Teresa Lancholc
"Piotr Rojzjusz w opiniach
współczesnych i potomnych",
Tomasz Fijałkowski, Łódź 1972 :
[recenzja]
Biuletyn Polonistyczny 16/47, 174
( I I ^ FIJAŁKOWSKI Tomasz: P i o t r R o j z j u s z w o p i n i a c h w s p ó ł c z e s n y c h i p o t o m n y c h . Łódź 1 9 7 2 , s . 1 0 , n l h . 2 . Ł ó d z k i e . T o w a rz y s tw o N aukow e. S p r a w o z d a n i a z C z y n n o ś c i i P o s i e d z e ń N aukow ych. R. 2 6 , z . 5 , z ł 2 , -A r t y k u ł u k a z u j e p o s t a ć P e d r a R u i z a de Moroz ( P i o t r a R o j - z j u s z a \ H i s z p a n a p r z y b y ł e g o n a s t a ł e do P o l s k i n a p r z e ł o m i e l a t 1 5 4 1 / 1 5 4 2 , t o w a r z y s z a zabaw m . i n . K o c h a n o w s k i e g o , p r a w n i k a i p o e t y ( z m a r ł w 1571 r . ^ . J e g o " D e c i s i o n e s L i t h u a n i c a s " , p r o p a g u j ą c e praw o r z y m s k i e , w y w o ła ły a t a k O r z e c h o w s k i e g o , p r a w d o p o d o b n i e j e d n a k n i e w yw arły wpływu n a ś w ia d o m o ść p r a w n ą s p o ł e c z e ń s t w a . W i e r s z e c e n i o n e p r z e z w s p ó ł c z e s n y c h o r a z z a a n g a ż o w a n i e R o j z j u s z a w s p ra w y p o l i t y c z n e i r e l i g i j n e sprzy j a ł y t w o r z e n i u s i ę l e g e n d y o d o k t o r z e H i s z p a n i e . N a t o m i a s t od XVII w. ż y c i e i d z i e ł a R o j z j u s z a u l e g ł y p r a w i e z u p e ł n e m u z a p o m n i e n i u , mimo j e g o o z y n n e g o u d z i a ł u w ż y c i u k u l t u r a l n y m s z e s n a s t o w i e c z n e j P o l s k i . 3 P / 4 7 / 5 3 T . L . ( I I ' KUCH0’.7ICZ Z b i g n i e w : W i z e r u n k i n i e p o s p o l i t y c h n i e w i a s t s t a r o p o l s k i c h X V I-X V III w i e k u . Łódź 1972 Wyd. Ł ó d z k i e , s . 4 6 2 , n l b . 2 , i l u s t r . , z ł 4 2 , -Z a ł o ż e n i e m a u t o r a b y ł o u k a z a n i e , w o p a r c i u o do k u m en ty h i s t o r y c z n e , k i l k u n a s t u - w y b r a n y c h - n i e p o s p o l i t y c h , j e g o z d a n i e m , k o b i e t s t a r o p o l s k i c h , p r z y p o m n i e n i e i c h s y l w e t e k , a p r z e d e w s z y s t k i m r o l i , j a k ą o d e g r a ł y w k s z t a ł t o w a n i u s i ę w i e l u p r o c e s ó w o b y c z a j o w y c h w P o l s c e XVI-.XVIII w i e k u . Według w y r a ż o n e j we w s t ę p i e o p i n i i a u t o r a , p o m i j a n i e p r z e z h i s t o r y ków p o s t a o i ż o n , c ó r e k o zy k o c h a n e k w y b i t n y c h mężów s t a n u , i w p ły w u , n i e r a z d e c y d u j ą c e g o , j a k i one w y w i e r a ł y n a ż y c i e i p o s t ę p o w a n i e " s w o i c h " m ę ż c z y z n , d e f o r m u j e , z u b a ż a i z n i e k s z t a ł c a o b r a z n a s z e j k u l t u r y i o b r a z ż y c i a o o d z i e n n e g o w daw n e j P o l s c e . Wśród 18 k o b i e t , k t ó r y o h c h a r a k t e r , ż y c i e i d z i a ł a l n o ś ć p r z y p o m i n a k s i ą ż k a K u c h o w i c z a , z n a l a z ł y s i ę m . i n . B a r b a r a R a d z i w i ł ł ó w n a , k r ó l o w a L u d w ik a M a r i a , Anna D o r o t a Chrzar- n o w s k a , E l ż b i e t a D r u ż b a c k a , H e l e n a R a d z i w i ł ł o w a , I z a b e l a Czar t o r y s k a . BP/47/54 A.P.
