Kopciuszek, czyli od bajek do stereotypów
1. Cele lekcji
a) WiadomościUczeń zna i poprawnie stosuje pojęcie „stereotyp”.
b) Umiejętności Uczeń potrafi:
• wskazać przykłady stereotypów,
• ocenić stereotypy,
• wyciągać wnioski.
2. Metoda i forma pracy
Burza mózgów, rozmowa nauczająca, opowiadanie, praca z klasą, praca w parach.
3. Środki dydaktyczne
Tekst bajki „Kopciuszek”.
4. Przebieg lekcji
a) Faza przygotowawcza
Nauczyciel wprowadza uczniów do tematu lekcji. Wybiera spośród uczniów sekretarza.
Rozpoczyna zajęcia od przeczytania jednej z wersji bajki „Kopciuszek”.
b) Faza realizacyjna
1. Nauczyciel rysuje na tablicy tabelę. Prosi uczniów o podawanie nazw tych bajek, w których występują dziewczynki (załącznik 1). Sekretarz uzupełnia tabelę.
2. Zadaniem uczniów jest w oparciu o metodę burzy mózgów uzupełnienie tabeli o cechy bohaterek wskazanych bajek. Pomysły uczniów zapisuje sekretarz.
3. W oparciu o wypowiedzi i notatki uczniowie formułują wniosek (załącznik 1).
4. Nauczyciel rysuje na tablicy kolejną tabelę W nagłówku wpisuje nazwy narodowości (załącznik 2). Prosi uczniów, aby powiedzieli, jakie cechy kojarzą im się z osobami, które są danej narodowości. Sekretarz zapisuje pomysły w tabeli. Następnie nauczyciel pyta uczniów, czy z osobami którejkolwiek z tych narodowości mieli kiedykolwiek kontakt. Uczniowie znają zazwyczaj pewne narodowości tylko z mediów, ale nigdy nie spotkali ich przedstawicieli osobiście, a więc podawane przez nich przykłady to stereotypy.
5. Nauczyciel wyjaśnia pojecie stereotyp i prosi, aby uczniowie wskazali, jaki związek ma ono z ćwiczeniami, które były realizowane na zajęciach (załącznik 3).
c) Faza podsumowująca
Uczniowie w parach zastanawiają się, z jakim stereotypami spotkali się w życiu. Każda para podaje na forum po jednym przykładzie. Sekretarz zapisuje na tablicy hasła. Uczniowie w wyniku burzy mózgów oceniają, czy są to stereotypy pozytywne, neutralne czy negatywne.
5. Bibliografia
http://pl.wikipedia.org/wiki/Stereotyp
6. Załączniki
załącznik 1.
Przykład dla nauczyciela
Kopciuszek Królewna Śnieżka Czerwony Kapturek Calineczka Piękna, pracowita Piękna, pracowita Ładna, uczynna Piękna, pracowita
Wniosek: Kobieta powinna być piękna i pracowita, ale nie musi być mądra (stereotyp blondynki).
załącznik 2.
Przykład tabeli
Polak Niemiec Amerykanin Francuz
załącznik 3.
Materiał dla nauczyciela Stereotyp
Stereotyp jest to funkcjonujący w świadomości społeczeństwa uproszczony, skrótowy i zabarwiony wartościująco obraz rzeczywistości, odnoszący się do grup społecznych, osób, sytuacji, instytucji, utrwalony wielokrotnym powtarzaniem. Według W. Lippmanna, który wprowadził to pojęcie do socjologii, stereotyp to cząstkowy, jednostkowy i przede wszystkim schematyczny obraz, który powstaje w umyśle człowieka, odnoszący się do jakiegoś faktu lub zjawiska społecznego. Stereotypy jako wytwory kulturowe zostają jednostce narzucone i z góry podsuwają mu sposób widzenia określonych faktów i zjawisk bezrefleksyjnego przyjmowania opinii rozpowszechnionych w danym środowisku.
Stereotypy mogą być negatywne, neutralne lub pozytywne, chociaż najczęściej spotykamy się z wyobrażeniami negatywnymi.
Najczęściej mówi się o stereotypach narodowych, czyli naszych wyobrażeniach dotyczących innych narodów. Tworzenie stereotypów jest naturalną ludzką skłonnością i takiemu
upraszczaniu przekazu podlegają wszelkie ludzkie wyobrażenia o otaczających ich świecie, zarówno przyrody, jak i społeczeństwa. Ma to związek między innymi z takimi sposobami porządkowania rzeczywistości, jak kategoryzacja czy generalizacja.
Stereotyp najczęściej przyswajany jest w dzieciństwie, z tego względu jest bardzo trwały i odporny na zmianę nawet rzeczowej argumentacji oraz sprzecznych z nim doświadczeń.
Zwykle stereotypy zawierają część prawdy, ale czasem całkowicie od niej odbiegają.
Mówi się, że blondynki nie grzeszą inteligencją a prawdziwi mężczyźni nie mają pojęcia o
gotowaniu. Każdy człowiek jest inny, a jednak stereotyp kobiety funkcjonuje, bo został utrwalony według tradycji na niepełnej i nieprawdziwej wiedzy. Podświadomie budujemy opinię o kimś, patrząc, jak się ubiera i jaki ma kolor włosów. Autorzy przedstawiają je w takim świetle, że można uwierzyć na chwilę, iż naprawdę nie myślą.
Kobiety zaliczają się do tzw. „płci pięknej”. Każda jej przedstawicielka powinna mieć zadbane włosy, szczupłą sylwetkę i ładny uśmiech.
Kiedy dzieci widzą w szkole kogoś, kto ma gorsze ubranie czy jest uboższy niż oni sami, myślą, że nie warto się z nim zadawać, bo to nie towarzystwo dla nich. Oni są „inni”. Tak naprawdę, wcale ich nie znają i nie mogą oceniać, ale jednak to robią...
Źródło: http://pl.wikipedia.org/wiki/Stereotyp
7. Czas trwania lekcji
45 minut
8. Uwagi do scenariusza
brak