ADMINISTRACJA PUBLICZNA

(1)

ADMINISTRACJA

PUBLICZNA

(2)

ADMINISTRACJA PUBLICZNA ŹRÓDŁA POJĘCIA ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ:

- MINISTRARE – SŁUŻYĆ

- AD – OZNACZAJĄCA CECHĘ CELOWOŚCI TEGO DZIAŁANIA

(3)

ADMINISTRACJA PUBLICZNA

PODZIAŁ:

- ADMINISTRACJA PUBLICZNA - ADMINISTRACJA PRYWATNA

(4)

Trzy znaczenia administracji publicznej:

1. Wydzielone w państwie organizacyjne struktury w celu realizacji zadań

publicznych;

2. Specjalna działalność podejmowana dla celów o charakterze publicznym;

3. Ludzie zatrudnieni w wyodrębnionej strukturze państwowej (wg. pkt. 1).

(5)

Definicja negatywno-przedmiotowa:

Administracja jest działalnością państwa w celach publicznych, z wyjątkiem

ustawodawstwa oraz sądownictwa (definicja: Otto Mayera).

(6)

Definicja negatywno-podmiotowa:

Administracja jest działalnością organów publicznych, które nie są organami

ustawodawczymi i sądowymi

(7)

Definicja pozytywnie-przedmiotowa:

Administracja to działalność mająca na celu realizację zadań publicznych

(8)

Definicja pozytywno-podmiotowa:

Administracja to działalność organów administracyjnych

(9)

Problemy z określaniem pojęcia administracji:

1. Definicja administracji powinna być prosta, nie powinna odwoływać się do innych

pojęć;

2. Określenie zakresu działalności

administracji powinno uwzględniać - Objąć wszystko co robi administracja

- Pominąć działania prywatnych podmiotów

(10)

Definicje te pozwalają oddzielić administracje od władzy ustawodawczej oraz sądowniczej - Trzeba podkreślić, że władza wykonawcza

(administracja) nie ma tak sprecyzowanej roli jak pozostałe dwie władze.

(11)

- Administracja ma także twórczy charakter, co oznacza, że administracja nie skupia się jedynie na stosowaniu ustaw.

- Takie ujęcie burzy trójpodział władz.

(12)

3. Definicja administracji jest zmienna,

zależna od aktualnej sytuacji politycznej, społecznej, ustrojowej;

4. Definicja administracji powinna uwzględniać pytania o:

I. Podmiot działania;

II. Cel działania;

III. Przedmiot działania;

IV. Cechy (sposób) działania;

V. Adresat działania.

(13)

Założenia budowy pojęcia administracji:

1. Relacja prawo administracyjne – administracja

- Pierwotność prawa administracji wobec administracji

- Prawo określa merytorycznego celu działalności administracji

(14)

Założenia budowy pojęcia administracji:

2. Określenie zadań właściwych dla państwa - Trudno jest wyodrębnić zadania, które są

wyłącznie zadaniami państwa, a nie są realizowane przez inne podmioty (np.

więziennictwo, zadania nieopłacalne dla innych podmiotów – np. prowadzenie

filharmonii).

(15)

Podstawowa definicja administracji publicznej Administracja publiczna jest to:

1. Przejęte przez państwo;

2. Realizowane przez jego zawisłe organy oraz organy samorządu terytorialnego;

3. Zaspokajanie zbiorowych i indywidualnych potrzeb obywateli

4. Wynikających ze współżycia ludzi w społeczeństwie.

(16)

Ad. 1 Przejęte przez państwo

- Nie są to działania postulowane lecz aktualnie realizowane;

- Nie ma stałego zakresu działalności

administracji – jest on ciągle zmienny –

zależy on od aktualnych przepisów prawa;

- Przejęcie ma miejsce poprzez stanowienie prawa – prawo jest pierwotne (założenie)

(17)

Ad. 2 Realizowane przez jego zawisłe organy oraz organy samorządu terytorialnego;

- Prawo określa zakres zadań i kompetencji tych organów

- Podmiotami tymi są: organy administracji

publicznej, organy samorządu terytorialnego;

podmioty niepubliczne pełniące funkcje organów administracji pub.

(18)

Ad. 3 Zaspokajanie zbiorowych i

indywidualnych potrzeb obywateli - Zaspokajanie powinno być optymalne:

A. Skuteczne

B. Odpowiadać specyfice potrzeby

- Jedynie potrzeb określonych przez prawo (założenie pierwotności prawa).

(19)

Ad. 4 Wynikających ze współżycia ludzi w społeczeństwie.

- Przepisy prawa określają co odpowiada

zasadom współżycia ludzi w społeczeństwie

(20)

Przesłanki rozwoju ingerencji administracji

1. Możliwości materialne państwa;

2. Stan organizacyjny państwa;

3. Treść polityki społeczno-gospodarczej.

(21)

Ad. 1 Materialne możliwości państwa:

- Mają dynamiczny charakter;

- Zależą od systemu ekonomicznego;

(22)

Ad. 2 Stan organizacyjny państwa:

- Wydolność funkcjonalna struktur administracyjnych;

- Przykładem zmiany ingerencji jest reforma samorządowa z 1998 roku.

(23)

Ad. 3 Treść polityki społeczno-gospodarczej POLITYKA – jest to:

1. Aprobowana przez organy państwa oraz organy samorządu;

2. System pozaprawnych i postulowanych wypowiedzi;

3. O tym: gdzie, kiedy, jak – korzystać z materialnych i organizacyjnych możliwości państwa o samorządu terytorialnego;

4. Czasami polityką jest określane planowanie

(24)

Polityka wobec administracji:

- Dotyczy wpływu na:

1. Stanowienie prawa;

2. Sposób stosowania prawa przez

administrację (jeżeli jest możliwy różny jego zakres)

(25)

Polityka wobec administracji - dotyczy stosowania prawa c.d.:

Polityka ta musi być ujęta w formalne ramy:

1. Prawo musi dopuszczać taki wpływ;

2. Dotyczy to norm uznaniowych, norm kierunkowych

- Nie może zaprzeczać to państwu prawnemu

(26)

Polityka w administracji:

Polityka prowadzona przez jedne podmioty administracji wobec innych.

Polityka ta ma źródło:

- Wewnątrz administracji

- Jest pochodną polityki wobec administracji

(27)

Cechy administracji publicznej:

1. Administracja publiczna działa w imieniu i na rachunek państwa

- Aktualnie jest podział administracji publicznej na:

A. Administrację państwową;

B. Administrację samorządową.

(28)

2. Administracja publiczna może korzystać z:

- Przymusu państwowego związanego z władztwem administracyjnym

- Władztwo administracyjne jest określone i wynika z przepisów prawa.

- Władztwo oznacza możliwość jednostronnego kształtowania sytuacji prawnej z możliwością zastosowania przymusu w celu egzekucji

obowiązków administracyjnych.

(29)

3. Administracja publiczna działa w interesie publicznym

(30)

4. Administracja publiczna działa na podstawie i w granicach prawa

- Administracja jest związana przez prawo.

A. Wobec administracji jest dozwolone wyłącznie to na co pozwala prawo

B. Wobec jednostki jest dozwolone to co nie jest przez prawo zakazane lub na co prawo

pozwala

(31)

5. Administracja publiczna ma wykonawczy charakter

- Organy administracji publicznej wykonują i konkretyzują obowiązujące prawo

- Organy te mogą tworzyć jedynie prawo zawarte w aktach pod-ustawowych

(32)

6. Działalność administracji publicznej ma charakter: ciągły i stabilny

- Proces administrowania trwa stale

- Na ten proces składają się jednostkowe rozstrzygnięcia administracyjne

(33)

7. Administracja publiczna ma monopolistyczny charakter

- Prawo określa zadania poszczególnych podmiotów

- Podmioty prywatne nie mogą realizować

niektórych zadań administracji –np. Policja, więziennictwo, pobieranie danin publicznych

(34)

Podział administracji publicznej:

1. Administracja władcza;

2. Administracja nie-władcza.

Podział ten jest związany z innym podziałem na:

- Imperium - Dominium

(35)

Administracja władcza:

- Korzysta z władztwa administracyjnego (w tym z przymusu państwowego).

- Wydawanie aktów jednostronnych, które obejmują obowiązek jednostki, a jego

niespełnienie prowadzi do zastosowania przymusu państwowego

(36)

Administracja nie-władcza:

- w zakresie, w którym administracja publiczna nie używa przymusu;

- Obejmuje czynności faktyczne

(informowanie, prowadzenie ewidencji) - Obejmuje czynności cywilnoprawne –

zawieranie umów cywilnoprawnych – czyli dotyczy sfery dominium

(37)

PRAWO

ADMINISTRACYJNE

(38)

PRAWO ADMINISTRACYJNE

Prawo administracyjne określone na podstawie przeciwstawienia:

1. Prawa prywatnego;

2. Prawo publiczne

Podział ten został określony w starożytnym Rzymie.

(39)

Różnice prawo publiczne- prawo prywatne - Konkretyzacja prawa publicznego jest

wynikiem woli specjalnych podmiotów publicznych; a adresat nie może uchronić się przed jej skutkiem;

- Konkretyzacja prawa prywatnego zależy od woli obu stron stosunku cywilnoprawnego.

(40)

Różnice prawo publiczne- prawo prywatne - Treść stosunku publicznoprawnego jest

określone jednostronne przez podmiot publiczny;

- Treść stosunku cywilnoprawnego jest określone przez obie jego strony.

(41)

Różnice prawo publiczne- prawo prywatne 1. Organ administracji publicznej ma

obowiązek wykonywania regulacji prawa publicznego;

2. Strony stosunku cywilnoprawnego mogą rozwiązać ten stosunek

(42)

Różnice prawo publiczne- prawo prywatne 1. Prawo publiczne jest realizowane w imię

interesu publicznego;

2. Prawo prywatne jest realizowane w imię interesu prywatnego.

(43)

- Prawo administracyjne ma bezwzględnie obowiązujący charakter;

- Strony stosunku administracyjnoprawnego nie mają wpływu na dyspozycję norm

prawnych;

- Istnieje obowiązek podejmowania

czynności określonych przez normy prawne.

(44)

- Organy administracji publicznej mają

kompetencje do podejmowania działań, czyli jednocześnie są upoważnione oraz obowiązane do podjęcia działań.

(45)

Ujęcie prawa administracyjnego

1. Zmienny charakter – zakres i treść prawa administracyjnego ma czasowy charakter, nie jest bezwzględne;

2. Dotychczasowe ujęcie prawa

administracyjnego bazowało na jednolitej administracji państwowej, aktualnie zmienił się zakres działania administracji oraz

ustanowiono samorząd terytorialny

(46)

Ujęcie prawa administracyjnego 3. Na zakres administracji publicznej ma

wpływ także przystąpienie Polski do organizacji międzynarodowych.

(47)

Definicje prawa administracyjnego Prawo administracyjne – zespół norm

regulujących działalność administracyjną (administracją przedmiotową)

Prawo administracyjne – prawo, które normuje administrację publiczną

(48)

Definicje prawa administracyjnego

Prawo administracyjne – prawo, które zawiera element władztwa.

Odniesienie przez cechę władztwa, czyli:

- możliwość jednostronnego rozstrzygania sytuacji indywidualnych,

- zabezpieczonego przymusem państwowym, gdy treścią rozstrzygnięcia jest nałożenie

obowiązku

(49)

Definicje prawa administracyjnego Prawo administracyjne – dotyczy

administracji publicznej, które obejmuje określenia wytworzone dla organizacji i działania administracji publicznej

(50)

BUDOWA PRAWA ADMINISTRACYJNEGO:

1. Normy prawa ustrojowego 2. Normy prawa materialnego 3. Normy prawa procesowego

(51)

Ad. 1 Normy prawa ustrojowego

Regulują wszystkie najważniejsze elementy administracji publicznej jako organizacji Dotyczą – tworzenia i obsadzania organów

administracji publicznej, ich budowy

wewnętrznej, wzajemnych relacji struktury administracji

(52)

Ad. 2 Normy prawa materialnego

1. Określają prawa i obowiązki przydawane lub nakładane w drodze decyzji

administracyjne;

2. Określają prawa i obowiązki określone przez przepisy prawa.

(53)

Prawo administracyjne obejmuje także:

- Normy zadaniowe;

- Normy kompetencyjne;

- Normy odsyłające.

(54)

Normy zadaniowe:

- Skierowane do organów administracji publicznej;

- Określają działania tych organów, skierowane na zewnątrz.

- Normy zadaniowe dotyczą wielu różnych czynności, a nie tylko jednej czynności.

(55)

Normy kompetencyjne:

- Zawierają upoważnienie do określonego rodzaju działań;

- Określenie właściwości – miejscową, rzeczową, instantancyjną.

(56)

Normy odsyłające:

- Normy odsyłające do norm poza systemem prawa;

- Normy prawne nie mogą uregulować

wszystkich zagadnień, ze względu na ich skomplikowanie oraz zmienność.

(57)

Ad. 2 Normy prawa procesowego

- Regulują to czynności podejmowane:

A. Przez organy administracji publicznej;

B. W celu realizacji norm prawa materialnego.

(58)

Cel normy prawa administracyjnego Norma prawa administracyjnego określa

obowiązki poprzez:

- Nałożenie nowych obowiązków;

- Modyfikację dotychczasowych obowiązków lub uprawnień

(59)

Cel normy prawa administracyjnego Modyfikacja obowiązków wymaga:

- Istnienia normy prawnej;

- W czasie obowiązywania tej normy istniał kompetentny organ administracji publicznej - Organ administracji publicznej podjął z

własnej inicjatywy/na wniosek czynności mające na celu podjęcia rozstrzygnięcia

(60)

Cel normy prawa administracyjnego - Przyznanie lub realizacja uprawnień

następuje z reguły na wniosek jednostek;

- Nałożenie obowiązku następuje z urzędu.

(61)

Skutki realizacji prawa administracyjnego - Dotyczą z reguły prawa administracyjnego;

- Dotyczą w niektórych wypadkach prawa cywilnego.

(62)

Skutki realizacji prawa administracyjnego dla prawa cywilnego:

1. Warunkuje czynności cywilnoprawne – np.

zezwolenie na nabycie nieruchomości przez cudzoziemca – warunek ten jest określony w prawie administracyjnym;

2. Zastępuje czynność cywilnoprawną – np.

decyzja o wywłaszczeniu nieruchomości

(63)

Skutki realizacji prawa administracyjnego dla prawa cywilnego:

3. Ogranicza skutki cywilnego prawa podmiotowego oraz czynności

cywilnoprawnej – np. decyzja o czasowym zajęciu nieruchomości;

4. Warunkowana jest określonym cywilnym prawem podmiotowym – np. decyzja o

emeryturze rolniczej

(64)

Dziękuję za uwagę