Adam Mickiewicz University in Poznań [amelka@amu.edu.pl]
Ladette and anti-social behaviors of girls
and young women
Abstract: The article is devoted to the reconstruction of the extremely interesting, from the point of view of contemporary social rehabilitation and femininity/masculinity studies, phenomenon of emergence of a new type of female identity – functioning on the border of the law and often transgressing it. She is referred to as the “ladette,” standing in opposition to the modest, polite and traditional female role. It refers to the lads subculture, contesting school, practicing hedonistic forms of behavior, such as having fun, binge drinking, as well as destructive activities and objectification of women. The article undertakes a multi-context analysis of the Ladette culture, which is obviously involved in a controversial way in the pro-cess of women’s emancipation, in the context of their anti-social behaviors.
Key words: Ladette, girls’/young women identity, antisocial behaviors, sexuality, binge drinking.
The subculture of lads (hooligans) was the focus of researchers in the 1980s and 1990s. The term was used to describe students considered the worst in school, contesting learning, cultivating hegemonic and heterosexual masculinity (Warrinton, Younger 2003, p. 339). Characteristics of this subculture included a heavy emphasis on competitive sports and competing for girls (Epstein 1998, p. 106). It has also been defined, in relation to a slightly older age group, as an action-oriented anti-social culture of “young, exclusively male individuals (…) who practice hedonistic forms of behavior such as partying, alcohol consumption, as well as destructive activities and the objectification of women (…) with only topics considered masculine being discussed” (Francis 1999, p. 357). This culture was particularly present among white, heterosexual working-class boys and young men (although it was adopted by some middle-class boys and men in the 1990s) (Francis 1999, p. 357).
In the last two decades, however, the term ladette has come to be used to refer to the subculture described above when describing risky behavior among girls and young women. It was first used by the British version of the men’s magazine FHM in 1994, in the context of sexually promiscuous, hard drinking women being boisterous and behaving in ways typical of young men traditionally displaying their masculinity and sexuality (Smith 2013, p. 139). In doing so, many authors point to the normalization of ladette culture not only among girls and women from working-class families but also among the upper classes (Carrington 2015, p. 5), and also in school settings (Jackson 2006b). This last trend is to be confirmed by the declining image of the already mentioned modest and polite student who diligently devotes herself to her studies, who is empathetic and passive. This aggressive new girl curses, can be rude and vulgar, truants and succumbs to addictions. In addition, she “gets into fights (…) disrupts lessons, is insolent and rude to teachers, open to sexual propositions, loud and crazy” (Jackson 2006a, p. 343). She is also antisocial, assertive and aggressive, and does not hesitate to use drugs, smoke cigarettes or get drunk in public. The ladette should not be expected to have a moderating effect on colleagues (Clark 2004, p. 15). Ladette-typical behaviors among young upper-class women, in the context of the lifestyle they lead, are a particularly new phenomenon. It is not without reason that they are called the Bridget Jones generation – unknowingly getting drunk, experiencing casual sexual encounters as a result, remembering little of the party night that sometimes ends in getting into fights or vandalism (Muncer et al. 2001). According to the studies, these are most often young singles in excellent financial shape (Women Behaving Badly 2002), living in good neighborhoods in large cities (Chesney-Lindt, Irwin 2004, p. 49).
knows how to get it; for her, the vulgarity and sexual objectification of men is evidence of self-determination in matters of her own sexuality” (Whelehan 2000, p. 9). Her lifestyle is an attempt to redefine femininity, in which assertiveness and aggression become desirable elements of identity, as well as sources of confidence and pleasure. And this is not so much placed in the context of incorporation into one’s biography of gender characteristics associated with a hegemonic version of masculinity, but rather in an effort to shatter past stereotypes of the passive and polite girl.
This is also manifested in the reconstruction of how aggression is manifested. In the past, physical aggression by girls was a rare occurrence. A. L. Cummings argued that girls’ lower involvement in strictly physical aggressive behaviors is due to gender socialization specific to this group, which limits the opportunities to show feelings of aggression openly. Consequently, this aggression is transferable and expresses itself through behaviors that are seemingly less aggressive, but equally (if not more severe) to the victim. Thus, for example, it involves ruthless exclusion of a colleague from the group, locking the victim “into a network of gossip,” causing her to be rejected by others, emotional blackmail, the essence of which is to “withdraw the friendship” if the victim does not “comply” (Cummings et al. 2004, p. 286). This form of aggression is also called “relational” or “indirect” – the goal here is to “destroy the self-respect or social standing of a peer through rejection of a verbal nature (…) or social ostracism”(Talbott et al. 2002, p. 204). The ladette does not hesitate to visualize her aggression also through acts of direct physical violence or imitations thereof. At the same time it is argued that the ladette is not a manifestation of masculinization of women but a new type of female identity.
new antisocial behaviors in girls have also been linked to a general increase in aggression, confidence, courage, and entrepreneurship among this gender (Hartman, Sundt 2010, pp. 3–4).
Popular culture promoting images of assertive and “ready for anything” superheroines has also been cited as a source of aggressive and deviant behavior in girls and young women. These new strong girls are also a reflection of the changing role of women in a society where: “there is a gradual increase in tolerance for women taking on non-traditional roles. And this is true regardless if they ride unbridled horses at rodeos, whip ass as police officers, drive semi trucks, or engage in yet other activities historically perceived as exclusively male” (McRobbie 2004, p. 7). The identification of girls with idols associated with the Girl Power ideology: Matilda in Leon: The Professional, Thelma and Louise, Nikita, the Bride from Kill Bill, Lara Croft, Mrs. Smith or Catwoman from Batman is probably due to the fact that they propose a model of identity that essentially breaks away from the ideal of the passive, sentimental, and ready-for-sacrifice woman. They are the heroines of their lives.
Not surprisingly, the forerunner of the ladette style is considered to be the extravagant second-wave feminist, author of the famous book The Female Eunuch (dealing with the repression of female sexuality), Germaine Greer, who, according to Letts, challenged the modesty and decency of British girls and women (Letts 2009). Ladettes are girls and women who reject traditional gender roles, are sexually liberated, and do as they please. Of course, media images of the ladette are framed negatively, in terms of the decline of women’s morality and dignity. Although on the other hand they are also an attractive media image/commodity (paradoxically, what is anti-social is presented as socially attractive).
In public discussions, a moral double standard is applied to ladette girls – what is acceptable in men is difficult to accept in women, and ladettes question the established gender order. For a woman becomes a participant in a culture that for centuries was exclusively male. However, it is not only criticized by opponents of emancipation but also by many feminists. For the ladette not only contradicts the traditional version of femininity, but is also a visible sign of a crisis of feminism and a reaffirmation of the primacy of male identity in society. This is why hedonistic behavior, including excessive alcohol consumption, manifesting the use of stimulants, and living a sexually liberated lifestyle has earned the term “phallic girl”. According to Angela McRobbie, “she (the ladette) tries to emulate masculine behavior as a post-feminist gesture. She seems to have achieved equality by being able to play with them, at their own game, she challenges feminism, and by having a few rights belonging to men, she sees no reason to challenge masculinity” (McRobbie 2009, p. 93).
of consumption. Thus, she refers to the belief that the old feminist ideals have been realized, hence have become obsolete, and a period has come in which a woman can focus her attention on self-realization and lifestyle choices. Advocates of postfeminism assume that there are more and more women who see no limits to who they can be or what they can do in life. A truly emancipated woman, according to postfeminist ideology, should enjoy her liberation. Girls are supposed to feel pleasure, and achieve it through shopping, an entertaining lifestyle based on partying and drinking alcohol (even if it is just prosecco), and ultimately consuming adventures, including sexual ones. And such are the media representations of the ladette – highly provocative and symbolizing – through “exaggerated femininity” – expressive makeup, sexual attire, high heels – liberated femininity. In doing so, they break away from the dominant representations of femininity within sexist patriarchal culture that emphasize submissiveness and good manners, as well as women’s assumption of the role of a passive sexual object. The ladettes’ sexual power gives them confidence and boosts their self-esteem. Paula Kamen writes in this context about the so-called superrats – sexually aggressive women taking on the male style of liberated sexuality, predatory and ready for sexual adventures with casual partners (Kamen 2000, p. 17). Ladettes are also referred to as “chauvinist female pigs,” participating in a “culture of lewdness” – in this context, Ariel Levy cites the example of girls competing with each other over which of them is more sexually defiant (Levy 2005).
On the other hand, however, there is no denying that the ladette’s body is sexualized in hundreds of commercialized media messages, where it is visualized as simultaneously “sadistic and seductive” (Carrington 2015, p. 143). For many, however, she remains solely a heterosexual girl seeking recognition in the eyes of boys. Hence, the ladette’s style of being is called the “pink rebellion.” Thus, there is nothing in common, as Ann Smith notes, with the tomboy who, by making herself look like a boy, wants to be one ( Smith 2013, p. 142). Let me say again, the ladette is not a masculinized woman, she is a new version of femininity. Because we are already equal, post-feminists and aggressive ladette girls seem to say, we can return to femininity – exposing breasts, wearing sexy lingerie and short skirts; we are allowed to drink large amounts of alcohol and enjoy sexual freedom. Thus, femininity appears as a form of power, defining and realizing oneself. Postfeminism thus proposes an ideal of the liberated woman, aware of her sexuality and independent. However, as critics argue, such an ideal only creates a myth of progress and reduces socio-political problems to the personal sphere (especially since post-feminists in practice orient themselves mainly towards consumption and the body) (Coppock et al. 1995, p. 3), as well as the aggression, violent acts, and antisocial behavior that often lead to crime.
human relations. Girls and young women, according to the dominant belief within this trend, function in conditions of extreme risk, symbolized by drugs, sex, and crime. Hence, ladette-type girls, wanting to move beyond the victim role, conform to the prevailing anti-social rules of the game. Ladette culture is also placed here in the context of the negative effects of the emancipation of women, who, it is argued, have historically been secure in their traditional gender roles, respected by men and protected by them. Nowadays, girls are no longer portrayed here as vulnerable and prone to hurt, but as mean and immoral (Gonick 2004, p. 395). The second analytical perspective is referred to as power feminism and is based on the idea that a woman’s life and destiny depend on herself. In this sense, she has potential power over her identity and the reality in which she lives (Harris 2001). A young woman or girl is seen here as assertive, without complexes, confident and determined – she becomes a symbol of social change. Her image breaks away from stepping into the role of victim in the areas of pornography, sexual violence and sexual objectification.
However, criticisms of this trend refer to a misconceived emancipation that leads to the reduction of young women’s life goals to sexual gratification and maximum entertainment. It is claimed here that women’s acceptance of power feminism slogans results in alcohol abuse, casual sex, and the resulting problems. This style of functioning, according to critics, promotes the victimization of girls and young women and exposes them to situations that threaten their health and lives.
The ladette – a media construct or a real threat?
For at least two decades, there have been press reports with increasing intensity about the rise in antisocial, deviant, and criminal behavior in girls that is definitely part of the ladette culture. Undoubtedly, also in Poland the percentage of girls addicted to alcohol and drugs and often getting drunk has increased (Sierosławski 2011; Ostaszewski 200; Nikodemska 2002). Girls can be arrogant and vulgar, referring to peers and elders in an abusive manner. Some of them get into fights and steal, fitting the image of the “violent, aggressive bad girl” (Brown, Tappan 2008, 49). Police reports say they behaved aggressively while giving testimony.
In doing so, they are, due to the dominant traditional image of femininity as empathetic, passive and modest, much more negatively perceived than boys and men behaving in the same way. The new generation of girls has even become known as the “female tsunami” (Kokoszycka 2007) or “Generation T” – the generation of the systemic transformation (Kokoszycka 2007).
(Brown, Tappan 2008 p. 51). Undoubtedly, it is one of the commonly used slogans used in media messages and academic texts to explain deviant, aggressive and delinquent behaviors of girls and young women (Silvestri, Crowther-Dowey 2008, p.4). The increase in such behavior is believed to be a result of ladette culture – characterized by compulsive binge drinking and the adoption of elements of a culture of hegemonic masculinity, and the consequent loss of control over one’s actions (Clout 2008, p. 13).
Conclusion
In conclusion, one may ask whether the concept of the ladette is to some extent an abstract sociological and psychopedagogical category that is entangled (only in the case of a very small group of women) in an obviously controversial way in the process of women’s emancipation? Or, perhaps, is it related to a real-world social phenomenon? Indeed, not so long ago (a few decades ago) it referred to rebellious individuals, small youth or women’s subcultures, or, relatively, a temporary adolescent rebellion or reaction to family or school problems. However, the opposite seems to be true. The poststructural concept of Michel Foucault, who writes about the phenomena of normalization or naturalization, can be used here (Foucault 1985). What was astonishing, extraordinarily extravagant, and quite rare has turned into a distinct social trend in recent decades. It is no longer just rebellious teenagers, pop-feminists or masculinized aggressive women who break the rules of society. There are clear statistical trends here. The ladette category takes on a different meaning today. Almost any young woman can become one if the conditions of society or the meanderings of her own identity provoke her to do so.References
[1] Adler F., 1975, Sisters in Crime, The Rise of New Female Criminal, New York. [2] Ayto J., 1992, (ed.) Oxford Dictionary of Modern Slang, Oxford.
[3] Brown L.M., Tappan M.B., 2008, Fighting Like a Girl Fighting like a guy: Gender
Identity, ideology and girls at early adolescence, in: The intersections of personal and social identities. New directions for Child and Adolescent Development, ed. M. Azmitia,
M. Syed, K. Radmacher, 120.
[4] Carrington K., 2015, Feminism and Global Justice. New Directions in Critical
Criminology, Routledge.
[5] Chesney-Lind M., Irwin K., 2004, From Badness to Meanness: Popular Constructions
of Contemporary Girlhood, in: All About the Girl: Culture, Power, and Identity,
ed. A. Harris, New York.
[6] Coppock V., D. Haydon, I. Richter, 1995, The illusions of “postfeminism”. New women,
[7] Cummings A.L., S. Hoffman, A. W. Leschied, 2004, A Psychoeducational Group for
Aggressive Adolescent Girls, „The Journal for Specialists in Group Work”, September, 29, 3.
[8] Epstein D., 1998, Real Boys don’t work: ‚underachievement’, masculinity and
the harassment of ‚sissies’, [in:] Failing Boys? Issues in Gender and Achievement,
ed. D. Epstein, J. Elwood, V. Hey, J. Maw, Buckingham.
[9] Foucault M., 1985, Władza i ciało, “Miesięcznik Literacki”, 10–11.
[10] Francis B., 1999, Lads, Lasses and New Labour: 14–16 year-old students’ responses
to the laddish behaviour and boys underachievement debate, “British Journal of
Sociology of Education”, 20.
[11] Gonick M., 2004, The Mean Girls Crisis: Problematizing representations of girls
friendships, “Feminism and Psychology”, 14(3).
[12] Greer G., 2001, Kobiecy eunuch, Poznań.
[13] Hartman J. L., Sundt J.L., 2010, Encyclopedia of Criminological Theory, ed. F.T. Cullen, P. Wilcox, Entry: F. Adler, Sisters in Crime, Los Angeles.
[14] Jackson C., 2006a, ‘Wild’ girls? An exploration of ‚ladette’ cultures in secondary school, “Gender and Education”, 18, 4.
[15] Jackson C., 2006b, Lads and Ladettes in School, Gender and a Fear of Failure, New York. [16] Jackson C., Tinkler P., 2007, ‘Ladettes’ and ‘modern Girls’: ‘troublesome’ young
femininities, “The Sociological Review”, 52:2.
[17] Kamen P., 2000, Her Way. Young Women Remake the Sexual Revolution, New York. [18] Levy A., 2005, Female Chauvinist Pigs, New York.
[19] McRobbie A., 2009, Top Girls? Young Women and Post-feminist Sexual Context, in:
Identity in A. Question, ed. A. Elliott, P. du Gay, London.
[20] McRobbie A., 2004, Notes on Postfeminism and Popular Culture: Bridget Jones
and the New Gender Regime, [in:] All About the Girl: Culture, Power and Identity,
ed. A. Harris, NewYork–London.
[21] Muncer S., Campbel A., Jervis V, Lewis L., 2001, “Ladettes”: Social Representations,
and Agresion, “Sex Roles”, 44 (1–2).
[22] Ringrose J., 2006, A New Universal Mean Girl: Examining the Discursive Construction
and Social Regulation of a New Feminine Pathology, “Feminism and Psychology”, 16, 4.
[23] Sierosławski J., 2011, Raport z ogólnopolskich badań ankietowych zrealizowanych
w 2011, ESPAD, Warsaw.
[24] Silvestri M., Ch. Crowther-Dowey, 2008, Gender and Crime, London. [25] Simon R., 1975, Women and Crime, Lexington.
[26] Smith A., 2013, From Girl Power to Lady Power, Postfeminism and Ladette to Lady, in: Naked Exhibitionism: Gendered Performance and Public Exposure, ed. C. Nally, A. Smith, London.
[27] Talbott E., D. Celinska, J. Simpson, M. G. Coe, 2002, “Somebody Else Making
Somebody Else Fight”: Aggression and the Social Context Among Urban Adolescent Girls, ”Exceptionality”, 3.
[28] Warrinton, Michael Younger, 2003, ‘We decided to Give it a Twirl’: single-sex teaching
In English comprehensive schools, “Gender and Education”, 15, 4, December.
Internet sources
[30] Clark L., The ladettes aged 15, „Mail Online” 2004, September 4, https://www. dailymail.co.uk/health/article-206676/The-ladettes-aged-15.html (accessed on: September 20, 2020).
[31] Clout L., 2008, Violent Women: Binge Drinking Culture Fuels Rise in Attacks by Women, “The Telegraph”, 31 July, https://www.telegraph.co.uk/news/uknews/2476841/ Violent-women-binge-drinking-culture-fuels-rise-in-attacks-by-women.html (accessed on: October 1, 2020).
[32] Harris A., 2001, Not waving or drowning: young women, feminism, and the limits
of next wave debate, “Outskirts: Feminism along the edge” web address: https://
research.monash.edu/en/publications/not-waving-or-drowning-young-women-feminism-and-the-limits-of-the (accessed on: September 20, 2020).
[33] Kokoszycka E., 2007, Dziewczęca wersja tsunami, web address: https://naukawpolsce. pap.pl/aktualnosci/news%2C21670%2Cdziewczeca-wersja-tsunami.html (accessed on: October 10, 2020).
[34] Letts Q., 2010, The First Ladette: How Germaine Greer’s legacy is an entire generation
of loose-knickered lady louts, “Mail Online” 10 November https://www.dailymail.
co.uk/debate/article-1226464/The-First-Ladette-How-Germaine-Greers-legacy-entire-generation-loose-knickered-lady-louts.html (accessed on: November 3, 2020). [35] Nikodemska S., 2002, Z badań nad uzależnieniem kobiet i jego następstwami
zdrowotnymi, http://www.parpa.com.pl/download/SP/spbadaniawrz.pdf (accessed
on: November 3, 2020).
[36] Ostaszewski K., 2000, Trendy w używaniu substancji psychoaktywnych przez
młodzież. Badania mokotowskie 1984–2000, http://www.parpa.pl/index.php/
art/857-trendy-w-uzywaniu-substancji-psychoaktywnych-przez-mlodziez-badania-mokotowskie-1984–2000 (accessed on: November 3, 2020).
Uniwersytet im. A. Mickiewicza w Poznaniu [amelka@amu.edu.pl]
Ladette i antyspołeczne zachowania dziewcząt
i młodych kobiet
Abstrakt: Celem artykułu jest rekonstrukcja niezwykle interesującego, z punktu widzenia zarówno współczesnej resocjalizacji, jak i studiów nad kobiecością/męskością, zjawiska wyła-niania się nowego typu tożsamości dziewcząt – działających na granicy prawa i często prze-kraczających ją. Określana jest ona mianem „ladette”, stanowiącej opozycję do skromnej, grzecznej i przeznaczonej do pełnienia tradycyjnych ról kobiecych dziewczyny z przeszłości. Nawiązuje ona do subkultury lads (chuliganów), kontestujących naukę, praktykujących hedo-nistyczne formy zachowania, takie jak: dobra zabawa, spożywanie alkoholu, a także działania o charakterze destrukcyjnym i uprzedmiotawianie kobiet. W tekście podjęto próbę wielo-kontekstowej analizy kultury ladette, w sposób oczywisty uwikłaną kontrowersyjnie w proces emancypacji kobiet, w kontekście ich antyspołecznych zachowań.
Słowa kluczowe: ladette, tożsamość dziewcząt/młodych kobiet, zachowania antyspołeczne, seksualność.
Ladette jako kategoria teoretyczna i zjawisko społeczne
Celem artykułu jest rekonstrukcja niezwykle interesującego, z punktu widze-nia zarówno współczesnej resocjalizacji, jak i studiów nad kobiecością/męskością, zjawiska wyłaniania się nowego typu tożsamości dziewcząt – działających na gra-nicy prawa i często przekraczającej ją. Określana jest mianem „ladette”1,stano-1 W tekście posługuję się oryginalnym brzmieniem słowa ladette, z uwagi na brak adekwatnego
wiącej opozycję do skromnej, grzecznej i przeznaczonej do pełnienia tradycyjnych ról kobiecych dziewczyny z przeszłości. Opisując zjawisko, wyjść jednak należy od męskiego pierwowzoru ladette.
Subkultura lads (chuliganów) była obiektem zainteresowania badaczy w la-tach 80. i 90. XX wieku. Określenia tego używano do opisu uczniów uznawa-nych za najgorszych w szkole, kontestujących naukę, kultywujących hegemoniczną i heteroseksualną męskość (Warrinton, Younger 2003, s. 339). Charakterystycz-nymi cechami tej subkultury był duży nacisk na współzawodnictwo w zakresie sportu i rywalizacja o dziewczęta (Epstein 1998, s. 106). Definiowano ją także, w odniesieniu do nieco starszej grupy wiekowej, jako zorientowaną na działania antyspołeczne kulturę grupy osób „młodych, wyłącznie płci męskiej […], prakty-kujących hedonistyczne formy zachowania, takie jak dobra zabawa, spożywanie alkoholu, a także działania o charakterze destrukcyjnym i uprzedmiotawianie ko-biet […] przy podejmowaniu w dyskusjach wyłącznie tematów uważanych za męskie” (Francis 1999, s. 357). Kultura ta była szczególnie obecna wśród białych, heteroseksualnych chłopców i młodych mężczyzn z klasy robotniczej (choć w la-tach 90. została zaadoptowana przez część chłopców i mężczyzn z klasy średniej) (Francis 1999, s. 357).
Jednakże w ostatnich dwóch dekadach w opisach dotyczących ryzykownych zachowań dziewcząt i młodych kobiet zaczęto posługiwać się – nawiązującym do opisanej wyżej subkultury – terminem ladette. Został on po raz pierwszy uży-ty przez bryuży-tyjską wersję męskiego magazynu FHM w 1994 roku, w kontekście seksualnie promiskuitywnych, upijających się kobiet, hałaśliwych i zachowujących się w sposób typowy dla młodych mężczyzn, tradycyjnie manifestujących swoją męskość i seksualność (Smith 2013, s. 139). Wielu autorów wskazuje przy tym na normalizację kultury ladette nie tylko wśród dziewcząt i kobiet z rodzin robotni-czych, ale także wśród wyższych klas społecznych (Carrington 2015, s. 5), a także w środowisku szkolnym (Jackson 2006b). Potwierdzeniem tego ostatniego trendu ma być odchodzący do przeszłości obraz wspomnianej już skromnej i grzecznej uczennicy, pilnie poświęcającej się nauce, empatycznej i biernej. Nowa agresyw-na dziewczyagresyw-na przekliagresyw-na, potrafi być niegrzeczagresyw-na i wulgaragresyw-na, wagaruje i ulega nałogom. Ponadto, „wdaje się w bójki […], przerywa lekcje, jest bezczelna i nie-grzeczna wobec nauczycieli, otwarta na propozycje seksualne, głośna i szalona” (Jackson 2006a, s. 343). Jest przy tym antyspołeczna, asertywna i agresywna, nie waha się przed używaniem narkotyków, paleniem papierosów czy publicznym upijaniem się. Od ladette nie należy oczekiwać łagodzącego wpływu na kolegów (Clark 2004, s. 15).
w bójkę lub aktami wandalizmu (Muncer i in. 2001). Jak wynika z badań, naj-częściej są to młode singielki o znakomitej kondycji finansowej (Women Behaving Badly 2002), mieszkające w dobrych dzielnicach dużych miast (Chesney-Lindt, Irwin 2004, s. 49).
Wielu autorów zwraca uwagę, iż kobiety te przejmują styl bycia tak zwanej złej dziewczyny (bad girl), w którym antyspołeczne zachowania (uznawane dotąd za domenę mężczyzn ze środowisk zmarginalizowanych) mają być oznaką siły i niezależności kobiet (Whelehan 2000, s. 9). „Ladette wie, czego chce, i wie, jak to zdobyć; wulgarność i seksualne uprzedmiotowienie mężczyzn jest dla niej do-wodem na samostanowienie w sprawach własnej seksualności” (Whelehan 2000, s. 9). Jej styl życia to próba redefinicji kobiecości, w której asertywność i agre-sja stają się pożądanymi elementami tożsamości, a także źródłem pewności sie-bie i przyjemności. I nie tyle jest to umieszczane w kontekście winkorporowania w swoją biografię cech płciowych związanych z hegemoniczną wersją męskości, co z dążeniem do rozbicia dawnych stereotypów biernej i grzecznej dziewczyny.
Przejawia się to także rekonstrukcją sposobu przejawiania agresji. W przeszło-ści agresja fizyczna dziewcząt była zjawiskiem rzadkim. A. L. Cummings twierdził, że mniejsze zaangażowanie dziewcząt w zachowania agresywne o charakterze
stricte fizycznym wynika ze specyficznej dla tej grupy socjalizacji płciowej,
(choć podobnie jak dzisiaj w liczbach bezwzględnych kobiety popełniają znaczą-co mniej przestępstw niż mężczyźni). Oto kobiety pragnące uzyskać emancypację w wielu sferach życia, zaczęły uzyskiwać paradoksalną „równość” z mężczyznami także w sferze kryminalnej. Ich przestępczość wynikała również z frustracji zwią-zanych z zależnością od mężczyzn, stereotypowym wizerunkiem kobiecości jako biernej i pozbawionej własnej woli, w końcu ograniczenia działań kobiet do sfery prywatnej i związanej z tym marginalizacji. Takie nowe, antyspołeczne w swojej istocie zachowania dziewcząt łączono także z ogólnym wzrostem agresji, pewności siebie, odwagi i przedsiębiorczości wśród tej płci (Hartman, Sundt 2010, s. 3–4).
Jako źródło agresywnych i dewiacyjnych zachowań dziewcząt i młodych kobiet podaje się również kulturę popularną promującą wizerunki asertywnych i „goto-wych na wszystko” superbohaterek. Te nowe, silne dziewczęta są także odzwier-ciedleniem zmieniającej się roli kobiety w społeczeństwie, w którym: „stopniowo rośnie tolerancja dla kobiet przyjmujących role nietradycyjne. I to niezależnie od tego, czy ujeżdżają nieujarzmione konie na rodeo, czy spuszczają lanie jako ofi-cerowie policji, prowadzą ciężarówki typu TIR lub angażują się w jeszcze inne, postrzegane w przeszłości jako wyłącznie męskie zajęcia” (McRobbie 2004, s. 7). Identyfikacja dziewcząt z idolkami związanymi z ideologią Girl Power: Matyldą w Leonie Zawodowcu, Thelmą i Louis, Nikitą, Panną Młodą z Kill Bill, Larą Croft, Mrs. Smith czy Kobietą-kot z Batmana wynika zapewne z faktu, iż proponują one model tożsamości, który zasadniczo zrywa z ideałem pasywnej, sentymentalnej i gotowej do poświęceń kobiety. Są bohaterkami swojego życia.
Nic więc dziwnego, że za prekursorkę stylu ladette uważa się ekstrawagancką feministkę drugiej fali, autorkę słynnej książki Kobiecy Eunuch (traktującej o repre-sjonowaniu kobiecej seksualności) Germaine Greer, która, zdaniem Letts, zakwe-stionowała skromność i przyzwoitość brytyjskich dziewcząt i kobiet (Letts 2010). Ladetki to dziewczęta i kobiety odrzucające tradycyjne role płciowe, seksualnie wyzwolone i robiące to, co im się podoba. Oczywiście wizerunki medialne ladette są ramowane negatywnie, w kontekście upadku moralności i godności kobiet. Chociaż z drugiej strony, stanowią również atrakcyjny medialny wizerunek/towar (paradoksalnie, to co antyspołeczne, jest przedstawiane jako społecznie atrakcyj-ne).
dziewczyny”. Zdaniem Angeli McRobbie „stara się [ladette – dop. autorki] emu-lować męskie zachowania jako post-feministyczny gest. Wydaje się, że osiągnęła równość poprzez możliwość zabawy nimi, w ich własnej grze, kwestionuje femi-nizm, i na bazie dysponowania kilkoma prawami przynależącymi do mężczyzn nie widzi powodu, aby stawiać wyzwanie męskości” (McRobbie 2009, s. 93).
Trudno nie zgodzić się z tym twierdzeniem, szczególnie, że styl ladette oferuje najbardziej powierzchowny model równości płci i równość w zakresie antyspołecz-nych zachowań. Bez wątpienia wpisuje się on w postfeminizm i związaną z nim kulturę konsumpcji. Odwołuje się zatem do przekonania, że dawne ideały femi-nistyczne zostały zrealizowane, stąd zdezaktualizowały się, nadszedł więc okres, w którym kobieta może skoncentrować swoją uwagę na samorealizacji i wyborze stylu życia. Zwolennicy postfeminizmu zakładają, że istnieje coraz więcej kobiet, które nie widzą ograniczeń w zakresie tego, kim mogą być lub co mogą (z)robić w życiu. Prawdziwie wyemancypowana kobieta, zgodnie z ideologią postfemini-styczną, powinna cieszyć się swoim wyzwoleniem. Dziewczęta mają mieć przyjem-ność, i osiągać ją poprzez zakupy, rozrywkowy styl życia oparty na imprezowaniu i piciu alkoholu (nawet jeśli to tylko prosecco), w końcu na konsumowaniu przy-gód, w tym seksualnych. I takie są medialne wizerunki ladette – bardzo prowo-kujące i symbolizujące – poprzez „przerysowaną kobiecość” – wyrazisty makijaż, seksualny strój, wysokie obcasy, wyzwoloną kobiecość. W ten sposób zrywają one z dominującymi w ramach seksistowskiej patriarchalnej kultury reprezentacjami kobiecości, kładącymi nacisk na uległość i dobre maniery, jak również przyjmo-wanie przez kobiety roli biernego obiektu seksualnego. Władza seksualna ladette dodaje im pewności siebie i podwyższa ich samoocenę. Paula Kamen pisze w tym kontekście o tzw. superrats – seksualnie agresywnych kobietach, przejmujących męski styl wyzwolonej seksualności, drapieżnych i gotowych na przygody seksu-alne z przypadkowymi partnerami (Kamen 2000, s. 17). Ladette są także nazy-wane „szowinistycznymi kobiecymi świniami” (chauvinist female pigs), biorącymi udział w „kulturze lubieżności”. Ariel Levy przytacza w tym kontekście przykład dziewcząt, które rywalizują ze sobą o to, która z nich jest bardziej wyzywająca seksualnie (Levy 2005).
wol-no nam pić duże alkoholu i korzystać z wolwol-ności seksualnej. Kobiecość jawi się jako forma władzy, definiowania i urzeczywistniania samej siebie. Postfeminizm proponuje więc ideał kobiety wyzwolonej, świadomej swojej seksualności i nieza-leżnej. Jednakże – jak twierdzą krytycy – taki ideał tworzy jedynie mit postępu i redukuje problemy społeczno-polityczne do osobistych (tym bardziej, że postfe-ministki w praktyce orientują się głównie na konsumpcję i ciało) (Coppock i in. 1995, s. 3), a także na prowadzącą często do przestępstwa agresję, akty przemocy i antyspołeczne zachowania.
Zjawisko ladette można zrekonstruować w kontekście dwóch przeciwstawnych perspektyw analitycznych, odnoszących się do sytuacji kobiet. Pierwsze z nich nazywane victim feminism – propaguje wizerunek kobiety jako „ofiary” mężczyzn i patriarchalnych stosunków międzyludzkich. Dziewczęta i młode kobiety zgodnie z dominującym w ramach tego nurtu przekonaniem, funkcjonują w warunkach ekstremalnego ryzyka, którego symbolami są: narkotyki, seks i przestępczość. Stąd dziewczęta typu ladette, chcąc wyjść poza rolę ofiary, dostosowują się do obo-wiązujących, antyspołecznych reguł gry. Kultura ladette jest tu też umieszczana w kontekście negatywnych efektów emancypacji kobiet, które, jak się argumentuje, w przeszłości były bezpieczne w swoich tradycyjnych rolach płciowych, cieszyły się szacunkiem mężczyzn i były przez nich chronione. Obecnie dziewczęta nie są tu już ukazywane jako wrażliwe i podatne na zranienie, lecz wredne i niemoralne (Gonick 2004, s. 395).
Druga perspektywa analityczna jest określana mianem power feminism i opie-ra się na założeniu, iż życie i los kobiety zależą od niej samej. W tym rozumieniu, ma ona potencjalną władzę nad swoją tożsamością i rzeczywistością, w której żyje (Harris 2001). Młoda kobieta czy dziewczyna jest tu postrzegana jako asertywna, pozbawiona kompleksów, pewna siebie i zdecydowana – staje się ona symbolem zmiany społecznej. Jej wizerunek zrywa z wchodzeniem w rolę ofiary w dziedzi-nie pornografii, przemocy seksualnej i seksualnego uprzedmiotowienia.
Jednak krytyka tego nurtu odwołuje się do źle pojętej emancypacji, która prowadzi do redukcji celów życiowych młodych kobiet do satysfakcji seksualnej i maksimum rozrywki. Twierdzi się tutaj, że akceptacja przez kobiety haseł power feminizmu skutkuje nadużywaniem alkoholu, przypadkowym seksem i wynikają-cymi z tego problemami. Taki styl funkcjonowania sprzyja, zdaniem krytyków, wiktymizacji dziewcząt i młodych kobiet, wystawia je także na sytuacje zagraża-jące ich zdrowiu i życiu.
wąt-pienia, również i w Polsce wzrósł odsetek dziewcząt uzależnionych od alkoholu i narkotyków oraz intensywnie upijających się (Sierosławski 2011; Ostaszewski 200; Nikodemska 2002). Dziewczęta potrafią być aroganckie i wulgarne, w spo-sób obelżywy odnosić się do rówieśników i ospo-sób starszych. Część z nich wdaje się w bójki i kradzieże, wpisując się w wizerunek „przemocowej, agresywnej złej dziewczyny” (Brown, Tappan 2008, s. 49). Raporty policyjne mówią o ich agre-sywnym zachowaniu podczas składania zeznań.
Są one przy tym, w związku z dominującym tradycyjnym wizerunkiem kobie-cości jako empatycznej, biernej i skromnej, znacznie bardziej negatywnie postrze-gane niż chłopcy i mężczyźni zachowujący się w ten sam sposób. Nowe pokolenie dziewcząt zyskało już nawet miano „żeńskiego tsunami” (Kokoszycka 2007) lub „Pokolenia T” – Transformacji Ustrojowej (Kokoszycka 2007).
Pojawia się w tym kontekście pytanie czy ladette jest realnym zagrożeniem, czy stanowi tylko konstrukcję medialną wyłaniającą się z nagłówków prasowych i telewizyjnych programów? Czy kreowanie takiej wersji „antyspołecznej dziew-częcości” nie powoduje, iż staje się ona sama w sobie źródłem dewiacyjnych zachowań? (Brown, Tappan 2008, s. 51). Bez wątpienia stanowi ona jeden z po-wszechnie używanych sloganów wykorzystywanych w komunikatach medialnych i tekstach naukowych przy wyjaśnianiu zachowań dewiacyjnych, agresywnych a także przestępczości dziewcząt i młodych kobiet (Silvestri, Crowther-Dowey 2008, s. 4). Uważa się, że wzrost takich zachowań jest rezultatem kultury
la-dette – odznaczającej się kompulsywnym upijaniem i przejmowaniem elementów
kultury hegemonicznej męskości, a w konsekwencji utratą panowania nad swoim postępowaniem (Clout 2008, s. 13).
staty-stycznych tendencjach. Kategoria ladette nabiera współcześnie innego sensu. Może nią stać się niemalże każda z młodych kobiet, jeśli warunki życia społecznego lub meandry jej własnej tożsamości sprowokują ją do tego.
Abstract: Ladette and anti-social behaviours of girls
and young women
The article is devoted to reconstruction of extremely interesting, from the point of view of contemporary social rehabilitation and femininity/masculinity studies, the emergence of a new type female identity – functioning on the border of the law and often exceeding it. She is reffered to as “ladette” which stands in opposition to the modest, polite and traditional female role. It refers to the lads subculture, contesting school, practicing hedonistic forms of behaviour, such as having fun, binge drinking, as well as destructive activities and objectifying of women. The article undertakes a multi-context analysis of Ladette’s culture, which is obviously involved in a controversial way in the process of women’s emancipation, in the context of their anti-social behaviours.
Key words: Ladette, girls/young women identity, antisocial behaviors, sexuality, binge drinking.
Bibliografia
[1] Adler F., 1975, Sisters in Crime, The Rise of New Female Criminal, New York. [2] Ayto J. (red.), 1992, Oxford Dictionary of Modern Slang, Oxford.
[3] Brown L.M., Tappan M.B., 2008, Fighting Like a Girl Fighting like a guy: Gender
Iden-tity, ideology and girls at early adolescence, [w:] The intersections of personal and so-cial identities. New directions for Child and Adolescent Development, (red.) M. Azmitia,
M. Syed, K. Radmacher, nr 120.
[4] Carrington K., 2015, Feminism and Global Justice. New Directions in Critical
Crimi-nology, Routledge.
[5] Chesney-Lind M., Irwin K., 2004, From Badness to Meanness: Popular Constructions of Contemporary Girlhood, w: All About the Girl: Culture, Power, and Identity, red. A. Harris, New York
[6] Coppock V., Haydon D., Richter I., 1995, The illusions of „postfeminism”. New
wo-men, old myths, London.
[7] Cummings A.L., Hoffman S., Leschied A. W., 2004, A Psychoeducational Group for
Agressive Adolescent Girls, „The Journal for Specialists in Group Work”, September,
Vol. 29, nr 3.
[8] Epstein D., 1998, Real Boys don’t work: ‘underachievement’, masculinity and the
harass-ment of ‘sissies’, [w:] Failing Boys? Issues in Gender and Achieveharass-ment, (red.) D. Epstein,
J. Elwood, V. Hey, J. Maw, Buckingham.
[9] Foucault M., 1985, Władza i ciało, „Miesięcznik Literacki”, nr 10–11.
[10] Francis B., 1999, Lads, Lasses and New Labour: 14–16 year-old students’ responses to
the laddish behaviour and boys underachievement debate, „British Journal of
Socio-logy of Education”, Vol. 20.
[11] Gonick M., 2004, The Mean Girls Crisis: Problematizing representations of girls
[12] Greer G., 2001, Kobiecy eunuch, Poznań.
[13] Hartman J. L., Sundt J. L., 2010, Encyclopedia of Criminological Theory, red. F.T. Cullen, P. Wilcox, hasło: F. Adler: Sisters in Crime, Los Angeles.
[14] Jackson C., 2006a, ‘Wild’ girls? An exploration of ‘ladette’ cultures in secondary school, „Gender and Education”, Vol. 18, nr 4.
[15] Jackson C., 2006b, Lads and Ladettes in School, Gender and a Fear of Failure, New York. [16] Jackson C., Tinkler P., 2007, ‘Ladettes’ and ‘modern Girls’: ‘troublesome’ young
femi-ninities, „The Sociological Review”, 52, 2.
[17] Kamen P., 2000, Her Way. Young Women Remake the Sexual Revolution, New York. [18] Levy A., 2005, Female Chauvinist Pigs, New York.
[19] McRobbie A., 2004, Notes on Postfeminism and Popular Culture: Bridget Jones and the
New Gender Regime, [w:] All About the Girl: Culture, Power and Identity, red. A. Harris,
New York–London.
[20] McRobbie A., 2009, Top Girls? Young Women and Post-feminist Sexual Context, [w:]
Identity in A. Question, red. A. Elliott, P. du Gay, London.
[21] Muncer S., Campbel A., Jervis V, Lewis L., 2001, “Ladettes”: Social Representations,
and Agresion, „Sex Roles” 44 (1–2).
[22] Ringrose J., 2006, A New Universal Mean Girl: Examining the Discursive Construction
and Social Regulation of a New Feminine Pathology, „Feminism and Psychology”,
Vol. 16, iss. 4.
[23] Sierosławski J., 2011, Raport z ogólnopolskich badań ankietowych zrealizowanych
w 2011, ESPAD, Warszawa.
[24] Silvestri M., Crowther-Dowey Ch., 2008, Gender and Crime, London. [25] Simon R., 1975, Women and Crime, Lexington.
[26] Smith A., 2013, From Girl Power to Lady Power, Postfeminism and Ladette to Lady, [w:] Naked Exhibitionism: Gendered Performance and Public Exposure, (red.) C. Nally, A. Smith, London.
[27] Talbott E., Celinska D., Simpson J., Coe M. G., 2002, „Somebody Else Making
So-mebody Else Fight”: Aggression and the Social Context Among Urban Adolescent Girls,
„Exceptionality”, nr 3.
[28] Warrinton M., Younger M., 2003, ‘We decided to Give it a Twirl’: single-sex teaching
in English comprehensive schools, „Gender and Education”, Vol. 15, no 4, December.
[29] Whelehan I., 2000, Overloaded. Popular culture and the future of feminism, London
Źródła internetowe
[30] Clark L., The ladettes aged 15, „Mail Online” 2004, September 4, https://www.da-ilymail.co.uk/health/article-206676/The-ladettes-aged-15.html (dostęp: 3.11.2020). [31] Clout L., 2008, Violent Women: Binge Drinking Culture Fuels Rise in Attacks by Women,
“The Telegraph”, 31 July, https://www.telegraph.co.uk/news/uknews/2476841/ Violent-women-binge-drinking-culture-fuels-rise-in-attacks-by-women.html (dostęp: 1.10.2020).
[32] Harris A., 2001, Not waving or drowning: young women, feminism, and the limits of
next wave debate, „Outskirts: Feminism along the edge”, https://research.monash.
[33] Kokoszycka E., 2007, Dziewczęca wersja tsunami, https://naukawpolsce.pap.pl/aktu-alnosci/news%2C21670%2Cdziewczeca-wersja-tsunami.html (dostęp: 10.10.2020). [34] Letts Q., 2010, The First Ladette: How Germaine Greer’s legacy is an entire generation
of loose-knickered lady louts, “Mail Online” 10 November, https://www.dailymail.
co.uk/debate/article-1226464/The-First-Ladette-How-Germaine-Greers-legacy-entire-generation-loose-knickered-lady-louts.html (dostęp: 3.11.2020).
[35] Nikodemska S., 2002, Z badań nad uzależnieniem kobiet i jego następstwami
zdro-wotnymi, http://www.parpa.com.pl/download/SP/spbadaniawrz.pdf (dostęp:
3.11.2020).
[36] Ostaszewski K., 2000, Trendy w używaniu substancji psychoaktywnych przez młodzież.
Badania mokotowskie 1984-2000,
http://www.parpa.pl/index.php/art/857-tren- dy-w-uzywaniu-substancji-psychoaktywnych-przez-mlodziez-badania-mokotow-skie-1984-2000 (dostęp: 3.11.2020).
