Konicka Czesława

(1)

1

(2)

SP IS Z A W A R T O Ś C I TEC ZK I —

1/2. D o k u m e n ty (s e n s u s tric lo ) d o ty c z ą c e o s o b y le la to ra —

1/3. Inne m a te ria ły d o k u m e n ta c y jn e d o ty c z ą c e o s o b y relatora ,—

II. M ateriały uzupełniające r e la c ję ---

111/1 - M a te ria ły d o ty c z ą c e ro d z in y relatora-—

llt/2 - M a te ria ły d o ty c z ą c e o g ó ln ie o k re s u s p rz e d 1939 r. ‘ 111/3 - M a te ria ły d o ty c z ą c e o g ó ln ie o k re s u o k u p a c ji (1939-1945) 111/4 - M a te ria ły d o ty c z ą c e o g ó ln ie o k re s u po 1945 r.—

llt/5 - inne .r—

IV. K o re s p o n d e n c ja -—

V. N a z w is k o w e k a iiy in fo rm a c y jn e \J

VI. F o to g ra fie

2

(3)

3

(4)

Czesława Spittal z d.Konioka zam.Kluczbork ul

<2

R e 1 a o j a

Urodziłam się 22 stycznia 1921 r. w Czortkowie.

Ojciec Piotr,matka Franciszka z d.Bowczuk.Jestem pochodzenia chłopskiego.

Szkołę podstawową ukończyłam w 1934 r.,dalsze dokształcanie uzupełniałam na kursach wieczorowych.

Rodzice moi posiadali gospodarstwo rolne w którym pracowałam do 23 roku życia,

Do Ludowego Wojska Polskiego zostałam zmouilizowana 194-4 r,,przez

R.K.U.Czortków, .

W Żytomierzu przydzielono mię do 2-gcfcapassowegp Pułku“-Łącznosci, który stacjonował w Lewkowie k/Żytomierza. '

Tam zdobywałam zasadnicze szkolenie bojowe oraz szkolenie w nadawaniu i odbieraniu telegramów na aparacie Morse,a,

W drugiej połowie sierpnia 1 9 ^ r.2-gi Zapas.Pułk Łączności odtransporto

wano do Lublina,gdzie w dalszym ciągu odbywałam ćwiczenia bojowe.

Po kilkakrotnych sprawdzianach przez dowództwo w kompanii Morse,a osiągnęłam największą szybkość w nadawaniu liter,stąd też już

z początkiem września znalazłam siłj w pierwszej trójce dziewcząt, które odeszły do jednostki wyruszającej na front.

Jednostką tą był 1 -szy Korpus Pancerny,a dziewczętami dwie kuzynki Morozówny, Henryka,Stanisława i ja.

1 Korpus Pancerny stacjonował w Ohełnie Lubelskim,tam przydzielono mię do Sąmodzielnego Batalionu Łączności i powierzono mi służbę' w tele- 17-go stycznia 1 94C**. w godzinach po południowych 1 Korpus wyruszył dfc zdobytej już Warszawy.

Następna marszruta to Piła,Krzyż,a stamtąd Miedzyrzecz,G-orzów Wlkp.

Tam 2-ga Armia wraz z przydzielonym jej 1 Korpusem Pancernym przeszła pod rozkazy dowodcy 1 Frontu Ukraińskiego marsz.Koniewa i w związku z nowym zadaniem została przegrupowana nad Nysę Łużycką,

Moim orężem bojowym oprócz karabinu stał się aparat Morse,a.

Praca w tamtym czasie wymagała dużego napięcia nerwowego i umiejętności, wypijając kreski i kropki przekazywałam w zaszyfrowanym tekście wńżne operacyjne rozkazy.

Pamiętny dzień 15-go kwietnia 194$* r,,gdy w zalanej wodą zimnej

ziemiance nadawałam całą noc nie kończące się kolumny szyfrów,wiedziałam że nadchodzi czasjwalki,

0 świcie 16-go kwietnia 2-ga Armia rozpoczynała forsowanie Nysy.

Ciężkie walki i ciężkie dni przeszłam pod Budźiszynem,gdzie główną rolę odgrywał 1-szy Korpus Pancerny,odpierając nieprzerwanie uderzenia

dużyoh sił czołgów nieprzyjaciela.

Wiele momentów było dramatycznych.Niejednokrotnie oddziały korpusu

musiały przebijać się przez otaczający je pierścień wojsk nieprzyjaciela*

Lasy kryły w sobie pojedyncze i wieksze grupy nieprzyjaciela,niejedno

krotnie brałam udział w poszukiwaniu takich grup.

Po walkach pod Budźiszynem,walkach często obronnych 2-ga Armia wraz z 1 Korpusem Pancernym przeszła przez bardzo trudny teren,wąskie wąwozy 1 kręte serpentyny nad Łabę,gdzie miała zamknąć drogi wojskom niemieckim zdążającym na zachód w celu poddania się Amerykanom,

9-go maja po kapitulacji Niemiec hitlerowskich wojska nieprzyjaciela nie porzuciły broni na terenie Czechosłowacji,

2-ga Armia nadal prowadziła działania wojenne.

Na ozoło wysunął się 1 Korpus Pancerny,10-go maja wyzwolił miasto Mielnik wohodząc na przedmieścia Pragi Czeskiej.

4

(5)

5

(6)

Pod Pragą Czeską 2 Armia zakończyła swój szlak bojowy*

W uznaniu wialkigo męstwa wykazanego w walkach przeciwko nffiemcom

hitlerowskim Naczelny Dowódca Wojska Polskiego odznaczył 1 Korpus Pancerny Krzyżem Grunwaldu III klasy nadając mu nazwę 1 Korpus Pancerny"Drezdeński", Rada Najwyższa ZSRR odznaczyła 1 Korpus Orderem Czerwonego Sztandaru*

W powrooie do kraju 1 Korpus zatrzymał się w Kaliszu.

Z początkiem czerwca 1945 r* jednostka ta została przerzucona do Sybnika.

Nfijferanicy Czechosłowackiej było trochę niepokoju z powodu Zaolzia*

Po ustaleniu ostatecznej granicy w tym miejsou,przeszłam wraz z korpusem do Gliwic,gdzie do chwili zdemobilizowania to jest do 31 pażdzirnika 1945 r pełniłam służbę w telegrafie*

19-go października 1945 r*Rozkazea D-oy 1 Korpusu Pancernego W.P*

N r.012 z 10 lipca 1945 r*zostałam odznaczona brązowym medalem zasłuż, w Na Polu Chwały” ,

Zaświadczenie o odznaozeniu Nr,1049*

P</zdemobilizowaniu starałam się o prao$ w charakterze telegrafistki

w

w Dyrekcji P.K.P.Katowioe, wiedziałam,że ^Kluczborku jest wolne miejsce.

Nie przyjęto mnie.

Na kursie maszynopisania i korespondencji handlowej przygotowałam się

do nowej praoy.W marou 1946 r* przyjęto mi^ę do 6-go Oddziału Elektrotechm w Bierutowie*

W sierpniu 1946 r*wyszłam za mąż,ze względu na zły stan zdrowia mego męża i poleoerf lekarza,aby zamieszkać w okolioy górskiej ^końcem grudnia 1946 r*

osiedliliśmy się w powiecie wałbrzyskim w Michałkowie, otrzymując nia&uże gospodarstwo rolne*

26 listopada 1948 r zmarł mój mąż inwalida wojennypierwszej Dywizji Im*T.Kościuszki,uczestnik walk pod Lenino* '

Po śmierci męża wróciłam do Kluozborka i od 1 styoznia 1950 r otrzymałam pracę w Opolskim Przedsiębiorstwie Surowców Wtórnych,gdzie pracuję do chwili obecnej na stanowisku prac,umysł* /st*inspekt*/

W 1958 r.ukoilozyłam roczny kurs ekonomiczny*

Na przestrzeni lat praoy otrzymałam kilka dyplomów uznaniowych za sumienną i wzorową pracę.

W roku 1972 otrzymałam Odznakę Przodownika Socjalistycznej Pracy Nr*Legitymacji 94*

22 lipoa 1974 r.Sostałam odznaczona Medalem 30 lecia P lski Ludowej Nr,278/

0 ? m

Przez kilkanaście lat spełniam funkcję zakładowego sekretarza Komisji Rozjemczej przy OfSW*

Dodaję jeszoze,że w/Latach okupacji niemieckiej byłam kilkakrotnie łapana i wzywana na wyjazd do robót w Rzeszy,zawsze udawało mi się zbieo,raz z jadącego pooiągu,za

00

ojoiec mój siedział w więzieniu*

'/-! 3

Kluczbork.dnia 9*X*1974 r*

/]

• -

^/ ^-

fis? 2. *&***** ^ " ćLmysr, zusto/ke.>ą.

/c/tySt+H#*? o ^ C 7 /heć& ćerr; z Q o ć ? f ^/>3 ć y f .

6

(7)

S c h e m a t relacji o wo je nn ej sł uż bie k o h ie t- ż ol n ie rz y

w I i II Armii Wojska Polskiego

w lalach 19 39 -1 94 5

• . H •

Relację można również sporządzić^tt'sposób opisowy uwzględniając punkty schematu, ale nie rozdzielając opisu na poszczególne punkty.

1. DANE OSOBOWE

I .Nazwisko / także panieńskie z dalą zmiany /, imiona

SjtJI&L -ffoulot&L- (k^iicuiHb

2 .Dala i miejsce urodzenia / w przypadku wsi podać powiat /

3 .Imiona rodziców, nazwisko panieńskie matki, dane o icli pracy zawodowej i społecznej

'Y e U & ć U U j tfphtc/, UMU klery U* fynWp w Ą , ' '

4 .Obecny adres składającej relację, nr telefonu

ul ' . •

' • t (

II. DANE ŚRODOWISKOWE

1.Wykształcenie/ nazwy szkół i lala ich ukończenia /

JiiwC < ?i!)fMĄA.dwW4 ty m b A

4H<x>iłcij(Zw ica+ i u.tu>idcU*tCtjy V Ti ę% {~

2 .Miejsce zamieszkania przed 1939 rokiem

t%

c

>T<U

c

A

*fl *•»

■ \

^{* !}

3.C zy m zajmowała się przed 1939 rokiem / nauka, praca - jaka ?/

■ " '■ • ; :VV.-:.:\|r| .,1 J,;| ,•) ; ••

4. Przynależność do Z H P , P W K , P C K , Związek Młodzieży Wiejskiej, Sodalicja Mariańska

(fi/UftoriliiTio ^ct&htAJPO t & eU iU icjfr ^f ^‘ ^‘

' ' ' ! . ' . v , r V-.-;> 'v ■ ■

7

(8)

III. UDZIAŁ W KAMPANII W R Z E Ś N I O W E J 1939 ROKU

Przydział, funkcja, służba wojskowo lub udział w obronie cywilnej, służba sanitarna.

A^C

IwJUUOr

IV. D A N E Z OK RESU LA T 1939-1945

Nauka, praca, udział w konspiracji / jakiej ? /

Ą^-CUui, tCr^a\)iu J

ąoiuą

&I

cii

U

j ^

t

lv<U

^I

4

^,

**d/Uj J C ły *UvC iytĄ,**

^•»

I. Kiedy i w jakich okolicznościach znalazła się w Z S R R 7 / wywiezienie, aresztowanie,

ewakuacja, miejsce pobytu - charakter p ra cy / I ^■'

A/f/t

< »

2. M oja droga do wojska polskiego / mobilizacja, zacicig ochotniczy /

*?

H h

^A1-c

L

uaj

A,

3. Dala rozpoczęcia służby w wojsku i data zdemobilizowania.

s

SI

m

IIZ' <y

^{./^U r. ■}^-

SĄ/jMŻtlutHnkti, <9btrT

* • • • . ! • . |

4. N a zw y kolejnych jednostek, w których odbywała służbę wojskoWą

**afc&MU&iiA ’dV'frfW<U*L**

'i! • ■ 1 /MlMfJWL łtfljli r. ' (MWYUj iit/tjbM 'lilcuiMcu^- ŚĆUM,^, <stciCHwf Cf

'fCcLlijuJ.t.u^

^—• ^" ^■ ■<’! |ri‘ ..( i ijni.i .,.,|.,,n« ||.a *i ■

.'5. .lakic wykonywała zadania i jakie zajmowała stanowiska w wojsku

PtŁuUuico ly U& U lM tZU^rn^Mot **tfĄorib, *\s**

(h Jakie przeszła przeszkolenie w wojsku / szkoły, kursy, ifp. /

c?^txuiI^uvUj^u. h > j , w t 4 /itot(fHicuc ^lmuM^{w w}&^{ó /}icłhtypMM, ■łthj+iuwtf’ c M t ^ £,

i *»’. ’* • \ « *•

7. W jakich bitwach brała udział / miejscowość, data, odniesione rany i kontuzje, gdzie i kiedy ? / / i - M y 4U vrtiaiiih f rxui^,3 ( U * c jw e b ^ u d i / ^ ^ t c u ^ 1$< h ■ ^{£ ;}b .

% / IUH

uaa

Jo uuji, .m ę Mu L ito

**IrU Ź, A*Cf,** •

8

(9)

8. Stopień wojskowy w chwili demobilizacji i obecnie /d a ta /

$ tcę, flfy s .

9. 0ci7.nac7.enia bojowe, państwowe i społeczne

TtCto’\Mj lAĄtJUl ZiuduAtM fiu, 'fytu/

' 11

M i/L h iu M U -M OMtul w * * * * * * # -' - ' W M J y p k *

dU dbir 5ć - Ł « M / "PoUiu -^ W * ^ — C-U^aaJc^ Ht*WsHV\, ZiabitioIaAIaUC '*

V. ŻYCIORYS POWOJENNY

I. Dalszo kształcenie się. Warunki rodzinne. Praca zaw odow a i działalność społeczna. W p ły w

służby wojskowej na życic powojenne. ( _ _ .

o u * * ^ *■ W k ^ I ⁱ^k u ^u . ^{fit o r -} * * *

U*uJUgj, ćKUu w l* ’ t M ^ C - Y ^

6 filiMAiz L

m

I

pc

**Udu* Viu4^ pii/U> tu.**

o

.

■Z <UiMn, OWU4 infH,, tP^Mrkś)^ ĄAj> jvtt'kiX<tA^

W ^ u .

fwun^UiM. -Uf ch , y k u UjiSutw. ^ f c r . <M

.*««<*£*.

/^YAt.

^-^{j £/'}

**%k4uu»A»^iV*^ J** * >

<VAittr. **-rp+M*U hiMtf <W (d/nfhwS**

^_

^

Cjl^UkilU i-oyC. . wUkM-ts

^{3 ■}^/

'Lilc', **ć-C!*} ilfu**

^,7

Ą-yUuoy,

ItLĄjM 'iLakIU^ /ó~ bcidbut* WMiAAAlt.fUUt ih*U.tDu/CL M" 1ilu,s.hM^dvA. , irH

'UhM,U(s^

AhjA.

^{t^K,} ^{^}

z^^w^ŁA , fyHMkHLlZi^ fariy .KU

tc

L

-yi U/ btjAĄ /Uy- **ćbje.Ą^. Ąy-- 70ii (/£,**

iC/UyyPdU^u /fr^/fT^Mcu^ /l&lA-j flvVt Yawu} )

2. 7. jakimi trudnościami życiowymi borykała się po wyjściu z wojska. — -r J ^ T L , f j

/

^u

**UJE^- U» lUMsihr+lwi_^ 4£vfJlP<s /Ą ? ^ŁU.yrvpt**

1-/&7

*^'P'f> Ci'•

^,,1'

t f /ir e ^ «>. IlUm UjL iyU WyHA^-ndcs, fi^ lA

**'UlAA. fWl#htUky**

^>*»

i)faVlh<i£C Kfl~j r^inU ^t^0

•zîisU t ,^tv, W yuyuâ,,^^ ,U4». tlf^ryth& is f -SiJc* S &h*fA^/ î*PnĄsr • ń

\it-cU lu il< ^ ióuu' * lo t*T. f o e^ u iń -ii^u<AA^ z ihd*+<ei ós*M ^^~-j fouilu^s M*x, nL«u*^

.1. Obecne źródło utrzymania / emerytura, renta z ogolnego sianu zdrowia, renta inwalidy wojennego, renta rolna, renta wdowia, proszę uwzględnić grupy inwalidztwa^/ ^___

ićŁiAcryUynLs

^—<

%

4 . O b e c n y s ln n z d r o w i n Z*Litf(Jt fUfrfce^ 6>^H,TI£/:y\ CC&^is

'TtUU&LjiiUL.

9

(10)

/.ja k ie g o ro d zaju słu ż b y z d m w ia k o rz y s ta ła

(i. (V.y liyln represjonowana po w o jn ieI sam a autorka hih jc.j rodzina, aresztowania, ilcilzlwn, okoliczności, data, miejsce /

C iZ

• : *=.< ■ .

7. PC ró lk a clim nktcrystykn n a jlłli/s z c j rodziny^ jej lo sy w o je n n e , n tnk#.c s7.c7.cgólnicjs7.c syfiuicjc ży cio w e m d /.icó w , ro d z e ń s tw a , ntę£n, d z ie c i - ich w y k ształcen ie, z aw o d y ,

z a jm o w a n e sta n o w isk u . ,

x.uv£r tiJ U L u

^{^} ^£

lli-UUn^t

^{w » v}

'(s — i\£> 1-c'M^I iżisfi/J.

^|

/jvTVW **Uiftć’ AAtv~u hlJw &Ą,** '

P o d d an e zaleczenie : *- ^ i i y t y J t h n U p t . w ⁴t' ^ W

tdruiM, ' ł j 3 i

^t-^{x. ^}

• (lolmim-ntów, wspomnień i fotografii dotyczrjcycli okresów przedwojennego, kampanii wrześniowej ornz okresu wojennego.

• wykazu książek i artykułów , w k ló ryeli w zm iankuje się o sln£l>ic wojskowej autorki

•W -i

&jA,ieCic^

irlnt-ji i o je j rtirmneji.

'3>óLuAy (Cr id fid iĄ j i f t d ^ l i d w ^ Ą i t A j U

tuMs MClliwri %iAlUAAi/rtL

^'

i);n»

i l k Ł M i i

C zytelny p o d p is

(£>)y tklL (htĄlftytfs

!

^{.» i r»}

10

(11)

11

(12)

i

1 fot.

KOMiCICA

^{Cee^Q.ua}

ZSAR-LWP

SPITTAL 4 KONI CK. A Czesława z d. Konieka

Źródła informacji Relacja własna Relacja z 1974r.

Złożono:

Archiwum Pomorskie Ak.

87-1GO Toruń u l. W.Garbary 2

I .K r ó l / 98

AO (bz

12

(13)

M i łst

S P I S Z A W A R T O Ś C I T E C Z K I

I/l. Relacja

U

1/2. Materiały uzupełniające relację

II. Dokumenty nie związane bezpośrednio z relacją

III. Inne dokumenty

IV. Korespondencja bieżąca

V. Nazwiskowe karty informacyjne

VI. Fotografie

13

(14)