U ST A W Y
T O W A R Z Y ST W A
MACIERZ SZKOLNA'
DLA
KSIĘSTWA CIESZYŃSKIEGO.
C IE S ZY N 1905.
N a k ł a d e m T o w a r z y s t w a .
p ru k a rn ia Tow . „D om u N aro d o w eg o " (P- M itręga) w C ieszynie.
Celem „Macierzy szkolnej dla Księstwa Cie
szyńskiego" jest: zakładanie, utrzymywanie i wspieranie szkół średnich, fachowych i lu d o wych, tudzież ochronek, z polskim językiem w ykładow ym, w o brębie Księstwa Cieszyńskiego, d opóki założenia takowych kosztem publicznym uzyskać nie można.
§ 2.
Do osiągnienia tego celu używany będzie majątek Tow arzystw a „Macierzy szkolnej dla Księstwa C ieszyńskiego", a mianowicie:
a) aby przez to T ow arzystw o założone polskie szkoły i ochronki, zaopatrzone były w b u dynki, lub w o góle w o d p o w ie d n ie p o mieszczenia, tudzież w nauczycielskie siły i wszelkie p o trze b y stosow nie do przepisów ustaw państw ow ych, i że by w d o b ry m stanie utrzymywanemi być m ogły;
b) aby tw orzonym był kapitał żelazny, zapew nia
jący em eryturę dla nauczycieli przy tychże s z k o ła c h ;
c) aby przedew szystkiem założonem zostało gim- nazyum polskie w Cieszynie, a następnie inne nadm ienione zakłady, w e d łu g m ożności i p o trze b y w Księstwie Cieszyńskiem.
§ 1.
Dochody s tano w ią ce m ajątek „Macierzy szkol
nej dla Księstwa C ieszyńskiego" składają się:
a) z wkładek członków i d arów przyjaciół tego T ow arzystw a;
b) z ofiar d o b ro c z y ń c ó w ;
c) z d o c h o d ó w zabaw na korzyść „Macierzy"
u r z ą d z a n y c h ;
d) ze składek publicznych.
§ 4.
Członkiem „Macierzy szkolnej dla Księstwa Cieszyńskiego" m oże być każda o s o b a fizyczna i moralna, i stanie się nim, skoro przez Zarząd Towarzystwa przyjętą zostanie.
§ 5.
Członkowie dzielą się na zwyczajnych, z a łożycieli i h o n o r o w y c h :
a) zw y cza jn ym członkiem jest ten, który przy
najmniej 2 K rocznie w p łac a;
b) założycielem , który przynajmniej 50 K na raz w p ł a c i;
c) honorowym , którego T ow arzystw o z p o w o d u większych zasług za takow ego uzna.
§ 6.
P r a w a i o b o w ią z k i 'członków są:
W szyscy członkowie mają p ra w o :
§ 3.
— 5 —
a) na zg rom adzeniach zabierać głos w naradach, stawiać wnioski i głosow ać we wszystkich spraw ach, które się przez głosowanie zała
twiają;
b) p o d a w a ć zarządowi wnioski pisemne, doty
czące spraw Towarzystwa.
C złonkowie zobow iązani są uiszczać swe składki roczne i to w pierwszych trzech miesią
cach każdego roku. W szyscy członkowie p o winni także jak najusilniej popierać spraw ę T o warzystwa.
§ 7
.
O fiarodaw cy, którzy się zrzekają prawa człon
kostwa, a przyczynią się znaczniejszą sum ą do celów Towarzystwa, b ę d ą w spraw ozdaniach c o rocznie upamiętniani. W ogóle zaś, wszelkie datki b ę d ą w rachunkach rocznych uwidocznione.
§ 8 .
Siedzibą „Macierzy szkolnej dla Księstwa C ieszyńskiego" jest miasto Cieszyn.
§ 9
.
Walne zgromadzenie członków „Macierzy szkolnej dla Księstwa Cieszyńskiego" od b y w a się rocznie przynajmniej raz, zwykle z początkiem roku szkolnego. O n o :
a) p o zagajeniu go przez prezesa wybiera na czas swych o b ra d p rz ew odniczącego z grona
! swych członków nie należących do Zarządu.
— 6
b) wybiera do Zarządu 12 członków i 3 za
stępców na trzy lata; z tych 12 członków Zarządu występuje co rok czterech p o kolei, a w pierwszym i drugim roku stanie się to przez w ylosow anie; z zastępców tak sam o co rok występuje je d e n ; o p ró c z tego w y
biera 3 rew izorów na jeden rok; kierownicy zakładów średnich, utrzymywanych przez
„Macierz s zk o ln ą11, zasiadają w Zarządzie z głosem w iry ln y m ;
c) przyjmuje i uchwala spraw ozdania i rachunki roczne Z a r z ą d u ;
d) stanowi o wnioskach Z arządu lub p o je d y n czych członków ;
e) mianuje członków h o n o ro w y c h na wniosek Z a r z ą d u ;
f ) g d yby zaszła potrzeba, zmienia ustawy T o warzystwa.
Aby zgrom a dzenie było ważnem, p otrzeba obecności tylu członków, op ró c z Zarządu, ilu w chodzi do Zarządu, to jest przynajmniej 12 z po za Zarządu. G d y b y taka liczba się nie z e brała, p o drugiem zw ołaniu zgrom adzenia, w y starczy każda liczba obecnych. Każdym razem zaś ogłasza się zgrom a dzenie z jeg o program em , przynajmniej 14 dni n a p r z ó d j w p i ś m ie |u z n a n e m za organ Towarzystwa.
W y b ó r cz łonków Z arządu i ich zastępców wykonuje się na zg rom adzeniach kartkami nad-
połow iczną większością g ło s ó w o b e c n y c h ; rewi
z o ró w m ożna wybierać jawnie lub kartkami n ad połow icz ną większością.
Inne sprawy rozstrzygają się jawnie również nadpołow iczną większością g ło s ó w ; lecz jeżeli chodzi o zmianę ustaw, p otrze bne są dwie trzecie g ło só w obecnych.
Pierwsze zgro m a d zen ie p o w oła komitet urzą
dzający i będzie niem kierował aż do ukonsty
tuowania się Towarzystwa.
P rotokoły z czynności zgrom adzenia p o d pisuje Zarząd i dwaj członkowie wybrani przez zgrom adzenie.
§ 10.
Z a rz ą d „Macierzy szkolnej dla Księstwa Cie
szyńskiego" kieruje wszystkiemi sprawam i T ow a
rzystwa i zawiaduje jego majątkiem. W tym celu zg ro m a d za się przynajmniej raz miesięcznie. Tenże:
1. W ybiera z p o ś ró d siebie nadpołowiczną większością głosów , przew odniczącego i jego zastępcę, sekretarza, rachmistrza i skarbnika.
2. Przyjmuje członków, m oże także odmówić przyjęcia bez p o d an ia przyczyny; podaje też wnioski do mianowania członków h o n o rowych.
3. M oże również wykluczyć członka, do czego p o trze b n e są dwie trzecie gło só w obecnych;
wykluczony jednak m oże odwołać się do w alnego zgromadzenia.
— 7 —
4. Zwołuje walne roczne zgrom adzenie, któ
rem u zdaje spra w ę z swych czynności i przedkłada rachunki do zatwierdzenia;
w razie p otrze by zwołuje nadzwyczajne zgrom adzenie, jako też na żądanie przynaj
mniej 20 członków, które w tym razie w przeciągu 5 tygodni ma uskutecznić.
5. D o powzięcia uchwał p o trze b n ą jest o b e cność 7 członków Zarządu, którzy uchwalają większością swych głosów, a w razie ró wności gło só w rozstrzyga głos p rz e w o d n i
czącego lub jego zastępcy.
6. Jeżeli który członek Zarządu wystąpi lub umrze, wstępuje na jego miejsce zastępca, mający najwięcej głosów. C złonek Zarządu, który przez jeden rok nie bierze udziału w posiedzeniach, traci swój mandat.
7. Do p o m o c y swej mianuje Zarząd o so b y sw eg o zaufania, jako okrę g o w y ch Delegatów, których zadaniem w szczególności jest zje
dnywanie członków, wybieranie wkładek rocznych od tychże, przyjm owanie darów i odsełanie zebranych pieniędzy Zarządowi Towarzystwa, a w o góle zaś wykonywanie poleceń i wspieranie czynności Zarządu w interesie Towarzystwa.
8. Ustanawia także z o s ó b s w e g o zaufania i p o d swoją odpow iedzialnością o s o b n e sekcye lub miejscowe oddziały dla przejęcia pew nych
— 9 —
czynności w imieniu Zarządu, gdzie się tego okaże potrzeba, a mianowicie przy urządzaniu szkół.
9. N adew szystko zajmuje się Zarząd zakłada
niem i utrzymaniem szkół, stosownie do orzeczenia § 1. i na podstaw ie ustaw państwa o ile na to środki Tow arzystw a pozwalaią.
10. Wybiera i ustanawia dla szkół założonych kierownika i inne siły nauczycielskie, u zd o l
nione w e d łu g p rz e p is ó w ustaw p aństw a;
oraz uchwala płace i z a p o m o g i dla tychże.
11. Wszelkie pisma, w imieniu Towarzystwa trzecim o s o b o m w ydaw ane, pow inny być po d p isa n e przez p rz ew odnicz ące go i sekre
tarza i za opatrzone pieczęcią Towarzystwa.
P raw ne dokum enta, zawierające obowiązki dla Towarzystwa, pow inny nadto być pod- pisanem i przez d w ó c h członków Zarządu.
12. Członkowie Z arządu w e sp ó ł i nierozdzielnie ręczą za p o rz ą d n e p row adzenie spraw T o warzystwa i zawiadowanie jego majątkiem, jako też zawsze starać się powinni o p o myślny rozwój Towarzystwa.
§ 11.
Funkcyonaryusze Za rzą du mają następujące szczególne o b o w i ą z k i :
P rze w o d n ic ząc y jest przedstawicielem „Ma
cierzy szkolnej dla Księstwa Cieszyńskiego", którą
— 10 —
osobiście i pisemnie na zew nątrz zastępuje. O n p rzew odniczy na posiedzeniach Zarządu, w y
konuje powzięte uchwały i p o d pisuje z sek re
tarzem wszelkie pisma i dok u m en ta w imieniu Towarzystwa.
Zastępca p rzew odniczącego zastępuje tegoż w razie jego nieobecności lub na jeg o żądauie.
S e k re ta rz prowadzi protokoły z posiedzeń, które wraz z przew odniczącym p o d p is u je ; w y
gotow uje wszelkie pisma i dokum enty i załatwia k o re s p o n d e n c y e ; zdaje sp ra w ę o stanie i ro z woju Tow arzystw a; przechow uje d o kum enta i pieczęć Towarzystwa.
Rachmistrz prowadzi księgi spisu członków i rachunkowe, zapisuje do ksiąg wszelkie d o chody i wydatki, zdaje spraw ę ze stanu majątko
w e g o Towarzystwa, i w spólnie z p rz e w o d n ic z ą cym wykonuje d o z ó r nad kasą Towarzystwa.
S karbnik ma w swojej opiece kasę T o w a rzystwa, przyjmuje i wydaje pieniądze; na każdy wydatek przez Zarząd uchw alony musi mieć asygnacyę, p o d p isan ą przez p rz ew odnicz ące go i sekretarza.
§ 12.
M ajątek „Macierzy szkolnej" dzieli się na stały czyli żelazny i obrotow y.
Majątek s t a ł y składa się z wkładek założy
cieli i darów ofiarodawców na ten cel wyraźnie przeznaczonych.
- 11
Zaś wszelkie inne do ch o d y , jakoteż procenta ze stałego kapitału, stanowią kapitał o b r o t o w y .
W alne zgro m a d zen ie uchwala, w jaki s p o só b ma być lokow any kapitał żelazny, którego także m ożna użyć do nabycia nieruchom ości na cele Towarzystwa. Majątkiem obro to w y m rozporządza Zarząd w e d łu g preliminarza przez walne z g ro m adzenie przyjętego.
§ 13.
W ystąpienie z Towarzystwa pozw o io n em jest każdem u członkowi p o zgłoszeniu piśmiennem p ó ł roku n a p r z ó d ; d o tego terminu też powinien członek uiścić wkładkę swoją, do jakiej się z o bowiązał, a takowa m oże być sądow nie ściągniętą.
Tak samo, g d y b y członek za nieuiszczenie wkładki został wykluczonym, należytość od niego m oże być sądow nie ściągniętą.
§ 14.
Spory w spraw ach Towarzystwa pom iędzy członkami powstałe, załatwia się przez sąd p o lubow ny, do którego każda strona wybiera dw óch sędziów, a ci za u g o d ą lub przez los wybierają piątego za przewodnika. Sąd p o lu b o w n y w prz e
ciągu 14 dni powinien wydać wyrok, przeciw którem u apelacyi niema.
Spory między Z arządem a pojedynczym i członkami Towarzystwa rozstrzyga walne z g r o madzenie.
C534C5347
- 12 - "
% § ’ 5 '
Gdyby T o w a r z y s t w o „ M a c ie rz y szkolnej dla K s ię s tw a Cieszyńskiego" r o z w ią z a ć się miało, do cz ego p o trze b a na w niosek Zarządu uchwały powziętej d w o m a trzeciemi g ło só w na walnem zgro m a d zen iu a d hoc zwołanem, lub g d y b y roz- wiązanem zostało — wtenczas majątek „Macierzy szkolnej dla Księstwa C ieszyńskiego", o ddanym zostanie do użytku „Towarzystwa naukowej p o m ocy dla Księstwa C ieszyńskiego", które jednak zobow iązuje się, jeżelihy „Macierz szkolna dla Księstwa C ieszyńskiego" z tym sam ym celem odżyła, o d d a ć jej ten majątek napow rót.
W razie, g d y b y przy rozwiązaniu „Macierzy szkolnej", „Tow arzystwo naukowej po m o cy " nie istniało, rozporządzi walne zgrom adzenie, lub g d yby takowe stało się niemożliwem, Zarząd, co się ma stać z majątkiem Towarzystwa. W każdym razie m oże być majątek ten użyty tylko na cele humanitarne.
zm ien io n eg o statutu zatw ierdza się w m y śl § 9. ustaw z dnia 15. listopad a 1867, L. 134. D z. u. p. I * —
C. k. śląski rząd krajow y.
O paw a, dnia 30. m aja 1905.
Za c. k. P rezyden ta k rajow ego:
L. 12625.
Istnienie teg o tow arzystw a w e d łu g treści p o w y ż s z e g
X
