WYDZIAŁ NAUK POLITYCZNYCH I DZIENNIKARSTWA
UNIWERSYTET IM. ADAMA MICKIEWICZA
ROCZNIK INTEGRACJI
EUROPEJSKIEJ
NR 10/2016
YEARBOOK
OF EUROPEAN INTEGRATION
ISSN 1899-6256
POZNAŃ
RADA NAUKOWA / SCIENTIFIC BOARD
Przewodniczący / Chairman: prof. dr hab. Tadeusz Wallas
Członkowie / Members: dr hab. Erhard Crome, prof. zw. dr hab. Erhard Cziomer, dr Ettore Deodato, prof. dr hab. Jochen Franzke, prof. dr Heinz Kleger, prof. dr Lutz Kleinwächter, prof. dr hab. Raimund Krämer,
prof. zw. dr hab. Roman Kuźniar, prof. zw. dr hab. Andrzej Mania, prof. dr hab. Peter Terem, prof. zw. dr hab. Konstanty A. Wojtaszczyk, prof. zw. dr hab. Ryszard Zięba
KOLEGIUM REDAKCYJNE / EDITORIAL BOARD
Redaktor naczelny / Editor-in-Chief: prof. zw. dr hab. Bogdan Koszel
Członkowie / Members: dr Adam Barabasz, prof. zw. dr hab. Zbigniew Czachór, prof. dr hab. Radosław Fiedler, dr Marcin Piechocki, prof. zw. dr hab. Sebastian Wojciechowski
Sekretarz redakcji / Assistant Editor: dr Beata Przybylska-Maszer Zastępca sekretarza redakcji / Deputy Assistant Editor: mgr Joanna Jancz Redaktorzy tematyczni / Thematic Editors:
prof. dr hab. Zdzisław Najder (prawo, polityka wewnętrzna);
prof. zw. dr hab. Zdzisław W. Puślecki (gospodarka);
prof. zw. dr hab. Jadwiga Kiwerska (polityka zagraniczna);
prof. dr hab. Donat Mierzejewski (bezpieczeństwo, obrona);
prof. zw. dr hab. Andrzej Sakson (społeczeństwo);
prof. dr hab. Anna Wolff-Powęska (kultura) Redaktorzy językowi / Language Editors:
dr Agnieszka Mielczarek (język polski), Marcel Bethan (język niemiecki), dr Malcolm Czopinski (język angielski), doc. Oleg Mikhalev (język rosyjski) Redaktor statystyczny / Statistical Editor: dr Bolesław Suchocki
Adres redakcji: Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im Adama Mickiewicza,
ul. Umultowska 89A, 61-614 Poznań, tel./fax 61 829 21 06; 61 829 22 08 e-mail: rie@amu.edu.pl lub beata.przybylska-maszner@amu.edu.pl strona internetowa czasopisma: http://www.rie.amu.edu.pl
Redakcja nie zwraca materiałów oraz zastrzega sobie prawo skracania i adiustacji tekstów.
Wymogi dla autorów dotyczące nadsyłanych materiałów: http://www.rie.amu.edu.pl Wersja pierwotna czasopisma jest papierowa.
„Rocznik Integracji Europejskiej” jest czasopismem indeksowanym na listach: ERIH Plus oraz Index Copernicus Journals Master List. Autorzy wyrażają zgodę na umieszczenie pełnych wersji artykułów publikowanych na łamach czasopisma na platformie PRESSto, w repozytorium AMUR oraz w bazie referencyjnej CEEOL.
Wydawca: Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, ul. Umultowska 89A, 61-614 Poznań, http://www.wnpid.amu.edu.pl/
ISSN 1899-6256
Skład komputerowy – „MRS”, 60-408 Poznań, ul. P. Zołotowa 23, tel. 061 843 09 39 Druk i oprawa – Zakład Graficzny UAM – 61-712 Poznań, ul. H. Wieniawskiego 1
Spis treści
ROZPRAWY I ARTYKUŁY ZBIGNIEW D. CZACHÓR
Budowanie zdolności Unii Europejskiej na rzecz bezpieczeństwa i rozwoju.
Analiza instytucjonalna w świetle teorii wymiany . . . 7 TOMASZ GRZEGORZ GROSSE
Vehicle for modernization in trouble. How the eurozone crisis have changed
cohesion policy . . . 21 RAFAŁ RIEDEL
Ekonomia polityczna jako interdyscyplinarne podejście do studiów nad integracją europejską . . . 37 JÓZEF FISZER
Unia Europejska dziś i jej niepewna przyszłość. Część II . . . 51 TOMASZ R. SZYMCZYŃSKI
Brexit a wyzwania identyfikacyjne w odniesieniu do procesu integracji europejskiej z perspektywy hermeneutycznej . . . 67 ERHARD CZIOMER
Wybrane implikacje wzrostu międzynarodowej roli Niemiec dla współpracy z Rosją i Polską w dobie globalizacji i kryzysów Unii Europejskiej w XXI wieku . . . 81 AGNIESZKA BIELAWSKA
Angela Merkel wobec integracji Turcji z Unią Europejską w latach 2005–2015 . . . . 101 BEATA MOLO
Polityka Unii Europejskiej a rozwój odnawialnych źródeł energii w Niemczech . . . . 121 BOGDAN KOSZEL
Unia Europejska, Niemcy i problem uchodźców (2014–2016) . . . 143 ANNA PATEREK
Przezwyciężenie kryzysu uchodźczego w UE z punktu widzenia niemieckiej
polityki rozwojowej . . . 157 MALWINA KSIĘŻNIAKIEWICZ
Królestwo Belgii wobec kryzysu imigracyjnego (2015–2016) . . . 175 MAREK REWIZORSKI
Przypływ który nie unosi żadnej łodzi. Unia Europejska wobec rozwoju
transnarodowej ekonomii krymigracyjnej . . . 191 AGNIESZKA STĘPIŃSKA
The politicization of Europe – Polish media coverage of the EU presidency . . . 213 ADAM JASKULSKI
Procedury kontroli przestrzegania praworządności i zasad demokracji przez Unię
Europejską na przykładzie Węgier i Polski . . . 229 PIOTR BURGOŃSKI
Sposób nadzorowania przez Komisję Europejską implementacji równościowego
i antydyskryminacyjnego prawa Unii Europejskiej w latach 2002–2015 . . . 243 ANDRZEJ PODRAZA
Integracja europejska a redefinicja polityki zagranicznej Stanów Zjednoczonych:
przyczyny zainicjowania i rozwój transatlantyckich stosunków bezpieczeństwa
w latach 1945–1948 . . . 255 ALEKSANDRA KRUK
Francuskie reakcje wobec problemu zjednoczenia Niemiec po II wojnie
światowej . . . 275
Nr 10
ROCZNIK INTEGRACJI EUROPEJSKIEJ2016
4
Spis treściRIE 10 ’16
EWA CIEŚLIK
Udział nowych państw członkowskich (UE-10) w globalnych łańcuchach wartości w pierwszych latach po akcesji do Unii Europejskiej . . . 291 MARCIN PIECHOCKI
Aluzyjny eurosceptycyzm w debatach prezydenckich w 2015 roku . . . 303 ADAM BARABASZ
PRL wobec rozszerzenia Wspólnot Europejskich o Hiszpanię i Portugalię (1962–1986) . . 317 OLGA BARBURSKA
Argument siły czy siła argumentów? Unia Europejska w stosunkach
międzynarodowych jako soft power . . . 335 BEATA PRZYBYLSKA-MASZNER
Uwarunkowania kształtowania priorytetów polityki zagranicznej Unii Europejskiej wobec państw Azji Centralnej po roku 2012 . . . 353 RADOSŁAW FIEDLER
Unia Europejska na rzecz demokratyzacji państw Azji Centralnej – działania i efekty . . . 371 AGNIESZKA NITSZKE
W kierunku nowej Europejskiej Polityki Sąsiedztwa Unii Europejskiej . . . 381 LUIZA WOJNICZ
Przyszłość polityki ekspedycyjnej Unii Europejskiej w ramach Wspólnej Polityki Bezpieczeństwa i Obrony . . . 397 FILIP KACZMAREK
Unia Europejska wobec Światowego Szczytu Humanitarnego . . . 413 MONIKA SZYNOL
Pięć lat europejskich aspiracji Islandii – od wniosku o członkostwo do zawieszenia procesu akcesyjnego . . . 429 MARTA GÖTZ, BARBARA JANKOWSKA
Institutional factors fostering internationalisation. The case of Polish policy towards OFDI . . . 447 ANDREY KINYAKIN
The Eurasian Economic Union: between co-existence, confrontation and cooperation with the EU . . . 461 ARTSIOM TKACHUK
Common Commercial Policy of the European Union and its significance to the world trade. Transatlantic Trade and Investment Partnership case study . . . 481 MATHIAS DORNFELDT, IGOR KOROBOW
Kooperation statt Konfrontation: Trilaterale Zusammenarbeit zwischen Deutschland, Norwegen und der Russischen Föderation bei der Förderung fossiler Energieträger im Hohen Norden Europas . . . 497
OCENY I OMÓWIENIA
Marek Rewizorski (red.), Instytucje międzynarodowe w dobie globalnego zarządzania
(ANNA RATAJCZAK) . . . 503 Hans-Gert Pöttering, Na szczęście jesteśmy zjednoczeni. Moja europejska droga
(ALEKSANDRA KRUK) . . . 511 Jan Galster, Anna Szczerba-Zawada (red.), Polityka zagraniczna Unii Europejskiej. Prawo
i praktyka (MARTA WITKOWSKA) . . . 515 Autorzy tekstów . . . 519 Instrukcje dla autorów . . . 523 Lista recenzentów zewnętrznych czasopisma „Rocznik Integracji Europejskiej”
w roku 2015 . . . 525
Table of Content
ESSAYS AND PAPERS ZBIGNIEW D. CZACHÓR
Building the European Union’s security and development capabilities.
An institutional analysis in terms of exchange theory . . . 7 TOMASZ GRZEGORZ GROSSE
Narzędzie modernizacji w kłopotach: jak kryzys w strefie euro zmienił politykę spójności. . . 21 RAFAŁ RIEDEL
Political economy as an interdisciplinary approach to European integration studies . . . 37 JÓZEF FISZER
The European Union today and its uncertain future. Part II . . . 51 TOMASZ R. SZYMCZYŃSKI
Brexit and the challenges of identification in relation to the European integration
process from the hermeneutic perspective . . . 67 ERHARD CZIOMER
Selected consequences of the increased international role of Germany for the cooperation with Russia and Poland during the era of globalization and crises
of the European Union in the 21st century . . . 81 AGNIESZKA BIELAWSKA
Angela Merkel’s approach to the integration of Turkey and the European Union
from 2005–2015 . . . 101 BEATA MOLO
European Union policies vis-a-vis the development of renewable energy sources
in Germany . . . 121 BOGDAN KOSZEL
The European Union, Germany and the issue of refugees (2014–2016) . . . 143 ANNA PATEREK
Overcoming the refugee crisis in the EU from the point of view of German
development policy . . . 157 MALWINA KSIĘŻNIAKIEWICZ
The Kingdom of Belgium’s approach towards the immigration crisis (2015–2016) . . 175 MAREK REWIZORSKI
The tide that has not lifted any boat. The European Union and development
of the transnational economy of crimigration . . . 191 AGNIESZKA STĘPIŃSKA
Polityzacja Europy. Obraz prezydencji w Radzie UE w polskich mediach . . . 213 ADAM JASKULSKI
Procedures for monitoring adherence to the principles of the rule of law and
democracy by the European Union – the examples of Hungary and Poland . . . 229 PIOTR BURGOŃSKI
The Method of Supervising Implementation of Equality and Anti-discrimination
Law by the European Commission in the years 2002–15 . . . 243 ANDRZEJ PODRAZA
European integration and the redefinition of US foreign policy: the causes
for the initiation and development of transatlantic security relations 1945–1948 . . . 255 ALEKSANDRA KRUK
France and the Reunification of Germany after second World War . . . 275
Nr 10
THE YEARBOOK OF EUROPEAN INTEGRATION2016
6
Table of ContentRIE 10 ’16
EWA CIEŚLIK
The participation of new EU member states (EU-10) in global value chains
in the years immediately following their accession to the European Union . . . 291
MARCIN PIECHOCKI Allusive euroskepticism in the 2015 presidential debates . . . 303
ADAM BARABASZ The Polish People’s Republic’s view on the EEC’s enlargement to include Spain and Portugal (1962–1986) . . . 317
OLGA BARBURSKA The argument of power, or power of arguments? The European Union in international relations as a ‘soft power’ . . . 335
BEATA PRZYBYLSKA-MASZNER Determinants shaping foreign policy priorities of the European Union towards Central Asia after 2012 . . . 353
RADOSŁAW FIEDLER The European Union for the democratization of states in Central Asia – activities and results . . . 371
AGNIESZKA NITSZKE Towards a new European Neigbourhood Policy of the European Union . . . 381
LUIZA WOJNICZ The future of European Union expeditionary policy under the Common Security and Defence Policy . . . 397
FILIP KACZMAREK The European Union’s position on the Global Humanitarian Summit . . . 413
MONIKA SZYNOL Five years of Iceland’s European ambitions – from membership application to the suspension of the accession process . . . 429
MARTA GÖTZ, BARBARA JANKOWSKA Instytucje w procesach internacjonalizacji przedsiębiorstw. Przypadek polityki wsparcia zagranicznych inwestycji bezpośrednich wychodzących z Polski . . . 447
ANDREY KINYAKIN Euroazjatycka Unia Gospodarcza–Unia Europejska: pomiędzy koegzystencją, konfrontacją i współpracą . . . 461
ARTSIOM TKACHUK Wspólna Polityka Handlowa Unii Europejskiej i jej znaczenie dla handlu światowego. Studium przypadku Transatlantyckiego Partnerstwa w dziedzinie Handlu i Inwestycji . . 481
MATHIAS DORNFELDT, IGOR KOROBOW Trójstronna współpraca pomiędzy Niemcami, Norwegią i Federacją Rosyjską przy wydobyciu płynnych źródeł energii na Dalekiej Północy Europy . . . 497
ASSESSMENTS AND DISCUSSIONS Marek Rewizorski (red .), Instytucje międzynarodowe w dobie globalnego zarządzania (ANNA RATAJCZAK) . . . 509
Hans-Gert Pöttering, Na szczęście jesteśmy zjednoczeni. Moja europejska droga (ALEKSANDRA KRUK) . . . 511
Jan Galster, Anna Szczerba-Zawada (red.), Polityka zagraniczna Unii Europejskiej. Prawo i praktyka (MARTA WITKOWSKA) . . . 515
The authors of texts . . . 519
Instructions for authors . . . 523
List of reviewers in 2015 . . . 525
