PATIENT & CAREGIVER EDUCATION
Informacje o cewniku do drenażu PleurX™
Niniejsze informacje pomogą pacjentowi w przygotowaniu do zabiegu umieszczenia cewnika do drenażu PleurX w Memorial Sloan Kettering (MSK) oraz wskażą, jak o niego dbać w domu.
Informacje o jamie opłucnej
Płuca są otoczone 2 warstwami tkanki, zwanej opłucną, która stanowi ochronę dla płuc. Przestrzeń między tymi 2 warstwami jest nazywana jamą opłucnej (patrz Rysunek 1).
Rysunek 1. Płuca i jama opłucnej
Zwykle w jamie opłucnej znajduje się trochę płynu. Płyn ten pozwala płucom swobodnie poruszać się podczas oddychania.
Czasami w jamie opłucnej gromadzi się zbyt dużo płynu. Utrudnia to płucom pełne rozszerzenie się i może powodować uczucie
duszności. Płyn może gromadzić się wokół jednego lub obu płuc.
Nadmiar płynu z jamy opłucnej można usunąć, umieszczając
cewnik do drenażu PleurX (elastycznej rurki) w klatce piersiowej.
Może to ułatwić oddychanie.
Informacje o cewniku do drenażu PleurX
Zabieg umieszczenia cewnika do drenażu PleurX może przeprowadzić radiolog interwencyjny lub pulmonolog
interwencyjny. Radiolog interwencyjny to lekarz, który specjalizuje się w zabiegach nawigowanych obrazowaniem.
Pulmonolog interwencyjny to lekarz, który specjalizuje się w
zabiegach stosowanych w leczeniu chorób płuc i klatki piersiowej.
Cewnik do drenażu PleurX zostanie umieszczony przez:
____ Radiologia interwencyjna ____ Pulmonologia interwencyjna
Zabieg umieszczenia cewnika do drenażu PleurX trwa zwykle od 45 do 90 minut. Przed podpisaniem formularza zgody przez
pacjenta lekarz wyjaśni sposób przeprowadzenia zabiegu i wyjaśni wątpliwości.
Zdarza się, że w przypadku choroby cewniki do drenażu PleurX są zakładane w trybie pilnym. W innych przypadkach zabieg
umieszczenia cewnika jest zaplanowany z wyprzedzeniem.
Usuwanie urządzeń ze skóry
Jeżeli pacjent nosi na skórze którekolwiek z poniższych urządzeń, zgodnie z zaleceniem producenta należy je zdjąć przed
wykonaniem badania lub zabiegu:
System ciągłego monitorowania glikemii (CGM) Pompa insulinowa
Pacjent powinien porozmawiać ze swoim lekarzem o ustaleniu terminu wizyty bliżej daty, w której należy wymienić urządzenie.
Należy pamiętać o zabraniu ze sobą dodatkowego urządzenia, aby założyć je po badaniu lub zabiegu.
W przypadku braku pewności w zakresie utrzymania właściwego poziomu glukozy, gdy urządzenie jest odłączone, przed wizytą pacjent powinien porozmawiać ze swoim lekarzem
diabetologiem.
Czego spodziewać się po zabiegu umieszczenia cewnika do drenażu PleurX
Pielęgniarka wprowadza kaniulę dożylną (wenflon) w dłoń lub ramię pacjenta. Pacjent zostaje umieszczony w gabinecie
zabiegowym. Poprzez wenflon pacjent otrzyma leki nasenne.
W przypadku gromadzenia się płynu wokół tylko jednego płuca, cewnik zostanie umieszczony po tej stronie klatki piersiowej. W przypadku gromadzenia się płynu wokół obu płuc, lekarz wybierze bardziej odpowiednią stronę do umieszczenia cewnika. Przed wprowadzeniem cewnika, miejsce wprowadzenia zostanie znieczulone środkiem znieczulającym.
Podczas zabiegu lekarz wykona 2 niewielkie nacięcia (cięcia chirurgiczne), jedno do opłucnej, a drugie w odległości kilku centymetrów (patrz Rysunek 2). Pod skórą zostanie utworzony tunel między 2 otworami. Przez ten tunel będzie przechodził cewnik.
Rysunek 2. Umieszczenie cewnika
Cewnik ma wiele otworów, które pozwalają na odsączanie płynu.
Ma również zawór jednokierunkowy, który pozwala na wypływanie płynu, ale nie pozwala na dopływ powietrza.
Po założeniu cewnika, lekarz go zamknie. W rzadkich przypadkach lekarz podłącza cewnik do urządzenia odbierającego, aby
umożliwić dalszy drenaż płynu.
Cewnik będzie zakryty opatrunkiem (bandażem). Pacjent może mieć założony kolejny opatrunek na drugie nacięcie, które zostało wykonane podczas umieszczania cewnika.
Po zabiegu
Po zabiegu pacjent zostaje umieszczony w sali pooperacyjnej.
Pacjent musi pozostać w łóżku do czasu pełnego wybudzenia.
Następnie pacjent wraca do swojej sali szpitalnej lub udaje się do domu z opiekunem.
Należy poinformować pielęgniarkę o wystąpieniu następujących objawów:
trudności z oddychaniem,
narastający ból lub uczucie dyskomfortu, wszelkie inne niepokojące objawy.
Jak dbać o cewnik do drenażu PleurX
Pielęgniarka wyjaśni, jak dbać o cewnik. Podczas obsługi cewnika w domu dla przypomnienia można skorzystać z niniejszychj
informacji. Na początku pielęgniarka odwiedzi pacjenta w domu, aby pomóc w obsłudze cewnika. Obsługa nie jest trudna i jej
nauka nie zajmuje dużo czasu.
Dbanie o cewnik do drenażu PleurX polega na:
codziennej kontroli cewnika,
codziennym odsączaniu płynu z jamy opłucnej (klatki piersiowej) lub zgodnie z zaleceniami lekarza,
zmianie opatrunku raz w tygodniu lub zawsze, gdy stanie się on luźny, mokry lub zabrudzony. Mokry opatrunek
pozostawiony przy skórze może powodować podrażnienia i pieczenie skóry.
Nie należy używać żadnych ostrych przedmiotów w pobliżu cewnika.
Kontrola cewnika
Kontrolę cewnika należy przeprowadzać codziennie. W tym celu można skorzystać z ręcznego lusterka.
1. Sprawdzić opatrunek. Jeśli opatrunek jest mokry, zabrudzony, poluzowany lub zaczął odstawać od skóry, należy go zmienić.
2. Podczas zmiany opatrunku obejrzeć skórę wokół cewnika. Nie powinno być tam zaczerwienienia, obszarów uszkodzonej
skóry ani wysypki. Płyn nie powinien wyciekać wokół cewnika.
3. Sprawdzić pod kątem zagięć rurki.
W przypadku widocznych problemów należy skontaktować się z lekarzem lub pielęgniarką.
Jeśli cewnik zostanie uszkodzony, przecięty lub pęknięty, należy postępować zgodnie z poniższymi instrukcjami:
1. Ścisnąć cewnik między palcami.
Rysunek 3. Butelka próżniowa
2. Otworzyć zestaw do drenażu i wyjąć niebieski zacisk suwaka awaryjnego. Nasunąć na cewnik i docisnąć zacisk. W przypadku braku zacisku suwakowego należy zgiąć cewnik i zakleić go
taśmą w tej pozycji.
3. Skontaktować się z lekarzem.
Odsączanie płynu z jamy opłucnej
Odsączanie płynu z klatki piersiowej należy wykonywać codziennie lub zgodnie z
zaleceniami lekarza. Aby
odsączyć płyn, należy podłączyć cewnik do butelki próżniowej (patrz Rysunek 3). Próżnia wciąga płyn z klatki piersiowej do butelki.
Jeśli pacjent odczuwa ból podczas odsączania cewnika, należy przyjąć lek
przeciwbólowy zgodnie z zaleceniami lekarza na 30 minut przed odsączaniem cewnika.
Ilość odsączonego płynu
Lekarz poinformuje pacjenta ile płynu należy oczekiwać i jak powinien on wyglądać. Należy zapisywać, kiedy i ile płynu
odsączono. Pomoże to lekarzowi w opracowaniu odpowiedniego harmonogramu.
Niektóre osoby mogą odsączyć nawet 500 mililitrów (mL) (16,9 uncji) płynu dziennie. Bez zalecenia lekarza nie należy odsączać więcej niż 1000 mL płynu. W przypadku odsączania mniej niż 200 mL płynu przez trzy kolejne dni należy ograniczyć częstotliwość odsączania do jednego razu co dwa dni. W przypadku odsączania mniej niż 100 mL płynu co drugi dzień należy ograniczyć
częstotliwość odsączania do jednego razu co 3 dni. W przypadku odsączania mniej niż 50 mL w 3 sesjach w ciągu 9 dni, należy skontaktować się z lekarzem. Lekarz może zalecić usunięcie cewnika, jeśli z czasem płyn przestanie się zbierać w jamie opłucnej.
Drenaż cewnika
Przed drenażem cewnika należy przygotować czystą, wolną
powierzchnię do rozłożenia przyborów. Dobrym miejscem może być otwarty blat lub stół w łazience. Należy pamiętać o przyjęciu leków przeciwbólowych na 30 minut przed drenażem, jeśli to konieczne.
1. Przygotować przybory:
1 zestaw do drenażu, który obejmuje:
Butelka próżniowa (500 mL lub 1000 mL)
Pakiet zabiegowy PleurX, który obejmuje:
Gaziki 4”x4” (do zmiany opatrunku)
Piankowa podkładka pod cewnik (do zmiany opatrunku)
Zapasowa nasadka zaworu Rękawiczki
Jeśli po odsączeniu płynu z cewnika opatrunek nie będzie zmieniany, należy użyć zestawu zawierającego tylko
butelkę próżniową i zapasową nasadkę zaworu.
5 gaziki nasączone alkoholem Koszyk na odpady
2. Umyć ręce wodą z mydłem lub użyć środka do dezynfekcji rąk na bazie alkoholu.
3. Otworzyć zewnętrzne opakowanie zestawu do drenażu.
4. Otworzyć Pakiet zabiegowy PleurX. Usunąć opakowanie z zapasową nasadką zaworu. Nie dotykać innych elementów w opakowaniu.
5. Otworzyć opakowanie z zapasową nasadką zaworu, ale nie dotykać niczego wewnątrz opakowania i nie usuwać nasadki.
Położyć je obok Pakietu zabiegowego PleurX.
6. Otworzyć opakowanie z butelką próżniową i położyć butelkę na stole.
7. Sprawdzić, czy końcówka rurki do drenażu na butelce próżniowej ma plastikową osłonę (patrz Rysunek 4). Jeśli osłona odpadła, należy rozpocząć z nowym zestawem do drenażu.
Rysunek 4.
Plastikowy osłona
8. Usunąć i wyrzucić papier utrzymujący rurkę do drenażu do butelki próżniowej w zwoju.
9. Otworzyć opakowania dwóch gazików nasączonych alkoholem, ale nie wyciągać ich z opakowania. Położyć je na stole.
10. Przesunąć zacisk obrotowy na linii drenażu co całkowitego zamknięcia (patrz Rysunek 5).
Rysunek 5. Zamykanie zacisku do zamknięcia
11. Usunąć zaczep podtrzymujący butelkę, chwytając za płaską część i pociągając na zewnątrz.
Rysunek 6. Usunięcie zaczepu podtrzymującego
12. Dokładnie umyć ręce ciepłą wodą z mydłem lub użyć środka do dezynfekcji rąk na bazie alkoholu.
13. Przekręcić nasadkę, aby zdjąć ją z zaworu cewnika do drenażu PleurX. Trzymając cewnik, wyrzucić nasadkę (patrz Rysunek 7).
Rysunek 7. Usuwanie nasadki
14. Nadal trzymać cewnik w jednej ręce. Drugą ręką wziąć 1 gazik nasączony alkoholem i dokładnie wyczyścić zawór cewnika.
Należy uważać, aby nic nie dotykało końcówki cewnika po jej oczyszczeniu. Wyrzucić gazik nasączony alkoholem.
15. Wziąć przewód drenujący z butelki próżniowej i zdjąć plastikową nasadkę z końcówki. Można to zrobić dwoma
palcami ręki trzymającej cewnik, ale prościej będzie poprosić o pomoc inną osobę. Nie wolno dopuścić do dotknięcia zaworu cewnika i końcówki przewodu drenującego.
16. Wprowadzić końcówkę przewodu drenującego do
oczyszczonego zaworu cewnika. Całkowicie wcisnąć końcówkę przewodu drenującego do zaworu na końcu cewnika. Gdy
końcówka i zawór zostaną zablokowane, można usłyszeć i poczuć kliknięcie (patrz Rysunek 8). Do cewnika nie wolno wkładać niczego poza przewodem drenującym.
Rysunek 9. Przebicie uszczelki
Rysunek 10. Zwolnienie zacisku Rysunek 8. Zamknięcie końcówki i zaworu
17. Wytworzyć podciśnienie w butelce.
Aby to zrobić, można przytrzymać butelkę jedną ręką, a drugą nacisnąć na biały tłok w kształcie litery T, aby przebić uszczelkę (patrz Rysunek 9). Można również postawić
butelkę na stole i nacisnąć na biały tłok w kształcie litery T, aby przebić uszczelkę (patrz Rysunek 9).
Następnie zwolnić zacisk na przewodzie drenującym (patrz Rysunek 10). Widoczny będzie przepływ płynu do butelki do drenażu.
Można regulować poziom przepływu, przekręcając zacisk do pozycji częściowo zamkniętej. W przypadku pojawienia się bólu należy zwolnić lub zatrzymać przepływ płynu. Po kilku minutach odpoczynku można ponownie stopniowo
przywracać przepływ płynu. Jeśli ból nie ustępuje, po
zakończeniu zabiegu należy skontaktować się z lekarzem lub pielęgniarką.
18. Przepływ do butelki będzie wolniejszy, gdy płyn prawie całkowicie zostanie odsączony z klatki piersiowej. Po
zatrzymaniu przepływu płynu lub napełnieniu butelki należy przekręcić zacisk na przewodzie drenującym, aby zamknąć przewód.
19. W przypadku korzystania butelki o pojemności 500 mL i
zalecenia odsączania więcej niż 500 mL płynu, po napełnieniu butelki należy poprosić opiekuna o otwarcie kolejnego zestawu do drenażu. Należy poprosić opiekuna o:
Wyjęcie butelki próżniowej z opakowania.
Zamknięcie zacisku na przewodzie drenującym.
Oderwanie górnej części opakowania gazika nasączonego alkoholem.
20. Od tego momentu pacjent może samodzielnie kontynuować czynności.
Przytrzymać cewnik PleurX 1 ręką. Drugą ręką wyciągnąć końcówkę przewodu drenującego napełnionej butelki z
zaworu zdecydowanym, płynnym ruchem. Odłożyć przewód drenujący, ale 1 ręką nadal trzymać cewnik PleurX.
Za pomocą gazika nasączonego alkoholem dokładnie
wyczyścić zawór cewnika. Nadal trzymając cewnik, wyrzucić gazik nasączony alkoholem.
Kontynuować drenaż do nowej butelki, zaczynając od kroku 21.
21. Po zakończeniu drenażu przytrzymać cewnik PleurX jedną ręką. Upewnić się, że zacisk na butelce do drenażu jest
zamknięty. Drugą ręką wyciągnąć końcówkę przewodu
drenującego z zaworu zdecydowanym, płynnym ruchem (patrz Rysunek 11). Odłożyć przewód drenujący, ale nadal trzymać cewnik jedną ręką.
Rysunek 11. Rozłączanie przewodu drenującego
22. Za pomocą gazika nasączonego alkoholem dokładnie wyczyścić zawór cewnika.
23. Wziąć zapasową nasadkę zaworu, ale nie dotykać jej wnętrza.
Umieścić nową nasadkę na zaworze cewnika i przekręcić w prawo, aż do zablokowania się nasadki (patrz Rysunek 12). W
przypadku dotknięcia wewnętrznej strony nasadki zaworu, należy otworzyć inne opakowanie i użyć nowej nasadki.
Rysunek 12. Zamknięcie zaworu
24. Za pomocą gazika nasączonego alkoholem dokładnie wyczyścić zawór cewnika.
25. Upewnić się, że zacisk na butelce próżniowej do drenażu jest dobrze zamknięty. Usunąć górną część butelki, naciskając w górę na miękki plastikowy element. W razie potrzeby można powiększyć otwór w folii, przekręcając tłok w butelce
próżniowej do drenażu, aby ułatwić opróżnianie.
26. Wylać odsączony płyn do toalety. Umieścić butelkę do drenażu i rurkę w plastikowym worku. Zabezpieczyć otwór za pomocą zakręcenia lub zamknięcia. Wyrzucić go razem z domowymi odpadami.
Postępowanie w przypadku problemów z opróżnianiem cewnika
Może być kilka powodów, dla których płyn z klatki piersiowej nie spływa do butelki próżniowej.
Butelka mogła utracić właściwość odsysania.
Sprawdzić tłok w kształcie litery T w górnej części butelki próżniowej, aby upewnić się, że jest on wciśnięty.
Może istnieć problem z cewnikiem, butelką próżniową lub przewodem drenującym.
Należy upewnić się, że na cewniku nie ma żadnych zagięć.
Sprawdzić, czy zacisk na przewodzie drenującym jest otwarty.
Sprawdzić, czy przewód drenujący i zawór cewnika są dobrze połączone.
Sprawdzić, czy cewnik jest drożny. Jeśli nie jest, należy ugniatać go między palcami. Pozwoli to udrożnić przepływ.
Jeśli te czynności nie przyniosą rezultatu lub jeśli butelka utraciła właściwości próżniowe, należy powtórzyć procedurę drenażu przy użyciu nowego zestawu do drenażu i butelki.
Jeśli płyn nadal nie jest odprowadzany, być może w klatce
piersiowej nie ma już wystarczającej ilości płynu. Możliwe, że z czasem ilość płynu zwiększy się. W takim przypadku odsączanie nie będzie konieczne tak często, jak przy pierwszym założeniu cewnika. Jeśli płyn nie jest odsączany, należy skontaktować się z lekarzem.
Rysunek 13. Czyszczenie cewnika
Zmiana opatrunku
Opatrunek należy zmieniać raz w tygodniu lub gdy stanie się mokry, zabrudzony lub odklei się od skóry. Opatrunek należy zmieniać zaraz po odsączeniu płynu z jamy opłucnej. W ten sposób wystarczy otworzyć tylko 1 zestaw do drenażu.
1. Przygotować niezbędne elementy
Piankowa podkładka pod
cewnik z zestawu do drenażu Bandaż samoprzylepny z
zestawu do drenażu
Gaziki 4”x4” z zestawu do drenażu
Mydło i niewielka miska z wodą
Dodatkowy gazik lub czysta ściereczka
Koszyk na odpady
2. Umyć ręce ciepłą wodą z mydłem lub użyć środka do dezynfekcji rąk na bazie alkoholu.
3. Przytrzymać cewnik w miejscu, aby zapobiec jego naprężeniu lub pociągnięciu. Usunąć opatrunek z cewnika i wyrzucić go.
Rysunek 14. Umieszczenie piankowej podkładki pod cewnikiem
Rysunek 15. Odrywanie papierowego elementu
4. Ponownie umyć ręce.
5. Do oczyszczenia skóry wokół cewnika należy użyć gazika zwilżonego wodą z mydłem (patrz Rysunek 13).
6. Przemyć i osuszyć skórę świeżym gazikiem i wodą.
7. Umieścić piankową podkładkę pod cewnikiem (patrz Rysunek 14).
8. Usunąć i wyrzucić środkowy element ochronny ze spodu
opatrunku samoprzylepnego (patrz Rysunek 15). Nie rozciągać.
9. Odkleić zadrukowany podkład od opatrunku samoprzylepnego, odsłaniając powierzchnię klejącą.
10. Umieścić nowy podkład z gazy na cewniku i piankowej podkładce.
11. Wyśrodkować opatrunek na gaziku.
12. Docisnąć opatrunek, pozwalając, aby koniec cewnika wyszedł
spod opatrunku (patrz Rysunek 16). Nie należy rozciągać opatrunku podczas zakładania.
Rysunek 16. Nakleić opatrunek.
13. Powoli zdejmować obramowanie, wygładzając jednocześnie samoprzylepne krawędzie opatrunku. Wygładzić i docisnąć opatrunek, aby upewnić się, że jest dobrze przyklejony. Jeśli część cewnika, która nie jest zakryta jest zbyt długa, należy przytwierdzić ją do ciała za pomocą papierowej taśmy klejącej 14. Umyć ręce ciepłą wodą z mydłem lub użyć środka do
dezynfekcji rąk na bazie alkoholu.
Kąpiel pod prysznicem z cewnikiem
Można brać prysznic z cewnikiem, ale należy pamiętać, aby nie zamoczyć opatrunku. Jeśli opatrunek się zamoczy, należy go zmienić. Mokre opatrunki są częstą przyczyną problemów skórnych.
Ręczny prysznic ułatwi skierowanie strumienia wody z dala od opatrunku. Należy również przykryć opatrunek plastikową, wodoodporną osłoną.
Przed kąpielą należy zakleić opatrunek folią lub woreczkiem
odpowiedniej wielkości, aby pozostał suchy. Można również użyć opatrunku AquaGuard , który jest jednorazową, wodoodporną ochroną opatrunku. W czasie kąpieli należy upewnić się, że cewnik jest osłonięty, aby zapobiec jego zamoczeniu.
Nakładanie osłony AquaGuard
1. Na krawędziach AquaGuard znajduje się taśma, którą można usunąć. Podwinąć róg z każdej strony taśmy (patrz Rysunek 17).
Rysunek 17. Przygotowanie wodoodpornej osłony
2. Ustawić AquaGuard strzałkami skierowanymi w stronę głowy.
Odkleić górny pasek i umieścić górną krawędź AquaGuard nad opatrunkiem. Wygładzić AquaGuard.
3. Następnie chwycić złożony róg i odkleić jedną stronę w dół,
®
wygładzając ją.
4. W ten sam sposób postępować z dolną częścią i drugą stroną.
Nie dopuszczać, aby taśma na AquaGuard dotykała opatrunku.
Jeśli tak się stanie, może to spowodować oderwanie opatrunku podczas zdejmowania AquaGuard po kąpieli.
W następujących przypadkach należy skontaktować się z lekarzem:
Gorączka co najmniej 38°C (100,4°F)
Odsączany płyn zmienia kolor lub konsystencję
Odsączany płyn jest mętny lub wydziela nieprzyjemny zapach Ilość płynu odsączanego z klatki piersiowej zmienia się
Ból podczas odsączania cewnika lub ból, który utrzymuje się po jego opróżnieniu
Pojawia się zaczerwienienie, obrzęk, wysięk lub ból w miejscu wprowadzenia cewnika lub w okolicy cewnika
Cewnik został uszkodzony, złamany lub przecięty Cewnik wysuwa się
Widoczny jest wyciek z zaworu lub cewnika Pacjent ma obawy związane z cewnikiem
Kontakt z oddziałem radiologii
interwencyjnej
Jeśli cewnik do drenażu PleurX został umieszczony przez
radiologa interwencyjnego, w przypadku pytań lub uwag należy skontaktować się z lekarzem oddziału radiologii interwencyjnej.
Kontakt z personelem jest możliwy od poniedziałku do piątku w godzinach od 9:00 do 17:00 . Po godzinie 17:00, w weekendy i święta, należy dzwonić pod numer 212-639-2000 i poprosić lekarza dyżurnego z oddziału radiologii interwencyjnej.
Kontakt z oddziałem pulmonologii interwencyjnej
Jeśli cewnik do drenażu PleurX został umieszczony przez pulmonologa interwencyjnego, w przypadku pytań lub uwag należy zadzwonić pod numer oddziału pulmonologii
interwencyjnej 212-639-LUNG (212-639-5864). Kontakt z
personelem jest możliwy od poniedziałku do piątku w godzinach od 9:00 do 17:00 . Po godzinie 17:00, w weekendy i święta, należy dzwonić pod numer 212-639-2000 i poprosić lekarza dyżurnego z oddziału pulmonologii.
Informacje o zamówieniu
Po powrocie do domu, pielęgniarka przekaże pacjentowi zapasy wystarczające na 2 tygodnie. W większości przypadków
pielęgniarka środowiskowa może później zamówić potrzebne środki.
W celu zamówienia produktów należy skontaktować się z
Edgepark Medical pod numerem 888-394-5375 i poprosić o rozmowę ze specjalistą ds. PleurX. Można również odwiedzić stronę www.edgepark.com
AquaGuard można kupić w sklepach MSK General Stores.
For more resources, visit www.mskcc.org/pe to search our virtual library.
About Your PleurX™ Drainage Catheter - Last updated on April 1, 2021 All rights owned and reserved by Memorial Sloan Kettering Cancer Center
