Glistnica w materiale sekcyjnym w Hamhynie (Korea)

GLISTNICA W MATERIALE SEKCYJNYM W HAMHYNIE (KOREA)

Rozpowszechnienie glistnicy na

świecie

nie jest równomierne. Naj-

częściej występuje

w kraj ach o klimacie

ciepłym

lub umiarkowanym, a

jednocześnie

wilgotnym. W krajach o powietrzu mniej nawilgotnionym, o

dużym nasłonecznieniu

lub

mających

klimat zimny, glistnica jest zja:.

wiskiem rzadszym.

Zależy

to od „optimum bytowego" glist, koniecznego do rozwoju p oza ustrojem

człowieka.

Mianowicie

zapłodnione

jaja rozwi-

jają się

najlepiej w temperaturze od + 24 ° do + 30 °C,

giną zaś

w tem- peraturze

powyżej

+50°C. Jednak do rozwoju jaj glisty nie wystarcza tylko optymalna temperatura, lecz potrzebne jest jeszcze znaczne nawil- got nienie powietrza, dostateczny

dostęp

tlenu i brak

bezpośredniego

dzb- lania promieni

słonecznych,

które wraz z

suszą

i brakiem tlenu

hamują

lub

uniemożliwiają

rozwój jaj (54).

Duży

odsetek

zakażeń

glistami w nie- których krajach

można więc wytłumaczyć sprzyjającymi

warunkami kli- matycznymi .

Nie

są

to jedyne przyczyny

sprzyja,jąoo

szerzeniu

się

glistnicy.

Istnieją

jeszcze inne czynniki, które w epidemiologii glistnicy

odgrywają

niepo-

ślednią rolę.

Do nich

należą

ogólne warunki higieniczne, warunki miesz- kaniowe, sposób

odżywiania

(przewaga poka, rmów

roślinnych),

zawód itd .

W Korei wiele czynników przyczynia

się

do

występowania

znacznego odsetka

zakażeń glistnicą. Wymienię

tu tylko niektóre , jak np. odpowiedni klimat, szczególnie w okresie pory deszczowej,

ciężkie

warunki mieszka- niowe,

poważne

zniszczenie podczas wojny sieci kanalizacyjnej i wodo-

ciągowej, nawożenie

pól fekaliami ludzkimi i

spożywanie dużych ilości

jarzyn i

ziemiopłodów

bez gotowania , przewaga rolnictwa itd.

Sądzę, że

klimat i

spożywanie dużych ilości

nie gotowanych jarzyn i

ziemiopłodów są wśród·

nich

najważniejsze.

Jako

przykład

niech

służą

badania L i - C z a n - D z i u i Li - J u n - S e n (30), którzy

znaleźli

jaja glist na owocach w 4 do 290/o, na rzodkiewkach w 290/o, w

kapuście

w 16,60/o pobranych prób. Inni autorzy (21) badali

popłuczyny

z

rąk

i spod paznokci. Stwierdzili oni,

że

8 do 160/o próbek zawiera jaja glist.

Lączy się

to ze znacznym

zakażeniem

gleby.

,.Wiadomości Parazytologl~zne", t. V, nr 6, 1959.

Z. TORZECKI

Na

świecie

liczba ludzi

zakażonych glistnicą

jest bardw znaczna,

się-­

gając

wg statystyk

około

44 mln. osób. Wydaje

się, że

faktyczna liczba

zakażonych

jest jeszcze

większa.

Dla,

przykładu przytoczę

na tabl. I dane cyfrowe

dotyczące zakażenia

glistami w Korei w latach 1954-56.

Autor

Re Hi Don Kan Sun Ca Han Do Sun (43) Li Gi Bin Czen Du Hen Han Jan Mo (29) Draczew

Raz popowa Dojczinow Ru Tal Won (10) Teocharew Pan Czin Ku (51)

Miszczenko A. A. (35) Badania własne

TABELA I

-rL~~zba zbadanych

I

1632

1019

833

2555

około 100

2361 277

Skąd pochodzi

materiał

miasto

wieś

wieś

wieś i miasto

materiał sekcyjny Osoby powyżej 2 r.

życia wieś i miasto

wieś i miasto

materiał sekcyjny

powyżej 2 r. życia wieś i miasto

O/o

zakażonych

87,3 93,9

96,6

78,0

71,6

83,0

69,3

Materiał

sekcyjny, !który przedstawiam, pochodzi z prosektorium Szpi- tala Klinicznego Akademii Medycznej w Hamhynie. Od sierpnia

1955

r.

do

końca

lipca

1956

r. wykonano

337

seikcji.

Z

tej liczby

277

osób

było

w wieku

powyżej 2

lat.

Wśród

nich w

192

,przypadkach stwierdzono glistni-

cę,

co stanowi

69,30/o.

Na podstawie wyników

powyższego

zestawienia

i własnych można

przy-

jąć, że

co najmniej

700/o ludności

Korei jest

zakażonych glistnicą. Ludność

Korei

(łącznie

z

Koreą Południową)

wynosi

około 30

milionów

(44).

Wyni- ka z tego,

że

w samej tylko Korei

około 21

mln ludzi cierpi na

glistnicę.

W

świetle

tych liczb

należy się odnieść

z

dużym zastrzeżeniem

do przy- taczanych statystyk,

zwłaszcza, że

i w Polsce w klimacie nie tak sprzyja-

jącym

szerzeniu

się

glistnicy, jak w Korei, liczba osób

zakaŻO!l1ych glis.tnicą

jest znaczna (8,

l'l).

Przechodzę

obecnie do omówienia

materiału własnego.

Wiek osób za-

każonych

glistami ilustruje , tabela II.

Liczby odsetkowe w poszczególnych grupach wieku

podaję

tylko celem

łatwiejszego

porównywania liczb.

Glistnica u dzieci

poniżej

2 roku

życia

jest zjawiskiem rzadkim

i

dla- tego, podobnie jak i w innych statystykach, nie

została

tutaj

uwzględniona.

Znane

są

jednak w

piśmiennictwie

:przypa<lk;i glisitm:icy nawet u 6-tygod- niowego dziecka (40).

TABELA Il

-· -· --

I

^Liczba

zakażo-1

^0/0

zakażon;;-,

Wiek Liczba sekcjo-

nowanych nych glistnicą glistnicą

- --·--··•·----

2- 5 25 14

I

^56,0

6-10 31 26

I

^83,8

11-15 14 13 92,8

16-20 24 21 87,5

21-25 17 8 44,4

26-30 28 14 50,0

31-35 23 18 78,2

36-40 30 19 63,3

41-45 29 17 58,6

46-50 18 12 66,7

51-55 8 8 100,0

56-60 19 16 84,2

powyżej 60 Jl 6 55,5

- - - ---

- -

Razem 277 192 69,3

·-··-··· -.. ----· --·----

Co

się

tyczy

intensywności zakażenia,

to

napotykaliśmy

podczas sekcji od 1 do

kilkudziesięciu

glist, rzadziej

więcej.

Na oddziale chirurgicznym

tegoż

szpitala w jedn~ z operowanych przypadków stwierdzono 1597 glist (31). Tak wielkiej liczby glist nie

stwierdziliśmy

poza tym nigdy.

Glisty z

reguły przebywały

w jelicie cienkim, rzadziej w innych od- cinkach przewodu poka,rmowego .

Zmiany anatomopatologiczne w przypadkach

niepowikłanej

glistnicy nie

były

zbyt wielkie ani

wyraźne.

Jedynie w przypadkach z

większą liczbą

glist, w

obrębie

ich skupisk,

można było zauważyć

przekrwienie jelit, oraz nierzadko

powiększenie węzłów chłonnych

krezki. Mikrosko- powo w zbadanych

węzłach wida.ć było

rozrost utkania z zachowaniem ,

prawidłowej

budowy. Czasami klinicznie

można

mylnie

rozpoznać gruźli­

cze

tło

zmian (25). Zmiany makroskopowe i mikroskopowe w innych na-

rządach niepowikłanej

glistnicy nie

można uważać

za swoiste. Podobne

spostrzeżenia

poczyniono

już

poprzednio (51).

Pęcherzykowej

od.iny jelit ' nie

widziałem

ani razu (21).

Co się

tyczy

powikłań

w przebiegu glistnicy, to

były

próby podziele- nia ich na określone grupy (20), zależne bądź to: od 1) przedostawania

się dorosłych

glist lub larw do innych

narządów, bądź też

2) od zatrucia

jadami, lub 3)

podrażnienia

jadami splotów trzewnych i

następowej

nie-

556 Z. TORZECKI

drożności,

albo 4) od

bezpośredniego działania

na

scianę

jelit.

Sądzę, że podział

taki nie jest zbyt

słuszny, gdyż

w

każdym powikłanym

przypadku mamy do czynienia z objawami, które

można ·zaliczyć

do

każdej

grupy .

Omawiając

glistnicowe

powikłania

na

podstąwie własnego ma.teriału

nie

będę się trzymał

wspomnianego

podziału,

a raczej

będę

to

czynił

wg

częstości występowania.

Do jednego z

częstszych i

najbardziej znanych

powikłań należy

nie-

drożność

j.elit; opisywane ono

było

za, równo w

piśmiennictwie

starszym, jak

i

nowszym (2, 12, 36, 39, 40, 53). W klinioe chirurgicznej

tegoż

szpi- tala w latach 1954-55 obserwowano 45 przypadków

ni,edrożności

jelit, z czego w 15 przypadkach glis ty

były etiologiczną przyczyną

(31). Podob-

ną częstość

glistnicowej

niedrożności

jelit

podają również

inni autorzy (32).

Wg danych O - P i 1 - K u n i

współpracowników

(37) ch<;>rzy z tego rodzaju

powikłaniem stanowią

1,20/o wszystkich chorych w klinice chi- rurgicznej. Objawy

niedrożności

jelit

pojawiają się

czas.em dopiero po

przyjęciu

przez chorego santoniny. Zwraca to

uwagę

lekarza na koniecz-

ność

obs,eirwacji chorego podczas leczenia przeciwczerwiowego (31).

Opisywano

również

typowy

skręt

jelit

zależny

od

zakażenia

glistni-

•Cą (7).

W naszym materia,le sekcyjnym nie

widzieliśmy

ani razu glistnicowej

niedr-ożności

jelit przed

operacją. Wśród materiału

sekcyjnego

było

10 przypadków

niedrożności

jelit, z tego w 4

współistniała

glistnica j elit.

Na teij podstawie nie

można

jednak

powiedzieć, że przyczyną niedrożności były

glisty.

Chciałbym się

tu

zająć

innym

powikłaniem łączącym się

z zabiegami chirurgicznymi na przewodzie pokarmowym i

glistnicą.

Mianowicie miej- sce operowane stanowi stosunkowo

łatwą

do pokonania

przeszkodę

dla glist i w tych

właśnie

przypadkach

stwierdzaliśmy

glisty w jamie otrzew- nej z ropnym zapaleniem. Mówi~ tu o przypadkach, w których z

całą

pew-

_nością można wyłączyć

wydostanie

się

glist z jelit przed lub w czasi,e, ope- racji. Na zagadnienie to

zwracają uwagę również

inni autorzy (4, 21).

Przypadki te

^zmuszają

do przedoperacyjnego leczenia glistnicy. Na- turalnie,

że

to d o tyczy tylko tych chorych, u których operacja

może być odłożona

na kilka, dni. ·

Dość długo toczył się

spór, czy glisty

mogą przenikać

do otrzewnej przez nie

uszkodzoną ścianę

jelit. Zwolennicy tego

poglądu przytaczają

widziane przez siebie przypadki, w których nie wykryto otworu w

ścianie

jelit, przeciwnicy

zaś

obserwowane w podobnych przypadkach owrzo-

dzenia durowe,

gruźlicze

i inne, które

przebiły się

do ot rzewnej i w ten

sposób

otworzyły drogę

dla glist. Wreszcie tr zecia grupa autorów

uważa, że

glisty

mogą przebić ścianę

jelita,

jeż,eili

jest ono patologicznie zmienio-

ne (12, 18, 47, 53 , 54).

Sądzę, że wyjście

glist do jamy otrzewnej bez

wi-

docznego otwo-ru w

ścianie

jelit jest

niemożliwe,

a w opisanych przypad- kach otwór

istniał,

lecz go prneoczono. Nie jest to dziwne z powodu du-

żych trudności

w przeprowadzeniu

dokładnej

sekcji. We wszystkich na- szych przypadkach, w których

istniały

glisty w jamie otrzewnej, miejsce ich

wyjścia udało się odnaleźć.

Może się również zda,rzyć, ż.e

miejsce przebicia ulega zagojeniu, a wy- tworzony otorbiony

ropień

przebija

się

przez

powłoki

brzuszne na ze-

wnątrz

(22, 41).

Innymi nie mniej ciekawymi

i

brzemiennymi w skutki

są powikłania zależne

od

wędrówek

glist.

Spostrzeżenia

kliniczne i obrazy sekcyjne

świadczą że

w peiwnych wa- runkach glisty dojrzale

płciowo wykazują

tendencje do

wędrówek,

przy czym

wciskają się

w

wąskie

szczeliny przewodów

żółciowych,

przewodu trzustkowego, do

przełyku, trąbki słuchowej

i wyrostka robaczkowego.

O

w n at a n j a n

uważa,, że

glisty

mają

w ogóle

tendencję

do wnika- nia w

wąskie

przewody, a szczególnie w wypadku zmiany

środowiska

jeli- towego. Tendencje glist do wnikania w

wąskie

przewody ilustruje przy- padek C 1 as o n a. Mianowicie psychicznie chory

połykał

paciorki, glisty

wnikały

w ich otwory i wraz z kalem wydailane

były

na

zewnątrz.

W

związku

ze

zmianą środowiska

jelitowego spostrzega

się wędrówki

glist po zatruciach alkoholem metylowym, po

spożyciu

marchwi, czosnku, cebuli, w przebiegu chmób z

wysoką ciepłotą ciała,

po zabiegach chirur- gicznych oraz po

użyciu

niektórych leków.

W sekcyjnej ocenie

wędrówek

glist

należy być

bardzo

ostrożnym, gdyż

agonia i

śmierć

chorego

są

same

dostateczną przyczyną. Należy dodać, że

glisty

giną

w

zwłokach

dopiero po

24

godzinach od

śmierci

chorego.

Jeśli

glisty

zawędrowały

do pewnych

narządów

za

życia

chorego, wówczas w tych

narządach muszą być

mniejsze lub

większe

zmiany ana- tomopatologiczne,

za,leżne

od

obecności pasożytów.

W naszym ma,teriale

spostrzegaliśmy wędrówki

glist do

różnych

na-

rządów.

W wyrostku rnbaczkowym

stwi,,:>rdziliśmy glistę

w jednym przypadku, przy czym

była

to jedyna glista wykryta podczas tej sekcji.

Glistnicowe zapalenie wyrostka robaczkowego, podobnie jak i glistni- cowa

niedrożność

jelit, jest w materiale sekcyjnym

sprawą rzadką, gdyż większość

tych przypadków ze

względu

na burzliwy przebieg

i wyraiźne

objawy jest operowana. Wg

spostrzeżeń

O - Pi 1- Ku n a i

współpra­

cowników, na 486 chorych z zapaleniem wyrostka robaczlmwego u 15 etio-

logiczną przyczyną były

glisty. W

świetle

wyrostków robaczkowych

tkwiło

od 1 do 7 glist. W

piśmiennictwie

polskim

były ,równi,eż

opisane glis.tni- cowe zapalenia wyrostka 11obaczkowego (4, 12).

Glistnica dróg

żółciowych

jest po klinicznie wykrywalnych

powikła-

558 ^{Z. TORZECKl}

niach wyrostkowych i jelitowych,

najczęstszą

w materiale sekcyjnym . W naszym materiale

stwierdziliśmy ją

w 13 p~ypadkach. Stanowi to

około

70/o wszystkich przypadków, w których wykryto

glistnicę.

Glisty

najczęściej usadawiają się

w przewodzie

żółdowym

wspólnym.

Liczba glist

wahała się

od 1 do dwudziestu kilku. Brodawka Vatera w 2 przypadkach

była

rozszerzona do 2,5 i 3 cm. Mimo tak

dużej

liczby glist w przewodzie

żółciowym

wspólnym -

żółtaczka

jest rzadka. My widzie-

liśmy ją

tylko jeden raz .

Glisty w

części

przypadków nie

ograniczają

swej inwazji tylko do przewodu

żółciowego

wspólnego, lecz

wędrują

dalej do przewodów

żół­

ciowych

wewnątrzwątrobowych

oraz · znacznie rzadziej do

pęcherzyka żółciowego

.

. Glistnica, przewodów

żólcio,wych wewnątrzwątrobowych

jest jednym z najniebezpieczniejszych

powikłań.

Glisty bowiem

przenoszą

na swym ciele ogromne

ilości

drobnoustrojów i

prowadzą

w ostatecznym wyniku do ropni

wątroby.

W przebiegu glistnicy zmiany chorobowe w

wątrobie

na samym

początku

inwazji

ograniczają się

do znacznego rozszerzenia przewodów

żółciowych

o~az ich

nieżytu.

W dalszych okresach sprawa zapalna, dotyczy

całej ściany

przewodów i zmienia swój charakter na rop- ny. Wreszcie zapalenie ropne z samych przewodów przechodzi na

miąższ wątroby, doprowadzając

do powstania ropni. W innych przypadkach lub miejscach tej samej

wątroby widać

znacznego stopnia zwyrodnienie

tłusz­

czowe i

martwicę

komórek

wątrobowych

w otoczeniu przewodów. Zastój

żółci

jest z

reguły

niewielki lub nie stwierdza

się

go. Sprawa chorobowa

może się

w tym okresie

wygoić

przez zbliznowacenie tkanki

łącznej wokół

przewodów i wówczas

tworzą się

mniej lub bardziej widoczne deformacje

wątroby.

W innych przypadkach sprawa zapalna szerzy

się

na

całą wątrobę

d3.-

jąc

w

końcowym

wyniku obraz tak zwanej glistnicowej

marskości wą­

troby. Tego rodza,ju

zejście

jest

wyjątkowo

rzadkie.

O wiele

częściej

sprawa zapalna i martwica obejmuje tylko ograni-

czoną część wątroby, pojawiają się początkowo

mikroskopijne ropnie,

później wyraźnie już

widoczne makroskopowo. Nierzadko

następuje połą­

czenie ropnia lub konglomeratu ropni z przewodem

żółciowym

i wówczas w ropniu

można stwierdzić obecność

glist.

Wśród

naszych przypadków

stwierdziliśmy

5 razy

współistnienie

ma- kroskopowych ropni z

glistnicą wewnątrzwątrobową.

Z tego w 3 przypad- kach glisty

tkwiły wewnątrz

ropni. W zebranych z

piśmiennictwa

przez O w n a t a n

j

a n a 65 przypadkach glistnicy dróg

żółciowych

w 23

były

ropnie

wątroby.

Niektórzy autorzy

twierdzą

(14),

że

glisty

są drugą

co do

częstości przyczyną

ropni

wątroby

po czerwonce.

Glistnica

wątroby

nie

kończy się

na wytworzeniu ropnia. Nierzadko

dochodzi do

następowej

posocznicy (53). Czasem

równi,eż

dochodzi do wy- tworzenia

się

ropnia podprzeponowego (46), który z kolei

może się przebić

do

opłucnej

(52). Bywa i tak,

że

przebicie ropnia

następuje

do wolnej jamy otrzewnej (48). W naszym materiale sekcyjnym

mieliśmy

jeden taki przy-

padek.

Rzadkim, ale zawsze

śmiertelnym powikłaniem

jest przebicie

się

rop- nia

wątroby

wraz z glistami do

żył wątrobowych

i zator glistnicowy serca lub

tętnicy płucnej.

W naszym materiale s,ekcyjnym

mieliśmy

rów-

nież

taki przypadek. Przypadki tego rodzaju

należą

do

wyjątkowych rzadkości.

Dotychczas zaledwie kilka takich przypadków

ogłoszono

w

piś­

miennictwie

światowym

(1, 3, 16, 38, 45).

Inny nieco przypadek

opisał

Luks eh (cyt. za Tobias z kie m).

Nastąpił

zator glistami

tętnicy płucnej,

ale po ranie

postrzałowej żołądka

i

żyły próżnej

dolnej.

Zagadnieniem

wiążącym się

z

glistnicą wątroby

jest kamica

żółciowa.

Na podstawie zbadanego przeze mnie

materiału

sekcyjnego

mogę podać, że

czynnikiem kamicotwórczym w znacznej

części

przypadków

były

glisty.

Świadczy

o tym znalezienie glisty jako

jądra

kamieni

żółciowych, często współistnienie

kamicy i glistnicy dróg

żółciowych,

oraz

częstsze

umiejsco- wienie kamieni w drogach

żółciowych wewnątrzwątrobowych niż

w in- nych odcinkach tego

układu.

Warto

zaznaczyć, że

w

piśmiennictwie

pol- skim

są

prace

omawiające

to zagadnienie (42, 50). Z

glistnicą

dróg

żółcio­

wych

często łączy się

glistnica trzustki. O w n at a n j a n podaje,

że

na 65 przypadków glistnicy dróg

żółciowych

w 3 przypadkach stwierdzono

glistnicę

trzustki.

W naszym materiale sekcyjnym

glistnicę

trzustki

stwierdziliśmy

3 ra- zy. Trzustka w tych przypadkach j,est

obrzmiała,

a mikroskopowo

można stwierdzić

drobne ogniska martwicy typu Balzera, lub tylko nacieki za- palne. Prawdopodobnie w naszych przypadkach

mieliśmy

do czynienia z

dość łagodnie przebiegającą glistnicą

trzustki. Znane

są

z

piśmiennictwa

przypadki o

cięższym

przebiegu, z wytworzeniem ropnia i jego przebiciem

się

wraz z glistami do

żyły

krezlmwej (52).

Ostatnim

powikłaniem

w naszym materiale sekcyjnym jest przedo- stanie

się

glist do

śródpiersia

tylnego. Ze

względu

na

rzadkość

tego

po-

wikłania przedstawię

ten przypadek w

dużym

skrócie.

Dziewczynka 7 letnia (nr prot. sekc. 154/56) zmarła z powodu grużliczego zapale- nia opon mózgowo-rdzeniowych i mózgu. Sekcyjnie zostało potwierdzone rozpozna- nie kliniczne, a oprócz tego stwierdziliśmy grużlicę prosowatą płuc, gruźlicę sero-

watą opłucnych, otrzewnej, nerek, węzłów chłonnych krezki i przyoskrzelowych,

migdałków podniebiennych, śledziony i wątroby. W dolnej części przełyku stwier-

dziliśmy pęknięte owrzodzenie mające charakter gruźliczy. W śródpiersiu ty1nym znaleziono 2 dojrzałe glisty wmurowane w obrzękniętą i przekrwioną tkankę łączną.

Oprócz tego stwierdziliśmy glistnicę jelit.

560 Z. TORZECKI

Niewątpliwie

przypadek ten

należy

do typu rzadszych

powikłań

glist- nicowych.

Co

się

tyczy innych

powikłań,

jak np. za,pal,enia opon mózgowych (27), plamicy krwotocznej (53), zmian alergicznych skóry (17),

obecności

larw w mózgu (20) lub morfologicznych zmian

tłumaczących

zaburzenia psy- chiczne (33), to w naszym materiale ich nie

napotkaliśmy. Należy

tu

dodać, że

czasami

może

nawet

nastąpić _śmierć

chorego najprawdopodobniej na skutek zatrucia jadami glist lub

wstrząsu

o charakterze alergicznym, a sekcyjnie jedynymi zmianami

świadczącymi

o chorobie

są

glisty w prze- wodzie pokarmowym (28).

Na

zakończenie

chcia1em jeszcze

poruszyć sprawę

tzw. nacieków Loeff- lera, w

płucach.

Wiele jest na ten temat

spostrzeżeń

i

doniesień

klinicz- nych (De 1 off L.), a w naszym materiale sekcyjnym, mimo

częstych badań

makroskopowych tkanki

płucnej,

nie

stwierdziliśmy

ich nigdy.

Wydaje

się, że

nackki Loefflera nie

są

tak

często

w ykrywalne w

bieżą­

cych badaniach.

Świadczy

o tym fakt,

że

na 10 OOO

bada,ń

rentgenowskich

ludności

Korei tylko u 5 osób wykryto tego rodzaju naciek. Natomia;,t

wśród

50 polskich lekarzy

przebywających

w Korei, badanych systema- tycznie w

ciągu

8

miesięcy,

stwierdzono 7 takich przypadków (55).

Cgólem w naszym materiale sekcyjnym

mieliśmy

20 przypadków

róż­

nego rodzaju

powikłanej

glistnicy. Jest to ponad 10°/ o wszystkich pr zy- padków z

glistnką. Należy

tu

zaznaczyć, że

zagadnienie glistnicy i jej

powikłań

nie jest dostatecznie opracowane, dotyczy to

zwłaszcza

strony anatomopatologicznej. Tema,t ten jest

ważny

nie tylko ze

względu

na

duży

odsetek

zakażonych

ludzi, lecz

także

na

różnorodny

i niejasny obraz kli- niczny

wymagający

systematycznych

i

bardzo

dokładnych badań

anato- mopatologicznych.

Wnioski

Glistnica

wśród ludności Koreański,e,j

RLD jest zjawiskiem bardzo

częstym. Powikłania wśród zakażonych zdarzają się

w ponad 100/o przy- padków. Do

najczęstszych powikłań należą: niedrożność

jelit, zapalenie wyrostka robaczkowego i glistnica dróg

żółciowych.

Glistnica dróg

żół­

ciowych

może prowadzić

do ropni

wątroby,

które

mogą być przyczyną

za- pa,lernia otrzewnej, ropni podprzeponowych, posocznicy i zatorów

tętnicy płucnej.

Glistnica i jej

powikłania wymagają

dokl:adnych

badań

anato- mopatologicznych.

Otrzymano 25.lV.1959 r. Ze Szpitala Akad. Med. w Hamhynie (lV ekipa pol. lek. specjalistów)

adres autora

Łódź. Narutowicza 120

LITERATURA

1. A n tal ff y A., Materiały II Konferencji Anatomopatologów w Sinidzu Korea.

2. Białowąs-Wysocka K., Ped. Pol. 30, 8: 697-698, 1955.

3. B o e t t i n g e r i W e r n e, cyt. za O w n a t a n j a n e m. 4. Buch ac z M., Pol. Gaz. Lek., 17, 35 i 711, 1938.

5. C I a s o n, cyt. za O w n a t a j a n e m.

6. Cis z kie w i cz H., Lek. Wojsk. 23, 5: 229-231, 1933.

7. Chrapek Z., Pol. Gaz. Lek., 9, 12: 236-237, 1930.

8. Cz ap ski Z., Wiad. Parazytoz., 2, 5 Supl. 81-2, 1956.

9. De 1 off L., Pol. Tyg. Lek., 8, 27: 940-944, 1953.

10. Draczew, Razpopowa, Doiczinow i Rju-Tał-Won, Materiały

II Zjazdu Naukowego Lekarzy Korei - Phenian 1955.

11. D ryg as M., Wiad. Parazytoz., 2, 5 Supl.: 89-91, 1956.

12. Er mich S., Pol. Przegl. Chirurg. 15, 4: 676-692, 1936_

13. Gasiński J., Pol. Gaz. Lek., 8, 16: 295, 1922.

14. Ge er, cyt. za Ownatanjanem.

15. Goldsztajn J., Kuczborska J., Wiad. Lek. 8, 1: 41-44, 1955.

16. Gr i s z i n a A. A., cyt. za Ownatanjahem.

17. Heliński M., Pol. Tyg. Lek. 11, 5: 215-217, 1956.

18. Horn owski J., Medycyna, 34, 25: 464-466, 1906.

19. I w a ń cz u k I., D oż a ń s ka W., Wiad. Parazytol., 2, 5: 87-8, 1956.

20. Ja n us z W., Pol. Gaz. Lek., 5, 27: 525-529, 1926.

21. - Ibidem, 5, 51: 969-970, 1926.

22. Karp iński J., Gaz. Lek., 41 :110, 1894.

23. Ka n - Su n -Ca, Re -Hi -Do n, Materiały II Zjazdu Naukowego Lekarzy Korei. Phenian 1955.

24. Kom i nek A., Ped. Pol., 26, 5: 529-534, 1951.

25. Kopeć T., Ped. Pol., 6, 4: 257-260, 1926.

26. Kraśniewska-Ryll-Nardzewska J., Ginekol. Pol., 6, 7-9: 943-948, 1927_

27. Kr ot och w i 1 - Skrzypkowa M., Ped. Pol., 31, 3: 325-330, 1956.

28. Le wińsk i W., Warsz. Czas. Lek., 6, 10: 223-226, 1929.

29. Li - G i - B i n, C z e n - D u - H e n, Ha n - Ja n - Mo, Materiały II Naukowego Zjazdu Lekarzy Korei. Phenian 1955.

30. Li - Cz a n -Dz i u, Li - J u n - S e n, Materiały II Naukowego Zjazdu Lekarzy Korei. Phenian 1955.

31. L i -H e -Jo n, o. c.

32. L i - C e -B o k, o. c.

33. Ma z ur kie w i cz K., Gaz. Lek., 2, 3, 18: 281-283, 1867.

34. Mich a ł owski E., Pol. Gaz. Lek., 8, 16: 295, 1922.

85. Mis z cze n k o A. A., Materiały II Naukowego Zjazdu Lekarzy Korei. Phe- nian 1953.

36. O nys z kie w i cz S., Pol. Gaz. Lek., 17, 36: 713-714, 1938.

37. O. - Pi 1- Ku n, Kim - Se n - Co n, Jun - Cze I - Ho, Materiały Il Zjazdu Naukowego Lekarzy Korei. Phenian 1955.

38. O w n at a n j a n, Askaridoz pieczeni i żełczych putiej, 115, Dzanżikan 1952, str. 115.

39. Pełczyński J., Gaz. Lek. 8, 3: 61-62, 1888.

Z. TORZECKI

40. Pi e't ras ze wski J., Medycyna, 3, 15: 232, 1875.

41. Pi ot ro wski J., Przegl. Lek. 35, 7: 81-2 1896.

42. Pr o gu 1 ski S., Rose nb us c h J., Pol. Gaz. Lek., 17, 16: 231-3, 1938.

43. Re - Hi - Do n, Ka n - S u n - C a, H a n - D o - S u n, . Materiały II Naukowego Zjazdu Lek. Korei. Phenian 1955.

44. Rocznik Statystyczny, Warszawa, 1955.

45. Ro z a n o w, W i n ogr ad o w a, cyt. wg O w n at a n ja n a. 46. Rud n icka W., Ped. Pol., 30, 8: 695-696, 1955.

47. Rudzki S., Kron. Lek., 9: 418, 1904.

48. Stef a n icka - W i er cho w a A., Pol. Tyg. Lek., 110, 22; 721-723, 1955.

49. Stef a ^ń ski W., Zarys Parazytologii Ogólnej, PZWL W-wa 1950.

50. $wica S., Blumenstok J., Li-He-Jon, Pol. Tyg .. Lek., 11, 5: 217-218, 1956.

51. T e o c h a r o w B., Pa n - Cz i - Ku, Materiały II Naukowego Zjaz.du Lekarzy Korei. Phenian 1955.

52. Tobias zek W., Pol. Gaz. Lek., 3, 50: 784-785, 1924.

53. Tu I czyń ska H., Ped. Pol., 24, 9: 811-814.

54. W as i I ko w a Z. G., Robaczyce człowieka i walka z nimi. PZWL, War- szawa 1954.

55. Węgrzy n owska K., Pol. Tyg. Lek., 11, 5: 214-215, 1956.

Z. TORZECKI

ASCARIASIS IN DISSECTION MATERIAL, IN HAMHYN (KOREA)

The author investigated dissection materiał from the clinic prosectorium of the Medical Academy in Hamhyn and found ascariasis in 192 cases out of 277 (ages over 2 years). Among these 192 cases he ascertained in 20 (100/o) various compli- cations. Basing on his own ^materiał the author discusses the following complications in connection with ascariasis: intestinal occlusion, appendicitis, ascariasis of the biliary tract, gall stones, Iiver abscess, peritonitis, pulmonary embolism, ascariasia of the pancreas, ascariasis of the posterior mediastinum. According to the author's opinion the anatomopathological investigations on ascarias.is carried out up till now, are insufficient.