Ludzkie dziecirodzą się zanim ich mózgi w pełni dojrzeją
Wzmożone prenatalne tempo wzrostu mózgu utrzymuje się u ludzi jeszcze przez rok po urodzeniu, a energiazwiązana z jego powiększaniem się sięga w tym czasie do 60% ogółu energii zużywanej przez organizm.Można powiedzieć, że długość ciąży mózgu to u człowieka nie 9, a 21 miesięcy.
Bezradność noworodka
Więzi z dorosłymi, umiejętność ich tworzenia stanowi emocjonalny punkt odniesienia.
Wciągu kilku kolejnych lat mózg dziecka osiąga swoją maksymalną złożoność.
W tym czasie liczba neuronów w mózgu dziecka osiąga maksimum (dziecko – geniusz). Jednak między 5 a 18 rokiem życia w niektórych częściach kory mózgowej zanika do 85% neuronów i połączeń pomiędzy nimi. Czy wczesne bogactwo było zbyteczne?
Więzi z dorosłymi z okresu niemowlęctwa.
Trochę o mózgu…
Zdolność do rozumienia mowy innych związana jest z aktywnością ośrodków korowych, zlokalizowanych u większości z nas w lewej półkuli mózgu (SZELĄG, 2005).
Używać języka potrafi najczęściej lewa półkula, prawa natomiast jest niema, chociaż może komunikować się za pomocą gestów, a także śpiewu.
Przetwarzanie informacji przez dorosłych i nastolatków przebiega z różną prędkością.
Wypowiadamy 100-150 słów/min.
Rozumiemy 500 słów/min.
Co z nicią porozumienia?
By nie znużyć - resetujemy…
Czy mówić wolniej? Mówienie i rozumienie mowy związane jest z dwoma ośrodkami występującymi w płacie czołowym (z ośrodkiem Broki kolor czerwony) oraz skroniowym (ośrodek Wernickiego – kolor zielony).
emocje?
Układ limbiczny
Układ struktur korowych i podkorowych mózgu
biorący udział w regulacji zachowań emocjonalnych oraz niektórych stanów emocjonalnych,
takich jak:
miłość, strach, zadowolenie, euforia, uniesienie, urazy psychiczne.
Bierze także udział w procesach zapamiętywania i motywacji.
Układ limbiczny - wiele struktur mózgowych, które są ze sobą połączone.
To sprawia, że trudno dokładnie określić, jakie struktury go tworzą i konkretną pracę każdej z nich. Jednak badania sugerują, że struktury tworzące układ limbiczny i jego funkcje są następujące:
Hipokamp Pamięć i odnoszenie się do doświadczeń
Podwzgórze Regulacja wielu układów w ciele Pragnienia i popędy (AUN – autonomiczny układ nerw)
Ciało migdałowate Pamięć emocjonalna
“Szczęście jest stanem mentalnym aktywowanym przez układ limbiczny”.
-Antonio Damasio-
Z tego powodu układ limbiczny jest znany jako mózg emocjonalny.
Gadzi Co to są za funkcje?
Funkcje wykonawcze znajdują się w korze przedczołowej
„Wyższy” układ wykonawczy w korze przedczołowej rządzi i hamuje impulsy
z „niższego”
układu limbicznego Mózg gadzi: agresja, dominacja, zachowania terytorialne
Mózg ssaczy: emocje podczas instynktownych zachowań: rodzicielstwo czy reprodukcja Mózg nowossaczy, kora przedczołowa: m.in.
posługiwanie się językiem, myślenie logiczne, abstrakcyjne oraz planowanie.
Mózg trójjedyny – Paul MacLean
Ssaczy
Gadzi Kora
• dobrowolność działania (zgodnie z osobistą chęcią),
• unikanie rywalizacji i uznanie pozytywnych przeżyć jako wartości,
• realizacja w obrębie własnego czasu i własnej, określonej przestrzeni,
• pobudzanie wszystkich poziomów komunikacji,
• wykorzystanie wszystkich środków wyrazu,
• czynność bezinteresowna – nie łączy się z osiąganiem wymiernych korzyści materialnych.
Kiedy powstała? Zalążki – 70. lata XX wieku
1. Kształcąca 2.
Wychowawc za
3. Terapeutycz na
4.
Projekcyjna
Każda z nich dotyczy emocji
Poczucie bezpieczeństwa i zaufanie
Poczucie własnej wartości
Wiara w swoje kompetencje
Miejsce na sukcesy i porażki
Własna inicjatywa i samodzielność
Potrafimy zapanować tylko nad tym, co potrafimy nazwać.
Co mogę zrobić, gdy jestem zły/zła?
Używanie ikon, obrazków
Dziecko reguluje się zewnętrznie, inspiruje się tym, co widzi.
Dlaczego?
Mały uczeń wiedzę o emocjach dostaje od dorosłych (obserwuje zachowania).
Komunikacja
• Widzę, że jesteś smutny, zdenerwowany, głodny…
• Co można zrobić, gdy jesteśmy smutni…?
Np.
- miny do lustra - odgrywanie scenek:
różne sytuacje.
Jakie scenki? Przykłady…
Co robimy, gdy…?
Film:
https://pieknoumyslu.com /emocje-9-filmow- dzieciom/
Karty pracy:
- nazwij emocję (dopasować nazwę do obrazka) - rozpoznaj emocję
- dobieranie w pary - detektyw (ile minek) - Kostki:
https://www.youtube.com/watch?v=k2xH0mUEc_0
Rodzinny album
Podczas oglądania zdjęć rodzinnych z różnych okresów życia/ innych –opiekunowie z dzieckiem skupiają się na rozpoznawaniu emocji osób na zdjęciach. Analizują mowę ciała, omawiają przeżycia związane z utrwaloną chwilą.
Ekspresja
Twórcze działanie może pomóc rozładować lub zrozumieć wiele emocji (taniec lub malowanie wyzwala też wydzielanie się serotoniny i endorfin – hormonów łagodzących stres. Taniec: https://www.youtube.com/watch?v=P4PTBvdqGpk
Malowanie emocji
Dziecko wybiera dowolną technikę i rodzaj papieru i tworzy obrazek przedstawiający wybraną przez siebie emocję.
Mapa emocji
Na odrysowanej sylwetce swojego ciała dziecko zaznacza w umowny sposób miejsca odczuwania np. radości, złości, smutku, strachu.. i wyjaśnia fizyczne objawy tych emocji.
- Oglądanie siebie
- Oglądanie swojej emocji – poznawanie reakcji ciała - W parach: naśladowanie emocji jednego ucznia przez drugiego
Czary-mary
Dziecko rysuje na kartce sytuację, osobę, której się boi (np. ducha). Dorosły jest czarodziejem, który zmienia rysunek w taki sposób, by zmniejszyć strach dziecka, np.
rysuje klatkę dla ducha.
Mowa ciała
Dziecko losuje kartkę ze słowem oznaczającym daną emocję. Bez użycia mowy pokazuje tę emocję, a grupa próbuje odgadnąć, jaka emocja jest przedstawiana.
Pojedynek
W parach dzieci mierzą swoje siły, np. poprzez przepychanie się plecami, naciskanie na dłonie, trzymanie w uścisku. Opowiadają jak się czuły, gdy wygrały i gdy były pokonane.
Konieczna jest zmiana ról.
- Nie podepcz mnie – zabawa w ochodzenie kogoś najpierw z zamkniętymi, a następnie z otwartymi oczami
- Poprowadź mnie : tor przeszkód: za rękę – bez słów, za rękę z instrukcjami, tylko instrukcje.
- Ile rąk mnie dotyka? Ile worków mam na plecach? Woreczki gimnastyczne kładziemy dziecku na plecach – delikatnie – dziecko zgaduje – pojedynczo zdejmujemy woreczki i liczymy. [zamiast woreczków ręce]
- Most. Krążki z emocjami – zabawy różne (chodzenie w linii, skakanie z krążka na krążek, chodzenie do przodu, chodzenie do tyłu)
- Spotkajmy się (chodzenie tyłem)
- Kostka emocji (wylosuj emocję i ją pokaż; stwórz kalambury) - Dwie kostki (historyjka (rzeczownik) + przymiotnik; łączenie historyjek) - Wyścigi krążków (przekładanie i stawanie na krążkach)
- Zmień emocje (maski, talerze) Lizaki /maski uczuć
• https://mojedziecikreatywnie.pl/2015/10/zabawy-w-rozpoznawanie-emocji/
- Balony / Balon złości
Nauczyciel umawia się z dzieckiem, że powietrze, które wdmuchuje do balonu jest wybraną negatywną emocją. Dziecko zastanawia się nad sposobem pokonania tej emocji w sposób dla niego odpowiedni, np. poprzez powolne wypuszczanie powietrza, przekłucie balonu, uderzanie nim, ściskanie itp. Rzucanie balonem do celu.
-Woreczki
- Co można robić z woreczkami?
1. Proszę ułożyć dwa ćwiczenia związane z emocjami - jedno dowolne,
- drugie – ruchowe.
Można zastosować dowolny rekwizyt.
Prezentacja wykonanych zadań.
