"Dzieło Wita Stwosza wraca do
dawnej świetności", Marian Słonecki,
"Dziennik Zachodni", V, nr 105 (1945)
: [recenzja]
Ochrona Zabytków 2/4 (8), 283-284
Z PIŚMIENNICTWA
P R Z E G L Ą D L I T E R A T U R Y /. ZA KR L S I K O N S E R W A T O R S T W A 7.A I P Ó Ł R O C Z E 1949 R. A R C H I T E K T U R A - Miesięcznik, 1949 K a z i m i e r z W e j c li e r t, Pułtusk (Nr 4 (18), str. 98— 101, ilustr.).Omówi eni e założenia planu z a g o s po d a rowaniu przestrzennego, u wz g l ęd n i aj ą cego również St ar e Miasto na wyspie.
E. W e s o ł o w s k i , O Stani sł awi e Witkiewiczu słów kilka (Nr >/19, str. 147— 148, il.). M. in. uwagi o stanie z a chowani a i niewłaściwej restauracji nie których budynków St. Witkiewicza w Z a kopanem.
E. G o I d z a ni t, Znaczenie d o ś wi ad czeń architektury radzieckiej dla s o c j a listycznej architektury polskiej (Nr 6, 7, 8 (20—22), str. 194— 198, il.). Omówi ono po kolei: etapy rozwoju, teorie i zasady architektury socjalistycznej, stosunek do artystycznej spuści zny, zagadnienie f or my narodowej oraz rekonstrukcj i starych miast stołecznych na przykł adzi e Mo s kwy. Aut or zaznacza, że s puści zna a r t ystyczna epok f e u d a l nyc h jest tworem ludu. i z tego względu zasł uguj e w pełni na zachowanie. J ed n a k ż e nie przez na ś l adownictwa lecz przez przyswojenie zasad twórczości można wyr azi ć nowe treści społeczne. K C WKP(b) i R. K. !.. Z. S. R. R. wypowi edział a się tak przeciw u t r z ymywa ni u starych miast w stanie muzealnej mu mi fi k a c j i i budowaniu j e d nocześnie mi ast a nowego obok — j ak i przeciw burzeniu mi ast starych i s t a wianiu na ich miejscu nowych. Zasadą winna być nie restauracja lecz rekon st rukcj a, zachowani e wartości hi storycz nych połączone z k a r d y na ln y m przepla- nowaniem i dostosowaniem do potrzeb epoki współczesnej i przyszłej. Moskwa jest właśnie pr zykł ade m tej linii reali stycznego postępowani a. Nie ma tu g r a nicy mi ędzy mi astem s t a r y m a nowym, lecz jest organi czne przenikanie.
B I U L E T Y N H I S T O R I I S Z T UK I I K U L T U R Y R. X 1948.
S t a n i s ł a w K a c z m a r c z y k. N y sa — zabezpi ecz! ni e z a b yt k ów (zeszyt 2, str. 174— 179, il.). Pożar w t roku 1945
zniszczy! gruntownie miusto. Ocal ał y wieże obronne, rokokowy kościół bożo grobców. barokowy kościół pojezuicki. kościół św. Dominika z XYI 1I w. i ko ściółek cmentarny z XVI w. Uszkodzeniu uległy: wspaniały hullowy kościół św. J a k u b a z XV w., ratusz gotycki z wieżą, renesansowa ,.S t a ł a W a g a “ . Konserwacj a objęł a: kościół św. J a k u b a , kościół św. Barbar y , pał a c biskupi i kilka lasad do mów mieszczańskich.
J. S. J a m r o z . Kościół pofranebz- kański w Zawichoście (zeszyt 3/4, str. 185—230, il.). Historia budowy, opis, zniszczenia wojenne, sprawozdani e z ro bót o dkr ywczych i konserwatorskich pr zep r owad zanych przez autora w l a tach 1945—49, oraz uzyiskuna na tej p od stawi e rekonstrukcj a stanu z XI I I w. z o d kr ytym lektorium tęczy.
S t e f a u Ś w i s z c z o w s k i. Suki en nice na rynku krakows ki m w epoce g o tyku i renesansu (zeszyt 5/4, str. 285— 304, il.).
Historia założenia i dziejów budowy z próbą odtworzenia faz pierwotnego wyg l ąd u oraz ustalenia autorstwu.
Z d z i s i a w W. I o m a s z e w s k i, Klasztor oo. karmelitów bosy cli w Lu blinie — dawny zbór war owny (zeszyt ź-A. str. 510—520, il.). Pomi ar y obecnego kościoła św. J ózef a z XXI I w., wykazał y i ustaliły, że by I to pierwotnie zbór obronny, co ma ważne znaczenie dla hi storii naszej architektury forteezncj.
D Z I E N N I K Z A C H O D N I V.
O d b u d o w a z a b y t k ó w s t o- 1 i c y ( wywi ad z konserwatorem m. st. Wa r s z a wy) Nr 54/1924 z dn. 4. 11. 1949 r.). Inwestycj e wyniosły ok. 170 milionów zł. P r ac e objęły ok. 60 obiektów na terenie St ar ego i Nowego Miasta. Nadto zaini- ej owano badania murów obronnych i p o s zuki wani a archeologiczne na trasie W— Z. Program na rok 1949 przewi duje oprócz zabezpieczeń stałych, także pod jęcie akcji zainteresowania instytucji s p o łecznych bu d y n k a mi zali. na Starym Mieście.
M a r i a n S l o n e c k i, Dzieło Wita St wos za wr ac a do dawnej świetności. (Dodat ek Śm iał i Życie nr 15 do nr 105 (1945). Autor, kierownik wawelskiej
pracowni konserwacji z abytków przed kłada w bogato i lustrowanym artykul e (fot. 11. Makarewic-zowej) poszczególne et apy restauracji Oł tar za Mariacki ego Wita Stwosza, przy c z ym podkreśla j ako z asadę : utrwalenie i zachowani e zabytku w postaci oryginalnej.
K W A R T A L N I K MU Z E A L N Y pod re dakcji) Tadeusza Seweryna. Rocznik I (1948).
T a d e u s z S e w e r y n . Osiedla z a byt ko we w Polsce (zeszyt 1 — IV, str. 51—- 58). Omówi eni e stanu, potrzeb, typów i proj e kt ó w muzeów na wol nym powie trzu (np. Wola J us t ows ka. Bielany pod Warszawą, Szklars ka Poręba) i Muzeum Kult ur Ludowych, na tle historii rozwoju i realizacji idei skansenu.
O D R A . Tygodnik R. V.
Z b i g n i e w R e w s k i, O odprusa- czenie architektury Ziem Zachodnich (nr 7 (169) z dn. 6. III. 1949). Na ziemiach zachodnich s p o t y k a m y trzy t y p y archi tektur y: I ) z a b y t k o w ą monumentalną, 2) z a b y t k o w ą mi eszczańską i 5) pruską /. drugi ej połowy X I X w. i pocz. XX w., która ma j o r y z u j e poprzednie. Autor op o wi ada się za pełnym utrzymani em archi tektury zabytkowej wszystkich ubiegłych epok i za p l an owym przeprojektowani em twor ów ,.p rus acki c h“ ze względów este tycznych i wyehowawczo-uarodowych. To s a mo podnosi w st osunku do całości syl we t y i p a n o r a my miast i osiedli.
O D R O D Z E N I E . Tygodnik R. VI. J a n u s z B o g u e k i, S p r a w a s puś ci zny kul tur alnej (nr 25 (258) z dn. 19. VI. 1949). Obsze rna recenzja nr 1—4 O chrony
Z abytkom na tle uwag ogólnych o kon
serwat orstwi e w przeszłości i jego a k tualnych zadaniach w sł użbie nowego
życia. .
N o r b e r t S z. u m a n. De p o r t a c j a Oł tarza Mariackiego. Nr 26 (259) z dn. 26. VI. 1949. Historia grabi eży bezcennego arcydzieła Wita Stwos za przez o k u p a n tów hitlerowskich z re wel acyj nymi szcze gółami, j a k planowanie „ zabezpi eczeni a“ jeszcze w r. 1957, ustalenie odpowiedzi al ności poszczególnych osób itd. nu pod st awi e materiał ów Gł ównej Konrisji B a dania Zbrodni Niemieckich w Polsce.
P R Z E G L Ą D AR T Y ST Y C Z NY . Mie sięcznik. R. IV.
S t a n i s ł a w J a n u s i e w i c z, S p r a wa gl iwicka (Nr 1/57). O rzekomym od kryciu polichromii średniowiecznej w k a plicy kościoła W W. ś wi ętych w Gl i wi cach.
O b s e r w a t o r , Trochę o kon s e r wa torstwie (Nr 1 (57). O niektórych j a s k r a wych p r zykł adach niszczenia z a byt kó w wr Krakowi e z podkreśleniem potrzeby znalezienia odpowiedniego przeznaczenia dla budowli p ał acowych i klasztornych.
Z b i g n i e w R e w s k i, J eszcze o kon serwatorstwie. (Nr 5 (59). Polemi ka z a r t ykuł ami J an u s i ewi cza i Obse rwat or a w nr 1. Aut or podkreśla, że rozwiązanie obecnego stanu rzeczy może przyni eść tylko dł ugodys t ans owa pol ityka podnie sienia kul tury artystycznej naj szerszych mas ludności.
P R O B L E M Y IV. Miesięcznik. R. V. M a r i a B e r n h a r d, Sekrety pra- cow ni konserwatorski ej (Nr 5 (50), str. 189— 195. il.). O sposobie konserwacji zniszczonej przez o k u pa n ta ceramiki s t a rożytnej w Pracowni Działu Sztuki S t a rożytnej Muzeum Narodowego w W a r szawie.
P R Z E G L Ą D B U D O W L A N Y . Miesięcz nik. Rok XXI.
r k, Opi eka nad z abytkami w Polsce (Nr 1/2, str. 46- 47). Streszczenie a r t y kułu prof. Li uu s a Birehlera w Sch w eize
rische Hiiuzeitung Nr 49/48.
S T O L I C A . Tygodnik. R. IV.
W a n d a B u c e w i c z ó w n u. O d b u dowany pał ac Ostrogskicli siedzibą In stytutu Er. Chopina. (Nr 2 (915).
Projekt inż. M. Kuźmy konserwacji p a łacu „ n a Tamce“ w Warszawie.
K r y s t y n a K r z y ż a k o w a, Teatr Wielki w odbudowie. (Nr 6 (117).
W a n d a B a e e w i c z ó w n a, Dom pracowniku spółdzielczego w o d b u d o w a nym pałacu Radziwiłłów. (Nr 12 (125).
O rekonstrukcji pałacu przy ul. Bi e lańskiej 14, wg proj. inż. Br. Zborow skiego.
W a n d a B a c e w i c z ó w n a, O d b u dowa gmachu Obserwator i um Ast rono micznego (Nr 14 (126).
