Przepisy merytoryczne ustawy

Przepisy merytoryczne ustawy

Typowe środki techniki prawodawczej

Powoływanie jednostek redakcyjnych i innych ustaw

• Odesłania – w celu osiągnięcia skrótowości tekstu lub ujednolicenia regulacji.

• Jeżeli odesłanie stosuje się tylko ze względu na potrzebę osiągnięcia skrótowości tekstu, w przepisie odsyłającym jednoznacznie

wskazuje się przepis lub przepisy prawne, do których się odsyła.

• Jeżeli odesłanie służy przede wszystkim zapewnieniu spójności regulowanych w tym akcie instytucji prawnych, w przepisie odsyłającym wskazuje się zakres spraw, dla których następuje odesłanie, oraz jednoznacznie wskazuje się przepis lub przepisy prawne, do których się odsyła.

• Także w przypadku zmiany, derogacji, wprowadzenia przepisów innej ustawy.

Powoływanie jednostek redakcyjnych:

1) artykuły:

art. 1 (skrót z małej litery, kropka, numer cyfrą arabską, bez kropki)

art. 1, art. 3 i art. 7 (skrót przed każdym wymienionym)

art. 1 – art. 3 (gdy kolejne po sobie) art. 1 – art. 3, art. 5 i art. 10

2) ustęp:

ust. 1 (skrót ust. z małej litery, kropka, cyfra arabska bez kropki)

ust. 1, 3 i 5 (nie powtarzamy skrótu) ust. 1-3 (gdy kolejne po sobie)

ust. 1-3, 5 i 7

W przypadku paragrafów używamy znaczka §, nie skrótu!

3) punkt:

pkt 1 (skrót pkt z małej litery, bez kropki, cyfra arabska bez kropki)

pkt 1, 3 i 5 (nie powtarzamy skrótu) pkt 1-3 (gdy kolejne po sobie)

pkt 1-3, 5 i 7

4) litera:

lit. a (skrót lit. z małej litery, kropka, cyfra arabska bez kropki)

lit. a, c i e (nie powtarzamy skrótu) lit. a-c (gdy kolejne po sobie)

lit. a-c, e i g

5) tiret:

tiret pierwsze (pełnymi słowami, „tiret” rodzaj nijaki, nieodmienne)

tiret pierwsze, trzecie i piąte tiret pierwsze - trzecie

tiret pierwsze – trzecie, piąte i siódme

6) zdanie:

- Jeśli nie jest odrębnym ustępem, a powołujemy się tylko na nie.

- „zdanie 2” (pełnym słowem „zdanie” z małej litery, numer zdania cyfrą arabską)

Powoływanie jednostek systematyzacyjnych

• Gdy odsyłamy do całych jednostek

systematyzacyjnych. W przypadku, gdy odsyłamy do poszczególnych jednostek redakcyjnych, systematyzacyjnych nie podajemy.

1) Rozdziały:

rozdział 1 (z małej litery, pełnym słowem, cyfra arabska)

rozdział 1-3

rozdział 1, 3 i 5

2) Jeśli rozdziały są częścią wyższych jednostek

redakcyjnych, zaczynamy od podania wyższych, nie rozdzielając ich przecinkami:

tytuł II dział IV rozdział 2 (odmieniając odpowiednio do kontekstu)

„ Art. 150. Do sprzedaży udziałów w spółkach pracowniczych stosuje się odpowiednio przepisy działu I rozdział 2 – 6, działu III rozdział 1 i działu V.”

Powoływanie na akty prawne

• Zawsze, jeśli mowa o przepisach innej ustawy, niż ta, którą tworzymy.

• Podajemy rodzaj aktu, organ, jeśli jest wymieniony, datę aktu i określenie przedmiotowe:

„ustawa z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych”

•Jeśli określenie rzeczowe dajemy przed nim znak „-”

„ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym”

• Przy pierwszym powołaniu podajemy dziennik urzędowy w którym akt został opublikowany (także dzienniki ze zmianami) lub w przypadku ogłoszenia tekstu jednolitego – w którym został opublikowany tekst jednolity.

Tekst pierwotny bez zmian:

„Ustawa z dnia 19 listopada 1999 r. – Prawo działalności gospodarczej (Dz.U. Nr 101 poz. 1178)”

„Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.

U. Nr 80, poz. 717)

Tekst pierwotny ze zmianami:

„Ustawa z dnia 19 listopada 1999 r. – Prawo działalności gospodarczej (Dz.U. Nr 101 poz. 1178 z 2000 r. Nr 86, poz. 958 i Nr 114, poz. 1193 oraz z 2001 r. Nr 49, poz. 509, Nr 67, poz. 679 i Nr 102, poz. 1115)”

W przypadku znacznej liczby dzienników urzędowych:

(Dz. U. z 2000 r. Nr 65, poz. 718 z późn. zm.¹⁾)

---

1) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2001 r. Nr 46, poz. 499, z 2002 r. Nr 74, poz.

676 i Nr 113, poz. 984 itd

Definicje

• Gdy z powodu wieloznaczności, nieostrości znaczeniowej, braku powszechnej znajomości terminu lub potrzeby nadania znanym słowom nowego znaczenia dane pojęcie trzeba uściślić.

• W przepisach ogólnych – jeśli dotyczą pojęć ważnych dla całego aktu prawnego.

• Na początku rozdziału (lub innej jednostki / grupy przepisów) – jeśli tylko w ich obrębie pojęcie będzie stosowane.

• Jeśli termin pojawia się tylko raz – definiujemy go w tym

jednym przepisie i tylko, jeśli kontekst językowy nie pozwala na jego zrozumienie.

• Na ogół obowiązują definicje zawarte w kodeksach.

• Jeśli odstępujemy od definicji kodeksowej na potrzeby naszej ustawy, w definicji używamy sformułowań: „w rozumieniu niniejszej ustawy określenie .... oznacza....” albo zwrotu: „ilekroć w niniejszej ustawie jest mowa o .... należy

przez to rozumieć ...”.

• Definiendum – wyraz definiowany,

• Definiens – objaśnienie za pomocą znanych słów.

Ważne!

• Nie definiujemy wyrażeń ustawowych w

aktach niższych rangą (np. rozporządzeniach) CHYBA ŻE ustawa sama nadaje takie

upoważnienie!

Sposoby tworzenia definicji

• „Określenie „X” oznacza Y.” – (stylizacja semantyczna):

„ Art. 2. Określenie „połączenie sieci” oznacza fizyczne i logiczne połączenie publicznych sieci telekomunikacyjnych używanych przez tego samego lub różnych przedsiębiorców (…)”

• „Określenie „X” znaczy tyle co wyrażenie „Y”.” – stylizacja słownikowa.

• „ Art. 3. Określenie „zaburzenie

elektromagnetyczne” znaczy tyle co wyrażenie

„dowolne zjawisko elektromagnetyczne, które może obniżyć jakość działania aparatury albo niekorzystnie wpłynąć na materię ozywioną i nieożywioną”.”

• „X jest to Y” – (stylizacja przedmiotowa)

„Art. 3. Zakończenie sieci jest to fizyczny

punkt, w którym abonament otrzymuje dostęp do publicznej sieci telekomunikacyjnej.”

Definicja zakresowa

• Przez wyliczanie elementów składowych wyjaśnianego pojęcia.

• Wszystkie elementy w jednym przepisie prawnym.

• Przez wyliczenie wszystkich elementów składowych (definicja pełna)

„ Art. 4. Określenie „aparatura” oznacza urządzenia elektryczne i elektroniczne oraz

instalacje i systemy, które zawierają podzespoły elektryczne lub elektroniczne.”

• Jeśli wyliczenie wszystkich elementów nie jest możliwe, należy zaznaczyć to przez użycie

określenia „… i inne wskazane w przepisach”.

• Jeśli to niemożliwe, można objaśnić znaczenie przez wymienienie przykładowych

charakterystycznych elementów używając sformułowań typu „w szczególności”,

„zwłaszcza”.

Jeśli wiele terminów do zdefiniowania:

1) Jeżeli ustawa zawiera wiele wielokrotnie powtarzających się określeń wymagających

zdefiniowania, ich definicje można zamieścić w

wydzielonym fragmencie przepisów ogólnych ustawy, oznaczając ten fragment nazwą „Objaśnienia

określeń ustawowych”.

2) Jeśli określenia są dostatecznie jednorodne doktryna zaleca tworzenie tzw. „definicji agregatowych” – w jednym przepisie

Definicja agregatowa:

•Jeden przepis zawierający wyliczenie. W każdym punkcie definiuje się odrębne określenie.

Art. 2. Ilekroć w ustawie jest mowa o:

1) najniższym wynagrodzeniu – oznacza to najniższe wynagrodzenie pracowników określane przez ministra właściwego do spraw pracy na podstawie Kodeksu pracy;

2) osobie niepełnosprawnej bezrobotnej – oznacza to osobę niepełnosprawną bezrobotną w rozumieniu przepisów o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu;

3) organizacjach pozarządowych – oznacza to stowarzyszenia, związki, izby oraz organizacje pracodawców i pracobiorców w szczególności działające na rzecz osób niepełnosprawnych, tworzone na podstawie odrębnych przepisów.

Definicja nawiasowa

• Jeżeli dane określenie ma być używane w ustalonym znaczeniu tylko w obrębie zespołu przepisów, jego definicję zamieszcza się w

bezpośrednim sąsiedztwie tych przepisów.

Art. 46. § 1. Nieruchomościami są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności.

Art. 81. § 1. Jeżeli ustawa uzależnia ważność albo określone skutki czynności prawnej od urzędowego poświadczenia daty, poświadczenie takie jest skuteczne także względem osób nie uczestniczących w dokonaniu tej czynności prawnej (data pewna).

Skróty

• NIE TWORZYMY SKRÓTÓW W TYM SAMYM PRZEPISIE, W KTÓRYM JEST DEFINICJA!

• W przepisach ogólnych lub w miejscu, gdzie

wymagające skrótu sformułowanie zostało użyte po raz pierwszy.

• Dla wyrażeń składających się z wielu wyrazów, mając na uwadze częstotliwość powtarzania.

• Skróty wprowadza się przy okazji przepisu merytorycznego, używając sformułowania „zwany/a/e dalej…”

• Skrót może mieć postać zlepku pierwszych liter (Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego zwana dalej „ABW”),

jednego lub kilku wyrazów wchodzących w skład nazwy (Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów zwany dalej „Prezesem Urzędu”), lub słów niewchodzących w skład nazwy (Kontrolę (…) przeprowadzają pracownicy

Narodowego Banku Polskiego zwani dalej „kontrolerami”)

Art. 479⁴⁶. Sąd Okręgowy w Warszawie - sąd ochrony konkurencji i konsumentów jest właściwy w sprawach:

1) odwołań od decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki,

zwanego w przepisach niniejszego rozdziału "Prezesem Urzędu";