Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej województwa wrocławskiego w 1996 r.

INFORMACJE I OPRACOWANIA STATYSTYCZNE

INFORMACJA O SYTUACJI

SPOŁECZNO-GOSPODARCZEJ WOJEWÓDZTWA

WROCŁAWSKIEGO

W 1996 R.

#

URZĄD STATYSTYCZNY we Wrocławiu

INFORMACJA O SYTUACJI

SPOŁECZNO-GOSPODARCZEJ WOJEWÓDZTWA

WROCŁAWSKIEGO

W 1996 R.

WROCŁAW MAJ 1997

SPIS TREŚCI

UWAGI OGÓLNE ...

WSTĘP ...

I. WARUNKI ŻYCIA LUDNOŚCI Ludność ...

Ceny ...

Wynagrodzenia i świadczenia społeczne Warunki pracy ...

Gospodarka komunalna i mieszkaniowa Oświata i wychowanie ...

Kultura i sztuka ...

Ochrona zdrowia i opieka socjalna ...

Turystyka ...

Bezpieczeństwo publiczne ...

Straż pożarna ...

II. RYNEK PRACY Zatrudnienie ....

Bezrobocie...

x 61 x 64

III. DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA Jednostki gospodarcze ...

Prywatyzacja ...

Banki ...

Finanse przedsiębiorstw i budżety gmin Inwestycje...

Przemysł ...

Budownictwo ...

Rolnictwo ...

Transport ...

Handel wewnętrzny ...

Handel zagraniczny...

x x x x x x x x x x x

69 73 76 79 94 100 106 108 120 123 130

TABLICE

I. WARUNKI ŻYCIA LUDNOŚCI Ludność

Ludność i ruch naturalny ludności w latach 1990-1996 ...

Ruch naturalny ludności w 1996 ...

Ludność według płci i wieku w 1996 ...

Ludność w wieku produkcyjnym i nieprodukcyjnym w 1996 ...

Ceny

Przeciętne ceny wybranych towarów w woj. wrocławskim w latach 1990 -1996 ...

Relacje przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego (netto) w woj. wrocławskim do cen detalicznych wybranych towarów konsumpcyjnych w latach 1990 -1996 ...

Ceny wybranych towarów żywnościowych i nieżywnościowych w woj. wrocławskim ...

Wskaźniki cen wybranych grup towarów konsumpcyjnych w 1996 ...

Relacja przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego netto w sektorze przedsiębiorstw w woj.wrocławskim do cen detalicznych wybranych artykułów ...

1 2 3 4

12 12 13 13

1/5/ 16

2/6/ 3/7/

4/8/

16 17 18

5/9/ 19

Spis treści 3

Tabl.

Wynagrodzenia i świadczenia społeczne

Wynagrodzenia i emerytury w latach 1990 -1996 ... 1/10/

Wynagrodzenia w 1996 r... 2/11/

Emerytury i renty w 1996 r... 3/12/

Relacje przeciętnego świadczenia emerytalno-rentownego w woj. wrocławskim do przeciętnego wynagrodzenia

w gospodarce narodowej w kraju ... 4/13/

Zasiłki z tutułu ubezpieczenia społecznego w 1996 r... 5/14/

Warunki pracy

Struktura zagrożeń czynnikami szkodliwymi związanymi ze środowiskiem pracy w latach 1990 - 1996 ... 1/15/

Wypadki przy pracy i poszkodowani w latach 1990 -1996 ... 2/16/

Poszkodowani w wypadkach przy pracy w 1996 r... 3/17/

Pracownicy zatrudnieni w warunkach zagrożenia wg grup nasilenia zagrożeń ... 4/18/

Pracownicy zatrudnieni w warunkach zagrożenia czynnikami szkodliwymi dla zdrowia w środowisku pracy w 1996 r... 5/19/

Świadczenia z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych oraz koszty z tym związane w 1996 r... 6/20/

Korzystający ze świadczeń z tytułu pracy w warunkach szkodliwych dla zdrowia i uciążliwych w 1996 r... 7/21/

Gospodarka komunalna i mieszkaniowa

Podstawowe urządzenia komunalne w latach 1990 -1996 ... 1/22/

Wodociągi, kanalizacja, gazownictwo i komunikacja miejska ... 2/23/

Odbiorcy oraz zużycie energii elektrycznej, gazu, wody w gospodarstwach domowych i w indywidualnych

gospodarstwach rolnych ... 3/24/

Gospodarka mieszkaniowa w latach 1990 -1996 ... 4/25/

Efekty budownictwa mieszkaniowego w gospodarce narodowej ... 5/26/

Przekazane obiekty użyteczności publicznej ... 6/27/

Oświata i wychowanie

Szkolnictwo w latach 1990 -1996 ... 1/28/

Kursy w roku szkolnym 1995/96 ... 2/29/

Szkolnictwo według form organizacyjnych... 3/30/

Szkolnictwo ogólnokształcące, zawodowe i wyższe w roku szkolnym 1996/97 ... 4/31/

Szkoły zawodowe według typów w roku szkolnym 1996/97 ... 5/32/

Studenci i absolwenci szkół wyższych ... 6/33/

Absolwenci szkół średnich zawodowych, którzy przystąpili do egzaminu dojrzałości oraz absolwenci, którzy otrzymali

świadectwo dojrzałości w roku szkolnym 1995/96 ... 7/34/

Internaty, bursy i stołówki w internatch szkół ogólnokształcących i zawodowych w 1996 r... 8/35/

Specjalne ośrodki szkolno-wychowawcze oraz młodzieżowe ośrodki wychowawcze ... 9/36/

Wychowanie przedszkolne ...10/37/

Domy dziecka i pogotowia opiekuńcze ... 11/38/

Kultura i sztuka

Placówki biblioteczne, kina, muzea oraz teatry i instytucje muzyczne w latach 1990 -1996 ... 1/39/

Biblioteki publiczne ... 2/40/

Muzea ... 3/41/

Teatry i instytucje muzyczne ... 4/42/

Kina ... 5/43/

Abonenci radiowi i telewizyjni ... 6/44/

Ochrona zdrowia i opieka socjalna

Personel służby zdrowia, przychodnie, apteki i żłobki w latach 1990 -1996 ... 1/45/

Zatrudniony personel służby zdrowia... 2/46/

Zakłady stacjonarnej i ambulatoryjnej opieki zdrowotnej ... 3/47/

Pomoc doraźna ... 4/48/

Apteki i punkty apteczne ... 5/49/

Żłobki ... 6/50/

Akademicka służba zdrowia ... 7/51/

Podstawowa opieka zdrowotna akademickiej służby zdrowia ... 8/52/

Domy pomocy społecznej ... 9/53/

Realizacja świadczeń pomocy społecznej w poszczególnych kwartałach w 1996 r... 10/54/

Świadczenie pomocy społecznej zrealizowane w ramach zadań własnych w gminach w 1996 r...11/55/

Str.

22 22 23

23 23

26 26 27 28 29 30 31

34 34

34 35 35 35

39 39 39 40 41 42

42 42 43 43 43

46 46 46 47 47 47

50 50 50 51 51 51 51 51 52 52 52

4 Spis treści

Świadczenia pomocy społecznej zrealizowane w ramach zadań zleconych w 1996 ...

Turystyka

Obiekty turystyczne w latach 1990 - 1996 ...

Obiekty noclegowe turystyki ...

Bezpieczeństwo publiczne

Przestępstwa stwierdzone według rodzaju przestępstw w latach 1990 -1996 ...

Stan bezpieczeństwa publicznego w 1996 r...

Wypadki drogowe w latach 1990 -1996 ...

Wypadki drogowe według ważniejszych przyczyn ...

Straż pożarna

Pożary zarejestrowane w latach 1990 -1996 ...

Interwencje jednostek KW PSP Wrocław ...

Pożary według przyczyny powstania ...

Miejscowe zagrożenia według przyczyny powstania ...

Pożary i miejscowe zagrożenia oraz straty wg rodzaju obiektu w 1996 ...

II. RYNEK PRACY Zatrudnienie

Pracujący i przeciętne zatrudnienie w latach 1990 -1996 ...

Pracujący i zatrudnieni w gospodarce narodowej według sekcji EKD w 1996 ...

Przeciętne zatrudnienie w 1996 ...

Bezrobocie

Zarejestrowani bezrobotni w latach 1991-1996 ...

Sytuacja na rynku pracy ...

Bezrobotni nowo zarejestrowani i wykreśleni z ewidencji w 1996 ...

Bezrobotni wg miesięcy w 1996 ...

Aktywne formy pomocy bezrobotnym w 1996 ...

Bezrobotni według wieku ...

Bezrobotni według wykształcenia ...

Bezrobotni według czasu pozostawania bez pracy ...

III. DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA Jednostki gospodarcze

Jednostki zarejestrowane w systemie REGON w latach 1992-1996 ...

Spółki prawa handlowego wg rodzaju kapitału w 1996 ...

Jednostki gospodarcze zarejestrowane w systemie REGON wg sekcji i najważniejszych grup dla gospodarki narodowej w 1996...

Prywatyzacja

Przebieg procesu prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych ...

Relacje ekonomiczne w podmiotach gospodarczych nierolniczych objętych procesem prywatyzacji w 1996 r...

Banki

Zasoby i kredyty w bankach woj. wrocławskiego w latach 1992 -1996 ...

Zasoby na rachunkach zlotowych i walutowych ...

Zadłużenie z tytułu kredytów zlotowych ...

Finanse przedsiębiorstw i budżety gmin

Wyniki finansowe przedsiębiorstw i budżety gmin w latach 1990 - 1996 ...

Wyniki finansowe podmiotów gospodarczych ...

Przychody i koszty ich uzyskania w podmiotach gospodarczych w 1996 ...

Wyniki finansowe podmiotów gospodarczych w 1996 ...

Majątek obrotowy podmiotów gospodarczych w 1996 ...

Wybrane źródła finansowania majątku w podmiotach gospodarczych w 1996 ...

Majątek obrotowy i wybrane źródła jego finansowania w podmiotach gospodarczych w 1996 r...

Wskaźniki finansowe podmiotów gospodarczych ...

Inwestycje

Nakłady inwestycyjne na środki trwałe i inne nakłady ...

Tabl. Str.

2/56/ 52

1/57/ 54 2/58/ 54

1/59/ 57 2/60/ 57 3/61/ 58 4/62/ 58

1/63/ 60 2/64/ 60 3/65/ 60 4/66/ 60 5/67/ 60

1/68/ 62 2/69/ 62 3/70/ 63

1/71/ 66 2/72/ 66 3/73/ 66 4/74/ 67 5/75/ 67 6/76/ 68 7/77/ 68 8/78/ 68

1/79/ 71 2/80/ 71

3/81/ 72

1/82/ 75 2/83/ 75

1/84/ 78 2/85/ 78 3/86/ 78

1/87/ 81 2/88/ 81 3/89/ 82 4/90/ 84 5/91/ 86 6/92/ 88 7/93/ 90 8/94/ 92

1/95/ 95

Spis treści 5

Tabl.

Nakłady na nowe obiekty majątkowe oraz ulepszenie istniejących wg sekcji EKD ... 2/96/

Nakłady na nowe obiekty majątkowe oraz ulepszenie istniejących wg sektorów i form własności w 1996 r... 3/97/

Struktura nakładów inwestycyjnych na nowe obiekty majątkowe oraz ulepszenie istniejących wg rodzaju działalności i EKD 4/98/

Zakup używanych środków trwałych wg sektorów i form własności ... 5/99/

Zakup używanych środków trwałych wg sekcji EKD ... 6/100/

Przemysł

Produkcja sprzedana przemysłu w latach 1990 -1996 ... 1/101/

Produkcja ważniejszych wyrobów w latach 1990 -1996 ... 2/102/

Przychody ze sprzedaży przedsiębiorstw przemysłowych w rzeczywistym czasie pracy wg sekcji i wybranych działów .... 3/103/

Przychody, zatrudnienie i wynagrodzenia w przemyśle wg działów w 1996 r...4/104/

Zatrudnienie i wynagrodzenia w przemyśle według stanowisk i działów w 1996 r... 5/105/

Produkcja podstawowych wyrobów ... 6/106/

Budownictwo

Przychody jednostek budowlanych w latach 1993 -1996 ... 1/107/

Sprzedaż, zatrudnienie i wynagrodzenia w budownictwie w 1996 r... 2/108/

Przeciętne zatrudnienie i wynagrodzenia w budownictwie wg stanowisk w 1996 r... 3/109/

Rolnictwo

Produkcja rolnicza w latach 1990-1996 ... 1/110/

Użytkowanie gruntów wg siedziby użytkownika w 1996 r... 2/111/

Powierzchnia zasiewów wg użytkowników ... 3/112/

Plony i zbiory głównych ziemiopłodów w 1996 r...4/113/

Pogłowie zwierząt gospodarskich ... 5/114/

Zużycie nawozów sztucznych i wapniowych ... 6/115/

Skup, wartość, średnie ceny skupu ważniejszych produktów rolnych pochodzenia roślinnego w 1996 r...7/116/

Skup, wartość, średnie ceny skupu ważniejszych produktów rolnych pochodzenia zwierzęcego w 1996 r...8/117/

Wolnorynkowe ceny produktów roślinnych i zwierząt gospodarskich w 1996 r... 9/118/

T r a n s p o r t

Zarejestrowane pojazdy i abonenci telefoniczni w latach 1990 -1996 ... 1/119/

Zarejestrowane pojazdy ...2/120/

Przewozy pasażerów taborem autobusowym ...3/121/

Praca taboru samochodowego w komunikacji krajowej i międzynarodowej w 1996 r...4/122/

Przewozy ładunków i praca przewozowa w komunikacji krajowej i międzynarodowej w 1996 r... 5/123/

Komunikacja miejska w 1996 r...6/124/

Handel wewnętrzny

Sprzedaż w placówkach handlowych w 1996 r...1/125/

Zapasy towarów w jednostkach handlowych w 1996 r... 2/126/

Sprzedaż w placówkach gastronomicznych w 1996 r... 3/127/

Sklepy, pracujący według specjalizacji branżowej w 1996 r... 4/128/

Sprzedaż nawozów sztucznych i wapniowych przez jednostki handlowe w 1996 r...5/129/

Sprzedaż pasz treściwych oraz nawozów sztucznych i wapniowych przez jednostki produkcyjne i handlowe w 1996 r...6/130/

Handel zagraniczny

Obroty handlu zagranicznego wg krajów pochodzenia i przeznaczenia w 1996 r...1/131/

WOJEWÓDZTWO WROCŁAWSKIE NA TLE KRAJU W LATACH 1990 -1996 ... x WOJEWÓDZTWO WROCŁAWSKIE NA TLE KRAJU I WOJEWÓDZTW W 1996 R... x

Str.

95 96 97 98 99

102 102 102 103 104 105

107 107 107

111 112 112 113 114 114 115 117 118

121 121 121 122 122 122

125 126 126 127 128 129

132

133 134

Druk: Oddział Poligraficzny US Legnica, zam. 67 /97, nakład 90, cena 5,0 zł

WYJAŚNIENIA METODYCZNE

Dane o pracujących obejmują osoby pełnozatrudnione i niepełnozatrudnione w głównym miejscu pracy;

nie obejmują pracujących w rolnictwie indywidualnym.

Do pracujących zaliczono: osoby zatrudnione na podstawie stosunku pracy-pracownicy najemni, osoby wykonujące pracę nakładczą, agentów oraz osoby zatrudnione przez agentów, członków rolniczych spółdziel­

ni produkcyjnych, właścicieli i współwłaścicieli zakładów łącznie z pomagającymi członkami ich rodzin.

Dane o przeciętnym zatrudnieniu obejmują osoby zatrudnione na podstawie stosunku pracy w pełnym wymiarze czasu pracy oraz w niepełnym, po przeliczeniu na pełnozatrudnionych.

Dane o bezrobotnych obejmują osoby, które są zarejestrowane w rejonowych urzędach pracy.

Na wynagrodzenia składają się wynagrodzenia osobowe, wypłaty z zysku do podziału i z nadwyżki bilansowej w spółdzielniach oraz nagrody z zakładowego funduszu nagród, wynagrodzenia agencyjno-pro- wizyjne i wynagrodzenia bezosobowe.

Dane o pracujących, zatrudnieniu i wynagrodzeniach w gospodarce narodowej dotyczą jednostek prowadzących działalność gospodarczą o liczbie pracujących powyżej 5 osób (metoda przedsiębiorstw) oraz jednostek usług społecznych bez względu na liczbę pracujących.

Przeciętne wynagrodzenie miesięczne brutto i netto przypadające na 1 zatrudnionego obliczono

przyjmując: wynagrodzenia osobowe, bez wynagrodzeń osób wykonujących pracę nakładczą oraz uczniów, wypłaty z zysku do podziału i z nadwyżki bilansowej w spółdzielniach, nagrody z zakładowego funduszu nagród, honoraria wypłacane niektórym grupom pracowników, np. dziennikarzom, realizatorom filmów - za prace wynikające z umowy o pracę.

Dane o warunkach pracy dotyczą jednostek o liczbie pracujących powyżej 10 osób.

Dane o wynikach finansowych przedsiębiorstw obejmują jednostki prowadzące działalność gospodarczą (z wyjątkiem rolnictwa i leśnictwa) i jednocześnie zobowiązane do prowadzenia ksiąg rachunkowych, w których liczba pracujących przekracza 50 osób w sekcji górnictwo i kopalnictwo oraz w sekcji działalność produkcyjna a w pozostałych sekcjach 20 osób.

Przychody z całokształtu działalności obejmują: przychody ze sprzedaży produktów, przychody ze

sprzedaży towarów i materiałów, łącznie z kwotami nałożonymi z tytułu sprzedaży opakowań wielokrotnego użytku; pozostałe przychody operacyjne, tj. przychody nie związane bezpośrednio z podstawową działalno­

ścią podmiotu; przychody finansowe, które obejmują wpływy lub kwoty nałożone z tytułu dokonanych przez podmioty operacji finansowych.

Koszty uzyskania przychodów z całokształtu działalności obejmują: koszt własny sprzedanych produ­

któw, towarów i materiałów; pozostałe koszty operacyjne i koszty finansowe.

Wynik finansowy brutto (zysk lub strata) jest to wynik na działalności gospodarczej, skorygowany o saldo

zysków i strat nadzwyczjnych.

Obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego brutto obejmują: podatek dochodowy od osób prawnych

i fizycznych oraz płatności z nimi związane na podstawie odrębnych przepisów (np. dywidenda od funduszu założycielskiego).

Wynik finansowe netto (zysk iub strata) otzymuje się po pomniejszeniu wyniku finansowego brutto o

obowiązkowe obciążenia.

Majątek obrotowy obejmuje: zapasy, należności i roszczenia, papiery wartościowe przeznaczone do

obrotu, środki pieniężne oraz czynne rozliczenia międzyokresowe.

Nakłady Inwestycyjne są to nakłady finansowe lub rzeczowe, których celem jest stworzenie nowych

środków trwałych lub ulepszanie istniejących obiektów majątku trwałego, a także nakłady, tzw. pierwsze wyposażenie inwestycji. Nakłady inwestycyjne dzielą się na środki trwałe oraz pozostałe nakłady.

Nakłady na środki tiwałe są to nakłady na: budynki i budowle, maszyny, urządzenia techniczne i narzędzia, środki transportowe i inne, tj. melioracje, koszty ponoszone przy nabywaniu gruntów i używanych środków trwałych oraz od 1995 r. inwentarz żywy, zasadzenia wieloletnie, a ponadto odsetki od kredytów i pożyczek inwestycyjnych za okres realizacji inwestycji.

Pozostałe nakłady są to nakłady na tzw. pierwsze wyposażenie inwestycji oraz inne koszty związane z realizacją inwestycji. Nakłdy te nie zwiększają wartości środków trwałych.

O ile nie zaznaczono inaczej dane podano w cenach bieżących.

Wielkości wyrażone w cenach stałych podano w cenach średnich z 1992 r.

WSTĘP

W roku 1996 utrzymała się, podobnie jak w kraju, tendencja wzrostu aktywności gospodarczej przy wolniejszym

Wprawdzie liczba pracujących zwiększyła się nieznacznie, nastąpił jednak większy niż przed rokiem spadek liczby bezrobocia i stopy bezrobocia. W dwóch ostatnich latach dochody pochodzące z wynagrodzeń i świadczeń emerytalno-rentowych wzrastały nieco szybciej niż ceny. Nastąpiło więc ożywienie popytu konsumpcyjnego, związane ze wzrostem siły nabywczej wynagrodzeń i świadczeń. Równocześnie wzrastały oszczędności ludności w bankach.

W 1996 r. utrzymał się notowany od 1993 r. wzrost produkcji sprzedanej przemysłu. Poprawa koniunktury w

Udział sektora prywatnego w gospodarce rozszerza się z roku na rok a jego aktywność wpływa w coraz większym stopniu na ogólną sytuację gospodarczą.

W 1996 roku ludność województwa wrocławskiego wynosiła 1137,3 tys. osób i w porównaniu do grudnia 1995 r. nieznacznie się zmniejszyła (o 399 osób).

W końcu 1996 roku w systemie regonzarejestrowanych było 93,7 tys. jednostek, w tym 98,0% w sektorze

prywatnym. W porównaniu do stanu z grudnia 1995 r. liczba jednostek ogółem zwiększyła się o 11,0%, w tym w sektorze prywatnym o 11,3% i to przede wszystkim firm prowadzonych przez osoby fizyczne (o 11,9% - bez spółek cywilnych) oraz spółek prawa handlowego (o 12,3%), w tym spółek z udziałem kapitału zagranicznego (o 19,3%).

Do końca grudnia 1996 r. prywatyzacją w województwie wrocławskim objęto 214 przedsiębiorstw pań­

stwowych, co stanowiło 67,3% przedsiębiorstw państwowych jakie istniały w końcu czerwca 1990 r. (w kraju procesem prywatyzacji objęto 5592 przedsiębiorstwa, tj. 63,9% stanu z czewca 1990 r.). Poddano w stan likwidacji 117 przedsiębiorstw państwowych nierolniczych, w tym 62 do prywatyzacji bezpośredniej i zakoń­

czono likwidację w 62 przedsiębiorstwach a majątek oddano w leasing spółkom pracowniczym (powstało 67 spółek pracowniczych). Likwidacji ze względów ekonomicznych poddano 55 przedsiębiorstw. Drogą prywa­

tyzacji kapitałowej przekształcono 48 przedsiębiorstw państwowych w jednoosobowe spółki Skarbu Państwa a sprywatyzowano 7 spółek, w tym 1 spółkę w 1996 r. W celu prywatyzacji powszechnej, czyli wniesienia akcji do NFI, utworzono 24 jednoosobowe spółki Skarbu Państwa.

W 1996 r. nastąpiły dalsze zmiany w sieci placówek bankowych, chociaż były one znacznie mniejsze niż w dwóch poprzednich latach, Najbardziej dynamiczne zmiany w sieci placówek bankowych w województwie wystąpiły w latach 1992-1993.

Według stanu w końcu grudnia w województwie działalność depozytowo-kredytową prowadziło 26 banków kredytowych, które obsługiwały klientów poprzez sieć 52 oddziałów i 32 banki spółdzielcze.

Stan zasobów pieniężnych w bankach na koniec 1996 r. wyniósł 3,5 mld zł i zwiększył się w ciągu 1996 r.

nominalnie o 37,0% a realnie (po uwzględnieniu krajowego wskaźnika wzrostu cen) o 15,6%.

Środki zgromadzone na rachunkach walutowych będące w zdecydowanej większości (w ok. 93%) środkami ludności wyniosły na koniec grudnia 323,5 min USD i były nominalnie niższe niż przed rokiem o 12,2%. Zadłużenie ogółem w bankach wyniosło na koniec roku 3,5 mld zł i było wyższe w stosunku do stanu sprzed roku o 37,8%.

Zadłużenie z tytułu kredytów rosło szybciej niż zasoby.

8 Wstęp

Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w gospodarce narodowej (w jednostkach gospodarczych

o liczbie pracujących powyżej 5 osób oraz w jednostkach usług społecznych bez względu na liczbę pracują­

cych) wyniosło 873,41 zł i było nominalnie wyższe o 28,2%; wynagrodzenie netto ukształtowało się na poziomie 710,19 zł i wzrosło nominalnie o 28,4% a realnie o 7,1%.

Przeciętna miesięczna wysokość świadczenia emerytalno-rentowego brutto wyniosła 493,85 zł i była nominal­

nie wyższa o 21,8%, natomiast realnie - o 1,6%. Relacja przeciętnej emerytury pracowniczej, kombatanckiej i pochodnej razem w województwie w stosunku do przeciętnego krajowego wynagrodzenia w gospodarce narodowej wyniosła 58,6% i była niższa w porównaniu do 1995 r. o 1,3 pkt.

W latach 1990 - 1996 wystąpiły głębokie zmiany na rynku pracy. W pierwszej fazie odnotowano znaczny spadek liczby pracujących i gwałtowny wzrost bezrobocia. Największy spadek liczby pracujących miał miejsce w latach 1990 -1992 a od 1993 r. notuje się wzrost liczby pracujących. W końcu 1996 r. pracowało 314,4 tys.

osób (w 1995 r. -314,2 tys.) a przeciętne zatrudnienie było o 0,2% mniejsze niż w 1995 r. i wynosiło 265,7 tys.

osób. Liczba zarejestrowanych bezrobotnych - wynosząca 23,5 tys. osób w końcu 1990 r. - wzrosła w ciągu 1991 r. o 70% i w końcu grudnia wynosiła już 39,9 tys. bezrobotnych. W następnych dwóch latach dynamika była już wolniejsza a od 1994 r. notuje się stabilizację na rynku pracy. W 1996 r. liczba zarejestrowanych bezrobotnych wyniosła 46,4 tys. osób i była o 15,5% mniejsza niż przed rokiem. Nasila się jednak zjawisko bezrobocia wśród kobiet; o ile w 1994 r. kobiety stanowiły 56,1% ogółu bezrobotnych to w 1995 r.udział ich wzrósł do 60,6% a w 1996 r. do 66,1%.

Współczynnik bezrobocia w województwie w grudniu 1996 r. wyniósł 9,7% (w 1995 r. -11,4%); w kraju 16,6% (w 1995 r. -14,9%).

Wyniki finansowe przedsiębiorstw w 1996 r. były nieco gorsze niż w 1995 r.; wskaźnik poziomu kosztów

zwiększył się z 95,1% do 96,8% w 1995 r. (w kraju zwiększył się z 96,1% do 97,1%). Wskaźnik rentowności obrotu brutto wyniósł 3,9% wobec 5,0% przed rokiem (w kraju 3,4% wobec 4,2%); wskaźnik rentowności obrotu netto wyniósł 2,2% a w 1995 r. - 3,1%. Odnotowano natomiast wzrost wskaźnika płynności I stopnia z 17,8% do 18,4% (w kraju zmniejszył się z 22,7% do 22,2%). Pozytywną zmianą był wzrost udziału liczby przedsiębiorstw wykazujących zysk netto, w 1996 r. wyniósł on 69,9% (wzrost o 3,2 pkt w stosunku do 1995 r.).

Przedsiębiorstwa przemysłowe (o liczbie pracujących powyżej 5 osób) w 1996 r. osiągnęły przychody ze

sprzedaży wyrobów i usług w wysokości 7,0 mld zł i było to w cenach bieżących o 22,8% więcej niż w poprzednim roku a w cenach stałych więcej o 9,4%. Decydujący wpływ na wyniki przemysłu miały wyniki osiągnięte przez sekcję działalność produkcyjna (91,3% przychodów ogółem w przemyśle) a w szczególności działy; produkcja artykułów spożywczych i napojów, produkcja maszyn i urządzeń, produkcja chemikaliów i wyrobów chemicznych; łącznie ich produkcja stanowiła 51,2% produkcji przemysłowej województwa.

Najwyższy wzrost w porównaniu do 1995 r. zaobserwowano w działach: produkcja wyrobów z gumy i tworzyw sztucznych (o 50,1%), produkcja sprzętu i aparatury radiowej, telewizyjnej i komunikacyjnej (o 48,1%) oraz produkcja mebli i pozostała działalność produkcyjna (o 33,9%).

Sytuacja finansowa przedsiębiorstw przemysłowych (w których liczba pracujących przekracza 50 osób w sekcji górnictwo i kopalnictwo oraz w sekcji działalność produkcyjna a w sekcji zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz i wodę - 20 osób) w 1996 r. była nieco gorsza niż w 1995 r. Wzrósł wskaźnik poziomu kosztów z 95,7% w 1995 r. do 97,1% w 1996 r„ wskaźnik rentowności obrotu brutto wyniósł 4,2% wobec 4,4% w 1995 r. a wskaźnik rentowności obrotu netto poprawił się z 2,1% do 2,2%; wskaźnik płynności I stopnia utrzymał się na poziomie ubiegłego roku i wyniósł 15,8%.

Jednostki budowlane (o liczbie pracujących powyżej 5 osób) osiągnęły przychody w wysokości 1,5 mld

zł i było to (w cenach bieżących) o 36,9% więcej niż w 1995 r. W zakresie produkcji budowlano-montażowej wykonanej na terenie kraju przychody w cenach bieżących wzrosły o 38,9%.

W strukturze własnościowej jednostek budowlanych przeważa sektor prywatny (w 1996 r. stanowił - 77,2% a rok

Wstęp 9

wcześniej - 73,8%).

Sytuacja finansowa przedsiębiorstw budowlanych (o liczbie pracujących powyżej 20 osób) była w 1996 r. korzystniej­

sza niż w roku poprzednim. Wskaźnik rentowności obrotu brutto wyniósł 5,6% wobec 2,7% w 1995 r., wskaźnik poziomu kosztów zmniejszył się z 97,8% do 94,7% w 1996 r. Wskaźnik płynności I stopnia wzrósł z 20,1 % w 1995 r. do 22,3%

w 1996 r. Wzrosła liczba przedsiębiorstw wykazujących zysk netto do 76,1 % z 63,7% w 1995 r.

Na koniec 1996 r. zasoby mieszkań w województwie wyniosły 347,0 tys. (przed rokiem - 345,5 tys.).

W1996 r. oddano 1,7 tys. mieszkań, tj. o 0,8% mniej niż w 1995 r. Łącznie w latach 1990/96 oddano do użytku 22,2 tys. mieszkań i były to nadal jedne z niższych efektów w okresie powojennym.

Zwiększyła się liczba wydanych pozwoleń na budowę indywidualnych budynków mieszkalnych z 1152 do 1241 wydanych w 1996 r. Wzrosła liczba przedsiębiorstw wykazujących zysk netto do 76,1% z 63,7% w 1995 r.

Szacuje się, że nakłady inwestycyjne w 1996 r. w przedsiębiorstwach dużych były większe o 22,5% i wyniosły 1,2 mld zł, w tym na sektor prywatny przypadało 53,0% udziału w nakładach ogółem. Import stanowił 20,1% nakładów ogółem (w 1995 r. - 22,1%) i dotyczył przede wszystkim maszyn i urządzeń technicznych - 93,7% importu ogółem.

Powierzchnia ogólna gruntów użytkowanych rolniczo, wg spisu rolnego, w województwie wynosiła 620,7 tys. ha, z tego użytków rolnych było 398,1 tys. ha (64,1% powierzchni ogólnej). Powierzchnia zasiewów wynosiła 300,8 tys. ha, tj. o 2,5% mniej niż przed rokiem.

W strukturze zasiewów wystąpiły zmiany; zmniejszyła się powierzchnia zasiewów roślin przemysłowych, strączkowych na ziarno i ziemniaków, wzrosła natomiast powierzchnia zasiewów zbóż a powierzchnia upraw pastewnych pozostała niezmieniona. Plony zbóż w województwie były w 1996 r. niższe o 6,9% od uzyskanych w 1995 r.; zbiory zbóż zmniejszyły się o 1,3%. Plony ziemniaków i buraków cukrowych były wyższe odpowiednio o 13,5% i 22,8%. Skup zbóż w 1996 r. wyniósł 297,2 tys. ton (w 1995 r. - 313,9 tys. ton).

Skup żywca rzeźnego w wadze żywej był o 13,5% wyższy niż w 1996 r. i wyniósł 29,4 tys. ton. Skup ziemniaków był o 43,6% wyższy i wyniósł 22,4 tys. ton (90% pochodziło od rolników indywidualnych). Wyższy był skup buraków cukrowych, mniej skupiono rzepaku i warzyw.

W końcu roku na terenie województwa zarejestrowanych było 423,5 tys. pojazdów samochodowych, tj.

więcej niż w 1995 roku o 21,8% i był to największy przyrost samochodów jaki odnotowano od kilku lat. Z ogółu zarejestrowanych pojazdów w 1996 r. 31,2 tys. zarejestrowano po raz pierwszy (tj. 7,4% ogółu zarejestrowa­

nych pojazdów). Liczba samochodów osobowych wzrosła o 9,2%.

Taborem jednostek transportu samochodowego (o liczbie pracujących powyżej 5 osób) w 1996 r. przewie­

ziono 1,2 min ton ładunków i było to o 28,6% mniej niż w 1995 r. W 1996 r. przewieziono 25,0 min sób, tj. o 1,3% mniej niż rok wcześniej.

W1996 r. włączono do sieci 34,3 tys. nowych abonentów telefonicznych. Liczba abonentów, w porówna­

niu do 1995 r., przypadająca na 1000 ludności wzrosła ze 172 w 1995 r. do 202 w 1996 r., w tym osób prywatnych ze 142 do 169.

Sprzedaż detaliczna towarów handlowych przez jednostki gospodarcze, w których pracuje więcej niż 5

osób, w 1996 roku wyniosła ok. 6,3 mld zł, w tym w jednostkach handlowych dużych wyniosła 1,5 mld zł.

W 1996 r. dynamika sprzedaży detalicznej ogółem w porównaniu z 1995 r. wzrosła o 24,5% a w dużych przedsiębiorstwach handlowych o 44,8%.

Obroty towarowe eksporterów/importerów mających siedziby na terenie województwa charakteryzowały

się szybszym wzrostem importu niż eksportu. Obroty zamknęły się ujemnym saldem 2,0 mld zł (w 1995 r.

-1,0 mld zł).

Według stanu na koniec roku na terenie województwa działało 286 placówek bibliotecznych. Liczba

placówek zmniejszyła się (o 8,6%). Placówki biblioteczne dysponowały księgozbiorem 3,8 min woluminów,

mniejszym w porównaniu do 1995 roku o 4,1%. W14 muzeach i oddziałach muzealnych zaprezentowano 110

10 Wstęp

własnych wystaw czasowych (o 9 więcej niż w 1995 r.) i 15 wystaw zbiorów zagranicznych, które łącznie obejrzało 610,8 tys. osób; liczba zwiedzających zmniejszyła się o 10,8%. W teatrach I Instytucjach muzycz­

nych odbyło się 1407 przedstawień i koncertów (o 24,2% mniej niż w 1995 r.); wystawiły one 190 przedstawień

za granicą. Najczęściej odwiedzanym krajem były Niemcy. Czynne były 24 kina o łącznej liczbie 7,7 tys. miejsc.

Filmy wyświetlane były na 17,5 tys. seansów, a obejrzało je 810,1 tys. widzów. W porównaniu do 1995 r.

zmniejszyła się zarówno liczba miejsc (o 27,6%) jak i seansów (o 1,0%) oraz widzów (o 6,8%). W galeriach

to o 15,3 tys. (o 13,9%) osób zwiedzających mniej.

W roku szkolnym 1996/97 we wszystkich typach szkół uczy się 226,7 tys. dzieci, młodzieży i dorosłych, tj.

19,9% ludności województwa (w 1995 r. - 227,1 tys.). Sytuacja demograficzna powoduje, że w szkołach podstawowych rozpoczyna naukę coraz mniejsza liczba dzieci. We wrześniu rozpoczęło naukę w klasach pierwszych szkół podstawowych 14,4 tys. dzieci, tj. o 1,9% mniej niż w poprzednim roku szkolnym, a ukończyło szkoły podstawowe 17,5 tys. absolwentów. W strukturze kierunków dalszego kształcenia po szkole podsta­

wowej, podobnie jak w poprzednich latach, młodzież częściej wybiera naukę w szkołach średnich (ogólno­

kształcących i zawodowych) niż w zasadniczych szkołach zawodowych.

W 11 uczelniach wrocławskich (nie licząc Wyższej Szkoły Oficerskiej i filii Krakowskiej Wyższej Szkoły Teatralnej) studiuje 69,6 tys. studentów, tj. o 10,2% więcej niż w poprzednim roku akademickim.

W1996 roku w zakładach służby zdrowia świadczących usługi na rzecz ludności (bez prywatnej praktyki lekarskiej) zatrudnionych było 4135 lekarzy medycyny (o 3,6% więcej niż w 1995 r.), 899 lekarzy dentystów (o 11,0% więcej), 795 farmaceutów (o 8,1% mnie), 7771 pielęgniarek (o 2,1% więcej).

Czynnych było 246 przychodni, w tym 87 rejonowych. Szpitale ogólne (33) dysponowały 10,3 tys. łóżek (o 0,6% mniej niż w 1995 r.), a liczba leczonych wzrosła o 1,1%. Karetki pogotowia ratunkowego i pomocy doraźnej w 1996 r. wyjeżdżały do 16,5 tys. wypadków (tj. o 2,3% więcej niż w 1995 r.) i do 124,6 tys.

zachorowań (o 0,2% mniej). W ciągu roku wzrosła liczba aptek z 216 do 225, w tym przybyło 9 aptek prywatnych.

Żłobki i oddziały żłobkowe (3) dysponowały 1937 miejscami. W ciągu całego roku opieką żłobkową objętych było 3937 dzieci, tj. 2,6% więcej niż rok wcześniej.

W szczycie sezonu turystycznego (w lipcu) w 137 obiektach turystycznych przygotowanych było 10,9 tys.

miejsc noclegowych (o 663 miejsca mniej niż przed rokiem). Z obiektów tych skorzystało w okresie styczeń- wrzesień 1996 roku 418,6 tys. osób, tj. o 6,3% więcej niż w analogicznym okresie 1995 r. Najwięcej turystów skorzystało z hoteli (249,7 tys.) i innych obiektów wykorzystywanych dla turystyki (45,7 tys.) oraz z domów wycieczkowych (43,4 tys.). Turyści zagraniczni stanowili 35,7% ogółu korzystających (w 1995 r. - 38,0%).

W skali całego roku wszczęto 30,3 tys. dochodzień i śledztw, tj. o 5,0% mniej niż w 1995 r. Stwierdzono natomiast 33,5 tys. przestępstw, tj. o 4,9% mniej niż w roku poprzednim. W strukturze przestępstw stwierdzo­

nych liczba przestępstw o charakterze kryminalnym (90,2% ogółu) zmniejszyła się w porównaniu z 1995 r. o 5,3% a przestępstw gospodarczych o 15,7%. W ciągu całego roku wykryto ogółem 17,3 tys. przestępstw.

Rośnie liczba przestępstw popełnianych przez nieletnich, stanowiły one 11,9% ogółu przestępstw stwierdzo­

nych a 23,1% wykrytych.

Wydarzyło się 1695 wypadków drogowych, w których zginęło 188 osób a 21363 zostało rannych. Liczba wypadków w 1996 r. zwiększyła się o 1,0%, rannych -o 5,1% a ofiar śmiertelnych było mniej o 4,5%.

Straż pożarna brała udział w gaszeniu 3768 pożarów (w 1995 roku - 3459). Głównymi przyczynami pożarów

były nieostrożność i podpalenia. Straty materialne powstałe wskutek pożarów oszacowano na kwotę 8,5 min zł.

I WARUNKI ŻYCIA LUDNOŚCI

Według stanu na 31 XI11996 roku w województwie wrocławskim zamieszkiwało 1137,3 tys. osób (tj. 2,9%

ludności Polski), w tym 590,1 tys. kobiet. W porównaniu do grudnia 1995 r. liczba ludności zmniejszyła się o 399 osób, co było wynikiem ujemnego przyrostu naturalnego (-423 osoby), zmniejszenia się liczby ludności przebywającej czasowo (-775 osób) i niskiego przyrostu z tytułu salda migracji (+799 osób).

W miastach mieszkało 73,9% ludności województwa. Saldo przyrostu naturalnego w miastach wynosiło -1024 osób a na wsi +601 osób; w stosunku do 1995 r. było ono większe o 9 osób w mieście i o 42 osoby na wsi. Najniższy wskaźnik przyrostu naturalnego odnotowano w gminie Św. Katarzyna (-5,4%°), natomiast najwyższy w mieście Jelcz-Laskowice (+8,3%°).

W1996 roku w województwie urodziło się 10532 dzieci. Współczynnik urodzeń (na 1000 ludności) wyniósł 9,4%° (w 1995 roku - 9.2%°). Odnotowano 40 urodzeń żywych więcej niż w 1995 r. W dalszym ciągu utrzymuje się tendencja wzrostu liczby zgonów, co spowodowane jest tym, że obecnie w starszych grupach wiekowych znaleźli się imigranci z pierwszych lat powojennych. W1996 roku umarło 10955 mieszkańców województwa, tj. o 98 więcej niż rok wcześniej. Przyrost naturalny pozostał nadal ujemny lecz tempo spadku uległo zahamowaniu. Współczynnik zgonów (na 1000 ludności) wyniósł 9,8%° (w 1995 r. wynosił 9,7%°). W ogólnej liczbie zgonów -1,4% stanowiły zgony niemowląt. Liczba zgonów niemowląt wynosząca 153, była mniejsza niż przed rokiem. Na każde 1000 żywo urodzonych dzieci przypadało 14,5 zgonów niemowląt, podczas gdy w 1995 roku -16,3.

Struktura ludności według płci ustabilizowała się i już od kilku lat współczynnik feminizacji (liczba kobiet na 100 mężczyzn) wynosi 108; wśród ludności miejskiej -111, na wsi występuje równowaga płci.

W 1996 r. kobiety w wieku rozrodczym (15-49 lat) stanowiły 52,7% ogółu kobiet (w 1995 roku - 52,5%).

Ludność woj. wrocławskiego w dalszym ciągu starzeje się; o ile w 1995 r. średnia wieku wynosiła 35,6 lat to w 1996 r. wzrosła ona do 36 lat.

Udział dzieci i młodzieży (0-17 lat) w ogólnej populacji obniżył się do 24,3% z 25,0% w 1995 r. natomiast zwiększył się w porównaniu do 1995 r. o 0,3 pkt udział osób w wieku emerytalnym i wyniósł 14,7%.

Na każde 100 osób w wieku produkcyjnym przypadało około 64 osób w wieku nieprodukcyjnym; tylko 40 osób w wieku przedprodukcyjnym a 24 w wieku poprodukcyjnym (w 1995 r. odpowiednio: 41 i 24). Ludność w wieku produkcyjnym stanowiła 61,0% populacji (w 1995 r. - 60,6%).

Mieszkańcy województwa w 1996 r. zawarli 5809 małżeństw i było to o 123 małżeństwa więcej niż rok wcześniej.

tys.

Urodzeń a Przyrost naturalny:

Przyrost naturalny ludności

12 Ludność TABL. 1 LUDNOŚĆ l RUCH NATURALNY LUDNOŚCI W LATACH 1990-1996

WYSZCZEGÓLNIENIE 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996

Ludność8/ wtys... 1128,8 1130,7 1131,6 1134,3 1137,3 1137,7 1137,3 w tym kobiety... 582,7 584,1 585,3 587,1 589,3 590,2 590,1

Ludność8^ w tys. w wieku:

przedprodukcyjnym... 311,7 308,7 303,5 298,2 292,0 284,4 276,6

produkcyjnym... 673,5 674,1 675,9 679,9 685,3 689,5 693,4 poprodukcyjnym ... 143,6 147,9 152,2 156,2 160,0 163,8 167,3

Małżeństwa w tys... 6,9 6,3 5,8 5,7 5,7 5,7 5,8

na 1000 ludności ... 6,2 5,7 5,2 5,1 5,1 5,1 5,2

Rozwody w tys... ... 1,7 0,9 1,3 1,1 1,1 1,7 1,1

na 1000 ludności ... 2,1 1,1 1,6 1,3 1,4 1,5 1,0

Urodzenia żywe w tys... 13,9 13,7 12,4 12,2 12,2 10,5 10,5

na 1000 ludności ... 12,5 12,3 11,1 10,9 10,9 9,4 9,4

Zgony ogółem wtys... 10,4 10,7 10,6 10,7 10,6 10,9 11,0

na 1000 ludności ... 9,4 9,6 9,5 9,5 9,5 9,7 9,8

Przyrost naturalny w tys... 3,5 3,0 1,8 1,7 1,7 -0,4 -0,4

na 1000 ludności ... 3,1 2,7 1,6 1,4 1,4 -0,3 -0,4

a/ Stan w końcu roku.

TABL. 2 RUCH NATURALNY LUDNOŚCI W 1996 R.

WYSZCZEGÓLNIENIE Małżeństwa Urodzenia

żywe

Zgony

Przyrost

naturalny Rozwody

ogółem w tym

niemowląt

W liczbach bezwzględnych... 5809 10532 10955 153 -423 1104

Miasta... 4181 6915 7939 105 -1024 1003

Wieś... 1628 3617 3016 48 601 101

Na 1000 ludności ... 5,2 9,4 9,8 14,5 -0,4 1,0

Miasta... 5,1 8,4 9,6 15,2 -1,2 1,2

Wieś... 5,5 12,1 10,1 13,3 2,0 0,3

Ludność 13 TABL. 3. LUDNOŚĆ WEDŁUG PŁCI I WIEKU W 1996 R.

Stan w dniu 31 XI!

WYSZCZEGÓLNIENIE

Ogółem Miasta Wieś

razem w tym

kobiety razem wtym

kobiety razem wtym

kobiety

OGÓŁEM ... 1137256 590052 840645 441502 296611 148550

0-2 lata... 32801 15974 21557 10474 11244 5500 3-6 ... 51759 25123 34153 16597 17606 8526 7-14 ... 135363 65937 93430 45581 41933 20356

15-17 ... 56638 27668 41435 20114 15203 7554

18-19 ... 37469 18503 28061 13893 9408 4610 20-24 ... 94379 47021 71672 36057 22707 10964 25-29 ... 71917 35442 52537 26249 19380 9193 30-34 ... 71017 35369 51176 25932 19841 9437 35-39 ... 90806 45589 66398 34342 24408 11247 40-44 ... 104121 53056 79563 41675 24558 11381 45-49 ... 94884 48378 74356 38954 20528 9424 50-54 ... 53201 28044 42205 22624 10996 5420 55-59 ... 51693 28380 40540 22499 11153 5881 60-64 ... 55079 31151 42536 24106 12543 7045

65-69 ... 53406 31450 40384 23701 13022 7749

70-74 ... 43162 26976 32422 20088 10740 6888 75-79 ... 20221 12506 14482 8975 5739 3531 80 lat i więcej... 19340 13485 13738 9641 5602 3844

TABL. 4. LUDNOŚĆ W WIEKU PRODUKCYJNYM^ I NIEPRODUKCYJNYM W 1996 R.

Stan w dniu 31 XII

WYSZCZEGÓLNIENIE Ogółem

W wieku Sumaryczny

współczynnik obciążenia*3/

produk­

cyjnym

przedproduk­

cyjnym

poproduk­

cyjnym OGÓŁEM

OGÓŁEM ... 1137256 693415 276561 167280 64 Mężczyźni ... 547204 353633 141859 51712 55 Kobiety... 590052 339782 134702 115568 74

MIASTA

Razem... 840645 524938 190575 125132 60

Mężczyźni... 399143 262713 97809 38621 52

Kobiety... 441502 262225 92766 86511 68

WIEŚ

Razem ... .... 296611 168477 85986 42148 76

Mężczyźni ... 148061 90920 44050 13091 63

Kobiety... 148550 77557 41936 29057 92

a/ W wieku zdolności do pracy: dla mężczyzn przyjęto wiek 18-64 lata, dla kobiet 18-59 lat. b/ Ludność w wieku nieprodukcyjnym (przed- i poprodukcyjnym) na 100 osób w wieku produkcyjnym.

W 1996 r. wzrost cen towarów konsumpcyjnych w województwie wrocławskim nie przekroczył 18%. Skala wzrostu cen była zróżnicowana w podstawowych grupach towarów. W minionym roku relatywnie mniej drożała żywność niż towary nieżywnościowe, przy czym w grupie towarów nieżywnościowych w największym stopniu wzrosły ceny wyrobów tytoniowych.

W grupie artykułów żywnościowych w ciągu 1996 roku (grudzień 1996 r w porównaniu z grudniem 1995 r.) najbardziej podrożały warzywa o 39,4%, przetwory zbożowe o 33,4% (w tym pieczywo o 36,0%). Znacznie wzrosły również ceny tłuszczów jadalnych o 22,7% (w tym masła o 24,5%), wędlin o 22,4%, mięsa o 21,2%, kurczaków o 21,0%, ryb i przetworów rybnych o 20,2%, cukru i wyrobów cukierniczych o 20,2% (w tym cukru o 28,8%). Nieco mniej wzrosły ceny jaj o 18,4%, owoców południowych o 14,6%, nabiału o 12,3%, owoców krajowych o 9,1%. Za ziemniaki w grudniu 1996 roku płaciliśmy mniej o 32,7% niż w grudniu 1995 r.

W grudniu 1996 roku ceny towarów nieżywnościowych w stosunku do grudnia 1995 roku były wyższe o 14,3%. Wśród towarów o podstawowym znaczeniu dla budżetów gospodarstw domowych najbardziej wzrosły ceny opału o 38,4%, obuwia o 21,0%, odzieży o 17,3% (w tym ubiory o 18,6%, bielizna osobista o 18,1%, okrycia gotowe o 14,6%).

Ceny artykułów związanych z higieną osobistą i ochroną zdrowia były średnio o 14,7% wyższe niż przed rokiem (w tym artykułów farmaceutycznych o 21,7%, wyrobów kosmetycznych i perfumeryjnych o 18,1%, środków myjących i piorących o 7,0%), artykułów wyposażenia mieszkań o 13,9% (w tym dywanów o 21,5%, chłodziarek i zamrażarek o 12,3%, mebli o 12,2%). Więcej o 12,7% konsumenci płacili za towary związane z kulturą, oświatą, sportem i turystyką a za środki transportu i paliwa o 8,4% (w tym za paliwa i smary o 15,0%).

W 1996 roku, podobnie jak w latach ubiegłych, znacznie wzrosły ceny usług a zwłaszcza usług o największym udziale w wydatkach konsumpcyjnych. Za usługi komunalne płaciliśmy o 32,5% więcej, za mieszkaniowe o 29,4%. Ceny usług związanych z ochroną zdrowia wzrosły o 31,3%, szewskich o 21,7%, krawieckich o 13,8%, transportu osobowego i towarowego o 12,0%, fotograficznych o 7,7%.

Relatywnie duży wzrost cen usług w 1996 r. w porównaniu do 1995 r. spowodował zmniejszenie się siły nabywczej wynagrodzenia, zwłaszcza w odniesieniu do niektórych kategorii usług, np. za przeciętne miesię­

czne wynagrodzenie netto w 1996 roku można było zapłacić 27 wizyt u lekarza specjalisty II stopnia (w 1995 roku-29), usunąć 38 zębów (w 1995 r. -47), założyć 5 koron z materiału importowanego (w 1995 r. -7), ponieść koszt opłaty eksploatacyjno-remontowej 855,7 m2 powierzchni użytkowej mieszkania spółdzielczego (w 1995 r.

-1088,4 m ). Znacznie mniej niż przed rokiem można było za przeciętne miesięczne wynagrodzenie odprowadzić ścieków do miejskiej sieci kanalizacyjnej przez gospodarstwa domowe w nieruchomościach prywatnych.

W1996 r. więcej niż w 1995 r. można było natomiast wykonać usług krawieckich, szewskich i fotograficznych.

Kształtowanie się siły nabywczej mierzonej ilością towarów żywnościowych w 1996 r. było zróżnicowane,

np. więcej niż w 1995 r. można było kupić za przeciętne miesięczne wynagrodzenie mięsa wołowego, szynki,

mleka, jaj, filetów z ryb, ziemniaków i jabłek; natomiast mniej: mięsa wieprzowego,wędlin, ryżu, mąki, Chleba,

bułek, cukru i niektórych warzyw.

Ceny 15

W odniesieniu do artykułów nieżywnościowych w wielu przypadkach odnotowano wzrost siły nabywczej przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia netto, np. więcej można było kupić: sprzętu gospodarstwa domowego (odkurzaczy, pralek, chłodziarek), bielizny osobistej i benzyny, natomiast spadek siły nabywczej dotyczył artykułów medyczno - farmaceutycznych, wyrobów tytoniowych oraz wyrobów przemysłu spirytuso­

wego.

kiełbasa zwyczajna filety mrożone z mintaja /

mięso wieprzowe-schab. •''

szynka wieprzowa gotowana •> -

I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII III VI IX XII

1,4

/- X kanapa tapicerska 2-osobowa

/ \

/ x /

0,8

0,6

(, chłodziarka sprężarkowa

pralka elektryczna automatyczna,

H--- 1--- h---1---1--- 1--- 1--- H--- 1--- 1--- 1--- 1--- 1--- 1--- 1--- 1--- 1--- 1--- 1--- 1--- 1--- 1---1---1---1---1---1 I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I

1994

IV V VI VII VIII IX X XI XII III VI IX XII

1995 1996

Siła nabywcza przeciętnego wynagrodzenia netto w województwie (w sektorze przedsiębiorstw)

16 Ceny

TABL. 1/5/. PRZECIĘTNE CENY WYBRANYCH TOWARÓW W WOJ. WROCŁAWSKIM W LATACH 1990- 1996

WYSZCZEGÓLNIENIE Jednostka

miary

1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996

w złotych

Mięso wieprzowe - schab... kg 2,84 3,73 4,66 5,91 8,06 8,85 10,19

Mięso wolowe bez kości... kg 2,08 3,16 4,75 6,62 8,66 10,18 12,27

Szynka wieprzowa - gotowana... kg 4,73 6,48 8,32 10,37 13,28 14,23 15,79

Kiełbasa krakowska parzona ... kg 3,01 4,05 5,07 6,77 8,62 9,35 10,84

Masło o zawartości 82,5% tłuszczu . .. 250 g 0,35 0,56 0,85 0,99 1,31 1,97 2,11

Chleb "Battonowski" ... 800 g 0,25 0,30 0,39 0,51 0,64 0,89 1,26 Cukier kryształ... kg 0,52 0,53 0,77 1,01 1,23 1,78 2,17 Płaszcz jesienno-zimowy z tkaniny

wełnianej z udziałem włókien wełnią-

nopodobnych damski... szt 28,25 61,34 104,51 164,22 250,35 351,62 447,67 Ubranie męskie z elanowełny... szt 30,23 58,87 78,12 130,70 216,39 270,01 300,87 Czółenka damskie całoroczne, wierzch

bydlęcy, spody nieskórzane... para 8,57 18,65 25,76 35,07 45,35 55,81 71,29

Kanapa tapicerska 2-osobowa... szt 101,67 165,58 198,82 241,78 333,66 447,32 515,50 Pralka elektryczna, automatyczna .... szt 241,80 386,59 477,04 685,46 774,58 889,20 1003,23 Chłodziarka sprężarkowa o poj. 176 I . szt 164,63 228,02 292,32 395,00 470,31 642,17 791,77

Odkurzacz domowy typ 451... szt 33,70 53,04 63,13 77,64 102,88 152,94 185,63

TABL. 2/6/. RELACJE PRZECIĘTNEGO WYNAGRODZENIA MIESIĘCZNEGO (NETTO) W WOJ. WROCŁAWSKIM DO CEN DETALICZNYCH WYBRANYCH TOWARÓW KONSUMPCYJNYCH W LATACH 1990-1996

WYSZCZEGÓLNIENIE Jednostka

miary 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996

Mięso wieprzowe - schab... kg 36 47 52 53 52 63 70

Mięso wołowe bez kości... kg 48 55 51 47 48 54 58

Szynka wieprzowa - gotowana... kg 21 27 29 30 31 39 45

Kiełbasa krakowska parzona ... kg 34 43 47 46 48 59 66

Masło o zawartości 82,5% tłuszczu . . . 250 g 289 313 283 317 317 281 337

Chleb "Battonowski" ... 800 g 412 591 612 614 649 622 564

Cukier kryształ... kg 193 332 313 310 338 311 327

Płaszcz jesienno-zimowy z tkaniny wełnianej z udziałem włókien wełnią-

nopodobnych damski... szt 3,58 2,86 2,30 1,90 1,66 1,57 1,59

Ubranie męskie z elanowełny... szt 3,34 2,98 3,08 2,39 1,92 2,05 2,36

Czółenka damskie całoroczne, wierzch

bydlęcy, spody nieskórzane... para 11,80 9,39 9,33 8,91 9,16 9,91 9,96

Kanapa tapicerska 2-osobowa... szt 0,99 1,06 1,20 1,29 1,25 1,24 1,38

Pralka elektryczna, automatyczna .... szt 0,42 0,45 0,50 0,46 0,54 0,62 0,71

Chłodziarka sprężarkowa o poj. 176 I . szt 0,61 0,77 0,82 0,79 0,88 0,86 0,90

Odkurzacz domowy typ 451... szt 3,00 3,30 3,83 4,02 4,04 3,62 3,83

Ceny 17 TABL.3/7/. CENY WYBRANYCH TOWARÓW ŻYWNOŚCIOWYCH I NIEŻYWNOŚCIOWYCH W WOJEWÓDZTWIE

WROCŁAWSKIM

1995 1996

WYSZCZEGÓLNIENIE Jednostki XII III VI IX XII

miary XII XII

w zł 1994 = w złotych 1995 =

= 100 = 100

Mięso wieprzowe - schab... kg 9,08 103,8 9,20 9,28 11,55 11,57 127,4

Mięso wieprzowe - łopatka ... kg 7,28 105,2 7,24 7,33 8,98 9,12 125,3

Mięso wołowe bez kości... kg 11,53 122,5 11,84 11,83 12,81 12,82 111,2

Słonina ... kg 1,90 106,7 1,86 1,86 2,51 2,89 152,1

Szynka wieprzowa gotowana... kg 14,83 105,3 14,88 14,64 17,06 17,32 116,8

Kiełbasa zwyczajna... kg 6,26 111,2 6,49 6,53 7,90 8,06 128,8

Kiełbasa krakowska sucha... kg 17,10 110,8 17,44 17,84 21,10 22,40 131,0

Kurczę patroszone ... kg 5,16 124,6 5,10 5,61 6,82 6,24 120,9

Filety z mintaja ... kg 7,73 123,6 7,99 8,01 8,06 8,50 110,0

Makrela wędzona ... kg 5,04 128,2 5,92 6,18 6,73 7,74 153,6

Jaja świeże ... szt 0,27 100,0 0,32 0,27 0,28 0,32 118,5

Mleko o zawartości 2% - 2,5% tłuszczu i 0,71 126,8 0,76 0,78 0,78 0,80 112,7

Masło o zawartości 82,5% tłuszczu .. 250g 2,03 115,1 1,94 2,04 2,22 2,52 124,1

Ser "Gouda" ... kg 9,90 133,8 10,37 10,17 10,31 10,54 106,5

Ftyż ... kg 2,38 133,0 2,45 2,59 2,41 2,33 97,9

Margaryna "Palma"... 250g 1,04 120,9 1,05 1,07 1,09 1,12 107,7

Olej rzepakowy... 0,5 I 2,22 124,0 2,08 2,05 2,00 2,11 95,0

Mąka poznańska... kg 1,06 127,7 1,27 1,51 1,64 1,67 157,5

Chleb"Baltonowski" ... 800 g 0,94 132,4 1,10 1,29 1,30 1,42 151,1

Bułeczka pszenna mała ... 50 g 0,15 136,4 0,18 0,22 0,22 0,23 153,3

Cukier biały kryształ ... kg 1,87 125,5 1,98 2,10 2,33 2,41 128,9

Ziemniaki... kg 0,55 103,8 0,71 0,63 0,34 0,37 67,3

Kapusta biała świeża... kg 0,37 75,5 0,78 1,44 0,43 0,34 91,9

Marchew ... kg 0,65 79,3 0,86 2,13 0,86 0,88 135,4

Buraki ... kg 0,63 73,3 0,80 0,95 0,92 0,90 142,9

Cebula ... kg 0,68 60,2 0,76 0,92 1,05 0,91 133,8

Pieczarki ... kg 4,51 122,2 5,47 5,14 5,45 5,58 123,7

Cytryny ... kg 4,30 138,7 4,29 4,43 4,29 4,28 99,5

Jabłka 1 grupy cenowej... kg 1,67 107,7 2,26 3,98 1,52 1,60 95,8

Papierosy "Popularne" op. 20 szt___ szt 1,14 154,0 1,30 1,58 1,66 1,68 147,4

Wódka “Żytnia" 40° .. 0,51 12,23 137,4 12,70 14,10 14,10 14,10 115,3

Etylina 94... 1 1,30 110,2 1,30 1,50 1,50 1,51 116,2

Czółenka damskie całoroczne,

wierzch bydlęcy, spody nieskórzane para 62,21 126,3 67,03 70,61 76,04 76,43 122,9

Ubranie męskie z elanowełny . . . kpi 284,11 116,9 300,24 299,98 299,73 313,60 110,4

Półbuty męskie całoroczne, wierzch

bydlęcy, spody nieskórzane . . . para 71,89 126,8 73,74 75,64 80,90 83,15 115,7

Pralka elektryczna automatyczna .... szt 933,26 113,8 983,80 998,56 1016,58 1036,50 111,1

Chłodziarka sprężarkowa o poj. 176 I szt 703,18 124,1 768,33 771,25 794,58 856,25 121,8

Odkurzacz domowy typ 451... szt 168,99 122,9 178,69 179,48 195,42 198,20 117,3

Żelazko ... szt 44,97 128,7 45,95 47,71 49,96 50,99 113,4

Kanapa 2-osobowa ... szt 503,79 128,4 500,11 514,98 520,91 542,28 107,6 Węgiel kamienny gat. I... t 233,09 122,6 266,88 269,75 294,13 307,50 131,9 Koks opałowy ... t 323,84 124,1 341,50 343,38 369,88 377,25 116,5

18 Ceny

TABL. 4/8/. WSKAŹNIKI CEN WYBRANYCH GRUP TOWARÓW KONSUMPCYJNYCH W 1996 R.

WYSZCZEGÓLNIENIE 1 III VI IX XII

XI11995 = 100

Przetwory zbożowe... 102,6 109,4 123,9 127,9 133,4 w tym pieczywo... 103,0 110,7 126,8 129,6 136,0 Ziemniaki... 116,4 129,1 114,6 61,9 67,3 Warzywa ... 126,3 143,3 133,7 98,5 139,4 Owoce krajowe ... 116,4 130,6 191,3 102,7 109,1 Mięso, drób i przetwory ... 100,1 100,5 102,3 119,3 122,2

w tym: mięso... 100,3 100,3 100,8 118,9 121,2 wędliny... 100,2 100,5 101,9 117,5 122,4 kurczaki ... 98,4 98,7 108,7 132,2 120,9 Ryby i przetwory ... 102,9 106,1 107,5 111,6 120,2 Tłuszcze jadalne ... 98,4 100,3 101,0 110,8 122,7 w tym masło... 97,8 100,7 101,1 110,4 124,5 Nabiał ... 102,1 104,8 106,7 108,4 112,3 Jaja ... 107,4 118,5 99,9 103,6 118,4 Cukier i wyroby cukiernicze... 100,8 104,3 109,0 117,9 120,2 w tym cukier... 101,6 105,8 112,3 124,7 128,8 Używki... 101,4 102,8 102,1 101,1 103,1 Napoje alkoholowe... 103,5 104,8 112,1 115,7 116,5 Wyroby tytoniowe... 105,6 109,2 127,8 135,1 137,7 Odzież... 101,6 105,0 109,4 112,6 117,3 Obuwie ... 101,5 104,9 113,0 118,1 121,0 Artykuły wyposażenia mieszkań... 101,2 103,7 107,3 111,1 113,9 w tym: meble ... 100,9 103,9 106,9 110,3 112,2 dywany... 100,0 100,7 107,1 114,3 121,5 chłodziarki i zamrażarki... 100,2 101,5 102,4 108,1 112,3 Artykuły związane z higieną osobistą i ochroną

zdrowia ... 101,3 103,6 108,1 111,0 114,7 w tym: środki myjące i piorące ... 99,5 100,4 102,1 105,1 107,0

artykuły farmaceutyczne... 102,4 105,4 112,1 115,9 121,7

wyroby kosmetyczne i perfumeryjne ... 102,9 105,8 111,2 115,8 118,1

Artykuły użytku kulturowego oraz sprzętu sportowego

i turystycznego ... 102,3 104,6 105,8 108,1 112,7 w tym gazety i czasopisma... 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 Środki transportu i paliw... 100,1 100,3 106,1 108,7 108,4 w tym paliwa i smary... 100,3 100,0 112,9 115,2 115,0 Opał... 103,2 109,8 117,2 130,7 138,4

Ceny 19 TABL. 5/9/. RELACJA PRZECIĘTNEGO WYNAGRODZENIA MIESIĘCZNEGO NETTO W SEKTORZE PRZEDSIĘBIORSTW

W WOJEWÓDZTWIE DO CEN DETALICZNYCH WYBRANYCH ARTYKUŁÓW WYSZCZEGÓLNIENIE

a -1995 b-1996

I Ill VI IX XII

Mięso wieprzowe - schab - kg ... a 54 59 66 65 71

b 66 72 78 64 70

Mięso wołowe bez kości - kg ... a 50 54 59 53 56

b 52 56 61 58 63

Szynka wieprzowa gotowana - kg ... a 34 37 41 40 43

b 40 44 49 43 46

Kiełbasa zwyczajna - kg ... a 81 89 97 94 102

b 96 102 110 94 100

Kurczę patroszone - kg ... a 116 119 113 108 124

b 119 129 128 109 129

Jaja świeże - szt ... a 1819 2242 3000 2661 2375

b 2088 2062 2665 2649 2514

Filety mrożone z mintaja - kg ... a 74 77 83 82 83

b 77 83 90 92 95

Mąka poznańska - kg ... a 526 526 553 557 605

b 550 520 477 452 482

Masło o zawartości 82,5% tł. w kostce 250 g - szt a 224 262 298 308 316

b 312 340 353 334 319

Chleb "Baltonowski" wagi 0,8 kg - szt ... a 622 586 633 650 682

b 605 600 558 571 567

Cukier biały kryształ - kg a 305 302 324 310 343

b 319 333 343 318 334

Ziemniaki - kg ... a 556 586 407 1301 1166

b 946 929 1142 2182 2174

Kapusta - kg... a 717 637 633 1428 1733

b 1408 846 500 1725 2366

Marchew-kg ... a 498 537 337 887 987

b 786 767 338 863 914

Cebula-kg ... a 326 295 273 760 943

b 829 868 782 706 884

Pieczarki - kg... a 114 120 152 122 142

b 121 121 140 136 144

Jabłka - kg... a 301 318 252 412 384

b 309 292 181 488 503

Cytryny - kg... a 154 172 188 167 149

b 136 154 162 173 188

Wódka "Żytnia“ 40° w butelkach 0,5 1 - szt ... a 53 56 58 52 53

b 48 52 51 53 57

Papierosy "Popularne op. 20 szt ... a 631 653 600 542 563

b 496 508 453 447 479

Etylina 94-1 ... a 401 437 483 450 493

b 466 508 480 495 533

Odkurzacz domowy - szt . a 3,38 3,57 3,86 3,60 3,79

b 3,50 3,69 4,01 3,80 4,06

Żelazko z termoregulatorem - szt... a 12,71 13,52 13,78 14,18 14,26

b 13,22 14,39 15,08 14,85 15,78

Wizyta u lekarza specjalisty II stopnia - wizyta a 27,42 28,84 30,82 31,64 33,31

b 30,66 29,00 29,99 29,38 30,65

Ubranie męskie 2-częściowe z elanowełny - szt a 1,80 1,98 2,15 2,11 2,26

Miesięczna średnia opłata za 1 m2 powierzchni

b 2,07 2,20 2,40 2,47 2,57

użytk. mieszkalnej w lokalu spółdzielczym .. a 1278 1289 1188 1171 1257

b 1187 1031 1028 894 969

Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w gospodarce narodowej (w jednostkach prowadzących działalność gospodarczą o liczbie pracujących powyżej 5 osób a w jednostkach usług społecznych bez względu na liczbę pracujących) w województwie wrocławskim w 1996 roku wynosiło 873,41 zł i w porównaniu do roku ubiegłego było nominalnie wyższe o 192,06 zł, tj. o 28,2%.

Przeciętne miesięczne wynagrodzenie netto (po wyeliminowaniu podatku dochodowego od osób fizycz­

nych) ukształtowało się na poziomie 710,19 zł i było nominalnie wyższe niż w 1995 r. o 28,4%, natomiast realnie (po uwzględnieniu wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych) było wyższe o 7,1%. Z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych podmioty wpłaciły do budżetu państwa 520,5 min zł i w porównaniu z 1995 rokiem było to więcej o 111,3 min zł, tj. o 27,2%.

W województwie wrocławskim w 1996 roku powyżej przeciętnego wynagrodzenia zarabiali zatrudnieni w jednostkach w sekcjach: zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz i wodę (1278,81 zł), pośrednictwo finansowe (1292,08 zł), administracja publiczna i obrona narodowa (1228,52 zł), transport, składowanie i łączność (959,17 zł), obsługa nieruchomości (923,06 zł) oraz górnictwo i kopalnictwo (888,17 zł). We wszystkich pozostałych sekcjach przeciętne miesięczne wynagrodzenie było niższe niż średnie w wojewó­

dztwie, przy czym najniższe wystąpiło w jednostkach zaliczanych do sekcji hotele i restauracje (588,17 zł), następnie w sekcji pozostała działalność usługowa, komunalna, socjalna i indywidualna (721,51 zł) oraz ochrona zdrowia i opieka społeczna (733,92 zł), rolnictwo, leśnictwo i łowiectwo (783,86 zł), handel i naprawy (798,97 zł), budownictwo (815,19 zł), edukacja (841,45 zł) i produkcja (870,35 zł). Największy przyrost wynagrodzeń brutto w porównaniu z 1995 rokiem wystąpił w sekcji budownictwo (30,5%) a najmniejszy w sekcji transport, składowanie i łączność (23,6%).

Przeciętna miesięczna wysokość świadczenia emerytalno-rentowego brutto wyniosła w 1996 roku 493,85 zł i była nominalnie wyższa niż w roku poprzednim o 88,23 zł (tj. o 21,8%). Najwyższe przeciętne świadczenie pobierały osoby mające emerytury pracownicze - 573,72 zł, natomiast najniższe były świadczenia wypłacane z tytułu emerytur i rent rolnikom indywidualnym - 384,21 zł.

Relacja przeciętnej emerytury (pracowniczej, kombatanckiej i pochodnej razem) w województwie w sto­

sunku do przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w kraju wyniosła w 1996 roku 58,6% i w porównaniu z rokiem poprzednim była o 1,3 pkt niższa, z ty m że w przypadku emerytury pracowniczej stosunek ten wyniósł 65,7% a spadek -1,5 pkt. Przeciętna emerytura i renta rolników indywidualnych stanowiła 44%

przeciętnego krajowego wynagrodzenia (a przed rokiem - 44,5%).

W 1996 roku wzrosła nieco (o 0,9%) liczba osób pobierających emerytury i renty a średnia liczba

świadczeniobiorców wyniosła 240,4 tys. osób; 45,2% świadczeniobiorców to osoby pobierające emerytury

pracownicze, 29,2% renty inwalidzkie, 11,7% renty rodzinne i pozostałe wypłacane przez Zakład Ubezpieczeń

Społecznych, natomiast 13,9% to osoby pobierające emerytury i renty z Kasy Rolniczego Ubezpieczenia

Społecznego.

Wynagrodzenia i świadczenia społeczne 21

Zasiłki z tytułu ubezpieczenia społecznego (rodzinne, opiekuńcze, chorobowe, macierzyńskie ...) oraz zasiłki rolników indywidualnych wypłacane przez KRUS wyniosły łącznie 263,8 min zł i były większe o 26,3%

niż w 1995 roku.

800 700 600

500 400 300

200 100

0

Przeciętne miesięczne wynagrodzenie netto i przeciętne miesięczne świadczenie emerytalno - rentowe netto

zł

1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996

S wynagrodzenia □ emerytury

22 Wynagrodzenia i świadczenia społeczne TABL 1/10/. WYNAGRODZENIA I EMERYTURY W LATACH 1990-1996

WYSZCZEGÓLNIENIE 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996

Przeciętne miesięczne wynagrodzenie^ w zł:

brutto... 285,90 381,40 512,21 681,35 873,41 netto ... 101,08 175,19 240,49 314,17 415,56 553,30 710,19 Przeciętne miesięczne wynagrodzenie netto

(rok poprzedni = 100):

nominalne... 173,3 137,3 130,6 132,3 133,1 128,4 realne ... 101,8 96,0 96,5 100,1 104,1 107,1 Przeciętna miesięczna emerytura i renta w zł:

brutto... 224,63 312,96 405,62 493,85 netto ... 55,81 105,49 142,24 188,93 261,32 338,39 413,28 Przeciętna miesięczna emerytura i renta netto

(rok poprzedni = 100):

nominalna... 189,0 134,8 132,8 138,3 129,5 122,1 realna ... 111,0 94,3 98,2 104,6 101,3 101,8 1/W 1990 r. bez jednostek stanowiących własność prywatną, w 1991 bez jednostek zatrudniających 5 i mniej osób, w latach 1992-1996 bez jednostek prowadzących działalność gospodarczą, w których pracuje 5 i mniej osób (metoda przedsiębiorstw).

TABL 2/11/. WYNAGRODZENIA1^ 1996 R.

SEKCJE EKD a - liczby bezwzględne b-1995=100

Wynagrodzenia osobowe brutto w tys. zł^

Przeciętne wynagrodzenie miesięczne w zł

brutto netto

OGÓŁEM ... 2785159,7 873,41 710,19

b 127,9 128,2 128,4

w tym:

Rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo... . .a 60454,6 783,86 641,96

b 110,3 124,4 124,1

Górnictwo i kopalnictwo... . a 15784,6 888,17 725,03

b 123,1 128,1 128,0

Działalność produkcyjna... 838441,7 870,35 707,45

b 126,3 128,7 128,9

Zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz i wodę . .a 82974,4 1278,81 1022,45

b 125,3 125,5 125,4

Budownictwo... 228867,9 815,19 662,22

b 124,8 130,5 130,1

Handel i naprawy ... 216489,0 798,97 649,92

b 129,4 126,8 126,5

Hotele i restauracje... 21400,3 588,17 489,16

b 124,3 126,2 126,8

Transport, składowanie i łączność ... 102220,9 959,17 777,89

b 118,8 123,6 123,9

Pośrednictwo finansowe... 160259,4 1292,08 1026,1

b 144,2 127,6 127,5

Obsługa nieruchomości i firm... 162007,5 923,06 747,52

b 138,3 125,7 126,7

Administracja publiczna i obrona narodowa... a 163463,1 1228,52 991,70

b 141,0 127,8 128,2

Edukacja... 34963,2 841,45 690,64

b 127,5 129,7 130,1

Ochrona zdrowia i opieka socjalna ... 300637,2 733,92 601,93

b 123,1 124,7 125,0

Pozostała działalność usługowa, komunalna,

socjalna i indywidualna... 80078,9 721,51 592,31

b 132,6 127,5 127,7

1/ W jednostkach prowadzących działalność gospodarczą, w których pracuje więcej niż 5 osób (metoda przedsiębiorstw) oraz w jednostkach usług społecznych bez względu na liczbę pracujących. 2/Łącznie z wypłatami z zysku i nadwyżki bilansowej w spółdzielniach oraz z nagrodami z zakładowego funduszu nagród.

Wynagrodzenia i świadczenia społeczne 23

TABL. 3/12/. EMERYTURY I RENTY W 1996 R.

WYSZCZEGÓLNIENIE a - liczby bezwzględne

b- 1995=100

Przeciętna liczba emerytów i rencistów

Wypłaty emerytur i rent brutto

w tys. zł

Przeciętna miesięczna emerytura i renta w zł

brutto netto

OGÓŁEM ... a 240449 1424951,5 493,85 413,28

b 100,9 122,8 121,8 122,1

Emerytury i renty pracownicze i pochodne oraz kombatanckie razem^ .... a 206977 1270629,8 511,58 427,87

b 101,4 123,2 121,5 122,0

Emerytury...a 108642 747957,7 573,72 474,75

b 102,3 124,2 121,5 122,2

Renty inwalidzkie... a 70124 357390,3 424,71 361,46

b 100,7 121,0 120,2 120,6

Renty rodzinne...a 28211 165281,8 488,23 412,42

b 103,5 127,2 122,9 123,1

2/

Emerytury i renty rolników indywidualnych ...a 33472 154321,7 384,21 325,57

b 97,8 120,2 122,8 122,8

1/ Dane Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. 2/ Dane Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego. 3/ Bez zasiłków rodzinnych i pielęgnacyjnych.

TABL. 4/13/, RELACJE (udział procentowy) PRZECIĘTNEGO ŚWIADCZENIA EMERYTALNO-RENTOWNEGO W WOJ. WROCŁAWSKIM DO PRZECIĘTNEGO WYNAGRODZENIA W GOSPODARCE NARODOWEJ W KRAJU

WYSZCZEGÓLNIENIE a -1995 r.

Kwartały

I II III IV I-IV

b -1996 r.

Emerytury i renty pracownicze i pochodne oraz kombatanckie razem . . ....a 58,9 65,4 59,1 52,9 59,9

b 57,6 56,9 57,5 57,1 58,6

Emerytury ... 66,1 73,5 66,3 59,2 67,2

b 64,7 63,9 64,4 63,8 65,7

Renty inwalidzkie ... 49,5 55,0 49,6 44,3 50,3

b 47,9 47,3 47,7 47,3 48,6

Renty rodzinne ... 55,1 61,2 56,0 50,5 56,6

b 54,4 53,6 55,2 55,2 55,9

Emerytury i renty rolników indywidualnych ... 43,6 48,6 43,9 39,4 44,5

b 43,2 42,7 43,2 42,9 44,0

TABU 5/14/. ZASIŁKI Z TYTUŁU UBEZPIECZENIA SPOŁECZNEGO W 1996 R.

WYSZCZEGÓLNIENIE

Kwartały

I II III IV l-IV

Zasiłki i absencja chorobowa w tys. zł... 44058,1 44093,2 41163,1 45432,4 174746,8 w tym:

absencje chorobowe... 31417,6 30834,0 28513,5 31739,4 122504,5 w tym ze środków zakładów pracy ... 17733,1 16018,0 12192,8 13813,2 59757,1 opiekuńcze... 2009,2 1815,4 1159,8 1632,9 6617,3 macierzyńskie ...^... 2911,2 3333,3 3537,1 3623,3 13404,9 Zasiłki rodzinne i pielęgnacyjne ... 16696,1 19357,8 19633,1 19248,2 74935,2 Zasiłki rolników indywidualnych w tys. zł... 2356,0 4455,0 2450,9 4876,3 14138,3 a/ Wypłacane przy emeryturach i rentach ubezpieczonym oraz zarejestrowanym bezrobotnym ze środków, których dysponentem jest ZUS

Największy odsetek zatrudnionych w warunkach zagrożenia szkodliwymi czynnikami odnotowano w województwie w 1991 r. -14,6%; w 1992 i 1993 utrzymał się na poziomie 13,8%.

W 1996 roku w ogólnej liczbie zatrudnionych objętych badaniem warunków pracy, w warunkach zagrożenia ogółem pracowało 28,2 tys. osób (tj. 12,8% pracujących objętych badaniem w danej zbiorowości); w 1995 roku takich osób było 28,0 tys. (12,9%).

W warunkach zagrożenia czynnikami szkodliwymi dla zdrowia w środowisku pracy, gdzie dopuszczalne normy zostały przekroczone w 1996 roku pracowało 15,9 tys. osób (tj. 56,3%), w warunkach zagrożeń związanych z uciążliwością pracy - 9,7 tys. osób (tj. 34,5%), natomiast w warunkach zagrożeń czynnikami mechanicznymi związanymi z maszynami szczególnie niebezpiecznymi - 2,6 tys. (tj. 9,2%). Z ogółu osób zatrudnionych w warunkach zagrożenia 27,1% to kobiety, spośród których w warunkach związanych ze środowiskiem pracy pracowało aż 63,3%, w warunkach uciążliwych 32,7% a pozostałe 4,0% w warunkach zagrożeń czynnikami mechanicznymi.

W ramach polepszania warunków pracy w 1996 roku zlikwidowano 5417 osobozagrożeń czynnikami szkodliwymi dla zdrowia w środowisku pracy, jednakże jednocześnie ujawniono 3000 nowych zagrożeń; w rezultacie według stanu w końcu roku odnotowano 19,7 tys. osobozagrożeń (o 0,3% mniej niż w 1995 roku).

W związku z pracą w warunkach zagrożeń w 1996 roku ze świadczeń z tytułu pracy w warunkach szkodliwych dla zdrowia i uciążliwych skorzystało 133,2 tys. osób, tj. o 9,0% mniej niż w 1995 r.

Z ogólnej liczby korzystających z tych świadczeń 35,4% korzystało z dodatków pieniężnych, 22,0% z posiłków profilaktycznych oraz regeneracyjno-wzmacniających, 18,7% z innych środków odżywczych, 16,3%

z uprawnień wynikających z pracy w szczególnych warunkach, 4,4% z dodatkowych urlopów i 3,2% ze skróconego czasu pracy. Ponadto w 1996 roku wypłacono 1739 osobom świadczenia z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych i było to o 53 świadczenia (3,0%) mniej niż w 1995 roku, w tym z tytułu wypadków przy pracy odszkodowanie otrzymało 1577 osób. Łączna kwota wypłaconych w 1996 roku świadczeń była wyższa niż w 1995 roku o 19,0% i wynosiła 2815,3 tys. zł. Średnia wysokość jednego świadczenia wynosiła około 1,6 tys. zł.

W zakładach pracy od 1990 r. wydarzyło się ponad 22,5 tys. wypadków przy pracy, w tym 160 zbiorowych.

Najmniej wypadków wydarzyło się w 1992 r. - 2733 a najwięcej w 1996 r. -4410, czyli 12 wypadków dziennie.

W związku z procesami przekształceń własnościowych w gospodarce, zwiększa się liczba przedsiębiorstw sektora prywatnego, rośnie również liczba wypadków przy pracy w tym sektorze - z 1,5% w 1990 r. do 39,7%

w 1996 r.

Najczęstszą przyczyną wypadków w 1996 r., podobnie jak w latach poprzednich, był przede wszystkim niewłaściwy stan, brak lub nieprawidłowe posługiwanie się czynnikiem materialnym (22,5% ogółu przyczyn), także niewłaściwa organizacja pracy i stanowiska pracy (16,7%) oraz nieprawidłowe zachowanie się pracow­

nika lub niewłaściwy jego stan psychofizyczny (11,7%).

Wydarzeniami powodującymi najczęściej wypadki przy pracy były przede wszystkim: uderzenia, pochwy­

cenia lub przygniecenia przez maszyny, urządzenia i środki transportu - 33,9% wypadków ogółem (w 1995 r.

- 35,8%), następnie upadek, potknięcie lub pośliznięcie się - 31,1% (w 1995 r. - 27,9%) oraz zetknięcie się

człowieka z ostrymi narzędziami i szkodliwymi substancjami chemicznymi -16,3% (w 1995 r. -16,2%).

Warunki pracy 25 W wypadkach przy pracy w 1996 r. zostało poszkodowanych 4447 osób, w tym 64 w wypadkach

zbiorowych i było to o 1,4% więcej poszkodowanych niż rok wcześniej. Kobiety, które uległy wypadkom stanowiły 26,0% ogółu poszkodowanych (w 1995 r. - 25,9%).

Zmniejszyła się liczba młodocianych poszkodowanych w wypadkach przy pracy z 27 osób w 1995 r. do 24 w 1996 r., w tym 16 zostało poszkodowanych w sekcji działalność produkcyjna, 4 w handlu i naprawach.

Najwięcej ofiar śmiertelnych odnotowano w 1991 r., zginęły wówczas 32 osoby, co stanowiło 0,9% poszko­

dowanych ogółem; w 1996 r. zginęło 19 osób a rok wcześniej - 25.

W 1996 r. zwiększyła się, w porównaniu do 1995 r., liczba osób poszkodowanych z lżejszym uszkodzeniem ciała o 2,5%, zmniejszyła się natomiast liczba poszkodowanych z cięższym uszkodzeniem ciała o 39,0% i tych, które poniosły śmierć - o 24,0%.

Udział wypadków przy pracy o charakterze powodującym lekkie uszkodzenie ciała w porównaniu do 1995 r.

zmniejszył się o 1,0 pkt, zmniejszył się również udział osób, które poniosły śmierć o 0,1 pkt, wzrósł natomiast udział poszkodowanych z lżejszym uszkodzeniem ciała o 1,1 pkt.

Ofiarami wypadków byli najczęściej pracownicy - o stażu pracy do jednego roku - stanowili oni 29,2% ogółu (w 1995 r. - 29,0%) oraz doświadczeni o dużym stażu pracy -16 lat i więcej, tj. 21,8% (w 1995 r. - 22,4%).

Szacuje się, że straty materialne spowodowane wypadkami przy pracy (bez strat związanych ze stratami czasu pracy) wyniosły w 1996 r. 2,3 min zł.

Z ogólnej liczby wypadków przy pracy, w 96,5% zaistniała konieczność wystawienia zwolnień lekarskich.

Łącznie odnotowano 121,3 tys. dni niezdolności do pracy. Największy odsetek pracowników z tego tytułu był nieobecny w zakładach pracy od 4 do 28 dni - 63,0% (w 1995 r. - 62,5%). Wskaźnik dni niezdolności do pracy na jednego poszkodowanego wyniósł 27,4 (w 1995 r. - 37,7).

0,6% 2,2% _{0,4% 1,4%}

97,2% 98,2%

1995 1996

■ śmierć osoby poszkodowanej IQ ciężkie uszkodzenie ciała □ lżejsze uszkodzenie ciała

Poszkodowani w wypadkach przy pracy