogli powrócić na Śląsk

-1159 Wygnaniec umiera

 Rządy Bolesława były spokojne, unormował stosunki z sąsiadami

 W 1163 roku pozwolił na powrót synów Wygnańca na Śląsk

 W 1172 doszło do walk

pomiędzy braćmi na Śląsku, w które wmieszał się Bolesław, co z kolei spowodowało najazd

cesarski i Kędzierzawy został upokorzony

 Umiera w 1173 roku

Bolesław Kędzierzawy

1146- 1173

 Po przejęciu władzy oddał

Leszkowi (syn Kędzierzawego) Mazowsze a Kazimierzowi

Sprawiedliwemu ziemię sandomierską

 Możni niezadowoleni z rządów i wraz z Bolesławem Wysokim (syn wygnańca), Odonem (syn

Mieszka) i Kazimierzem

Sprawiedliwym organizują bunt

 Mieszko ucieka do Niemiec, gdzie otrzymuje pomoc i odzyskuje

Wielkopolskę zajętą przez Odona

Mieszko III Stary

1173- 1177

 Złamał zasadę senioratu, dlatego chciał poparcia innych książąt i zorganizował zjazd w Łęczycy

 Na zjeździe anulowano statut Krzywoustego i wprowadzono dziedziczność tronu linii

Sprawiedliwego

 Kazimierz wplątał się w wojnę z Jaćwingami, co nie podobało się możnym i w tym czasie starania o tron krakowski rozpoczął Mieszko III

 Umiera w 1194

Kazimierz Sprawiedliwy

1177- 1194

Mieszko III Stary 1194- 1202

 Początkowo miał

problemy, ponieważ

możni obali na księcia 7- letniego Leszka, na co

Mieszko III się nie zgodził i najechał zbrojnie

Małopolskę

 Następnie wziął pod

opiekę Leszka i rządził do 1202 roku

Leszek Biały 1202- 1227

 Syn Sprawiedliwego, walczył o poparcie Kościoła, dając mu

różne przywileje, jednak papież Innocenty III był zmienny

 1210-1211 nakazał oddać władzę nad Krakowem Mieszkowi

Plątonogiemu, ale śmierć mu nie dała rządzić dużej

 od 1217 roku jego władza

została uznana przez wszystkich książąt

 1227 zjazd w Gąsawie- Leszek zostaje zamordowany

Władysław Laskonogi 1227- 1231

 Syn Mieszka Starego

 Wydał pierwszy

przywilej dla rycerstwa- w Cieni, adoptował

Bolesława Wstydliwego

 Wygnany z Krakowa w1231 roku i zmarł niedługo potem

Henryk Brodaty 1231- 1238

 Pochodził ze śląskiej linii książęcej- syn Bolesława Wysokiego

 Powstały pierwsze miasta

lokowane na Śląsku – Lwówek, Złotoryja

 Rządził Śląskiem wrocławskim, Małopolską, Wielkopolską,

opiekował się księstwem opolskim i sandomierskim

 Starał się o koronę, ale biskup wrocławski obłożył go klątwą

 Umiera w 1238

Henryk II Pobożny 1238- 1241

 Zdjął pośmiertnie klątwę z ojca

 Starał się o koronę, ale najazd mongolski

pozbawił go życia i głowy w 1241

 Od niego rozpoczęło się rozdrobnienie Śląska

Konrad Mazowiecki 1241- 1243

 Całe życie dążył do tego aby opanować Kraków

 W 1226 roku sprowadził Krzyżaków na ziemię

chełmińską

 Syn Sprawiedliwego

 Nie udało mu się

przekonać możnych krakowskich i został wygnany z Krakowa w 1243 roku

 Syn Leszka Białego

 Pierwsze lata rządów walczył z Konradem Mazowieckim

 W 1254 roku doszło do kanonizacji biskupa

Stanisława

 Umiera w 1279 w

testamencie na następcę wskazał Leszka Czarnego

Bolesław Wstydliwy

1243- 1279

 W momencie przejęcia Krakowa był

najsilniejszym ówczesnym księciem

 Całe panowanie musiał zmagać się z najazdami innych książąt polskich, a także z Jaćwingami i

kolejnym najazdem

mongolskim- na szczęście najazd omija Kraków

 Umiera w 1288 roku

Leszek Czarny

1279-1288

 Wnuk Pobożnego,

wychowany na dworze czeskim

 Starał się o koronę, ale prawdopodobnie został otruty w 1290 roku

Henryk Probus

1288- 1290

 Wnuk Pobożnego

 Toczył ciężkie walki z Brandenburgią

 We władaniu miał Wielkopolskę, ziemie kaliską i Pomorze Gdańskie

 W 1290 roku zajął Kraków, ale musiał wyjechać bo możni

sprowadzili Wacława II, Przemysł zabrał ze sobą insygnia

koronacyjne

 1295 koronowany w Gnieźnie przez Jakuba Świnkę

 Zamordowany w Rogoźnie w 1296

Przemysł II

1290- 1296

 Z dynastii Przemyślidów

 W 1300 roku koronowany w Gnieźnie przez Jakuba Świnkę

 Uznał się lennikiem cesarza

 Umiera w 1305 roku

 Jego syn Wacław III

zamordowany w 1306 roku

Wacław II Czeski

1296- 1305