Sztafeta informacyjna
Materiał zawiera 1 ilustrację, 8 ćwiczeń, w tym 1 interaktywne.
Sztafeta informacyjna
Sztafeta kobiet licencja: CC 0
Ćwiczenie 1
Usiądźcie w kole i pobawcie się w głuchy telefon. Jednej osobie z was nauczyciel powie szeptem zdanie, które należy przekazać kolejnej osobie tak, żeby inni go nie słyszeli. Czy udało się wam zachować pierwotną formę zdania albo przynajmniej jego sens?
Ćwiczenie 2
Czy przekazywanie informacji ma coś wspólnego ze sztafetą? Uzasadnij swoje zdanie. Zapisz swoje spostrzeżenia tutaj lub w zeszycie.
Uzupełnij
Ćwiczenie 3
Zanotuj tutaj lub w zeszycie własną propozycję definicji słowa informacja. Porównaj swoją notatkę z zapiskami innych osób w klasie.
Uzupełnij
Ćwiczenie 4
Zapoznajcie się z poleceniami i przydzielcie sobie zadania.
Schemat organizacji pracy:
I ETAP PRACY
Podział klasy na 4‑osobowe zespoły, w których:
1. osoba będzie się zajmować akapitem nr 1, 1. osoba – akapitem nr 2,
1. osoba – akapitem nr 3, 1. osoba – akapitem nr 4.
II ETAP PRACY
Każda osoba w grupie zajmuje się jednym akapitem tekstu Władysława Kopalińskiego pt. „Chleb”. Jej zadaniem jest wynotowanie najważniejszych informacji zawartych w przydzielonym fragmencie tekstu.
Pamiętajcie, żeby na tym etapie pracy czytać tylko swój akapit tekstu, a nie całość.
III ETAP PRACY
Uczniowie pracujący z tym samym akapitem łączą się w grupy i sprawdzają, czy każdy z nich ma zanotowane wszystkie informacje z ich fragmentu.
IV ETAP PRACY
Uczniowie wracają do swoich grup i przekazują sobie wzajemnie informacje ze swoich notatek. Do tekstu Władysława Kopalińskiego sięgają tylko w razie konieczności zacytowania fragmentu. Każdy członek grupy powinien pozyskać informacje zawarte w każdym z czterech akapitów tekstu „Chleb”.
Ćwiczenie 5
Posłuchaj nagrania całego tekstu Władysława Kopalińskiego. Czy twoim koleżankom i kolegom udało się przekazać wszystkie informacje z tej czytanki?
Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl
Fragment książki Władysława Kopalińskiego czyta Maciej Gudowski Contentplus.pl sp. z o.o., tylko do użytku edukacyjnego
Fragment książki Władysława Kopalińskiego czyta Maciej Gudowski Fragment książki Władysława Kopalińskiego czyta Maciej Gudowski Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., tylko do użytku edukacyjnego.
Ćwiczenie 6
Władysław Kopaliński
Chleb
[1] Najpowszechniejsze pożywienie człowieka na wszystkich kontynentach to jakaś forma chleba – z żyta, pszenicy, fasoli, ziemniaków, trawy, kory drzew, ryżu i grochu, a w niektórych okolicach Dalekiego Wschodu także z kasztanów
i bukwi (owoców buka). Bardzo wcześnie ludzie odkryli wartość odżywczą ziarna zbożowego, które naprzód po prostu rozgryzano w ustach i łykano, później rozgniatano między kamieniami na mąkę, poczem, dodając wody, wyrabiano z mąki ciasto. Chleb zaczęto wypiekać w młodszej epoce kamienia, około 12 000 lat temu, zapewne z ziarna pokruszonego na grubą śrutę, zarobioną wodą, z czego ugniecione ciasto w formie placków kładziono na rozgrzane kamienie i przykrywano gorącym popiołem. Placki te, najwcześniejsza forma chleba, jadane są do dziś, zwłaszcza w Azji i Afryce. Piecze się je głównie z kukurydzy, jęczmienia, prosa, gryki. [...]
[2] Jak się zdaje, Egipcjanie pierwsi dokonali, około roku 2600 p.n.e.,
wiekopomnego wynalazku rozpulchniania placków przez pozostawianie ciasta samorzutnej fermentacji nadającej im strukturę gąbczastą, zachowaną
w konsystencji wypieczonego placka‑chleba, który stawał się strawniejszy i smaczniejszy od przaśnego placka‑podpłomyka. Do wywołania
fermentacji używali oni zakwasu (kawałka ciasta z poprzedniego zaczynu) albo drożdży z osadów winiarskich, a więc piekli chleb metodami w zasadzie
podobnymi do dzisiejszych. Z czasem piekarnictwo egipskie produkowało przeszło pięćdziesiąt gatunków pieczywa rozmaitego kształtu, używając dla zapachu sezamu, kamfory i ziaren maku. Chleb znajdowany przez archeologów w grobowcach jest jednak mniej wyrośnięty i bardziej gruboziarnisty niż nasze pieczywo. Egipcjanie wynaleźli też pierwsze piece piekarskie. Najwcześniejsze znane przykłady to naczynia walcowate ulepione z gliny nilowej i wypalone, zwężone u góry na kształt stożka. [...]
[3] Akadowie (ludność semicka południowej Mezopotamii, zamieszkująca ją od III tysiąclecia p.n.e.) uważali spożywanie chleba za dowód kultury. W „Poemacie o Gilgameszu”, epopei starobabilońskiej z około roku 2000 p.n.e., Enkidu, dziki stwór ulepiony z gliny, żyjący w towarzystwie zwierząt, staje się człowiekiem (a później bohaterem i przyjacielem Gilgamesza, króla sumeryjskiego miasta Druk) między innymi dlatego, że nauczył się jeść chleb.
[4] Chleb był też głównym pożywieniem starożytnych Żydów. Wyrażenie: „jeść chleb” znaczyło również „posilać się”. Chleb stał się symbolem pożywienia
w ogóle, np. w Modlitwie Pańskiej („Ojcze nasz”): „Chleba naszego powszedniego daj nam dziś” chleb oznacza po prostu jadło. Chleb był otoczony czcią, nie
karmiono nim zwierząt; gdy kawałek chleba spadł na ziemię, podnoszono go i czyszczono starannie z pyłu. W Biblii prorok Izajasz mówi: „Ułam łaknącemu
“
Ćwiczenie 7
Z jakich ksiąg lub tradycji pochodzą cytaty przywołane przez Władysława Kopalińskiego?
modlitwa „Ojcze Nasz”, tradycja arabska, Księga Rodzaju, Księga Izajasza, Ewangelia według św. Jana
„Chleba naszego powszedniego daj nam dziś”
„Ułam łaknącemu chleba twego”
„Czy chcesz zabić chleb?”
„W pocie oblicza twego będziesz pożywał chleba”
„Jam jest chleb życia”
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
chleba twego”. Krajanie chleba nożem było uważane za czyn zdrożny, co zapewne stanowiło pozostałość czasów, kiedy chleb znano tylko w postaci suchego, twardego, cienkiego placka, niedającego się ukrajać. I dziś Arabowie pytają człowieka zabierającego się do krajania chleba nożem: „Czy chcesz zabić chleb?” To łamanie się chlebem jest obyczajem zachowanym w krajach
śródziemnomorskich Europy od starożytności do dziś. My raczej krajemy chleb przed podaniem go do stołu, a dopiero ukrajaną kromkę łamiemy w ręku.
W krajach południowych pan domu sam odłamuje kawałki chleba z bochenka i rozdaje biesiadnikom. Znaczenie chleba dla starożytnych Żydów odzwierciedla się w wielu miejscach Biblii. W Księdze Rodzaju Bóg mówi do Adama wygnanego z Raju: „W pocie oblicza twego będziesz pożywał chleba”. Jezus w Ewangelii według Jana powiada: „Jam jest chleb życia”. Chleb stał się więc symbolem obecności i działalności Chrystusa w Kościele, stąd wyrażenie „łamać się chlebem” znaczy w Nowym Testamencie „brać udział w komunii św.”, czyli w „chlebie Pańskim”. [...]
Ćwiczenie 8
Kto wynalazł pierwsze piece piekarskie?
Egipcjanie Fenicjanie Akadowie Arabowie
Ćwiczenie 11
Sprawdź, czy udało ci się zapamiętać:
rodzaje chleba (od najstarszego do współczesnego), zwyczaje związane z chlebem,
cytaty biblijne przytoczone przez Władysława Kopalińskiego, co symbolizuje chleb.
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 9
Z czego ludzie robią chleb?
Z buraków, ziemniaków, prosa i słonecznika.
Z kasztanów, ryżu, grochu i ziemniaków.
Z pomidorów, ryżu, papryki i jajek.
Z trawy, kory drzew, masła, mleka.
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 10
Kiedy zaczęto wypiekać chleb?
W epoce żelaza.
W epoce brązu.
W epoce kamienia.
W epoce neolitu.
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
