Strona tytułowa
Spis tre´sci
JJ II
J I
Strona1z25
Powrót
Prezentacja
Zamknij
Koniec
Metody obliczeniowe - modelowanie i symulacje
Jerzy Pamin
Instytut Technologii Informatycznych w In˙zynierii L ˛adowej Wydział In˙zynierii L ˛adowej, Politechnika Krakowska
23 luty 2012
Strona główna
Strona tytułowa
Spis tre´sci
JJ II
J I
Strona2z25
Powrót
Prezentacja
Zamknij
Koniec
Zagadnienia
• Zakres i literatura przedmiotu
• Modelowanie zjawisk fizycznych
• Metoda Elementów Sko ´nczonych
• Symulacje w in˙zynierii l ˛adowej i fizyce matematycznej
Podzi ˛ekowania:
Współpracownicy z Instytutu L-5 WIL PK C.A. Felippa (Univ. of Colorado at Boulder)
www.colorado.edu/engineering/cas/courses.d/IFEM.d R.D. Cook, Finite Element Method for Stress Analysis, Wiley 1995 TNO DIANA www.tnodiana.com
ADINA R&D, Inc. www.adina.com ANSYS, Inc. www.ansys.com
Strona główna
Strona tytułowa
Spis tre´sci
JJ II
J I
Strona3z25
Powrót
Prezentacja
Zamknij
Koniec
Zakres i literatura przedmiotu
• Wykłady (podstawy teoretyczne, przykłady)
• Laboratoria (MATLAB, RMWIN, CALFEM, ROBOT)
• 4 projekty
• 2 kolokwia zadaniowe
Liczne podr ˛eczniki w j ˛ezyku angielskim
Strona główna
Strona tytułowa
Spis tre´sci
JJ II
J I
Strona4z25
Powrót
Prezentacja
Zamknij
Koniec
Metody obliczeniowe
PROGRAM
DANE WYNIKI
WE WY
KOMPUTER
EKSPERYMENT TEORIA
SYMULACJA
• "Metoda komputerowa to proces analizy zagadnienia z wyko- rzystaniem metod oblicze ´n przybli˙zonych, zaimplementowa- nych jako programy komputerowe."
• "Dzieki algorytmizacji współczesnych metod aproksymacyj- nych i du˙zym mo˙zliwo´sciom obliczeniowym komputerów mo˙zliwe jest poszukiwanie rozwi ˛azania optymalnego drog ˛a symulacji komputerowych."
Strona główna
Strona tytułowa
Spis tre´sci
JJ II
J I
Strona5z25
Powrót
Prezentacja
Zamknij
Koniec
Zastosowania poza in˙zynieri ˛ a l ˛ adow ˛ a
• In˙zynieria mechaniczna i lotnicza
• Biomechanika i nauki medyczne
• Elektronika i nanotech- nologia
Symulacje komputerowe
• zast ˛epuj ˛a/wspomagaj ˛a badania eksperymentalne (na modelach materialnych)
• zast ˛epuj ˛a/wspomagaj ˛a metody analityczne (ale nie zast ˛epuj ˛a modelowania)
Strona główna
Strona tytułowa
Spis tre´sci
JJ II
J I
Strona6z25
Powrót
Prezentacja
Zamknij
Koniec
Grupy programów wspomagajacych in˙zyniera:
• CAD - projektowanie
• CAM - sterowanie procesami technologicznymi
• pakiety graficzne
• pakiety do oblicze ´n wytrzymało´sciowych
• pakiety matematyczne
• wyspecjalizowane programy (np. do kosztorysowania)
• pakiety do zarz ˛adzania firm ˛a
• pakiety biurowe
• internet
• systemy operacyjne, j ˛ezyki programowania
• AI - systemy ekspertowe (bazy wiedzy, automatyczne wnio- skowanie)
Strona główna
Strona tytułowa
Spis tre´sci
JJ II
J I
Strona7z25
Powrót
Prezentacja
Zamknij
Koniec
Schemat realizacji metody obliczeniowej
Strona główna
Strona tytułowa
Spis tre´sci
JJ II
J I
Strona8z25
Powrót
Prezentacja
Zamknij
Koniec
Proces modelowania
Konstrukcja rzeczywista
Model matematyczny i warunki brzegowe Równanie rózniczkowe
Model fizyczny
Model numeryczny
Cel: otrzymanie prostego modelu matematycznego, ujmuj ˛acego najistotniejsze wła´sciwo´sci konstrukcji i jej zachowanie pod dzia- łaniem obci ˛a˙ze ´n, i dostosowanego do narz ˛edzi obliczeniowych.
Strona główna
Strona tytułowa
Spis tre´sci
JJ II
J I
Strona9z25
Powrót
Prezentacja
Zamknij
Koniec
Proces modelowania
Zbiór zało˙ze ´n: model konstrukcji, materiału, obci ˛a˙zenia Model fizyczny: reprezentacja istotnych cech
Model matematyczny: zbior równa ´n (algebraicznych, ró˙zniczko- wych, całkowych) + warunki graniczne (ograniczaj ˛ace)
Strona główna
Strona tytułowa
Spis tre´sci
JJ II
J I
Strona10z25
Powrót
Prezentacja
Zamknij
Koniec
Analiza i synteza konstrukcji
Analiza układu Synteza (projektowanie)
Strona główna
Strona tytułowa
Spis tre´sci
JJ II
J I
Strona11z25
Powrót
Prezentacja
Zamknij
Koniec
Modele fizyczne
Obni˙zenie wymiarowo´sci:
• ustroje pr ˛etowe (geometrycznie jednowymiarowe)
• ustroje powierzchniowe (dwuwymiarowe)
• ustroje bryłowe (trójwymiarowe)
Strona główna
Strona tytułowa
Spis tre´sci
JJ II
J I
Strona12z25
Powrót
Prezentacja
Zamknij
Koniec
Modele fizyczne i matematyczne
Zmiany w czasie:
• zagadnienia stacjonarne - niezale˙zne od czasu (statyka)
• zagadnienia niestacjonarne - zale˙zne od czasu (dynamika)
Uproszczenia na podstawie hipotez:
• kinematycznych (geometrycznych), np. dominuj ˛ace wymiary, rodzaj przekroju
• statycznych/dynamicznych - np. obci ˛a˙zenia wolno- lub szyb- kozmienne, obci ˛a˙zenia działaj ˛ace w jednej płaszczy´znie
Modele matematyczne s ˛a:
• liniowe (małe deformacje i prawo Hooke’a)
→
obowi ˛azujezasada superpozycji
• nieliniowe
Strona główna
Strona tytułowa
Spis tre´sci
JJ II
J I
Strona13z25
Powrót
Prezentacja
Zamknij
Koniec
Model obliczeniowy
Rozwi ˛azanie analityczne dla modelu ci ˛agłego lub rozwi ˛azanie numeryczne dla układu dyskretnego
Dyskretyzacja problemu
Metoda Ró˙znic Sko ´nczonych - MRS (FDM)
Metoda Elementów Sko ´nczonych - MES (FEM)
Metoda Elementów Brzegowych - MEB (BEM)
Strona główna
Strona tytułowa
Spis tre´sci
JJ II
J I
Strona14z25
Powrót
Prezentacja
Zamknij
Koniec
Dlaczego warto pozna´c MES
• Dla wielu praktycznych problemów in˙zynierskich nie udaje si ˛e znale´z´c rozwi ˛azania analitycznego (skomplikowana dzie- dzina zadania, obci ˛a˙zenie, nieliniowo´sci)
• Dzi ˛eki metodzie numerycznej mo˙zna łatwo i tanio zrozumie´c zachowanie układu i zbada´c wpływ ró˙znych parametrów na rozwi ˛azanie przybli˙zone
• W modelowaniu mo˙zna uwzgl ˛edni´c wi ˛ecej wa˙znych cech ni˙z gdyby rozwi ˛azanie miało by´c analityczne
• Bez zrozumienia fizyki i podstaw teoretycznych MES mo˙zna uzyska´c wyniki, ale nie da si ˛e oceni´c ich warto´sci
• Znajomo´s´c MES jest niezb ˛edna dla nowoczesnego in˙zynie- ra, bo jest to dominuj ˛aca technologia obliczeniowa
Strona główna
Strona tytułowa
Spis tre´sci
JJ II
J I
Strona15z25
Powrót
Prezentacja
Zamknij
Koniec
Idea MES
Zadanie: znajd´z obwód L koła o ´srednicy d = 2r. Rozwi ˛azanie dokładne: L = πd.
Rozwi ˛azanie dyskretne: wpisz wielok ˛at o n bokach, okre´sl dłu- go´s´c boku Lij, oblicz obwód wielok ˛ata L = nL˜ ij, zwi ˛ekszaj n dla uzyskania dokładniejszej aproksymacji obwodu koła a˙z L ≈ L˜ Je´sli d = 1, n = 4
→
L ≈ 2.8284˜ , n = 32→
L ≈ 3.1365˜ .Strona główna
Strona tytułowa
Spis tre´sci
JJ II
J I
Strona16z25
Powrót
Prezentacja
Zamknij
Koniec
Idea MES
Dyskretna aproksymacja:
boki
→
elementy sko ´nczone (finite elements) wierzchołki→
w ˛ezły (nodes)podział na elementy (disassembly, decomposition)
analiza typowego (prostego) elementu (obliczenie Lij) poł ˛aczenie n elementów (assembly)
obliczenie długo´sci obwodu L˜ (solution)
Idea MES pochodzi od egipskich matematyków (1800 p.n.e.) i Archimedesa (250 p.n.e.), cho´c rozwój metody nast ˛apił wraz z rozwojem komputerów (od lat 60-tych)
Strona główna
Strona tytułowa
Spis tre´sci
JJ II
J I
Strona17z25
Powrót
Prezentacja
Zamknij
Koniec
Fizyczna interpretacja MES
Uproszczona droga od konstrukcji do dyskretnego modelu MES Zachowanie elementu charakteryzuj ˛a stopnie swobody w ˛ezłów Zachowanie układu okre´slaj ˛a elementy i ich interakcje
Strona główna
Strona tytułowa
Spis tre´sci
JJ II
J I
Strona18z25
Powrót
Prezentacja
Zamknij
Koniec
Model numeryczny
Układ równa ´n liniowych
Ku = f K - macierz sztywno´sci
u - wektor stopni swobody f - wektor obci ˛ a˙ze ´n
Podobnie dla ró˙znych problemów stacjonarnych fizyki
Strona główna
Strona tytułowa
Spis tre´sci
JJ II
J I
Strona19z25
Powrót
Prezentacja
Zamknij
Koniec
Post ˛epowanie w modelowaniu MES
Spróbuj przewidzie´c wyniki analizy
Wygeneruj model MES (siatk˛e, obci ˛a˙zenia, warunki brzegowe) Rozwi ˛a˙z i oce ´n poprawno´s´c wyników
Popraw model
Strona główna
Strona tytułowa
Spis tre´sci
JJ II
J I
Strona20z25
Powrót
Prezentacja
Zamknij
Koniec
Błedy w modelowaniu MES
• Bł ˛ad modelowania
• Bład dyskretyzacji
• Bł ˛ad rozwi ˛azania
Strona główna
Strona tytułowa
Spis tre´sci
JJ II
J I
Strona21z25
Powrót
Prezentacja
Zamknij
Koniec
Rozumienie działania konstrukcji
rozci ˛aganie
´sciskanie
Strona główna
Strona tytułowa
Spis tre´sci
JJ II
J I
Strona22z25
Powrót
Prezentacja
Zamknij
Koniec
Symulacja napr ˛e˙ze ´n w tarczy z otworem
programem FEAP
Strona główna
Strona tytułowa
Spis tre´sci
JJ II
J I
Strona23z25
Powrót
Prezentacja
Zamknij
Koniec
Symulacja napr ˛e˙ze ´n w tarczy z otworem
Strona główna
Strona tytułowa
Spis tre´sci
JJ II
J I
Strona24z25
Powrót
Prezentacja
Zamknij
Koniec
Nieliniowa analiza tarczy ˙zelbetowej
programem ATENA (M. Kwasek)
Strona główna
Strona tytułowa
Spis tre´sci
JJ II
J I
Strona25z25
Powrót
Prezentacja
Zamknij
Koniec
Symulacje w in˙zynierii l ˛ adowej i fizyce
TNO DIANA http://www.tnodiana.com
Czteroprz ˛esłowa płyta pod obci ˛a˙zeniem ruchomym Budynek pod obci ˛a˙zeniem sejsmicznym
Ewolucja ci´snienia porowego pod drog ˛a
Ewolucja odkształce ´n plastycznych pod palem Przepływ powietrza dookoła komina
ADINA R&D, Inc. http://www.adina.com Symulacje pakietem ADINA 1 2 3 4
ANSYS, Inc. http://www.ansys.com Symulacje pakietem ANSYS 1 2 3 4