Stefan Moysa
"Orientierungen am Evangelium?,
Ferdinand Kerstiens, Mainz 1973 :
[recenzja]
Collectanea Theologica 44/4, 204
204
R E C E N Z J EFerdinand KERSTIENS, O rientierungen am E vangeliu m , Mainz 1973, M at thias-G rünew ald-V erlag, s. 111.
K siążka powstała z przem ówień do studentów i m ówi o pew nych zasad niczych zagadnieniach i postawach życia chrześcijańskiego, jak pokuta, asce- za, posłuszeństw o, pokora, łaska, m odlitwa i inne. Rozważania nad tym i za gadnieniam i toczą się mniej w ięcej w taki sposób: autor wychodzi z dotych czasowego i obiegowego pojm owania pew nego problemu, konfrontuje to p o jęcie z Pism em św., ażeby później przejść do praktycznych zastosowań. Cały nacisk jest położony na to, aby pew ne pojęcia dziś już nic nie m ówiące, przeform ułować, znaleźć ich wyraz w spółczesny i zobaczyć ich zastosowanie w życiu. Konfrontacja z Pism em św. jest przy tym źródłem głębszego i praw dziwszego ujęcia danego zagadnienia.
Parę przykładów pozw oli zrozum ieć ową metodę. Omawiając w ięc pokutę, autor w pierw m ówi, że nie jest ona w ysiłkiem ascetycznym , w, którym czło w iek um yślnie zadaje sobie cierpienia, ani też obrzędem m agicznym, w k tó rym w szystko zostaje samo załatwione- Pokuta w N ow ym Testam encie jest zaw sze skierowana ku przyszłości i nowem u życiu. Jest to postawa czło wieka, który znalazł drogocenny skarb w roli i pełen radości sprzedał w szy stko, co m iał, aby tę rolę nabyć (por. Mt 13, 44). Cały nacisk położony jest na radość z powodu otrzymania nowego życia. K onkretnie w życiu pokuta powinna być zw iązana z rozpoznaniem szansy życiow ej, którą człowiek za niedbał, wraz z zastanow ieniem się, w jaki sposób może on tę szansę w przy szłości w ykorzystać.
Inny charakterystyczny przykład stanow ią rozważania nad ascezą. Autor odrzuca pojęcie ascezy, w ynikające z dualistycznego pojm owania człowieka i pogardy dla cielesnej i zm ysłow ej struktury. W N ow ym Testamencie, krzyż, który jest w yrazem dążeń ascetycznych nie stanow i sam dla siebie celu. Przychodzi zaw sze związany z pewnym zadaniem do w ykonania, jest kon sekw encją służby dla ludzi i m iłości Chrystusa ku ludziom. W dzisiejszym życiu natom iast asceza jawi się jako konieczność w ynikająca ze spotkania z ludźmi i przyjęcia ich takim i, jacy są. W innych wypadkach asceza b ę dzie polegała na przyjęciu krytyki, jakiej doznajemy od innych, albo na ta kim gospodarowaniu swoim czasem, aby być zawsze na usługi bliźniego.
Rozważania mają charakter nie w ykończonego dialogu, który trzeba dalej prowadzić. Zawierają one cenne przem yślenia, domagające się jednak szerszego opracowania teologicznego. Tego rodzaju opracowania okazałyby zapewne, że także u dawniejszych autorów ascetycznych i teologicznych istnieją w artości, które człow iek w spółczesny może sobie przyswoić, na co K e r s t i e n s nie zwraca dostatecznej uwagi. N iem niej pozostaje ważnym przyczynkiem , ułatw iającym spojrzenie na życie w spółczesne z chrześcijań skiego punktu w idzenia i dostrzeżenie w yzw ania zawartego w dzisiejszej s y tuacji.
K s. S tefan M oysa SJ, W arszaw a
Ladislaus BOROS, Ü ber das ch ristliche B eten , Mainz 1973, M atthias-G rüne w ald-V erlag, s. 166.
Wśród licznych studiów, które ukazują się dziś na tem at m odlitwy, książ ka ta zajm uje szczególne m iejsce. N ie jest to bowiem ani teologia, ani też praktyczny przewodnik m odlitwy, stanowi raczej pew ien luźny zbiór teore tycznych rozważań, zm ierzający do wykazania, że m odlitwa jest zasadniczym w ym iarem egzystencji chrześcijańskiej.
Czasy dzisiejsze stw arzają pew ne specyficzne trudności w m odlitwie. Taką podstawową trudnością jest znane dziś „m ilczenie Boga”- Znaki obec ności Bożej są bowiem mniej wyraźne i trudniej rozpoznawalne niż daw
