BOGDAN CZAPLIŃSKI (Warszawa)
Zakład Parazytolog-ii PAN i Zakład Parazytologii i Chorób Inwazyjnych SGGW
HYMENOLEPIDIDAE FU HR MA N N, 1907 (CESTODA) U NIEKTÓRYCH ANSERIFORMES DOMOWYCH I DZIKICH
W POLSCE
[114]
Na podstawie materiału zebranego w latach 1950-1955 z różnych oko- lic P101ski z 468 ptaków blas:zkodzfobych domowych i dzikich należących
do 12 gatunków i podgatunków przeprowadzHem badanri.a morrfofogiczne systematyczne ponad 41 tysięcy tasiemców z rodziny Hymenolepidida,e.
Wykonana praca doprowadziła mnie do wniosków metodycznych ogól- nych, systematycznych oraz dotyczących :zmienności.
Tasiemce występujące u kaczki domowej występują masowo u kaczek dzikich, natomiast gatunki znajdywane najczęściej u gęsi domowej nie
zostały przeze mnie stwierdzone u żadnego żywiciela spośród kaczek dzi- kich (Drep. lanceo-lata, Drep. przewalskii, Hym. setigera i Sphenaca.nthus fasciculata). Po przeanalizowaniu piśmiennictwa stwierdzam dla 17 gatun- ków tasiemców nowych żywicieli, a 12 gatunków stwierdzam po raz pier- wszy na terenie Polski. We wnioskach systematycznych doszedłem do prze- konania, że należy przyjąć niektóre koncepcje rodzajowe S p as s k i e g o i Sp as ski ej (1954). Proponuję zaszeregowanie pewnych gatunków do nowych rodzajów oraz zaliczenie 10 gatunków do poprzednio opisanych form. W rozdziale „O zmienności" segreguję niektóre cechy dojirzałych płciowo tasiemców na trwałe i plastyczne w zależności od stopnia ich
zmienności oraz wyodrębniam pewne cechy fizjologicznie zmienne. W czę
ści szczegółowej podaję synonimikę tasiemców, dotychczas poznanych ży
wicieli, częstość i czas występowania wg badań własnych, rozmieszczenie geograficzne, umiejscowienie, skrót literatury dotyczącej 34 znalezionych przeze mnie gatunków Hymenolepididae, opisy 5 nowych .gatunków oraz opisy uzupełniające form znanych. Cała praca zawtera około 180 stron maszynopisu i 162 rysunki. Całość ukaże się w 1956 r . .na łamach Acta Parasitologica Polonica.
HYMENOLEPIDIDAE FU HR MA N, 1907 (CESTODA> -Y HEKOTOPhIX ANSERIFORMES ,ll;OMAllIHMX J1 ,ll;MKMX B IIOJihllIE
Pe3IOMe
IIpoc11rHaJI11311poBaHHaH aBTOPOM pa6oTa 6a311pyeTCH Ha 41 C Jil1IIIHl1M Tb!C.ff'-le rrp11HaAJieJKa~11x K 34 B11AaM JieHTO'-!Hb!X qepBett, HattAeHHb!X y 468 AOMaUIH11X 11 Al1K11X ryceo6pa3Hb!X ITTl1~ v!3 12 B11AOB H ITOAB11AOB. ,ll;eTaJibHaR '-laCTb 3aKJIIO"!aeT ' I
Wiadomości Parazytologiczne nr 5 - Supplementum
270 B. CZAPLIŃSKI
onttcaHJ)!ff 5 HOBb!X BM/WB, a TaK:iKe ,!J;OilOJIHJ1TeJ1bHb!e 0IlJ1C8HJ1H 60JlbWJ1HCTBa ono-
3HaHHb!X y:iKe npe:iK,D;e cpopM. BbIBO,!J;bI KacaIOTCH MeTO,IIJ1KJ1, 061.1.:(MX 3aKJIIO'łeHJ1~, BOilpOCOB CJ1CTeMaTJ1KJ1 J1 J13MeH'łJ1BOCTJ1 J1CCJ1e,I1dBaHHb!X u;eCTO,II.
HYMENOLEPIDIDAE FU HR MA N, 1907 (CESTODA) IN SOME DOMESTIC AND WILD ANSERIFORMES IN POLAND
Summary
The paper announced by the author is based on over forty-one thousand speci- mens of tapeworms belong-ing to 34 spec:ies found •in 468 domestic and wild Anseri- formes of twelve species and subspecies. The second part of the paper contains des- criptions of five new species and supplementary descriptions of most of the prevfously known forms. The conclusions deal with methods, gener.al and systematic observa-
tions and the variability of the tapeworms exami!rred.
