Stanisław Garlicki
W sprawie tajemnicy zawodowej
Palestra 13/4(136), 13-14
DWUGŁOS NA TEMAT UCHWAŁY NRA Z DNIA 3.VIII. 1967 R.
W SPRAWIE TAJEMNICY ZAWODOWEJ ADWOKATÓW
(„PALESTRA” NR 9/67, s. 87)
1
STANISŁAW GARLICKI
W sprawie tajem nicy zawodow ej
P re zy d iu m NRA, n a p y ta n ie R ad y A dw okackiej w O lsztynie w k w e stii zasięgu d z ia ła n ia przepisów dotyczących ta je m n ic y zaw odow ej, po d jęło w d n iu 3 sie rp n ia 1967 r. u ch w a łę tre śc i n a stę p u ją c e j:
„W yjaśnić, że zasięgiem art. 7 u. o u.a. o b ję te są ta k ż e a k ta pod ręczn e ad w o k a ta , w obec czego ad w o k a t obow iązany je st odm ów ić sądow i p rz e d sta w ie n ia w ła s nych n o ta te k poczynionych w zw iązku z p ro w ad zen iem sp ra w y ” .
W ydaje się, że pow yższe sfo rm u ło w an ie u ch w a ły nie je st p raw id ło w e choćby dlatego, że p o m ija sy tu a cje, w k tó ry c h w łaśn ie m oże chodzić o p rz e d staw ie n ie sąd o w i n o ta te k poczynionych p rzez a d w o k a ta w zw iązku z p ro w a d ze n iem s p r a w y, a m ianow icie po stęp o w an ie w raz ie zaginięcia lu b zniszczenia a k t sądow ych
(art. 716 i nast. k.p.c., art. 519 i n ast. k.p.k.).
A rty k u ł 725 k.p.c. stanow i, że je że li o d tw o rze n ia a k t nie m ożna przep ro w ad zić w try b ie p rze w id zia n y m w a rty k u ła c h p oprzedzających, to p rzew odniczący w zy w a stro n y do złożenia d o k ła d n y ch ośw iadczeń co tre śc i zaginionych lu b zniszdo czonych pism oraz dow odów na z a w a rte w nich tw ie rd z en ia , nie w y łączając p r y w a t n y c h o d p i s ó w o r a z i n n y c h p i s m i n o t a t e k (podkreślenie m oje, S. G.), k tó re m ogą być pom ocne p rzy o d tw orzeniu ak t. P rz ep is te n m ów i w p ra w d z ie o w ezw an iu stro n y , a nie je j pełnom ocnika, je d n a k ż e z a rt. 91 i 143 k.p.c. w y n ik a, że gdy stro n a d ziała p rze z p ełnom ocnika, to w ezw an ie p rze w o d n i czącego k ie ro w a n e je s t do pełno m o cn ik a, k tó ry nie może w ów czas odm ów ić p rz e d s ta w ie n ia sądow i po siad an y ch n o ta te k , jeżeli dotyczą one tre śc i zaginionych lu b zniszczonych pism sta n o w iąc y ch część a k t sądow ych. W p ra k ty c e chodzi o sp o rzą dzone przez ad w o k a ta dla sw ego u ż y tk u odpisy protokołów ro zp raw sądow ych b ąd ź o p o siad an e odpisy doku m en tó w z n a jd u ją c y c h się w a k ta c h spraw y.
P o dobnie w p o stę p o w an iu k a rn y m n o rm u je to zag ad n ien ie a rt. 523 k.p.k. W u ch w a le z dn. 10.XI.1966 r. („ P a le stra ” n r 12 z 1966 r., s. 137) P re zy d iu m w y jaśn iło , że p rzepisy k.p.k. i k.p.c. dotyczące ta je m n ic y zaw odow ej a d w o k a ta są p rze p isam i szczególnym i, że zasadę z a w a rtą w a rt. 7 p ra w a o u.a. stosow ać n a leży ty lk o w ta k im zakresie, w ja k im nie s to i ona w sprzeczności z przepisem szczególnym . P o n ad to należy m ieć n a w zględzie przepis a rt. 2 u sta w y o u.a., zgodnie z k tó ry m ad w o k a t w sp ó łd ziała z są d a m i w z a k resie ochrony p o rząd k u praw n eg o . P o rz ąd e k p ra w n y zaś w ym aga, żeby a k ta sądow e nie u leg ały znisz
14 S t a n i s ł a w G a r l i c k i N r 4 (136>
czeniu lu b zaginięciu, a jeżeli to n astąp i, b y d oprow adzić do odtw o rzen ia ty c h akt. W spółudział a d w o k a ta w ty m w zględzie je s t jego obow iązkiem i w łaśn ie m a te ria ły p o sia d an e przez, a d w o k a ta m ogą być d la sąd u d u żą pom ocą w o d tw o rz e n iu ak t.
P o n ad to trz e b a stw ierd zić, że d o starczen ie p rzez a d w o k a ta sądow i w o m a w ia nym w y p a d k u p o sia d an y c h n o ta te k w ogóle nie sta n o w i n aru sz e n ia ta je m n i cy zaw odow ej.
W brew lite ra ln e j w y k ła d n i a rt. 7 p ra w a o u.a. a d w o k a t w cale nie je st o b o w ią zany zachow ać w ta je m n ic y tego w szystkiego, „o czym dow iedział się w zw iązku z u d zielan iem p o ra d y p ra w n e j lu b p ro w a d ze n iem sp ra w y ” . P ro w ad z ąc sp ra w ę , ad w o k a t w ła śn ie u ja w n ia to, o czym dow iedział się od k lie n ta , u ja w n ia w o b ec są d u lu b in n e j w ładzy, gdyż n a ty m m . in. po leg a przecież p ro w a d ze n ie spraw y. To, co a d w o k a t u ja w n ia , nie je s t o b ję te ta je m n ic ą zaw odow ą w ła ś n ie w obec sądu. P rz y odtw o rzen iu a k t idzie o dostarczenie m a te ria łó w , k tó re już b y ły p rz e d s ta w ione sądow i lu b zostały sporządzone p rze z sąd, chodzi bow iem o d o sta rc ze n ie ty lk o m a te ria łó w , k tó re k o re lu ją z zaginionym i lu b zniszczonym i a k ta m i i o k tó ry c h a d w o k a t dow iedział się często w łaśn ie z a k t sądow ych (protokoły ro z p ra w , orzeczenia itd.). P ra w id ło w e udzielenie pom ocy p ra w n e j m oże w y m ag ać tego, b y ad w o k a t dop ro w ad ził do o d tw o rze n ia zaginionych lu b zniszczonych a k t i by w ty m celu w y k o rz y sta ł w szy stk ie p o siad an e środki, m . in. w ła s n e n o ta tk i.
N ie w iem , ja k ie okoliczności spow odow ały w y sto so w a n ie przez R adę A dw o k a c k ą w O lsztynie p y ta n ia i ja k a b y ła jego treść . Z u za sa d n ie n ia o m aw ian ej u ch w a ły P re zy d iu m m ożna się je d y n ie dom yślić, że chodziło o sp ro sto w an ie lub u zu p ełn ien ie p ro to k o łu ro zp raw y . U ch w ała P re zy d iu m zo stała je d n a k u ję ta ta k ogólnie i ta k k ateg o ry cz n ie, że dotyczy rów nież o m a w ian e j przeze m n ie sy tu a c ji, a p rz y n a jm n ie j ta k m oże o n a być odczytana. D latego sfo rm u ło w an ie je j nie w y d a je się w łaściw e.
M uszę pow iedzieć, że nie w id ziałb y m ta k ż e żad n y ch przeszkód, żeby w ra z ie zgłoszenia w n io sk u o sp ro sto w an ie lu b u z u p e łn ie n ie p ro to k o łu ro zp raw y ad w o k aci p rz e d sta w ia li sąd o w i sw o je n o ta tk i, jeżeli u z n a ją to za w sk azan e. P rzecież te no ta tk i dotyczyć m a ją ty lk o i w y łączn ie p rze b ieg u ro zp raw y , k tó ra nie je st żad n ą ta je m n ic ą w ogóle, a już d la sąd u — w żad n y m razie. R óżnica je st ty lk o ta (zresztą b ard z o zasadnicza), że w w y p a d k u sp ro sto w a n ia lu b u zu p e łn ie n ia p ro to kołu ro zp raw y a d w o k a t nie m a żadnego obow iązku p rz e d sta w ie n ia sądow i w ła s n y ch n o ta te k dotyczących p rzeb ieg u ro zp raw y , gdyż b r a k je s t ta k ieg o p rze p isu ja k a rt. 725 k.p.c., i w y łączn ie od oceny a d w o k a ta zależy, czy zechce sw e sta n o w isk o w sp ra w ie sp ro sto w a n ia lu b u zu p e łn ie n ia p ro to k o łu p oprzeć p o sia d an y m i n o ta t kam i, sąd zaś n ie je s t u p ra w n io n y do ich ż ą d a n ia od a d w o k a ta. J e s t je d n a k zu p e ł n ie czym in n y m niem ożność ż ą d an ia ta k ic h n o ta te k przez sąd, a czym in n y m p ro k lam o w a n y p rzez P re z y d iu m zakaz ich p rz e d sta w ie n ia sądow i, n a w e t gdy w y m a g a tego u d z ie la n a p rzez ad w o k a ta pom oc p ra w n a .
