"Zasady odpowiedzialności państwa za szkody wyrządzone przez funkcjonariuszów", J. Kosik, Wrocław 1961 : [recenzja]

(1)

Andrzej Wiśniewski

"Zasady odpowiedzialności państwa

za szkody wyrządzone przez

funkcjonariuszów", J. Kosik, Wrocław

1961 : [recenzja]

Palestra 6/3-4(51-52), 137

1962

(2)

P R Z E G L Ą D W Y D A W N I C T W P R A W N I C Z Y C H

J. K o s i k : Z asady odpowiedzia lności pań stw a za s z k o d y w y rzą d zo n e p rze z f u n -

kcjonariuszów. Prace W rocławskiego T o w a r z y s tw a N aukowego. Seria A. Nr 75 W rocła w 1961, s. 252.

Wprowadzona przez ustaw ę z 1956 r. odpow iedzialność państw a jest bezpośred nia i solidarna z funkcjonariuszem , który szkodę w yrządził. Jest to od pow ie dzialność oparta na w in ie funkcjonariusza. P ow staje ona, gdy szkoda nastąpiła w skutek jeg o działania, jeż eli to działanie jest a) su biektyw nie zaw inione i b> stanow i obiektyw ne naruszenie przepisów prawa lub obow iązków służbow ych. Ustawa n ie reguluje odrębnie regresu państw a do w innego funkcjonariusza, m a ją w ięc tutaj zastosow anie ogólne zasady o regresie. P aństw o odpow iada, zgod nie z art. 3 ustaw y, na podstaw ie przepisów praw a cyw ilnego; jego odpow ie dzialność jest rozpoznawana w postępowaniu przed sądam i powszechnym i lub ko m isjam i arbitrażowym i. W zw iązku z tak ujętą odpow iedzialnością państw a p ow  staje szereg problem ów, których przedstaw ieniu i rozw iązaniu poświęcona jsst. książka.

D wa pierw sze rozdziały książki, o charakterze głów nie inform acyjnym , zaw ie rają zarys odpow iedzialności państw a za szkody w yrządzone przez funkcjona riuszy państw ow ych w Polsce w latach 1918— 1939 i 1944— 1956 oraz charaktery stykę ogólną system u odpow iedzialności wprow adzonego przez ustaw ę z 1956 r. G łówny trzon pracy stanow ią trzy następne rozdziały pośw ięcone kolejno: po jęciu funkcjonariusza państw ow ego w rozum ieniu ustaw y, odpowiedzialności pań stw a w ed łu g art. 134 k.z. (czyli na zasadzie w iny) oraz odpow iedzialności w ed łu g art. 145 k.z. (czyli na zasadzie ryzyka). W rozdziale dotyczącym odpow iedzial ności państw a na podstaw ie w in y autor przedstaw ia spór m iędzy tzw. nom inali stam i a realistam i, charakteryzuje organ państw ow y i organ w rozum ieniu prawa cywilnego, om awia w in ę jako podstaw ę odpowiedzialności i zakres zastosow ania art. 134 k.z. do odpow iedzialności państw a. Rozdział o odpow iedzialności pań stw a na podstaw ie ryzyka zaw iera rozw ażania o pojęciu podwładnego, o w in ie funkcjonariusza podwładnego, o znaczeniu użytego w u staw ie zwrotu „przy w y  k onyw aniu powierzonej czynności”, a w reszcie o podstaw ie odpowiedzialności za podwładnego.

K ońcow e rozdziały dotyczą dwóch ogólniejszych problem ów, a m ianowicie: czy państw o ponosi dwie różne odpow iedzialności '{za organ i za podwładnego) oraz. jaka jest w głębszym sensie podstaw a odpowiedzialności państw a za funkcjona riuszy?

K siążkę zam yka obszerne streszczenie w języku angielskim oraz bogaty wykaz; literatury i indeks nazwisk.

J. G w i a z d o m o r s k i : Zarys p r a w a spadkowego. PWN. W arszaw a 1961, s. 268-Wydane w 1959 r. Praw o spadkow e prof. J. G wiazdom orskiego szybko zostało w yczerpane. Obecna książka, w ydana pod nieco innym tytułem , jest skróconym w znow ieniem w ydania poprzedniego. Mimo poczynienia dość poważnych sk rótów w stosunku do poprzedniego w ydania autor uw zględnił w obecnym w ydaniu n ie tylk o zm iany ustawodawcze, ale pow ołał także now ą judykaturę i nową lit e  raturę przedm iotu. P ociągnęło to za sobą potrzebę nowego opracowania znacz nych partii książki, m. j. rozszerzenia rozdziału o d ziale spadku.