A . P R Z E G L Ą D O R Z E C Z N I C T W A
ORZECZNICTWO KARNE SĄDU NAJWYŻSZEGO
II. Prawo o wykroczeniach.
Art. 56. Istota wykroczenia z art. 56 pr. o wykr. wyczerpuje się na samym nieposzukiwaniu posiadacza rzeczy znalezionej, do której znalazca odnosi się nadal jako do rzeczy cudzej, nie przy właszczając jej sobie. (20 IV 1936 2 K 9/36).
Art. 58. Art 58 prawa o wykr., mówiąc o sumach „potrąca nych" na rzecz instytucyj ubezpieczeń społecznych, ma na uwadze tak sumy rzeczywiście potrącone, jak i niepotrącone, ale które po winny były zostać potrącone. (Postanowienie składu 7 sędziów z 24 X 1936 Nr 1 K 311/36).
Art. 59. 1. O odpowiedzialności z art. 59 pr. o wykr. decyduje takie stanowisko faktyczne danej osoby w przedsiębiorstwie i taki jej stosunek do zarządu i czynności w przedsiębiorstwie, który daje jej faktyczne uprawnienia w zakresie zarządu przedsiębiorstwem, wykorzystane przez nią do działań, świadomie dla niej wypełniają cych ustawową istotę czynu z art. 59 pr. o wykr. (6 IV 1936 1 K 1533/35).
2. Za „lekceważenie swych zobowiązań" w rozumieniu art. 59 pr. o wykr. nie może być uznany sam fakt niewyplacenia. Dla bytu przestępstwa z tego artykułu nie wystarcza samo tylko niewystara-nie się o pieniądze na wypłatę, koniewystara-nieczne jest, by zobowiązaniewystara-nie wypłacenia należnego wynagrodzenia zostało zlekceważone przez sprawcę. (30 IV 1936 1 K 147/36).
III. Kodeks postępowania karnego.
Art. 5. Podejrzenie co do istnienia okoliczności z art. 17 lub 18 k. k. nie uzasadnia zawieszenia postępowania w myśl art. 5 k. p. k. (21 IV 1936 2 K 158/36).
Art. 56. Żądanie ukarania sprawcy przestępstwa może być wy rażone w każdej formie, a więc mieścić się implicite i w samym zawiadomieniu przez pokrzywdzonego o przestępstwie, jeśli z treści zawiadomienia nie wynika, że zostało ono złożone w innym celu.
Art. 62. 1. Skazany lub dopiero sądzony (podejrzany lub oskar żony) w postępowaniu karnym, w którym świadek obciążający go miał zeznać fałszywie, jak i strona w procesie cywilnym, w której prawa majątkowe świadek swym fałszywym zeznaniem godzi, ma ją w postępowaniu przeciw temu świadkowi o fałszywe zeznania prawa pokrzywdzonego, którego dobro prawne zostało już bezpo średnio naruszone lub jest bezpośrednio zagrożone w rozumieniu art. 62 k. p. k. (15 VI 1936 2 K 568/36).
2. Pokrzywdzonemu, któremu przysługuje prawo wziąć udział w sprawie w charakterze strony, aczkolwiek nie brał w niej udziału w tym charakterze w sądzie grodzkim, nie może być współoskarżo ny w I instancji, który wobec uprawomocnienia się wyroku I in stancji przestał być oskarżonym. (27 III 1936 1 K 154/36).
Art. 89 k. p. k. Prezes sądu może na mocy art. 89 p. b k. p. k. wyznaczyć obrońcę z urzędu oskarżonemu, który z powodu ubó stwa nie może ponieść kosztów obrony, bez formalnego przyzna nia oskarżonemu przez sąd praw ubogich, (Postanowienie skła du 7 sędziów z 24 X 1936 Nr 3 K 667/36).
Art. 98. K. p. k. nie daje prawa sądowi zarządzenia przymu sowego stawiennictwa innych stron procesowych poza oskarżonym, chyba że strona procesowa (pokrzywdzony, oskarżyciel prywatny, powód cywilny) jest wezwana także w charakterze świadka i ma z tego tytułu obowiązek stawienia się w sądzie ze względu na prze pis art. 98 k. p. k. (8 V 1936 2 K 152/36).
Art. 103 k. p. k. W myśl § 3 art. 103 k. p. k. uwzględnienie zgłoszonego wniosku obrony w przedmiocie zwrócenia się urzędu do władzy naczelnej o zwolnienie świadka urzędnika lub wojskowe go z zachowania tajemnicy urzędowej, zależy wyłącznie od swobod nego uznania sądu. Również w wypadku § 1 art. 193 k. p. k., gdy wniosek zmierza do odniesienia się sądu nie do władz przełożonych naczelnych, lecz do władz przełożonych niższych świadka, sąd wład ny jest wniosek oddalić, gdy dojdzie do przekonania, iż zezwole nie nie mogłoby być udzielone w myśl § 2 art. 103 k. p. k. i że z tego względu zwracanie się do władzy świadka byłoby bezcelowe.
(4 I 1937 2 K 1581/36).
Art. 104 i 105. Z brzmienia art. 105 k. p. k. wynika, że wy jaśnienia współoskarżonego, złożone na przewodzie sądowym I in stancji, mogą być odczytane w II instancji nawet wtedy, gdy ten współoskarżony, słuchany, wskutek uprawomocnienia się przeciw niemu wyroku I instancji, w charakterze świadka w II instancji uchyli się od zeznań na zasadzie art. 104 k. p. k., gdyż art. 105 k. p. k. dotyczy zeznań świadków i nie ma na względzie wyjaśnienia oskarżonego. (28 II 1936 3 K 1552/35).
Art. 149. Przepis art. 149 k. p. k. nie uzależnia skuteczności rewizji od obecności przy niej wymienionych w nim osób w razie, gdyby wezwania do obecności nie usłuchały. (30 III 1936 2 K 2407/35).
Art. 285. W myśl art. 285 k. p. k. przewodniczącemu nie służy prawo zwracania prokuraturze aktu oskarżenia z powodu niepo-ciągnięcia do odpowiedzialności karnej osób podejrzanych, umiesz czenia ich natomiast w wykazie osób, których wezwania na rozprawę oskarżyciel żąda w charakterze świadków. (17 II 1936 2 K 2008/35). Art. 298. Z treści § 2 art. 289 k. p. k. nie wynika, by oskarżo nemu nie przysługiwało zażalenie na postanowienie sądu, nie uwzględniające zarzutu niewłaściwości miejscowej, w prawidłowym czasie czasie podniesionego.
Postanowienie art. 303 k. p. k. nie dotyczy przedmiotu uregu lowanego § 2 art. 34 k. p. k.
W sprawach o przestępstwa, popełnione treścią pisma druko wego, może być właściwym zarówno sąd miejsca wydawnictwa cza sopisma jako też sąd, w którego okręgu pismo zostało rozszerzone, przy czym o właściwości miejscowej rozstrzyga pierwszeństwo we wszczęciu postępowania. (21 II 1936 3 K 2341/35).
Art. 337. 1. Momentem istotnym nie jest czas zawiadomienia oskarżonego o tym, co działo się w jego nieobecności (art. 337 k. p. k.), lecz samo zawiadomienie go o tym po powrocie do sali i da nie mu wtedy możności złożenia wyjaśnień. (14 V 1936 3 K 571/36).
2. Z treści § 2 art. 337 k. p. k. wynika, że przepis § 1 art. 337 k. p. k. nie używa wyrażenia „postępowanie dowodowe" w znacze niu ściśle formalnym, jako nazwy stadium przewodu sądowego w rozumieniu ks. III k. p. k., lecz ma na myśli ujawnienie wszel kiego w ogóle materiału faktycznego, który może się stać podsta wą orzeczenia (art. 360 k. p. k.) ; każdy zatem z większej ilości oskarżonych ma prawo być obecnym przy badaniu wszystkich in nych współoskarżonych. (13 III 1936 3 K 2365/35).
Art. 360. 1. K. p. k. nie zawiera ograniczenia, że tylko wzmian ka w rejestrze karnym stanowi wyłączny dowód skazania sądowe go, za czym nie uchybia przepisom k. p. k. oparcie ustalenia o po przednim ukaraniu na przyznaniu się do kary sprawcy, choć złożo na w sprawie karta karna tego ukarania nie wykazuje. (21 IV 1936 3 K 207/36).
2. Zawiadomienie policji o przestępstwie jest jedynie dowo dem, że zawiadamiający złożył tego rodzaju oświadczenie, nie sta nowi zaś samo przez się w braku innych środków dowodowych wy starczającego dowodu na prawdziwość okoliczności w zawiadomie niu tym zawartych. (31 III 1936 2 K 2151/35).
Art. 371. Kodeks postępowania karnego nie przewiduje prze rwy (zawieszenia) postępowania celem uzyskania rozstrzygnięcia innego sądu lub urzędu (art. 7 k. p. k.).
Proces karny nie może doznać uszczerbku lub zahamowania dochodzeniem szczegółów, ważnych tylko dla roszczeń prywatno prawnych, o ile te w związku z czynnościami procesu karnego bez jego przewłoki zbadane być nie mogą. W przypadku wniesienia w procesie karnym powództwa cywilnego przerwa postępowania jest dopuszczalna o tyle tylko, o ile zezwala na to przepis art. 371 k. p. k. co do pozostawienia powództwa bez rozpoznania „w cało ści lub w części", w razie uznania, że materiał zebrany w sprawie karnej nie wystarcza do rozstrzygnięcia powództwa cywilnego. (30 III 1936 1 K 122/36).
Art. 374. K. p. k. nie przewiduje odtwarzania w protokóle roz prawy przytoczonych ustnie w myśl art. 374 k. p. k. w związku z ogłoszeniem sentencji najważniejszych powodów wyroku. (23 IV 1936 2 K 143/36).
Art. 378 § 3. Przepis § 3 art. 378 k. p. k. powinien być stosowa ny zarówno do oskarżonych jak i oskarżycieli. (19 V 1936 2 K 386/36).
Art. 393, 395 i 396. Wyrok zaoczny może być wydany w trybie arty 393 k. p. k. tylko w stosunku do oskarżonego nieobecnego na rozprawie i znajdującego się na wolności, bądź osadzonego w aresz cie w innym okręgu sądowym.
Na mocy art. 395 i 396 k. p. k. prawo do założenia sprzeciwu z żądaniem ponownego rozpoznania sprawy przez sąd I instancji ma tylko oskarżony, znajdujący się na wolności, oskarżony zaś, osa dzony w areszcie w innym okręgu sądowym, korzysta jedynie z pra wa zaskarżenia wyroku zaocznego bez uprzedniego zapowiedzenia, pozostała zaś część przepisu § 1 art. 395 k. p. k. nie ma do niego zastosowania). (17—26 III 1936 3 K 2508/35).
Art. 493. 1. Przepis § 3 art. 493 k. p. k., używając ogólnego wyrażenia „dowody", obejmuje wszelkie postacie dowodów, a więc dotyczy zarówno dowodów ze świadków jak i dowodów z doku mentów.
Przepisy art. 341 i 342 k. p. k., o ile one dotyczą dołączenia do akt i odczytania, a więc przyjęcia, złożonych przez strony do kumentów w postępowaniu apelacyjnym, znajdują ograniczenia w przepisach art. 493 k. p. k. (2 IV 1936 1 K 14/36).
2. Przepis art. 493 § 1 lit. a k. p. k. (w związku z art. 332 k. p. k.) ma na względzie tylko te niesłusznie oddalone wnioski, któ re zostały zgłoszone na rozprawie głównej, nie zaś także wnioski zgłoszone i oddalone w jakimkolwiek innym stadium postępowania przed I instancją. (31 II 1936 2 K 2197/36).
Art. 500. W wypadkach wymierzenia łącznie kary pozbawienia wolności i grzywny, obniżenie jednej z nich a podwyższenie dru giej, dokonane przez sąd odwoławczy w granicach sumy represji, orzeczonej przez sąd I instancji, gdy złożono apelację tylko na ko rzyść oskarżonego, nie stanowi reformatio in peius. (4 III 1936 3 K 2192/36).
Art 506. Wniosek o przywrócenie terminu z § 1 art. 506 k. p. k. należy załatwiać w trybie § 1 art. 228 k. p. k. z przestrzega niem przepisu art. 466 k. p. k. (29 IV 1936 1 K 198/36).
Art. 511. Przepis art. 536 k. p. k. ma charakter bezwzględny i zastosowanie tego przepisu jest niezależne od tej czy innej formy i granic kasacji i, aczkolwiek w art. 511 k. p. k. przepis art. 536 k. p. k. nie jest wymieniony, niemniej zarzut odstąpienia przez sąd wyrokujący od wykładni ustawy, zawartej w orzeczeniu Sądu Naj wyższego, ulega rozpoznaniu w trybie kasacyjnym również w przy padkach kasacji, ograniczonej ramami art. 511 k. p. k. (17—27 IV 1936 3 K 6/36).
Art. 583. Koszty postępowania przed wyższymi instancjami obciążają pokrzywdzonego bez względu na to, czy oskarżyciel pu bliczny brał udział w sprawie w tym wypadku, kiedy założony przez pokrzywdzonego na niekorzyść oskarżonego środek odwoławczy zo stanie oddalony. (6 V 1936 3 K 458/36).
IV. Ustawa karna skarbowa z 18 III 1932 (Dz. Ust. poz. 355). Art. 30. Łączenie zbiegających się kar pozbawienia wolności z karą zastępczego aresztu jest niedopuszczalne.
Zaliczenie aresztu tymczasowego na poczet aresztu -zastępczego lub ustalonej z połączenia tego aresztu z pozbawieniem wolności kary aresztu nie znajduje uzasadnienia ani w k. k. ani w u. k. s., za czym wymierzenie kary łącznej, obejmującej kary pozbawienia wolności i aresztu zastępczego i zaliczenie na poczet tych kar tym czasowego aresztu, jest obrazą art. 58 k. k. w związku z art. 2, 22 i 30 u. k. s. (2 III 1936 3 K 2152/35).
Art. 31 u. k. s. W ramach art. 31 u. k. s. można za każde prze stępstwo, karne na mocy tej ustawy, zastosować karę aresztu poni żej 7 dni. (Postanowienie składu 7 sędziów z 10 X 1936 Nr 3 K 2166/35).
Art. 45. 1. W przypadku popełnienia przestępstwa z art. 45 u. k. s. okoliczność, że przedmiot przemytu pochodzi z kradzieży, po ciąga za sobą odrębną odpowiedzialność sprawcy za pogwałcenie zakazów zarówno powszechnej ustawy karnej jak i ustawy karnej skarbowej. (17 III 1936 2 K 2264/35).
2. Wolne od cła przedmioty osobistego użytku podróżnych, ja ko wprowadzone legalnie na obszar celny państwa, mogą być przed miotem wszelkich transakcyj bez potrzeby uiszczania cła, chyba że już samo wprowadzenie ich do kraju miało na celu uchylenie się
tą drogą od kontroli skarbowej. (2 V 1936 3 K 2209/35).
3. Art. 45 u. k. s. przewiduje wprowadzenie z zagranicy przed miotów niezależnie od celu, w jakim zostały one sprowadzone.
Przedmioty, przeznaczone na upominki dla krewnych i znajo mych, nie stanowią przedmiotów przeznaczonych do osobistego użytku. (17 III 1936 3 K 101/36).
Art. 78. Wyrób aparatu do pędzenia samogonki, będąc czyn nością przygotowawczą do czynu z art. 78 u. k. s., tym samym nie stanowi osobnego przestępstwa. (2 III 1936 3 K 2286/35).
Art. 106. Z brzmienia § 2 rozp. Min. Skarbu z 31 stycznia 1931 Dz. Ust. poz. 51 w związku z art. 1 ust. z 30 stycznia 1931 r. Dz. Ust. poz. 45 o monopolu zapałczanym wynika, iż przez zapalniczkę rozumie się tylko takie przyrządy do niecenia ognia, które mają na celu zastąpić zapałki. Okoliczność, iż pewien przyrząd zdolny jest do niecenia ognia, jeżeli nie został skonstruowany w celu zastą pienia zapałek, nie nadaje mu charakteru zapalniczki. (9 III 1936 3 K 93/36).
Art. 109. Nabycie i posiadanie w obrocie handlowym przed miotów, objętych monopolem zapałczanym niewątpliwie zagranicz nego pochodzenia, nie jest poplecznictwem, tj. popieraniem cudze go przestępstwa, jak w art. 7 u. k. s., lecz stanowi samoistne prze stępstwo delictum sui generis, przewidziane w art. 109 u. k. s.
Odpowiedzialność sprawcy przestępstwa z art. 109 u. k. s. pod względem podmiotowym opiera się na zasadach art. 5 u. k. s. (17 III 1936 2 K 47/36).
Art. 117. Art. 117 u. k. s. wymienia czyny i zaniechania nie mające charakteru wykroczeń porządkowych, lecz charakter prze stępstw przeciwko dochodom skarbowym w postaci uszczuplenia lub narażenia na uszczuplenie podatku od piwa.
W myśl ust. 6 art. 117 u. k. s. fakt niezapisania do „odnośnych ksiąg" w rubryce rozchodów wyprowadzania piwa z browaru wy starcza do oskarżenia o uszczuplenie podatku, chociażby w rzeczy wistości to nie nastąpiło, oraz bez względu na to, czy niezapisanie nastąpiło z winy umyślnie lub nieumyślnej.
Uszczuplenie lub narażenie na uszczuplenie podatku w myśl ust. 6 art. 117 u. k. s. może być tylko w przypadku, gdy zapisanie w odnośnych książkach w rubryce „rozchodu gotowego piwa" nie nastąpiło we wszystkich odnośnych książkach, jeżeli jednak w jednej książce wyprowadzenie zapisano a w drugiej nie, to fakt ten nie
stwa-rza ustawowego domniemania o winie uszczuplenia bądź narażenia na uszczuplenie podatku, lecz dopuszcza możność ustalenia, że w tym przypadku nastąpiło tylko chybienie prawidłowego prowadzenia ksiąg.
Z zestawienia przepisów §§ 71, 73 i 76 rozp. Min. Sk. z 22 XII 1931 Dz. Ust. poz. 886 wynika, że dla kontroli opłat podatku naj ważniejszą jest księga podatku od piwa, księga zaś „pomocnicza" jest tylko pomocniczą do ustalenia zapisów w księdze podatkowej.
(24 II 1936 3 K 2129/35).
Art. 147. Straż graniczna, jako organ wykonawczy władz skar bowych w zakresie ochrony celnej (art. 2 rozp. Prez. Rzplitej z 22 marca 1928 r. Dz. Ust. poz. 349), jest uprawniona do sporządzania protokółów w myśl § 1 art. 147 u. k. s. (11 V 1936 3 K 473/36).
V. Ordynacja podatkowa z 15 III 1934 (Dz. Ust. poz. 134/36). Art. 181. 1. Pod umowę przewozu, związaną z przedsiębior stwem przewozowym, nie podpada wywóz odpadków gruzu, śmie cia i w ogóle przedmiotów pozbawionych wszelkiej wartości dla umawiających się stron i nie będących towarem. Wywóz gruzu nie stanowi przedsiębiorstwa przewozowego. (10 III 1936 1 K 1340/35). 2. Przepisy ustawy o państw, podatku przemysłowym dotyczą rzeczywistego, faktycznego prowadzenia przedsiębiorstwa zarobko wego (handlowego lub przemysłowego) bez względu na to, czy zo stały dochowane formalności, które warunkują prawny byt przed siębiorstwa. (4 V 1936 2 K 324/36).
3. Przy prowadzeniu handlu towarowego na własny rachunek dokonywanie w tym samym pomieszczeniu sprzedaży towaru odda nego w komis może mieć znaczenie jedynie przy określeniu wyso kości podatku obrotowego, a natomiast nie ma żadnego wpływu na obowiązek wykupienia świadectwa przemysłowego. (27 IV 1936 2 K 2168/35).
4. Przy określaniu kategorii przedsiębiorstw handlowych z roz działu VII A cz. II zał. do art. 23 ust. o państw, podatku przemy słowym (zakłady gastronomiczne Dz. Ust. poz. 339/36) cechą de cydującą o kategorii tego przedsiębiorstwa handlowego jest ogólna ilość osób zatrudnionych w zakładzie bez żadnych zastrzeżeń co do charakteru pracy i kwalifikacji odnośnego pracownika. (17 IV 1936 2 K 127/36).
5. Inkasentka, chodząca po domach klientów przedsiębiorstwa i zbierająca zaległe raty, nie jest subiektem handlowym w rozumie niu ustawy z 15 lipca 1925 r. Dz. Ust. poz. 550. (10 III 1936 2 K 2276/35). Stefan Błeszyński
ORZECZNICTWO CYWILNE SĄDU NAJWYŻSZEGO
I. USTAWODAWSTWO OBOWIĄZUJĄCE NA OBSZARZECAŁEGO PAŃSTWA
Rozp. Prez. Rzplitej z 14 V 1924 o przerachowaniu zobowiązań prywatno-prawnych (Dz. Ust. 1925 poz. 213)
§§ 1 i nast. Przerachowanie nie ma charakteru rozporządzenia
w rozumieniu § 1821 1. 1 kc Rozporządzenie waloryzacyjne bowiem przywraca zdewaluowanym prawom wartość mocą ustawy, wsku tek czego strony dokonując przerachowania nie tworzą dopiero rozmiarów tego prawa, lecz stwierdzają jedynie deklaratoryjnie to, co już ustanowiła sama ustawa. W takich warunkach przerachowa nie stron nie jest oświadczeniem woli zmierzającym do bezpośred niej zmiany istniejącego prawa. (13 III 1937 — C III 383/36). (Li)
Art. 28. Przyrzeczenie zwrotu pożyczki w walucie niemieckiej
oraz nieskrzywdzenia wierzyciela, tłumaczone zgodnie z §§ 133, 157 k c , zawiera wyraz woli stabilizowania zobowiązania, prowadziło za tem do umowy o waloryzację pożyczki. Jeżeli zaś umowa nie okre śla bliżej normy przerachowania, to w tym względzie uzupełnia ją rozporządzenie waloryzacyjne, zawierające o tyle normy akcyden-talne. (8 I 1937 — C III 64/35). (Li)
Art. 33. Obciążenie nieruchomości w toku sporu prawami
z stopniem niższym od prawa podlegającego przerachowaniu wy klucza przerachowanie ponad normę § 33 ust. 1. Natomiast właści ciel, który spowodował dalsze wpisy w celu pozbawienia wierzy ciela prawa do wyższej waloryzacji prawa rzeczowego odpowiada na podstawie § 249 k c , a w takim razie wierzyciel może odmówić zezwolenia na wykreślenie prawa, dopóki nie otrzyma kwoty odpo wiadającej przerachowaniu w myśl § 33 ust. 3, gdyż w ten sposób doznaje urzeczywistnienia przywrócenie takiego stanu, jaki by ist niał bez szkodliwego obciążenia nieruchomości dalszymi prawami.
(8 II 1927 — C III 281/35). (Li)
Prawo wekslowe z 14 XI 1924.
Art. 80 do 83. Przepisy te nie rozstrzygają kwestii, według ja
kiego prawa ocenić należy zobowiązanie dłużnika wekslowego. W tym względzie miarodajne są przepisy art. 9 i nast. ust. z 2 VIII 1926 o prawie prywatnym międzynarodowym, jeżeli podpisanie nastąpiło na żądanie osoby, której weksel dano, decydujące jest wyłącznie stwierdzenie, gdzie dłużnik wekslowy złożył swój podpis i to bez względu na to, czy wyjdzie się z założenia, że samo
podpi-sanie wekslu stwarzał zobowiązanie, czy też przyjmie się, że koniecz na jest umowa o danie wekslu, gdyż w podpisaniu wekslu mieściło by się w każdym razie przyjęcie oferty o danie wekslu. (8 II 1937 — C III 588/35). (Li) Konkordat zawarty pomiędzy Stolicą Apostolską a Rzeczypospolitą
Polską z 10 II 1925 (Dz. Ust. poz. 501)
Art. I. Słowa „juridiction ecclésiastique" przetłumaczone na język polski oznaczają jurysdykcję nie duszpasterską, lecz kościel ną. Pod określenie to podpada również władza prawodawcza Ko ścioła. Wobec tego służy w tym zakresie Kościołowi autonomia i od nośne normy prawa kanonicznego mają charakter norm obiektyw nych obowiązujących w Polsce. Wskutek przypisania Kościołowi na podstawie art. I władzy ustawodawczej — art. XVI konkordatu nie przedstawia się jako zbędny, jest bowiem zwężeniem zasady wypo wiedzianej w art. I o tyle, że w dziedzinie prywatno - majątkowej przywilej autonomii utrzymany zostaje w| mocy tylko w ramach pra wa powszechnie obowiązującego, czyli że nie doznają uznania nor my prawa kanonicznego, które z przepisami prawa powszechnie obowiązującego pozostają w sprzeczności. (11 XII 1936 — C III 1631/35). (Li) (a) Konkordat zawarty pomiędzy Stolicą Apostolską a Rzeczypo
spolitą Polską z 10 II 1925 (b) Corpus Iuris Canonici
I, XVI (a); 1526, 1653 § 2 (b). Beneficjat jest przedstawicie lem beneficjum w procesie; brak zezwolenia ordynariusza na pro wadzenie procesu nie wywołuje na zewnątrz żadnych ujemnych skutków. (11 XII 1936 — C III 1631/35). (Li)
Art. I, XVI (a); can. 1553 (b). W art. I konkordatu nie uzy skał Kościół prawa normowania wymiaru sprawiedliwości sprzecz nie z przepisami ustaw państwowych. Dlatego nie ma znaczenia normy obiektywnej obowiązującej w Polsce Privilegium fori z can. 1553 § 1 p. 3 CJC. Co się tyczy osób prawnych, wynika stan powyż szy także z art. XVI konkordatu, nadającego tym osobom prawo stawania przed sądem świeckim bez względu na przepisy prawa ka nonicznego. (11 XII 1936 — C III 1631/35). (Li)
(a) Konkordat zawarty pomiędzy Stolicą Apostolską a Rzeczypo spolitą Polską z 10 II 1925
(b) Pruskie powszechne prawo krajowe
Art. XXI (a); §§ 581, 584 II 11 (b). W razie podziału parafii
wskutek wzrostu liczby parafian obowiązki patrona do udziału w kosztach wystawienia koniecznych budynków rozciągają się tak że na potrzeby budowlane nowej parafii. Sprzeciw patrona prze ciwko podziałowi parafii po wejściu w życie konkordatu nie ma żadnego znaczenia. Dopóki nie nastąpi podział ciężaru patronac kiego na zasadzie ustawy z 25 VIII 1876 (zbiór prusk. ust. str. 405), odpowiadają w razie podziału gruntu patronackiego właściciele czę ści za koszty budowlane jako dłużnicy łączni. (15 II 1937 — C III 197/36). (Li)
Rozporządzenie o demobilizacji gospodarczej w brzmieniu rozp. z 30 IV 1926 (Dz. Ust. poz. 312).
§ 12. Zmiana decyzji komisarza demobilizacyjnego w tym kie
runku, że odmówienie zgody na wypowiedzenie zastępuje zgoda z obowiązkiem pozostawienia pracownika na posadzie mniej do nośnej jest dopuszczalna i działa wstecz do chwili wypowiedzenia. Jako akt administracyjny wiąże decyzja taka sąd powszechny do póty, dopóki nie zostanie uchylona w drodze przewidzianej w usta wie. (26 VI 1936 — C III 1068/34). (Li)
(a) Rozp. z 26 V 1926 o zmianie organizacji ubezpieczenia urzędni ków prywatnych województwach poznańskim i pomorskim
(Dz. Ust. poz. 322)
(b) Rozp. Prez. Rzplitej z 24 XI 1927 o ubezpieczeniu pracowników umysłowych (Dz. Ust. poz. 911)
§§ 5, 6, 11 (a); art. 71 (b). Pracownicy Zakładu Ubezpieczeń
Urzędników Prywatnych oraz Zakładu Ubezpieczeń Pracowników Umysłowych pozostawali do zatrudniających ich Zakładów w sto sunku prywatno-prawnym. Przepisy §§ 5 i 6 rozp. z 26 V 1926 uchy liły w całości normy dawniejszej ustawy dotyczące organów Zakła du, a więc również § 102 ust. 1 ust. z 20 XII 1911 (Dz. Ust. Rzeszy str. 989). O ile zaś chodzi o pracowników Zakładu Ubezpieczeń Pracowników Umysłowych, to pod względem charakteru stosunku służbowego mają przepisy art. 27 i 41 ust. 4 rozp. z 29 XI 1930 (Dz. Ust. poz. 635) oraz art. 2 ust. z 17 III 1932 (Dz. Ust. poz. 338) znaczenie autentycznej interpretacji przepisów rozp. z 24 XI 1927.
Określenie stosunku pracy powyższych pracowników jako quasi pu blicznego, dlatego że ma on podobieństwo z stosunkami urzędni ków publicznych, jest bez znaczenia, gdyż określenie powyższe nie jest żadnym pojęciem prawnym o ściśle unormowanej treści. Cho dzić mogłoby tylko o stosowanie analogii. Jest ono jednak niedo puszczalne, skoro rozp. z 26 V 1926 i 24 XI 1927 pozostawiły orga nom Zakładu swobodę decyzji, w jaki sposób uregulować zechcą stosunki służbowe pracowników, za czym nie zachodzi żadna usta wowa luka uprawniająca do stosowania analogii. (22 II 1937 — C III 71/35). (Li)
Rozporządzenie Prez. Rzplitej z 7 VI 1927 o prawie przemysłowym (Dz. Ust. poz. 468).
Art. 173 ust. 1, 180. Stosunek służbowy sekretarza izby rze
mieślniczej ma charakter prywatno-prawny. (4 I 1937 — C III 106/36). (Li)
Rozp. Prez. Rzplitej z 24 XI 1927 o ubezpieczeniu pracowników umysłowych (Dz. Ust. poz. 911)
§ 5, 120, 132. Skorzystanie z przepisu § 5 1. 6 nie wyklucza do
puszczalności zwolnienia pracownika pozostającego w stosunku pry-watno-prawnym w postępowaniu dyscyplinarnym bez zaopatrzenia emerytalnego. Dowodzi tego przepis § 5 1. 4 dotyczący funkcjona-riuszów państwowych, którzy, aczkolwiek nieubezpieczeni, mogą być zwolnieni w postępowaniu dyscyplinarnym bez emerytury. Nie istotną jest okoliczność, że decyzje dyscyplinarne w stosunku pry-watno-prawnym nie mają powagi rzeczy osądzonej, skoro chodzi nie o sposób, lecz o skutek decyzji. (22 II 1937 — C III 71/35). (Li)
Art. 106. 112, 132. Oświadczenie pracownika, że nie chce być
ubezpieczony i wszelkich roszczeń z tegö tytułu się zrzeka, nie zwal nia pracodawcy od odpowiedzialności za szkodę spowodowaną za niechaniem zgłoszenia pracownika do ubezpieczenia. (14 XII 1936 — C III 718/35). (Li)
Art. 165 do 167. Wobec przepisów tych pracownicy Zakładu
Ubezpieczeń Urzędników Prywatnych nie stali się automatycznie pracownikami Zakładu Ubezpieczeń Pracowników Umysłowych, lecz musieli do Zakładu drugiego być przyjęci na nowo; w szczegól ności, o ile chodziło o dyrektora, konieczne było w myśl art. 84 ust. 1 l. c nominacja zarządu i zatwierdzenie ministra. (22 II 1937 — C III 71/35). (Li)
Rozporządzenie Prez. Rzplitej z 16 III 1928 o umowie o pracą pracowników umysłowych (Dz. Ust. poz. 323).
Art. 4 p. 3, art. 12. Zakład Ubezpieczeń Pracowników Umysło
wych był instytucją państwową w rozumieniu art. 4. Ponieważ więc w Zakładzie tym stosunek pracy unormowany był specjalnymi prze pisami służbowymi, nie służyło pracownikom tego Zakładu roszcze nie o gratyfikację na podstawie art. 12. (22 II 1937 — C III 71/35). (Li)
Art. 29. O ile istniała ważna przyczyna rozwiązania umowy
o pracę, wówczas rozwiązanie umownego stosunku pracy, dokonane nawet w czasie trwania urlopu, wywołuje pełen skutek prawny. (30 X 1936 — C III 569/36). (Li)
Art. 32. Przepis lit. d nie wymaga, by naruszenie obowiązków
było rozmyślne ani też by przynosiło szkodę pracodawcy. Nie jest też konieczne, by nieuczciwe działania pociągnęły za sobą skazu jący wyrok karny za nadużycia. Z drugiej strony również umorze nie dochodzeń karnych nie odbiera takim działaniom charakteru nieuczciwości. Nawet tolerowanie lub współudział poprzedniego pra codawcy (w tym samym przedsiębiorstwie) w takich działaniach nie uprawnia pracownika do ich kontynuowania pod rządem nowe go pracodawcy. — Puszczanie przez pracownika w obieg weksli z podpisami urzędników przedsiębiorstwa nie posiadających ma jątku z podaniem, że są to weksle klientowskie i z wystawieniem o podpisanych niezgodnych z prawdą korzystnych referencyj — sprzeciwia się uczciwości i zaufaniu, wymaganym przy prowadzeniu przedsiębiorstwa i przy wykonywaniu przez jego pracowników ich obowiązków, czyli że niezgodne jest z istotnymi warunkami każdej umowy, także umowy o pracę, z powodu czego stwarza prawo niezwłocznego rozwiązania umowy, gdyż podważa zaufanie, to jest wiarę w pełną uczciwość pracownika. (30 X 1936 — C III 569/36). (Li)
Art. 32, 34, 36. Utrata przez pracodawcę zaufania do pracow
nika nie może uzasadnić ważnej przyczyny wypowiedzenia, jeżeli tego subiektywnego przekonania pracodawcy nie uzasadniają fakty, o których pracodawca dowiedział się w terminie art. 36 ust. 2. — Przy zmianie osób reprezentujących pracodawcę osobiste wrażenia nie mogą opierać się na faktach doszłych do wiadomości poprzed nich reprezentantów, jeżeli od czasu powzięcia jej termin z art. 36 ust. 2 już upłynął. Przepis art. 32 bowiem nie daje podstawy do tłumaczenia go w ten sposób, że prawo, które już zgasło, odżywa z chwilą, gdy nastąpiła zmiana w osobie reprezentanta pracodawcy i że odmienna ocena postąpień, mających stanowić ważną przyczy nę rozwiązania umowy, wywołuje uprawnienie do rozwiązania
umo-wy dlatego, że noumo-wy pracodawca lub jego reprezentant nie wiedział o postąpieniach pracownika, nadto zaś ocenia je inaczej niż dawny pracodawca lub jego zastępca. (30 X 1936 — C III 569/36). (Li)
Art. 36. Termin miesięczny wskazany w art. 36 liczy się wpraw dzie od chwili, kiedy strona uzyskała wiadomość o istnieniu waż nej przyczyny rozwiązania, jednak przy uchybieniach powtarzają cych się winien być liczony od chwili, kiedy pracodawca uzyskał wiadomość o istnieniu ostatniego z szeregu powtarzających się
uchybień. (30 X 1936 — C III 569/36). (Li) Rozp. Prez. Rzplitej z 22 III 1928 o postępowaniu administracyjnym
(Dz. Ust. poz. 341)
Art. 22, 108. Na zasadzie art. 22 ma władza administracyjna obszerną możność wzywania stron do złożenia wyjaśnień, a w razie niestawiennictwa nałożenia grzywny w myśl art. 108. Dlatego na łożenie grzywny za niestawiennictwo jako naruszenie obowiązków urzędowych usprawiedliwia odpowiedzialność Skarbu Państwa na zasadzie § 839 kc. tylko wówczas, gdy będzie wykazane, że wezwa nie nie mogło służyć żadnym celom administracji państwowej, które podciągnąć można by pod art. 22. (11/21 XII 1936 — C III
115/35). (Li) Kodeks postępowania cywilnego z 29 XI 1930 i z 27 X 1932
(Dz. Ust. 1930 poz. 651 i 1932 poz. 802).
Art. 2. 1. Orzekanie w kwestii, czy dana osoba ma istotnie odpo wiadać wobec Skarbu za cudzy dług podatkowy z mocy przepisów prawa cywilnego lub handlowego, należy do sądów, jest to bowiem spór o prawo prywatne, który w myśl art. 2 kpc. należy do właści wości sądu powszechnego; zgodnie z tym podlega kompetencji są du rozstrzygnięcie sporu, czy były zarządca spółki z ograniczoną odpowiedzialnością może odpowiadać za należny od tej spółki, znaj dującej się w likwidacji, podatek. (1 VII 1936 — C I 2847/35). (Św)
2. Jeżeli przedsiębiorstwa i zakłady gminy prowadzi się w in teresie publicznym wskutek włożonego na gminę obowiązku pu blicznoprawnego (nakazanego przepisami prawa administracyjne go) i korzystanie z tych przedsiębiorstw i zakładów nie zależy od woli korzystającego, lecz jest jego obowiązkiem nakazanym przepi sami prawa publicznego, stanowiącymi, że wszyscy mieszkańcy gmi ny lub pewne ich kategorie powinny korzystać z urządzeń lub usług względnie produktów zakładu lub przedsiębiorstwa, to nie ma miej sca do zawierania w zakresie świadczeń przedsiębiorstw lub zakła dów umów prywatno-prawnych; warunki korzystania i opłaty ustala
raczej zarząd gminy jednostronnie jako władza samorządowa upraw niona i obowiązana do ich ustalenia na podstawie przepisów prawa publicznego. W tych wypadkach stosunek, którego podstawą i źró dłem są normy prawa publicznego, jest stosunkiem publiczno-praw-nym. Oplata ma zatem charakter publiczno-prawny i droga sądowa
o taką opłatę jest niedopuszczalna. Jeżeli natomiast gmina prowadzi przedsiębiorstwo i zakłady w charakterze przedsiębiorcy prywatne go, mając na celu głównie osiąganie zysku, a chociaż ma na wzglę dzie interes publiczny, to jednak działa z własnej inicjatywy i ko rzystanie z świadczeń przedsiębiorstw i zakładów pozostawione jest woli mieszkańców gminy, to stosunek osób korzystających z tych świadczeń do gminy jest prywatno-prawny i tego ich charakteru nie zmienia okoliczność, że opłaty za korzystanie ustala często za rząd gminy w formie taryf. Spory o powyższe świadczenia jako do tyczące roszczeń prywatno-prawnych podlegają rozpoznaniu przez sądy powszechne. — Mogą wreszcie zachodzić przypadki, w któ rych zakłady lub przedsiębiorstwa gminne mają charakter miesza ny, w szczególności stosunek ich do jednej kategorii korzystają cych, może mieć wyżej przedstawiony pierwiastek publiczno-prawny, zaś inna kategoria korzystających może znajdować się w wyżej opisanym stosunku cywilno-prawnym. (19 II 1937 — C III 395/35). (Li)
Art. 18. Prawo do świadczeń, o którym mówi art. 18, dotyczy
nie tylko prawa jako takiego, lecz również świadczeń służących na podstawie tego prawa. (15 II 1937 — C III 696/36). (Li)
Art. 78, 442 i nast. Interwenient uboczny, nie podpadający
pod przepis art. 78, nie jest uprawniony do wnoszenia skargi o wznowienie postępowania zakończonego wyrokiem prawomoc nym. (Orzeczenie w składzie 7 sędziów z 20 II 1937 — C III 1302/35). (Li)
Art. 88 i nast.; art. 117. Pomimo określonego ordynacją adwo
kacką publiczno-prawnego stanowiska adwokata stosunek jego do klienta ma charakter prywatno-prawny; zarówno nawiązanie sto sunku jak również jego trwanie zależne jest z reguły od woli stron. Z tego powodu powierzenie przez Radę Adwokacką agend adwoka ta zawieszonego w czynnościach adwokackich nie może zastąpić pełnomocnictwa wymaganego przepisami art. 88 i nast. kpc., a w sprawach osób, którym przyznano prawo ubogich, nie może zastą pić ustanowienie adwokata dla strony ubogiej (art. 117 kpc.). (28 XII 1936 — C III 1284/35). (Li)
Art. 95, 116. Jeżeli sąd stronie zastąpionej przez adwokata
przyzna prawo ubogich bez przydzielenia jej adwokata, to tym sa mym nie kończy się obowiązek pełnomocnika strony do dalszego
prowadzenia sporu, gdy pełnomocnictwo jego nie zostało ani odwo łane, ani wypowiedziane. Sąd nie ma obowiązku przydzielania stro nie adwokata bez jej wniosku, skoro strona, której przyznano pra wo ubogich, ma prawo żądać, aby dla niej ustanowiono adwokata.
(13 XI 1936 — C III 939/36). (Li)
Art. 110. Zasądzenie kosztów jest niedopuszczalne nawet w dro
dze uzupełnienia wyroku, jeżeli pełnomocnik procesowy wprawdzie oddał pismo z wnioskiem o zasądzenie kosztów na pocztę, jednak pismo to do akt nie wpłynęło, a adwokat nie brał udziału w rozpra wie i wniosku z art. 110 nie zgłosił. (Postanowienie z 28 II 1937 — C III 1538/35). (Li)
Art. 112. 1. Sąd nie jest zobowiązany udzielić stronie prawa
ubogich dlatego, że przyznał jej to prawo już w innej sprawie to czącej się przed nim. (28 I 1937 — C III 352/36. 20 IV 1936 — C III 1739/36). (Li)
2. Posiadanie przez osobę, starającą się o przyznanie jej prawa
ubogich, pewnego majątku nie stoi na przeszkodzie uznaniu jej za zupełnie ubogą w rozumieniu art. 112 kpc., gdy aktywa jej nie są likwidalne, tj. gdy nie ma ona możności otrzymania za pomocą spie niężenia powyższego majątku czy to w drodze sprzedaży, czy to w drodze uzyskania kredytu środków na pokrycie wpisu sądowego względnie innych opłat sądowych. (9 X 1936 — C I 1715/36). (Św)
3. Przeszkodą do przyznania prawa ubogich nie może być
przepis § 1988 ust. k c ; odmienne stanowisko prowadziłoby do pozbawienia zarządcy masy możności celowego dochodzenia praw należących do spadku lub możności skutecznej obrony. (18 I 1937 — C III 537/36). (Li)
Art. 114 § 2. W razie niewłaściwości sądu powództwo nie jest
oczywiście bezzasadne, gdyż na podstawie art. 214 kpc. w razie od rzucenia pozwu wskutek niewłaściwości sądu powód może w ciągu tygodnia od uprawomocnienia się postanowienia odrzucającego po zew wnieść go do sądu właściwego, przy czym skutki poprzedniego wniesienia pozostają w mocy. (4 I 1937 — C III 1142/35). (Li)
Art. 145. Fakt, że pełnomocnikowi strony doręczono postano
wienie sądu w przedmiocie prawa ubogich nie stanowi domniema nia, że strona została zwolniona od obowiązku obrania sobie za mieszkania dla doręczeń. Dla braku wniosku o zwolnienie od obo wiązku obrania sobie miejsca zamieszkania w siedzibie sądu, prze wodniczący nie jest obowiązany badać z urzędu, czy zachodzą wa runki zwolnienia strony od tego obowiązku. (13 IV 1936 — C III 939/36). (Li)
Art. 181 § 4, 350. Przepis art. 181 § 4 kpc. ma na celu określe
nie, kiedy termin upływa i umożliwienie stronie wykorzystania
mini w jego ostatnich dniach przez wniesienie pisma, nawet poza godzinami urzędowania sądów, na pocztę z tym samym skutkiem, jak gdyby została wniesiona do sądu. Nie można więc przepisu po wyższego stosować do obliczenia początku terminu i oceniać wnio sku o porządzenie wyroku z uzasadnieniem na piśmie, nadeszłego do sądu po wydaniu wyroku, jako zgłoszonego przed rozpoczęciem się terminu z art. 350 kpc. dlatego, że wniosek został oddany na pocztę w czasie, gdy wyrok nie był jeszcze wydany. (18 II 1937 — C III 877/36). (Li)
Art. 190. Przepis § 1 ust. 1, mówiąc o ustąpieniu z adwokatu
ry, nie wymaga ustąpienia trwałego albo dobrowolnego. Chodzi o ustąpienie w znaczeniu ogólnym, a w takim razie podciągnąć na leży pod to określenie także zawieszenie w drodze uchwały Rady Adwokackiej, gdyż na czas zawieszenia adwokat nie ma prawa wy konywania czynności adwokackich, ustępuje zatem na ten okres w rzeczywistości z adwokatury. (28 XII 1936 — C II 1284/35). (Li)
Art. 210, 213, 382. Okoliczność, że na podstawie dawniejsze
go wypowiedzenia toczy się starszy spór eksmisyjny lub że skarga eksmisyjna na podstawie dawniejszego wypowiedzenia uległa pra womocnie oddaleniu, nie uzasadnia w nowym sporze eksmisyjnym, dotyczącym tego samego mieszkania, a opartym na nowym wypo wiedzeniu, ani zarzutu sprawy wiszącej, ani powagi rzeczy osądzo nej. (1 II 1937 — C III 306/35). (Li)
Art. 210, 236. Przepisy o zawisłości sporu nie naruszają mate
rialnego prawa do potrącenia; w razie więc wystąpienia z zarzutem potrącenia roszczenia, o które toczy się proces potrącenie musi być uwzględnione i sąd mimo zawisłości potrąconego roszczenia rozpo znawać musi jego słuszność, a co najwyżej może zarządzić zawiesze nie sporu. (15 III 1937 — C III 2198/36). (Li)
Art. 243, 281. Do uzasadnionego przytoczenia dowodu na cu
dzołóstwo lub wiarołomstwo niekonieczne jest wymienienie ani na zwisk mężczyzn lub kobiet ani dni szczególnych zdarzeń, albowiem do ustalenia cudzołóstwa lub wiarołomstwa nazwiska są niekoniecz ne, a względem czasu przyjąć należy, że strona twierdzi okres nie podlegający prekluzji. (16 XI 1936 — C III 1936/35). (Li)
Art. 255, 323 §3. Brak uprzedzenia strony po przesłuchaniu
przed jej zaprzysiężeniem o odpowiedzialności za nieprawdziwe ze znania nie pociąga za sobą nieważności postępowania. Tę samą za sadę stosować należy do uprzedzenia strony, że powinna zeznawać prawdę, gdyż może być wskazane stwierdzenie jej zeznań pod przy sięgą. Brak podpisu pod protokółem albo brak stwierdzenia odmo wy lub niemożności podpisania nie przedstawia również istotnej wady postępowania, gdy co do treści protokółu nie podniesiono
za-rzutu. W razie zgłoszenia odnośnych zarzutów obraza postanowień art. 255 ma istotny wpływ na wynik sprawy, gdy na niepodpisanym zeznaniu opiera się przekonanie sądu o faktach rozstrzygających.
(26 X 1936 — C III 476/35). (Li) Art. 306, 427. Jeżeli strony są zgodne co do tego, źe umowa doszła do skutku, to tym samym twierdzą zgodnie, że istnieją wszystkie przesłanki konieczne do zawarcia umowy. Z tego powodu z jednej strony powód zwolniony jest od obowiązku szczegółowego przedstawienia podstaw umowy, z drugiej strony późniejsze zaprze czenie tych podstaw przez pozwanego ma charakter nowej obrony, czyli zajęcia nowego stanowiska faktycznego w sprawie, co w in stancji kasacyjnej jest niedopuszczalne. (22 II 1937 — C III 2491/36). (Li)
Art. 380, 381. Sąd apelacyjny, który uchylił postanowienie I instancji odmawiające wnioskowi o sporządzenie wyroku z uza sadnieniem na piśmie z powodu zgłoszenia tego wniosku przed za padnięciem wyroku i który polecił sądowi I instancji uwzględnie nie wniosku, nie jest po przedłożeniu mu wyroku z skargą apela cyjną pozbawiony możności odrzucenia skargi apelacyjnej z tej sa mej przyczyny, dla której sąd I instancji odmówił wnioskowi o spo rządzenie wyroku z uzasadnieniem; orzeczenie bowiem wiąże sąd tylko w części dyspozytywnej, nie jest zaś w tym względzie miaro dajny pogląd prawny wyrażony w uzasadnieniu. (18 II 1937 — C III 833/36). (Li)
Art. 393. Odrzucenie zażalenia z powodu, iż skarżący nie za żądał doręczenia uzasadnienia zaskarżonego postanowienia, nie jest prawidłowe, gdy postanowienie było ogłoszone przez sąd z już go towym uzasadnieniem, a zażalenie wniesione zostało w terminie siedmiodniowym od daty tego ogłoszenia. (30 X 1936 — C I 1717/36). (Św)
Art. 404. Do okoliczności uzasadniających powstanie potrzeby twierdzenia i powołania dowodu nie należy zorientowanie się stro ny z zachowania sądu, że dotychczasowe twierdzenia i dowody jej są niewystarczające. (8 III 1937 — C III 202/35). (Li)
Art. 412. Przepis § 2 art. 412 nadaje sądowi apelacyjnemu pra wo rozpoznania sprawy, choćby zachodziły przyczyny uchylenia wy roku sądu okręgowego, jeżeli stan sprawy nie wymaga odesłania jej do sądu okręgowego, przy czym ustalenie, czy stan sprawy w związ ku z wyjaśnieniami stron i okolicznościami sporu nie wymaga ode słania sprawy do niższej instancji sądowej, jako dotyczące faktycz nej strony sporu, usuwa się spod kontroli kasacyjnej. (30 X 1936 — C I 260/36). (Św)
Art. 429 § 2, 529, 534. Nadanie i przepisanie klauzuli egzeku
cyjnej należy do postępowania nie spornego, lecz egzekucyjnego, skoro art. 529 i 534 zostały umieszczone w części drugiej kpc., nor mującej postępowanie egzekucyjne i zabezpieczające, na które roz ciąga się przepis art. 513 § 2 kpc. (5 III 1937 — C III 790/36). (Li)
Art. 443 l. 2, 448 § 1 l. 2. Strona nie jest pozbawiona możności
działania, nie jest również nienależycie zastąpiona wówczas, gdy ustanowiła pełnomocnika, a ten nie przedsięwziął czynności wska zanych celem należytej obrony w sporze. (7 XII 1936 — C III 1406/35). (Li)
Art. 445 § 2. Strona, która w postępowaniu toczącym się we
dług przepisów niemieckiej upc. odmówiła przysięgi, nie może żą dać wznowienia z powodu wykrycia nowych środków dowodowych; o tym bowiem, czy wykryte dowody mogą wpłynąć na wynik spra wy, można sądzić tylko według przepisów tej ustawy o postępowa niu, według których sprawa się poprzednio toczyła. (5 II 1937 — C III 322/35). (Li)
Art. 631, 637, 794. Ani przepis art. 631 § 1, ani też postano
wienia o podziale kwoty wyegzekwowanej nie wykluczają legityma cji wierzyciela egzekucyjnego do dochodzenia zajętej wierzytelno ści do rąk własnych. Legitymacja upada tylko wówczas, gdy suma wyegzekwowana nie wystarcza na pokrycie wszystkich wierzycieli prowadzących egzekucję. (28 XI 1936 — C III 37/36). (Li)
(a) Kodeks postępowania cywilnego z 29 XI 1930 i z 27 X 1932
(Dz. Ust. poz. 651 i 802).
(b) Kodeks zobowiązań z 27 X 1933 (Dz. Ust. poz. 598) Art. 566 § 1 p. a (a); art. 202, 254 (b). Jeżeli wierzyciel potrą
ca wierzytelność już wyskarżoną, posiadając tytuł egzekucyjny i pro wadząc nawet na podstawie jego egzekucję, to obok oświadczenia potrącenia konieczne jest ponadto wydanie tytułu egzekucyjnego, zwłaszcza gdy się uwzględni przepisy art. 566 § 1 p. 2 kpc i art. 222 kz. (12 II 1937 — C III 754/36). (Li)
Przepisy wprowadzające Kodeks postępowania cywilnego z 29 XI 1930 i 28 X 1932 (Dz. Ust. poz. 652 i 802)
Art. XLV. 1. Przepis ten zmienił częściowo art. 273 usp. co do
składu sądu w sprawach cywilnych, jednak nie naruszył postano wienia § 3 art. 273 usp., iż zarzut, że sprawa cywilna ulega rozpo znaniu nie przez jednego sędziego, lecz w składzie trzech sędziów lub odwrotnie, może być podniesiony najpóźniej na pierwszym
po-siedzeniu sądu i przed zgłoszeniem zarzutu co do istoty sprawy. (15 II 1937 — C III 305/35). (Li)
2. Okoliczność, że sąd okręgowy jako odwoławczy orzekał w składzie trzech sędziów zamiast jednoosobowo nie stanowi po gwałcenia przepisów postępowania. Skoro bowiem istnieje możność przekazania sprawy składowi trzech sędziów (art. XLV § 2, XLIX § 5 przep. wprow. kpc.), to tym samym ustawodawca wyraził myśl, że sąd w składzie trzech sędziów daje większą gwarancję należyte go rozpoznania sprawy aniżeli sąd w osobie jednego sędziego i roz poznanie sprawy w składzie kolegialnym nie stanowi uchybienia. (19 I 1937 — C III 34/36). (Li) Regulamin przewozu przesyłek towarowych na kolejach żelaznych
z 21 IX 1931 (Dz. Ust. poz. 721).
§ 10 p. 3. Kolej jest tylko wówczas obowiązana do zastosowa nia taryfy ulgowej, jeżeli sposób wypełnienia listu przewozowego odpowiada warunkom regulaminu przewozu i taryfy towarowej, od których spełnienia zależy zastosowanie taryfy ulgowej. (31 V 1935 — C II 292/35, 13 XII 1935 — C II 1678/35, 2 III 1936 — C II 2632/35). (Db) Ustawa z 17 III 1932 o uregulowaniu stosunków służbowych pra cowników instytucji ubezpieczeń społecznych (Dz. Ust. poz. 338).
Art. 4. Nadanie prawa do odprawy pracownikom, zwalnianym w okresie trzymiesięcznym od dnia wejścia w życie pomienionej ustawy, nie stwarza żadnych uprawnień do odprawy dla pracowni ków zwalnianych po upływie tego okresu czasu, a nie mających we dług przepisów służbowych prawa do odprawy. (30 III 1935 — C II 2723/34, 25 II 1936 — C II 2410/35, 13 X 1936 — C II 1291/36, 27 X 1936 — C II 1367/36, 3 XI 1936 — C II 1455/36). (Db)
Art. 5. Pracownikowi ubezpieczalni społecznej, zwolnionemu ze służby wskutek długotrwałej choroby, należy się odprawa we dług art. 5 powyższej ustawy, jeżeli według dawniejszego regulami nu służbowego, któremu pracownik podlegał, długotrwała choroba jako przyczyna rozwiązania umowy o pracę nie była przewidziana. (13 II 1936 — C II 2185/35). (Db) Rozp. Rady Ministrów z 21 VI 1932 o postępowaniu egzekucyjnym
władz skarbowych (Dz. Ust. poz. 580)
Egzekucja sądowa, wszczęta przez urząd skarbowy przed dniem 1 stycznia 1933 roku, toczy się według dawniejszych przepisów
egzekucyjnych. Urząd skarbowy może wszcząć egzekucję sądową przez przymusowy zarząd przedsiębiorstwa. (13 XI 1935 — C II 1488/35). (Db) a) Ustawa o Państwowym Banku Rolnym (Dz. Ust. 1932 poz. 966)
b) Statut Banku Rolnego (Dz. Ust. 1932 poz. 967).
Art. 16, 18 (a), §§ 30, 40, 74 (b). W postępowaniu przetargu przymusowego, toczącym się według przepisów niemieckiej ustawy o przetargach przymusowych, Bank Rolny nie może likwidować w stopniu zapisu hipotecznego świadczeń rentowych przekraczają cych granice z § 10 p. 3 ustawy o przet. przym. (7 XII 1936 — C III 1969/35). (Li)
a) Ustawa o ubezpieczeniu społecznym z 28 III 1933 (Dz. Ust. poz. 396).
b) Rozporządzenie Rady Ministrów z 27 XII 1933 w sprawie upraw nień osób ubezpieczonych oraz korzystających ze świadczeń na za sadzie dotychczas obowiązujących ustaw o ubezpieczeniu od wy
padków (Dz. Ust. poz. 792).
Art. 196. Kodeks zobowiązań nie daje podstawy do żądania za wypadek, jakiemu uległ pracownik ubezpieczony, odszkodowania od pracodawcy, jeżeli ten wypadku nie spowodował. (9 I 1936 — C II 2038/35). (Db)
Art. 196, 317 (a), § 19 (b). Rozporządzenie z 27 XII 1933 od nosi się wyłącznie do roszczeń ubezpieczonego wobec ubezpieczał-ni, nie ma natomiast zastosowania do roszczeń pracownika wobec pracodawcy. Gdy więc w ustawie z 28 III 1933 ani wyraźny prze pis, ani szczególne okoliczności, ani cel ustawy nie nakazują sto sować jej przepisów w zakresie powyższych roszczeń do stosunków powstałych przed wejściem w życie tej ustawy, normują się te ro szczenia według postanowień niemieckiej ordynacji ubezpieczenio wej. (27 XI 1936 — C III 2033/36). (Li) Ustawa z 28 III 1933 o urzędach rozjemczych do spraw majątkowych posiadaczy gospodarstw wiejskich (Dz. Ust. 1936 Nr 5 poz. 60).
Art. 27 p. 3. W sprawach, wszczętych przed urzędem rozjem czym, sąd okręgowy jest ostatnią instancją. Na jego orzeczenie nie jest, ani co do istoty sprawy ani co do odmowy prawa ubogich, dal szy środek odwoławczy dopuszczalny. (27 III 1936 — C II 2824/35, 7 IV 1936 — C II 2855/35, 18 IV 1936 — C II 2874/35, 11 VIII
1936 — C II 590/36, 21 IX 1936 — C II 1517/36, 10 XII 1936 — C II 1725/36 i C II 2526/36). (Db) Ustawa z 29 III 1933 o ulgach w zakresie oprocentowania i terminów
spłaty wierzytelności hipotecznych (Dz. Ust. poz. 213). Art. 2. Przewidziane w art. 2 pomienionej ustawy moratorium komornik, gdy zachodzą warunki zastosowania jego przy egzekucji z nieruchomości, zmierzającej do wyegzekwowania kapitału, zabez pieczonego hipoteką umowną, winien stosować z urzędu. (8 IV 1936 — C I 2104/35). (Św)
Kodeks zobowiązań z 27 X 1933 (Dz. Ust. Nr 82 poz. 598). Art. 31. Oświadczenie woli, złożone na kilka dni przed popeł nieniem samobójstwa przez 70-letniego starca, zniedolężniałego na umyśle, na korzyść osoby, pod której wpływem on wówczas pozo stawał, jest nieważne. (20 V 1936 — C II 150/36). (Db) Art. 42. Zarzut, że strona w czasie zawierania umowy znajdo wała się w stanie upośledzenia umysłowego, nie mieści w sobie za rzutu, że strona przeciwna stan ten kontrahenta na swą rzecz wy zyskała. (28 IV 1936 — G II 107/36). (Db) Art. 56. 1. Żądanie wynagrodzenia za pośrednictwo w zawar ciu małżeństwa jest sprzeczne z dobrymi obyczajami. (3 VII 1936 — C II 628/36 i 15 XII 1936 — C II 1927/36). (Db)
2. Konkubina nie ma prawa do wynagrodzenia za usługi świad czone współtowarzyszowi życia we wspólnym gospodarstwie. (29 IX 1936 — C II 1044/36). (Db)
Art. 60. Mąż, który w sporze eksmisyjnym swej żony przystą pił w charakterze współdłużnika do ugody sądowej, którą żona zo bowiązała się do opłacania czynszu pod rygorem, że w razie zwłoki egzekucja celem eksmisji będzie wdrożona, nie może dochodzić uchylenia wszczętej następnie egzekucji na tej podstawie, jakoby był współnajemca lokalu spornego. (21 IX 1936 — C II 1042/36). (Db) Art. 68. Gdy ogólne warunki ubezpieczenia na życie danego zakładu ubezpieczeń nie zawierają postanowienia, aby czas zawar cia umowy określony być miał chwilą dojścia odpowiedzi na ofertę, za którą uważać należy wniosek o ubezpieczenie (art. 70 kz.), samo przystąpienie przez zakład ubezpieczeń do wykonania umowy, wy rażające się w wystawieniu polisy, stanowi już, stosownie do art. 69 kz., o zawarciu umowy ubezpieczenia. (28 IX 1936 — C I 2831/35). (Św)
Art. 111. Odnowienie stosunku, objętego wyrokiem, lub zrze czenie się wyroku względnie jego części przez jedną stronę na rzecz drugiej winno być pismem stwierdzone. (24 III 1936 — C I 2466/35). (Św)
Art. 117 § 1. Kto bez zlecenia zarządcy domu pełni poszcze gólne usługi, wchodzące zwyczajnie w zakres czynności dozorcy do mu, ten ma jedynie uprawnienie do wynagrodzenia z art. 117 § 1 kz., nie zaś uprawnienie do uposażenia należnego dozorcy domu. (28 IV 1936 — C II 20/36). (Db)
Art. 150. Właściciel domu może być odpowiedzialny za wyla nie wody przez inną osobę z pomieszczenia tylko wówczas, jeżeli w nim mieszka. (28 IX 1936 — C II 1001/36). (Db)
Art. 152. 1. W razie śmierci pasażera, wywołanej wypadkiem kolejowym, należy się jego ojcu zadośćuczynienia za krzywdę mo ralną, osobom zaś, na których utrzymanie zmarły dobrowolnie, choć bez obowiązku ustawowego łożył, renta z powodu utraty pomocy pieniężnej. (6 VI 1936 — C II 292/36). (Db)
2. Osoba, uszkodzona na ciele wskutek wypadku kolejowego, ma prawo do zadośćuczynienia za krzywdy moralne, chociaż uszko dzenie jej nie było rozmyślnie przez kolej wywołane. (6 VI 1936 — C II 443/36). (Db)
Art. 161. Za uszkodzenie ciała .nie można przyznać obok renty z art. 161 § 2 kz. także jednorazowego odszkodowania z art. 164 § 1 kz. z tytułu zmniejszenia się widoków powodzenia na przy
szłość. (14 V 1936 — C II 210/36). (Db)
Art. 188. W razie zlicytowania całego zapasu towarów w skle pie dłużnika w drodze egzekucji sądowej założenie przez córkę dłuż nika, która z licytacji nabyła tylko urządzenie sklepowe, w tymże lokalu takiego samego sklepu nie pociąga za sobą odpowiedzialno ści córki za długi powstałe w przedsiębiorstwie jej ojca. (17 IX 1936 — C II 1038/36). (Db)
Art. 236 i 237. Złożenie do depozytu sądowego, dokonane bez podstawy ustawowej, nie zwalnia dłużnika z jego zobowiązania.
(15 X 1936 — C II 1179/36). (Db) Art. 269. 1. Art. 269 nie może mieć zastosowania, jeżeli przy czyny, mające uzasadnić żądanie obniżenia czynszu za dzierżawę apteki, zaszły przed dniem 1 lipca 1934 r. (18 V 1936 — C II 712/36). (Db)
2. Ogólny kryzys ekonomiczny nie uzasadnia żądania obniże nia reszty ceny kupna za nabyty w roku 1931 dom. (9 IX 1936 — C II 820/36 i 16 IV 1937 C II 3112/36). (Db)
Art. 469 § 3, art. II, III, XLVI przepisów wprow. k. z. Termin sześciomiesięcznego wypowiedzenia w razie trwania stosunku pra cy przez lat dziesięć nie ma zastosowania do pracowników będą cych pracownikami umysłowymi w rozumieniu rozporządzenia Pre zydenta Rzeczypospolitej z 16 marca 1928 o umowie o pracę pra cowników umysłowych lub robotników (Dz. Ust. Nr 35, poz. 323 i 324). (11 V 1936 — C II 263/36, 4 VI 1936 — C II 557/36, 3 VII 1936 — C II 597/36, 18 VIII 1936 — C II 758/36, 22 X 1936 — C II 1325/36, 20 XI 1936 — C II 1795/36, 27 XI 1936 — C II 1700/36, 1 XII 1936 — C II 1719/36, 12 XII 1936 — C II 1752/36, 30 XII 1936 — C II 1980/36). (Db)
Art. 473. Roszczenie wynikające z umowy o pracę, zakończoną przed wejściem w życie kod. zob., podlegają jednorocznej prekluzji z art. 473, której termin początkowy liczyć należy od dnia 1 lipca 1934 r. (20 X 1936 — C II 1257/36). (Db) Prawo z 27 X 1933 o spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością
(Dz. Ust. poz. 602).
Art. 21 ust. 3. Spółka z ogr. odp., przedstawiając sądowi reje strowemu nową listę wspólników, nie jest obowiązana dołączać do kumentów nabycia, na podstawie których nastąpiła zmiana w osobie wspólników. (18 IX 1935 — C II 931/35). (Db) Rozp. Prez. Rzplitej z 24 X 1934 o poprawie gospodarki i finansów
związków samorządowych (Dz. Ust. poz. 846).
Art. 6. Przepis tego artykułu o obniżeniu stopy odsetek od należności pieniężnych, podpadających pod przepisy pomienionego rozporządzenia, podlega zastosowaniu przez sąd ex officio. (25 III — 13 V 1936 — C I 2980/35). (Sto)
II. USTAWODAWSTWO DZIELNICOWE 1. B. ZABÓR ROSYJSKI
Kodeks cywilny Królestwa Polskiego
Art. 36. Nie ma żadnej podstawy do wyznaczenia nad mieniem osoby nieobecnej kuratora, gdy znane jest jej miejsce pobytu i jest możność skomunikowania się z nią, tak że nie doznaje ona trwałej przeszkody do dopilnowania swych praw (art. 36 k. c. p.). (13 XI 1936 — C I 3013/35).
Zgodnie z art. 36—40 k. c. p. wyznaczony przez sąd kurator nad mieniem nieobecnego ma nie tylko prawo, lecz wprost obowią zek zaopiekować się mieniem nieobecnego od chwili wyznaczenia go kuratorem, wobec czego wszystkie czynności jego od tej chwili, zdziałane w granicach, zakreślonych przez sąd przy ustanowieniu kurateli, są ważne, chociażby następnie sąd uznał, iż zaginiony zmarł przed wyznaczeniem kurateli. (6 X 1936 — C I 568/36).
Kodeks cywilny Napoleona
Art. 957. Podstawą istnienia krótkiego terminu prekluzyjne-go, przewidzianego w art. 957, jest domniemanie przebaczenia ze strony darującego, wskutek czego zarówno skarga już wytoczona jak i samo prawo do skargi o odwołanie darowizny zostają umo rzone nawet przed upływem roku, jeżeli zajdą fakty dowodzące, iż darujący przebaczył obdarowanemu i z nim się pogodził. (29 X 1936 — C I 1742/36).
Art. 1148. Sąd, mając na względzie okoliczności sprawy, wład ny jest uznać, że ustanowienie sekwestru nad majątkiem, z które go, zgodnie z umową stron, miało być dostarczone przez jedną z nich drugiej zboże, czyniło zobowiązanie bardziej uciążliwym, nie stanowiło jednak siły wyższej w rozumieniu art. 1148 k. c. (5 XI 1936 — C I 193/36).
Art. 1384 ust. 1. Właściciel samochodu odpowiada za spowo dowane przez ten samochód uszkodzenie ciała, chociażby samochód był umieszczony w garażu, należącym do innej osoby i nieszczęśliwy wypadek nastąpił w czasie prowadzenia samochodu przez szofera, pozostającego w stosunku służbowym z właścicielem garażu.
Firma, do której należy samochód, winna ponosić odpowie dzialność za nieszczęśliwy wypadek, gdy zdarzył się on w czasie użytkowania samochodu przez pracownika firmy nie dla swojej ko rzyści osobistej wyłącznie, lecz dla wykonania powierzonych mu funkcyj. (27 XI — 10 XII 1936 — C I 2182/36).
Art. 2253. Przedawnienie nie biegnie pomiędzy małżonkami tylko podczas trwania małżeństwa, po ustaniu zaś tegoż na skutek śmierci jednego z małżonków pozostały przy życiu małżonek, po siadając majątek swego współmałżonka w warunkach, przewidzia nych w art. 2229 k. c, w zasadzie może stać się jego właścicielem na mocy przedawnienia nabywczego. (25 XI 1936 — C I 500/36).
Ustawa hipoteczna 1818 r.
Art. 25. Przewidziany w art. 25 u. h. roczny termin, po któ rego upływie zainteresowana strona może żądać wykreślenia z
wy-kazu hipotecznego wzmianki, wniesionej na skutek wniosku, zawie szonego przez zwierzchność hipoteczną, płynie nie od daty zapad nięcia decyzji wydziału hipotecznego, lecz od daty, w której decy zja zawieszająca zostanie doręczona osobie, zgłaszającej ten zawie szony wniosek. (28 X 1936 — C I 1947/35).
Prawo cywilne Ziem Wschodnich (T. X cz. I Zw. Pr.) Art. 452. Z zestawienia przepisów art. 452—465 t. X cz. I wy nika, że prawo użytków w cudzym majątku mogło powstawać i być przyznawane tylko w księgach i aktach wieczystych, nie zaś z mocy posiadania chociażby dawnego; samo faktyczne korzystanie z użyt ków w cudzym majątku bez względu na czas jego trwania nie mo że dać podstawy do dalszego na wieczne czasy korzystania z tych użytków, czyli przejść w prawo, i zgodnie z tym właściciel nie traci wskutek upływu terminu przedawnienia prawa żądania zaprzesta nia powyższego korzystania. (8 IX 1936 — C I 227/36).
Art. 533. Twierdze wojskowe ze względu na swój charakter rzeczy poza obrotem nie mogą być posiadane na prawie własności przez osoby prywatne, z czego wynika, że wszelkie prawne sposo by nabycia, a w ich liczbie przedawnienie, do tych obiektów zasto sowania mieć nie mogą. (10 XI 1936 — C I 677/36).
Art. 574. Wypływająca z art. 574 t. X cz. I zasada niedopusz czalności niesłusznego zbogacenia nie może mieć zastosowania do domowej pracy dzieci lub osób, jako dzieci do rodziny przyjętych, dokonanej na rzecz gospodarstwa, należącego do głowy rodziny.
(3 XI 1936 — C I 1489/36).
Z tytułu niesłusznego zbogacenia się cudzym kosztem można żądać zwrotu tylko tych korzyści, których wskutek działania po zwanego powód bez przyczyn usprawiedliwiających został pozba wiony, a które jednocześnie zwiększyły majątek pozwanego. (4 XI 1936 — CI 634/36).
Art. 1676. Warunek w akcie zastawu ruchomości, iż w razie nieotrzymania przez wierzyciela zapłaty w terminie, rzecz zastawio na przechodzi na jego własność, jest nieważny. (25 VIII 1936 — C I 85/36).
Ustawa dróg komunikacji (t. XII cz. I Zw. Pr. wyd. 1857 r. podług kontyn. 1912 r.). Załącznik do uw. 23 do art. 575.
Art. 69. Niezgłoszenie w powództwie, wytoczonym o rentę na podstawie przepisów ustawy z dnia 28 czerwca 1912 r. o wynagro dzeniu funkcjonariuszów kolei żelaznych i członków ich rodzin za szkody, wyrządzone wskutek nieszczęśliwych wypadków, żądania
zasądzenia odsetek nie pozbawia powoda prawa do otrzymania za sądzonej sumy z odsetkami, przewidzianymi w art. 69 pomienionej ustawy; wysokość tych odsetek nie może przekraczać stopy 6 od sta, ściśle określonej w ustawie. (22 IX 1936 — C I 119/36).
Ustawa postępowania cywilnego 1864 r.
Art. 735. Okoliczność, że wytoczone powództwo zostało zabez pieczone przez wpisanie ostrzeżenia do wykazu hipotecznego, a na stępnie po zapadnięciu wyroku zaocznego, zasądzającego preten sję, ostrzeżenie to zostało zastąpione przez czysty wpis zasądzonej sumy jako hipoteki sądowej, co nastąpiło jednak już po upływie 3 lat od uprawomocnienia się wyroku zaocznego, nie daje podsta wy do uznania, iż do wyroku tego nie ma zastosowania przepis art. 735 u. p. c. o utracie mocy przez wyrok zaoczny w razie nie-wykonania go w ciągu trzech lat.
Dobrowolne wykonanie wyroku zaocznego przez pozwanego winno mieć z punktu widzenia art. 735 u. p. c. to samo znaczenie, co zgłoszenie przez powoda żądania wykonania wyroku, o którym mówi art. 735, gdyż czyni to żądanie zbędnym. (6. XI 1936 — C I
3001/35). Witold Święcicki,
Sędzia Sądu Najwyższego. 2. B. ZABÓR AUSTRIACKI
Kodeks cywilny z 1 VI 1811 Zb. ust. sąd. Nr 946
§ 46. Kto odstąpił od zaręczyn bez uzasadnionej podstawy obo wiązany jest zwrócić stronie przeciwnej nie tylko kwoty otrzymane w gotówce, lecz także dać odszkodowanie za świadczenia w natu rze, od niej otrzymane, jako to za dostarczenie środków żywności, pranie i naprawę bielizny itp. (19 X 1936 — C II 1330/36).
§ 55. Małżeństwo zawarte przez osobę piętnastoletnią, nie po siadającą środków do życia, pod groźbą jej opiekunki, że ją wy rzuci z domu, jeżeli nie zgodzi się na małżeństwo, jest nieważne. (17 XI 1936 — C II 1691/36).
§ 91. 1. W sprawie o alimenty, wytoczonej przez żonę prze ciwko mężowi przed sądem grodzkim, sąd ten jest powołany do zbadania, czy i który z małżonków ponosi winę w uchyleniu wspól nego pożycia, i do oddalenia powództwa, gdy ustali, że mąż winy tej nie ponosi. (20 XI 1936 — C II 1791/36).
2. Żona, która bez uzasadnionej podstawy zerwała wspólność małżeńską, nie może żądać od męża alimentów, choćby wyraziła
listownie chęć powrotu, jeżeli faktycznie do męża nie wróciła, mi mo że był on gotów przyjąć ją z powrotem. (13 I 1937 — C II 2093/36).
§ 105 uc. i § 114 nor. jur. Ugoda separacyjna zawarta przez małżonków przed sądem niewłaściwym do zatwierdzenia sparacji nie ma wprawdzie znaczenia separacji sądowej, jest jednak dla stron co do zawartego w niej oświadczenia o braku winy któregokolwiek z małżonków w rozejściu się obowiązująca. (12 I 1937 — C II 2133/36).
§ 163. 1. Uznanie nieślubnego ojcostwa mieści w sobie przy znanie faktu obcowania cielesnego z matką dziecka w terminie usta wowym. (3 XII 1936 — C II 1782/36).
2. Dziecko legitymowane wskutek zawarcia ślubu przez jego rodziców nie może dochodzić ustalenia nieślubnego ojcoistwa prze ciwko osobie trzeciej. Również matka, która dziecko to utrzymy wała, nie może dochodzić przeciwko tej osobie zwrotu kosztów utrzymania. (25 I 1937 — C II 2191/36).
§ 366. Pozahipoteczny nabywca fizycznie wydzielonej części ciała hipotecznego, będącego hipoteczną współwłasnością kilku osób w częściach idealnych, nie może przeciwko jednemu tylko z współwłaścicieli dochodzić prawa własności do fizycznie wydzie lonego obszaru ciała hipotecznego. (23 X 1936 — C II 1299/36).
§ 585. Treść ustnego rozporządzenia ostatniej woli nie może być stwierdzona zeznaniami osób, które — słuchając oświadczeń spadkodawcy — nie miały świadomości, że są świadkami rozporzą dzenia ostatniej woli, lub które przy oświadczeniach tych nie były jednocześnie obecne. (4 VI 1936 — C II 246/36).
§ 841. Umowa o podział nieruchomości jest aktem jednolitym, z którego wynikają skutki prawne dla wszystkich uczestników po działu, żądanie zatem pozwu oparte na takiej umowie musi objąć prawa i obowiązki wynikające z niej dla wszystkich uczestników wspólności, a więc też wyszczególnić, jakie nieruchomości oraz ko mu z uczestników wspólności w wyroku przysądzone być mają. (18 V 1936 — C II 282/36).
§ 870. Rozwiązanie umowy o pracę jest prawem każdego z kontrahentów, oświadczenie zatem pracodawcy, że wykona to prawo nie stanowi podstawy do niesłusznej i uzasadnionej obawy z § 870 uc. (18 V 1936 — C II 278/36).
§ 1042. Zwrotu kosztów utrzymania dziecka nieślubnego do chodzić można przeciwko ojcu nieślubnemu i bez zgłoszenia wnio sku o ustalenie przez sąd ojcostwa nieślubnego. (22 X 1936 — C II 1304/36).
§ 1070. Wygaśnięcie prawa odkupu z jakiegokolwiek powodu co do jednego z uprawnionych nie wywiera żadnego wpływu na możność wykonania tego prawa w całości przez pozostałych upraw nionych; tak samo umowa o sposobie zwrotu ceny kupna, zawarta przez jednego z uprawnionych do odkupu z nabywcą rzeczy, nie wiąże pozostałych uprawnionych. (23 X 1936 — C II 1305/36).
§ 1101. Zastawnicze opisanie z § 1101 uc. służy wyłącznie dla roszczeń czynszowych wynajmującego i nie może być rozszerzane na inne podobne roszczenia. (29 X 1936 — C II 1287/36).
§ 1220. Umowa, którą rodzice wyznaczają dla swej córki wy posażenie nie jest dla nich wiążąca, gdy wysokość przyrzeczonego wyposażenia przekracza ich stosunki majątkowe i rodzinne. (25 I 1937 — C II 2202/36).
§ 1299. Za szkodę wyrządzoną stronie przez czynność urzędo wą ponosi wobec strony odpowiedzialność cywilną tylko ten nota riusz, który czynność sporządził, chociażby prowadził koncelarię notarialną wspólnie z innym notariuszem. (17 XII 1935 — C II 904/35).
Ustawa z 5 III 1869 Dzpp. Nr 27 o odpowiedzialności kolei za uszkodzenia cielesne
§ 2. Przedsiębiorstwo tramwajowe wolne jest od odpowiedzial ności za uszkodzenie przechodnia, które wynikło wyłącznie z winy kierowcy samochodu wyprzedzającego nieostrożnie wóz tramwajo wy. (22 I 1937 — C II 2096/36).
Ustawa hipoteczna z 25 VII 1871 Dzpp. Nr 95
§ 14. Prawa zastawu dla wierzytelności opiewającej na złote nie można wpisać ze stopniem służącym kaucji hipotecznej, opie wającej na dolary, jeżeli dokument hipoteczny nie stwierdza, że suma wpisać się mających złotych mieści się w wartości kaucji do larowej. (3 XI 1936 — C II 1402/36 i 23 XI 1936 — C II 1408/36).
Ordynacja egzekucyjna z 27 V 1896 Dzpp. Nr 79. § 216 ust. 2. 1. Podatek od nieruchomości zalegający z real ności, której tylko część ułamkowa została egzekucyjnie sprzedana, korzysta jedynie w tej ułamkowej części z prawa pierwszeństwa przy podziale licytacyjnej ceny kupna. Odroczenie terminu płat-ności zaległego podatku od nieruchomości, udzielone płatnikowi przez władzę skarbową, nie stoi na przeszkodzie natychmiastowe mu przydzieleniu całej tej zaległości z licytacyjnej ceny kupna na rzecz Skarbu Państwa. (26 X 1936 — C II 1344/36).
2. Opłatom kanałowym oraz opłatom za czyszczenie jezdni w mieście Lwowie nie służy pierwszeństwo zaspokojenia z ceny kupna uzyskanej za zlicytowaną nieruchomość. (30 X 1936 — C II 1365/36).
Ustawa z 6 III 1906 Dzpp. Nr 58 o spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością
§ 76. Przeniesienie udziału w spółce z ograniczoną odpowie dzialnością, zadokumentowane w ugodzie sądowej, jest ważne. (23 XI 1936 — C II 1702/36).
Nowela naftowa z 9 I 1907 Dzpp. Nr 7
§ 1. Nabycie prawa do wydobywania minerałów żywicznych od współwłaścicieli gruntu może odbyć się co do każdego z współwła ścicieli za aktem odrębnym. (19 X 1936 — C II 1301 i 1303/36).
§ 7. 1. Umowne zobowiązanie się do wydawania procentów brutto wiąże strony, chociażby nie zostało wpisane do księgi naf towej. (19 X 1936 — C II 1302/36).
2. Przy obliczaniu kwot należnych bruttowcom z produkcji gazowej przedsiębiorca naftowy może potrącić stosunkowo koszty przetloczenia gazu z otworu świdrowego do miejsca zużycia gazu, gdy cena za gaz dostarczony obliczana jest według miejsca zuży cia. (11 II 1937 — C II 2241/36).
§ 12. Zastrzeżenie, iż mimo upływu czasu, na który prawo do wydobywania minerałów żywicznych nadane zostało przez właści ciela gruntu przedsiębiorcy, przedsiębiorca może nadal eksploato wać szyb ropodajny aż do jego wyczerpania nie jest sprzeczne z przepisami ustawy. (11 I 1937 — C II 2054/36).
§ 14. Wspólnik, który zrzekł się swego udziału w spółce nafto wej pod warunkiem, że otrzyma zaraz z pierwszej produkcji zwrot swych wkładów, pozostaje nadal udziałowcem spółki aż do ziszcze nia się tego warunku. (13 I 1937 — C II 2134/36).
Ustawa z 9 VIII Dzpp. Nr 162 o odpowiedzialności za szkody wynikłe z ruchu samochodów
§ 6. Przedawnienie z § 6 lit. a nie zachodzi mimo dopuszcze nia do spoczywania sprawy poza upływ sześciu miesięcy od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i osobie obowią zanej do wynagrodzenia szkody, jeżeli powód podejmuje spór w krótkim czasie po upływie okresu spoczywania.
