TRENER
dr Piotr Cych
Motto na początek
Jest bardziej prawdopodobne, że Twoi
zawodnicy będą takimi, jakim Ty jesteś jako
trener, aniżeli takimi, jakimi chciałbyś, żeby
byli.
Motto na początek
„Najmniej zdziała się tym, co się
mówi, więcej tym co się robi, a najwięcej
tym, kim się jest” (Seneka)
TRENER -
DEFINICJA , POJĘCIA
Trener to nauczyciel sportu, specjalista od kierowania rozwojem młodych ludzi za pomocą różnorakich środków.
Zawód ten wymaga gruntownej wiedzy i umiejętności – z jednej strony medycznej, z drugiej psycho-socjo-pedagogicznej, a
jednocześnie podstawowej znajomości sportu, wybranej dyscypliny w szczególności, z całym bogactwem teorii i
praktyki treningu sportowego, modyfikowanej dynamicznym rozwojem sportu.
(Łukowski, 1989)
TRENER -
DEFINICJA , POJĘCIA c.d.
Trener to specjalista, który oprócz wiedzy,
posiada wiarę w wartości swej działalności pedagogicznej oddziałując na sportowca, odwołuje się do sfery
uczuciowej w celu pozyskania jego przychylności dla
uprawianej dyscypliny sportu i pozytywnego stosunku do wysiłku, który jest niezbędny do uzyskania sukcesów
społecznie aprobowanych.
(Naglak, 1994)
Współczesne funkcje (role) t r e n e r a
❖ - organizacyjna (trener-menadżer)
❖ - szkoleniowa (instruktor, trener w klubie, trener specjalista, trener osobisty)
❖ - selekcyjna (selekcjoner np. w reprezentacji)
❖ - motywacyjna
C E L E D Z I A Ł A L N O Ś C I T R E N E R A
1.
Dążenie do zapewnienia zawodnikowi jak najlepszych
wyników sportowych
.2 .
D ą ż e n i e d o z a p e w n i e n i a s w o i m z a w o d n i k o m i s o b i e , r a d o ś c i i
p r z y j e m n o ś c i
.3 . D b a ł o ś ć o w y c h o w a n i e i w s z e c h s t r o n n y r o z w ó j s p o r t o w c a
( f i z y c z n y, p s y c h i c z n y i s p o ł e c z n y ) .
GŁÓWNE ZADANIA TRENERA
• Inspirowanie sportowca do twórczej działalności
• Rozwijanie zdolności sportowca bez naruszenia jego zdrowia
• Udzielaniu zawodnikowi pomocy w osiągnięciu mistrzostwa
TRENER Talent Zmysł
organizacyjny Otwartość Sprawiedliwość
Optymizm
Stałość emocjonalna
Wytrwałość Wiedza teoretyczna
Refleks
Doświadczenie
zawodowe
C e c hy d o b r e g o t r e n e r a
Kryteria oceny trenera
❖Etap wstępny treningu:
❖ postępy w nabywaniu umiejętności
❖ postępy w nabywanej wiedzy o sporcie z uwzględnieniem danej dyscypliny sportowej;
❖ zmiany postaw i zachowań podopiecznych;
❖ różnorodność stosowanych na zajęciach form, metod i środków
Kryteria oceny trenera
❖Etap wstępny treningu (c.d.):
❖ atmosfera panująca na zajęciach
❖ frekwencja na zajęciach
❖ cierpliwość (liczba reakcji impulsywnych/ogólnej liczby reakcji)
❖ liczba kontuzji zawodników
❖ umiejętność rozwiązywania konfliktów
Piramida sukcesu wg Johny’ego Wooden’a
entuzjazm współpraca
lojalność przyjaźń
staranność
samokon- trola gotowość
inicjatywa determi-
nacja
kondycja umiejętno- ści
Team- spirit postawa pewność
siebie sportowa
doskonałość sukces
1. Praca z ludźmi – jej pedagogiczny charakter 2. Wymierność efektów i sukcesy.
3. Wyjazdy i kontakty z ludźmi 4. Urozmaicony charakter pracy
Z A L E T Y P R AC Y T R E N E R A
( Ż u kow s k i R . )
5. Twórczy charakter pracy.
6. Samodzielny charakter pracy.
7. Podtrzymywanie własnej sprawności.
8. Akceptacja działalności przez środowisko.
Z A L E T Y P R AC Y T R E N E R A
( Ż u kow s k i R . ) c.d.
WADY PRACY TRENERA (ŻUKOWSKI R.)
1. Absorbujący i niewymierny w czasie charakter pracy 2. Złe warunki pracy
3. Niska płaca
4. Nerwowy tryb życia
5. Złe stosunki międzyludzkie
6. Zróżnicowane kryteria ocen pracy
7. Długa droga do sukcesu
KOMUNIKOWANIE SIĘ Z ZAWODNIKAMI
Komunikacja – wysyłanie i otrzymywanie informacji między trenerem a
zawodnikiem.
Komunikacja obejmuje przekazy:
Werbalne (komunikacja słowna) Niewerbalne (język ciała)
KOMUNIKACJA WERBALNA
• Akcent i modulowanie wypowiadanych kwestii,
• Intonacja
• Siła głosu
• Tempo mowy
• Wysokość głosu
• Artykulacja
• Dialekt
KOMUNIKACJA NIEWERBALNA
❖ Ruchy ciała
❖ Cechy fizyczne
❖ Dotykanie
❖ Cechy głosu
❖ Pozycja ciała
KOMUNIKACJA WERBALNA
TRENER MEGALOMAN
• Nie przyznaje się do błędu podopiecznym.
• Nie realizuje tego, co obiecał zrobić.
• Wygłasza tyrady.
• Nie jest szanowany i nie szanuje innych.
• Niewiarygodny.
• Skoncentrowany na sobie.
TRENER MALKONTENT
• Wypowiedzi trenera mają negatywny wydźwięk.
• Często krytykuje zawodników, rzadko chwali.
• Każda uprzejmość jest podszyta negatywnym komentarzem.
TRENER SĘDZIA
• Ocenia swoich zawodników zamiast instruować.
• Obwinia za błędy, a nie informuje, jak je poprawić.
• Dostrzega dobre postępowanie, jednak nie wie, w jaki sposób instruować zawodników, by osiągali wyższy poziom umiejętności.
TRENER NIESTAŁY
• Zmienny.
• Nie dotrzymuje danego słowa.
• Niekonsekwentny.
TRENER GADUŁA
• Nie potrafi słuchać.
• Ciągle instruuje zawodników, komentuje podczas zawodów.
• Zawsze ma coś do przekazania zawodnikom.
TRENER MAŁO EKSPRESYJNY
• Nigdy nie okazuje emocji.
• Nigdy nie wiadomo, co czuje.
• Nie potrafi komunikować emocji werbalnie i niewerbalnie.
TRENER PROFESOR
• Tłumaczy w sposób niezrozumiały.
• Nie potrafi zademonstrować żadnej umiejętności w logicznej sekwencji.
• Zajmuje się abstrakcyjnymi rzeczami.
TRENER GARBARZ
• Nie rozumie, jak funkcjonują wzmocnienia zachowań.
• Wzmacnia złe zachowania.
• Ignoruje bądź reaguje przesadnie na niewłaściwe zachowania.
KSZTAŁCENIE TRENERÓW W POLSCE
TRENER KLASY MISTRZOWSKIEJ
TRENER KLASY PIERWSZEJ
TRENER KLASY DRUGIEJ
INSTRUKTOR SPORTU
KWALIFIKACJE TRENERSKIE
Trener klasy
drugiej Trener klasy
pierwszej Trener klasy
mistrzowskiej
TRENER DRUGIEJ KLASY
1) ukończył studia wyższe w obszarze kształcenia umożliwiającym uzyskanie specjalistycznej wiedzy i umiejętności trenerskich lub
2) posiada, przez okres co najmniej 2 lat, tytuł instruktora sportu ze specjalizacją w danym sporcie i ukończył studia podyplomowe w obszarze kształcenia umożliwiającym uzyskanie specjalistycznej wiedzy i umiejętności trenerskich, lub
3) posiada, przez okres co najmniej 2 lat, tytuł instruktora sportu ze specjalizacją w danym sporcie, posiada co najmniej świadectwo
dojrzałości oraz ukończył specjalistyczny kurs na stopień trenera klasy drugiej i zdała egzamin końcowy.←
TRENER PIERWSZEJ KLASY
1) posiada co najmniej świadectwo dojrzałości;
2) posiada co najmniej trzyletni staż pracy trenerskiej ze stopniem trenera klasy drugiej;
3) posiada udokumentowany dorobek w pracy szkoleniowej;
4) ukończył specjalistyczny kurs na stopień trenera klasy pierwszej i zdał egzamin końcowy.
TRENER KLASY MISTRZOWSKIEJ
1) ukończył studia wyższe;
2) posiada co najmniej dwuletni staż pracy trenerskiej ze stopniem trenera klasy pierwszej;
3) posiada udokumentowany dorobek w pracy szkoleniowej;
4) ukończył specjalistyczny kurs na stopień trenera klasy mistrzowskiej i zdał egzamin końcowy.
RODZAJE ZATRUDNIENIA TRENERÓW
1) kontrakt (w Polsce dotyczy zaledwie kilkuset trenerów)
2) umowa o pracę
3) umowa zlecenie
4) wolontariat
zawód
TRENER
powołanie?
czy
TRENER
Czy ponownie wybrałby Pan/i karierę trenera?
tak raczej tak
trudno powiedzieć raczej nie
Przyczyny upadku polskiej myśli trenerskiej (wg J. Kosendiaka)
❖ 1. Brak opublikowanej dokumentacji z odniesionych sukcesów;
❖ 2. Brak możliwości dla rozwoju młodych trenerów:
❖ - słabe zarobki w większości dyscyplin sportowych;
❖ - „stabilność” struktur władzy w klubach i związkach sportowych
❖ - brak zatrudnienia etatowego
Przyczyny upadku polskiej myśli trenerskiej (wg Kosendiaka J.)
❖ 3. Braki w wyszkoleniu i wiedzy polskich trenerów:
❖ - słaba znajomość języków obcych wśród starszego pokolenia trenerów;
❖ - brak podstawowej wiedzy biologicznej (fizjologia, biochemia);
