Prasa o adwokaturze

S. M.

Prasa o adwokaturze

Palestra 31/9(357), 140-150

140

Nr 9 (357)

in te r e s u ją c y m n a s tu w y c in k u m ija ła b y s ię „ o c z y w iś c ie ” (ja k to d o s ło w n ie w u z a s a d n ie n iu n a p is a n o ) z in te n c ja m i u s t a w o d a w c y o r a z z z a s a d a m i w s p ó ł- m ie r n o ś c i k a r y , n ie m a o p a r c ia w u s ta w ie z d n ia 1 0 m a ja 1 9 8 5 r. III . B r a k d a n y c h o s to s u n k a c h m a ­ ją t k o w y c h o s k a r ż o n e g o s ta n o w i is to tn y b r a k p o s tę p o w a n ia p r z y g o t o w a w c z e g o ( a r t. 2 9 9 § 1 p k t 2 k .p .k .) , s z c z e g ó ln ie w s y tu a c ji, g d y z k w a lif ik a c ji z a r z u c a ­ n e g o a k t e m o s k a r ż e n ia c z y n u w y n ik a , ż e z a je g o p o p e łn ie n ie g r o z i (g r o z ić m o ż e ) k a r a d o d a tk o w a k o n fis k a t y m ie ­ n ia , a e w e n t u a ln ie i g r z y w n y lu b ty lk o g r z y w n y , g d y n ie g r o z i k a r a d o d a t k o ­ w a k o n fis k a t y m ie n ia .5 IV . O c z y w iś c ie s ą d m e r y to r y c z n y , d z i a ła ją c z u r z ę d u (a r t. 1 5 2 k .p .k .) , m o ż e u z y s k a ć n o w e , d o d a t k o w e d a n e o s to s u n k a c h m a ją t k o w y c h o s k a r ż o n e ­ g o b ą d ź o d s a m e g o o s k a r ż o n e g o , b ą d ź o d je g o o b r o ń c y 6 (t a o s ta t n ia m o ż li­ w o ś ć je s t r a c z e j t e o r e t y c z n a ) . J e d n a k ­ ż e ta s fe r a d z ia ła n ia s ą d u (g r o m a d z e ­ n ie d a n y c h o s t o s u n k a c h m a ją t k o ­ w y c h o s k a r ż o n e g o ) p o z o s ta je n ie ja k o n a m a r g in e s ie p o d s ta w o w e g o z a d a n ia s ą d u , ja k im je s t w y d a n ie o r z e c z e n ia c o d o is to ty s p r a w y . N ie m o ż n a w ię c u c z y n ić je j (tj, s fe ry , o k tó r e j m o w a w z d a n iu p o p r z e d n im ) o b o w ią z k ie m s ą d u w o d n ie s ie n iu d o k a ż d e g o n a s u w a ją ­ c e g o s ię z a g a d n ie n ia , g d y ż n a r u s z a ło ­ b y to z a s a d ę s z y b k o ś c i p o s tę p o w a n ia s ą d o w e g o . Z p o w y ż s z y m i z a s t r z e ż e n ia m i n a le ż y u z n a ć g ł o s o w a n e o r z e c z e n ie i je g o t e ­ z ę z a z a s a d n e . V . N a le ż y r ó w n ie ż u b o c z n ie p o d ­ n ie ś ć , ż e g ło s o w a n a t e z a

mutatis mu-

łandis

Leszek Sługocki

5 Zachodzi tu pewna analogia do sytuacji, gdy uprzednie skazanie oskarżonego ma zna­ czenie dla przyjęcia kwalifikowanej postaci przestępstwa, a w sprawie brak jest danych o ka­ ralności. W takiej sytuacji sąd uprawniony jest do zwrócenia akt prokuratorowi w celu uzu­ pełnienia postępowania przygotowawczego Por. w tym względzie uchwałę całej Izby Karnej SN, OSN z 1962 r. nr 2, poz. 38.

6 Por.: m o j a praca cyt. w przyp. 3, str. 137.

PRASA O ADWOKATURZE

W p r a s ie c e n t r a ln e j, m .in . w „ T r y b u n ie L u d u ” ( n r 1 3 8 z 1 6 c z e r w c a b r .), u k a z a ­ ła s ię n o ta t k a in fo r m a c y jn a p t.

Problemy NRA

„ 1 5 b m . z a s tę p c a p r z e w o d n ic z ą c e g o R a d y P a ń s tw a K a z im ie r z B a r c i k o w s k i p r z y ją ł p r e z e s a N a c z e ln e j R a d y A d w o k a c k ie j K a z im ie r z a Ł o j e w s k i e g o o r a z w i­ c e p r e z e s ó w N R A Z b ig n ie w a C z e r s k i e g o i E u g e n iu s z a S i n d l e w s k i e g o . P o d c z a s s p o t k a n ia o m ó w io n o b ie ż ą c e p r o b le m y w y n ik a ją c e z p r o g r a m u d z i a ła l­ n o ś c i N a c z e ln e j R a d y A d w o k a c k ie j.

W r o z m o w ie u c z e s t n ic z y ł p r z e w o d n ic z ą c y K o m is ji P r a w n e j R a d y P a ń s tw a K a z i­ m ie r z S e c o m s k i " .

N i e u s z ły z a p e w n e u w a g i c z ło n k ó w a d w o k a t u r y d w ie p u b lik a c je z a m ie s z c z o n e w k o lu m n ie p r a w n ic z e j d z ie n n ik a „ R z e c z p o s p o lita " (n r 1 3 8 z 1 5 c z e r w c a b r .).

P i e r w s z a z ty c h p u b lik a c ji, z a o p a t r z o n a t y tu łe m

Ustawodawstwo karne wyma­

ga zmian,

„ K ilk u n a s t o le t n i o k r e s — p o d n ió s ł r o z m ó w c a — o b o w ią z y w a n ia k o d y f ik a c ji k a r ­ n y c h , n a g r o m a d z o n e n a tle ic h s t o s o w a n ia d o ś w ia d c z e n ia p r a k ty k i i p ły n ą c e s tą d w n io s k i, a t a k ż e p o s tu la t y ś r o d o w is k o p in io d a w c z y c h , ja k r ó w n ie ż p r z e o b r a ż e n ia , ja k im o s ta t n io u le g ły s t o s u n k i s p o łe c z n o - g o s p o d a r c z e , w s k a z u ją n a k o n ie c z n o ś ć s z e r s z e g o z r e f o r m o w a n ia p r a w a k a r n e g o , je g o p r o c e d u r y o r a z w y k o n y w a n ia o r z e ­ c z e ń s ą d o w y c h w k ie r u n k u ic h w ię k s z e j p r z y d a tn o ś c i s łu ż ą c e j r a c jo n a liz a c ji (...). P o t r z e b a d o k o n a n ia z m ia n p r a w a k a r n e g o z a r y s o w a ła s ię w s p o s ó b w id o c z n y p o d k o n ie c la t s ie d e m d z ie s ią ty c h . W y c h o d z ą c n a p r z e c iw w y s u w a n y m p o s tu la t o m , z a ­ r ó w n o d o k t r y n y ja k i p r a k t y k i , m in is te r s p r a w ie d liw o ś c i p o w o ła ł w lis to p a d z ie 1 9 8 0 r. k o m is ję d o o p r a c o w a n ia p r o p o z y c ji z m ia n p r a w a k a r n e g o . P r z y g o t o w a ła o n a w k r ó t k im c z a s ie , b o ju ż w s ie r p n iu 1 9 8 1 r., w s t ę p n e p r o je k ty z m ia n p r z e p is ó w k a r n y c h , k t ó r e z o s ta ły o p u b lik o w a n e i p o d d a n e p o d d y s k u s ję ś r o d o w is k o w ą . P r ó ­ b a z m ia n p o d ję t a w la t a c h 1 9 8 0 — 81 u w a r u n k o w a n a b y ła z a r ó w n o ó w c z e s n ą s y ­ tu a c ją s p o łe c z n o - p o lit y c z n ą ja k i ó w c z e s n y m s t a n e m p r z e s tę p c z o ś c i, d la te g o p r z e d s t a w io n e p r o p o z y c je c h a r a k t e r y z o w a ły s ię d e p e n a liz a c ją . W z r o s t p r z e s tę p ­ c z o ś c i, ja k i n ie s te ty n a s tą p ił w la t a c h 1 9 8 1 — 8 4 , w y m a g a n o w e g o s p o jr z e n ia n a d o ­ t y c h c z a s o w e p r o p o z y c je r e g u la c ji p r a w n y c h z u w z g lę d n ie n ie m d o k o n a n y c h w c z e ś n ie j z m ia n w p r a w ie k a r n y m o r a z w n io s k ó w p ły n ą c y c h z p r z e c iw d z ia ła n ia i z w a l c z a n ia p r z e s tę p c z o ś c i ( .. .) . R o z w a ż e n iu p r z e z K o m is ję w y m a g a ć b ę d z ie n ie ­ w ą t p liw i e p r o b le m a ty k a k a ta lo g u k a r z a s a d n ic z y c h o r a z d o d a tk o w y c h w k ie r u n k u u e la s t y c z n ie n ia ic h o r z e k a n ia , c o p o z w o li ło b y — b i o r ą c p o d u w a g ę p o t r z e b ę r o z ­ w a r s t w ie n ia p r z e s tę p c z o ś c i — n a s t o s o w a n ie w ła ś c iw e j p o lity k i k a r a n ia p r z e z s t w o r z e n i e m o ż liw o ś c i s z e r s z e g o s t o s o w a n ia k a r n i e iz o la c y jn y c h , to je s t k a ry o g r a n ic z e n ia w o ln o ś c i o r a z k a r d o d a tk o w y c h z a m ia s t k a r z a s a d n ic z y c h (...). W a ż n ą k w e s tią , p o d n o s z o n ą o d d a w n a , je s t c e lo w o ś ć z m ia n y p r z e p is ó w o w ła ś c iw o ś c i r z e c z o w e j s ą d ó w w k ie r u n k u o g r a n ic z e n ia w ła ś c iw o ś c i r z e c z o w e j s ą d u w o je w ó d z ­ k ie g o ja k o s ą d u p ie r w s z e j in s ta n c ji, c o p o z w o li ło b y n a s k o n c e n t r o w a n ie u w a g i S ą ­ d u N a jw y ż s z e g o n a s p r a w a c h n a jp o w a ż n ie js z y c h " . W d a ls z e j c z ę ś c i w y w ia d u p r a s o w e g o T . S k ó r a o ś w ia d c z y ł m .in .: „ Is t o tn y m p r o b le m e m b ę d z ie w y p r a c o w a n ie ta k ie g o m o d e lu p o s tę p o w a n ia k a r n - n e g o , k t ó r y p r z y z a c h o w a n iu p e łn e j g w a r a n c ji p r a w o s k a r ż o n e g o d o o b r o n y i o b o w ią z u ją c e j z a s a d y w s z e c h s tr o n n e g o w y ja ś n ie n ia s p r a w y p o z w o liłb y w o p t y ­ m a ln y m s to p n iu n a u s p r a w n ie n ie t e g o p o s tę p o w a n ia . R o z w a ż e n ia w y m a g a ć b ę d z ie

142

Nr 9 (357)

Z a d a n ia p o s t a w io n e p r z e d K o m is ją s ą t r u d n e i c z a s o c h ło n n e . Z ty c h w z g lę d ó w z a r z ą d z e n ie P r e z e s a R a d y M in is t r ó w p r z e w id u je , ż e p r a c e le g is la c y jn e t o c z y ć s ię b ę d ą d o 1 9 9 0 r. ( .. .) , a le w o k r e s ie d z i a ła n ia K o m is ji n a c z e ln e i c e n t r a ln e o r g a n a a d m in is t r a c ji p a ń s t w o w e j p r z y g o t o w u ją c e d o r a ź n e p r o j e k t y r e g u la c j i u s ta w o w e j z z a k r e s u p r a w a k a r n e g o o b o w ią z a n e s ą z a s ię g a ć je j o p in ii c o d o ty c h p r o je k tó w . B ę d z ie to m ia ło is t o tn y w p ły w n a z w ię k s z e n ie s t a b iln o ś c i p r a w a o r a z s y n c h r o n iz a ­ c ję p r o w a d z o n y c h p r a c n o w e liz a c y jn y c h " .

D r u g a p u b lik a c ja p t.

Reforma prawa cywilnego

„ J e s t t a k ie p o w ie d z e n i e w d o k t r y n ie :

law in books and law in action,

O c z y w iś c ie n ie je s t to je d y n y p o w ó d n o w e liz a c ji. K o d e k s p o s t ę p o w a n ia c y w i l n e ­ g o , s t o s o w a n y b e z m a ła 2 5 la t, p r z e s z e d ł p r ó b ę p r a k ty k i, k tó r a w y k a z a ła , c o je s t w n im d o b r e , a c o z łe . P r a k ty k a o c z e k u je z w ła s z c z a n a u p r o s z c z e n ie , o d f o r m a liz o ­ w a n ie i u s p r a w n ie n ie p r o c e d u r y . J a k ie p r z e d e w s z y s tk im z a s a d y p r o c e s u c y w iln e g o w y m a g a ją k o r e k ty ? P o n a d d w u d z ie s t o le t n ie d o ś w ia d c z e n ia w y k a z a ły , ż e w p r a k ty c e n a s tą p iło w y p a ­ c z e n ie w ła ś c iw e g o s t o s u n k u a k t y w n o ś c i s tr o n i a k ty w n o ś c i s ą d u . N a s ą d z o s t a ł p r z e r z u c o n y c a ły c ię ż a r w y k r y c ia p r a w d y o b ie k t y w n e j, c z y li u s ta le n ia w s z y s tk ic h is t o tn y c h o k o lic z n o ś c i fa k t y c z n y c h s p r a w y . D o p r o w a d z iło to w r e z u lt a c ie d o z a ­ c h w ia n ia z a s a d y k o n t r a d y k t o r y jn o ś c i w p r o c e s ie c y w iln y m . Is t o tn e je s t w ię c u s ta ­ le n ie w ła ś c iw y c h p r o p o r c ji m ię d z y a k ty w n o ś c ią s tr o n i s ą d u o r a z n o w e o k r e ś le n ie ic h u p r a w n ie ń i o b o w ią z k ó w . N a le ż a ło b y z w ła s z c z a o g r a n ic z y ć z a k r e s o b o w ią z k ó w s ą d u , g d y id z ie o u z u p e łn ie n ie m a te r ia łu p r o c e s o w e g o i d o w o d ó w , k tó r y c h p r z e d ­ s t a w ie n ie je s t o b o w ią z k ie m s tr o n . P o w in n y o n e w c h o d z ić w g r ę t y lk o w ó w c z a s , g d y n i e p r z e d s t a w ie n ie d o w o d ó w p r z e z s tr o n y i u c z e s t n ik ó w p o s tę p o w a n ia n ie b y ło p r z e z n ic h z a w i n io n e b ą d ź te ż g d y w s p r a w ie n ie w y s t ę p u je a d w o k a t c z y r a d c a p r a w n y .

S t o i m y n a s t a n o w is k u , ż e p o t r z e b n e s ą w o g ó le w k o d e k s ie ś r o d k i m a ją c e n a c e lu w z m o c n ie n ie d y s c y p lin y p r o c e s o w e j s tro n i u c z e s t n ik ó w p o s tę p o w a n ia , p r z e ­ c iw d z ia ła ją c e ic h n ie d b a ls t w u i o p ie s z a ło ś c i. Z t e g o p u n k tu w id z e n ia s z c z e g ó ln e z n a c z e n ie m o ż e m ie ć z m ia n a p r z e p is u k .p .c . d o p u s z c z a ją c e g o p r z y t a c z a n ie p r z e z s t r o n y o k o lic z n o ś c i ta k t y c z n y c h i d o w o d ó w a ż d o m o m e n t u z a m k n ię c ia r o z p r a w y . J e s t to je d n a z g łó w n y c h p r z y c z y n p r z e w le k ło ś c i p o s tę p o w a n ia . A s k o r o m o w a o p r z e w le k ło ś c i: k o n ie c z n e w y d a je s ię s z e r s z e w p r o w a d z e n ie w s p r a w a c h d r o b n y c h p o s tę p o w a ń u p r o s z c z o n y c h ( n a k a z o w e g o i u p o m in a w c z e g o ) . N a ś w i e c ie r o b ią o n e k a r ie r ę . Ic h w a lo r e m je s t, o b o k u p r o s z c z e n ia fo r m p r o c e s o - w a c h , p r z y s p ie s z e n ie r e a liz a c ji r o s z c z e ń . U s p r a w n ie n iu p o s t ę p o w a n ia c y w iln e g o s łu ż y ć m a te ż p o s tu lo w a n e p r z e z p r a k ty ­ k ę u j e d n o lic e n ie p o s t ę p o w a n ia r e je s tr o w e g o . S ą d y p r o w a d z ą o b e c n ie 7 r e je s tr ó w ( h a n d lo w y , p r z e d s ię b io r s t w p a ń s t w o w y c h , s p ó łd z ie ln i, p r z e d s ię b io r s t w z a g r a n i­ c z n y c h , f u n d a c ji, z w ią z k ó w z a w o d o w y c h , s p o łe c z n o - z a w o d o w y c h o r g a n iz a c ji r o l­ n i k ó w ) , a r e g u lu je je a ż 7 r ó ż n y c h a k t ó w p r a w n y c h . C e lo w e je s t w ię c o p r a c o w a n ie p r z y n a jm n ie j p r z e p is ó w o g ó ln y c h , w s p ó ln y c h d la w s z y s tk ic h ty c h p o s tę p o w a ń . W ie le k r y ty k i s p o łe c z n e j w y w o łu j e p o s t ę p o w a n ie e g z e k u c y jn e , n a d m ie r n ie s f o r ­ m a liz o w a n e , p r z e w l e k łe i n i e e f e k t y w n e . P r z e p is y je n o r m u ją c e o c e n i a n e s ą ja k o n i e p r z e jr z y s t e i p r z e s ta r z a łe . N ie w ą t p l iw ie w y m a g a ją o n e n o w e liz a c ji — m a ją w s z a k p r z e d w o je n n y r o d o w ó d — i w y d a je s ię , ż e b ę d z ie m o ż liw e w y p r a c o w a n ie b a r d z ie j u p r o s z c z o n y c h r o z w ią z a ń d o s to s o w a n y c h d o r e a lió w ż y c ia s ło łe c z n o - g o s - p o d a r c z e g o .

P o w r ó ć m y d o g ł ó w n y c h z a s a d p o s t ę p o w a n ia c y w iln e g o . R o z w a ż a m y w z e s p o le n i e k t ó r e u r e g u lo w a n i a z w ią z a n e z d y s p o z y c y jn o ś c ią s tro n , c z y li z e s w o b o d ą ic h d z i a ła n ia w p r o c e s ie . P o n ie w a ż — ja k w s k a z u j ą d o t y c h c z a s o w e p r a c e n a d r e fo r m ą p r a w a c y w iln e g o m a t e r ia l n e g o — u l e g n ie r o z s z e r z e n iu z a k r e s s w o b o d y u m ó w i b a r d z ie j b ę d z ie r e s p e k t o w a n a a u t o n o m ia w o li s tr o n , n a s z e p r a c e id ą w k ie r u n k u z w ię k s z e n ia ic h s a m o d z ie ln o ś c i w p r o c e s ie i o g r a n ic z e n ia k o n tr o li s ą d u . W lit e r a ­ t u r z e — n i e t y lk o p o ls k ie j, a le i in n y c h k r a jó w s o c ja l is t y c z n y c h — o d d a w n a k w e ­ s t io n u je s ię n a d m ie r n ie s z e r o k i z a k r e s k o n tr o li s ą d u n a d c z y n n o ś c ia m i s tr o n , k tó r a p r z e k s z t a ł c a s ię w « k u r a te lę s ą d o w ą » i je s t w y r a z e m o p ie k u ń c z e g o p o d e jś c ia d o ic h d z ia ła ń .

K o le jn a z a s a d a , k t ó r a w y m a g a w e r y f ik a c ji, łą c z y s ię z o c h r o n ą w ła s n o ś c i s p o łe ­ c z n e j. O d d o ś ć d a w n a ju ż p o d n o s z o n e s ą z a s t r z e ż e n i a c o d o n a d m ie r n ie u p r z y w i­ le j o w a n e j p o z y c ji p r o c e s o w e j je d n o s t e k g o s p o d a r k i u s p o łe c z n io n e j. W y r a ż o n e są o p in ie , ż e n ie d a s ię o n a p o g o d z ić z z a s a d ą r ó w n o ś c i s t r o n . C z y ta k i s ta n , w k t ó ­ r y m p r a w o i s ą d o d g r y w a ją o p ie k u ń c z ą r o lę w s t o s u n k u d o t y c h je d n o s te k , je s t w ła ś c iw y n a o b e c n y m e t a p ie r o z w o ju g o s p o d a r c z e g o ? O t ó ż o ile u p r z y w ile jo w a n a p o z y c ja j.g .u . i o p ie k u ń c z a r o la w s t o s u n k u d o n ic h m o g ły b y ć u s p r a w ie d liw io n e w o k r e s ie k s z ta łt o w a n ia s ię g o s p o d a r k i s o c ja lis ty c z n e j i je j c e n t r a lis t y c z n e g o s t e r o w a n ia , o t y le o b e c n ie , w w a r u n k a c h r e fo r m y g o s p o d a r ­ c z e j, s ą o n e n ie d o u t r z y m a n ia . Z a s a d a s a m o d z ie l n o ś c i p r z e d s ię b io r s t w p a ń s t w o ­ w y c h z a k ła d a n ie t y lk o u p r a w n ie n ia , a le i p e w n e ic h o b o w ią z k i w z a k r e s ie o c h r o n y w ła s n y c h p r a w . P r z e p is k .p .c . o z a p e w n ie n iu p r z e z s ą d n a le ż y t e j o c h r o n y w ła s n o ś c i s p o łe c z n e j n ie m o ż e b y ć ta k r o z u m ia n y , ż e t y lk o s ą d m a c z u w a ć n a d tą o c h r o n ą . M u s i to b y ć z a d a n i e t a k ż e — a m o ż e p r z e d e w s z y s tk im — s a m y c h j.g .u . i ic h r e p r e z e n ­ t a n t ó w w p r o c e s ie , k t ó r z y p o w in n i b y ć a k ty w n i i d z ia ła ć z n a le ż y t ą s t a r a n ­ n o ś c ią .

144

o

Nr 9 (357)

N ie p o d w a ż a ją c z a t e m z a w a r t y c h w k o d e k s ie z a ło ż e ń o c h r o n y w ła s n o ś c i s p o łe ­ c z n e j u w a ż a m y , ż e n a le ż y s k o n t r o n t o w a ć s p o s o b y je j r e a liz a c ji z in n y m i n a c z e l­ n y m i z a s a d a m i p o s tę p o w a n ia c y w iln e g o , z w ła s z c z a z z a s a d ą r ó w n o ś c i s tro n i k o n - t r a d y k to r y jn o ś c i, a ta k ie z z a ło ż e n ia m i r e to r m y g o s p o d a r c z e j. W a r to p r z y p o m n ie ć , ż e p ie r w s z y k r o k w ty m k ie r u n k u z o s t a ł ju ż z r o b i o n y w r a ­ m a c h n o w e liz a c ji k .p .c . u s ta w ą z 1 8 k w ie tn ia 1 9 8 5 r. U c h y liła o n a s p o c z y w a ją c y n a s ą d z ie o b o w ią z e k s p o r z ą d z a n ia i d o r ę c z a n ia z u r z ę d u u z a s a d n ie n ia w y r o k u i p o ­ s t a n o w ie n ia w s p r a w a c h , w k t ó r y c h je d n ą z e s tr o n je s t j.g .u . A le o b e c n ie n a le ż a ło ­ b y iś ć z n a c z n i e d a le j w k ie r u n k u w y r ó w n a n ia p o z y c ji s tr o n p r z e d s ą d e m . W z w ią z ­ k u z ty m n a s z z e s p ó ł r o z w a ż a w s z c z e g ó ln o ś c i n o w e liz a c ję p o s ta n o w ie ń k o d e k s u d o ty c z ą c y c h m o ż liw o ś c i z a s ą d z a n ia p o n a d ż ą d a n ie , g d y p o w o d e m je s t j.g .u .; n a d a ­ n ia r y g o r u n a ty c h m ia s t o w e j w y k o n a ln o ś c i w y r o k o w i z a s ą d z a ją c e m u r o s z c z e n ie n a r z e c z j.g .u .; k o n ie c z n o ś c i p r o w a d z e n ia p o s tę p o w a n ia d o w o d o w e g o p r z y w y r o k o ­ w a n iu z a o c z n y m , g d y p o z w a n y m je s t j.g .u .; n i e z w ią z a n ie s ą d u r e w iz y j n e g o g r a n i­ c a m i w n io s k ó w i p o d s ta w r e w iz ji, g d y s k a r ż ą c y m je s t j.g .u . Z m ia n a n ie k tó r y c h n o r m p o s t ę p o w a n ia r e w iz y jn e g o , r e w iz ji n a d z w y c z a jn e j, d o ­ s t o s o w a n ie p r z e p is ó w k .p .c . d o p o t r z e b m ię d z y n a r o d d W e g o o b r o tu g o s p o d a r c z e g o — to in n e je s z c z e p o s t u lo w a n e k ie r u n k i z m ia n . W s z y s tk ie z o s ta n ą p r z e p r o w a d z o n e w fo r m ia b a r d z o o b s z e r n e j n o w e liz a c ji k .p .c ." . W g m a c h u S ą d ó w „ n a L e s z n i e ” w W a r s z a w ie o d b y ło s ię n i e d a w n o p o s ie d z e n ie K o le g iu m M in is t e r s tw a S p r a w ie d liw o ś c i p o łą c z o n e z w iz y t a c j ą w y d z ia łó w S ą d u W o je w ó d z k ie g o m .s t. W a r s z a w y i s ą d ó w r e jo n o w y c h m a ją c y c h s ie d z ib ę w ty m b u ­ d y n k u . P r z e b ie g o r a z w r a ż e n ia z te j w iz y ta c ji c z ło n k ó w k ie r o w n ic t w a r e s o r tu s p r a ­ w ie d liw o ś c i p r z e d s t a w io n o w r e p o r t a ż u p t.

Manufaktura Temidy

„ P y ta m — p is z e r e p o r t e r k a — p r z e w o d n ic z ą c e g o (s ę d z . A n d r z e ja K r y ż e ) o g ło ś ­ n ą j u ż w s ą d a c h w o jn ę z a d w o k a t a m i, k t ó r z y z k o le i s k a r ż ą s ię n a m o c n o u t r u d ­ n ia n ą w s p ó łp r a c ę z ty m w ła ś n ie W y d z i a łe m i b a r d z o z łe s to s u n k i (a k ta m o ż n a c z y ­ ta ć ty lk o d o g o d z in y 13, n ig d y w c z e ś n ie j te g o n ie b y ło . R o z p r a w y ja k b y s p e c ja ln ie w y z n a c z a n e s ą w te d y , g d y a d w o k a t z g ła s z a u r lo p . W n a jb ła h s z e j s p r a w ie id ą s k a ­ rg i n a a d w o k a t ó w d o m in is tr a . Z a w ia d o m ie n i a o o b r o n ie p r z e s y ła n e są w t a k k r ó t­ k ic h t e r m in a c h , ż e p r a k t y c z n ie u n ie m o ż liw ia to z a p o z n a n ie s ię z e s p r a w ą . C ie r p i n a ty m k lie n t — m ó w ili m i w c z e ś n ie j a d w o k a c i) ” . O d p o w i e d ź p r z e w o d n ic z ą c e g o w y d z ia łu n a p o w y ż s z e p y t a n ie u p r z e d z a m in is te r S . S k ó r a : „ T a w o jn a w y n ik a z te g o , ż e a d w o k a t u r a z a m k n ę ła s ię b a r d z o h e r m e ty c z n ie p r z e d n a p ły w e m n o w y c h k a d r . M a ła lic z b a o b r o ń c ó w je s t d la n ic h b a r d z o w y g ó d

-n a , b o to -n ie a d w o k a t s z u k a w te d y k lie -n ta , le c z o d w r o t-n ie . S tą d m a ją ta k d u ż o s p r a w n a r a z i k o liz je w te r m in a c h r o z p r a w . W W y d z ia le IV p o p r o s tu z a c z ę to ś c iś le p r z e s t r z e g a ć p r z e p is ó w k o d e k s u p o s tę p o w a n ia k a r n e g o w z a k r e s ie s t a w ie n n ic tw a n a r o z p r a w y . A k c e p t u je m y w ię c p o s u n ię c ia p r z e w o d n ic z ą c e g o W y d z i a łu ” — o ś w ia d c z a m in is te r . „ N ie p r a w d ą je s t, ż e a k t a m o ż n a c z y t a ć t y lk o d o g o d z in y 13 — d o d a je p r z e w o d ­ n i c z ą c y s. A . K r y ż e . — J e ś li n a to m ia s t c h o d z i o o b r o n ę z u r z ę d u , to z d a r z a s ię , ż e k ie r o w n ic y z e s p o ł ó w a d w o k a c k i c h w b r e w o c z y w is ty m p r z e p is o m o d m a w ia ją w y ­ k o n a n ia z a r z ą d z e n ia S ą d u . T o je s t s k a n d a l. N a s t ę p n y m s k a n d a le m je s t fa k t, ż e je ś ­ li a d w o k a c i m a ją k o liz ję t e r m in ó w , to p o p r o s tu n ie p r z y c h o d z ą n a r o z p r a w ę . P o ­ t r a f i ą w y jś ć w t r a k c ie p o s ie d z e n ia i z n i k n ą ć b e z s ło w a u s p r a w ie d liw ie n ia . O w s z y s tk ic h t y c h u c h y b ie n ia c h k o n s e k w e n tn ie z a w ia d a m ia m y B iu r o d / s A d w o k a t u r y w M in is t e r s t w ie , a le z m iz e r n y m s k u tk ie m . N a k ilk a d z ie s ią t ta k ic h w y s tą p ie ń ty lk o d w a z a k o ń c z y ły s ię u k a r a n ie m w in n e g o ( . . . ) ” . R e p o r t e r k a d o d a je o d s ie b ie :

„ W in n y c h w y d z ia ła c h w a r s z a w s k ic h s ą d ó w n ie u s ły s z a ła m je d n a k o ta k p o w a ­ ż n y c h i ta k c z ę s ty c h u c h y b ie n ia c h ( p r z e c ie ż c h y b a i ta m p r z e s tr z e g a s ię p r z e p is ó w p r o c e d u r y ? ) . O w s z e m , w s z ę d z ie z d a r z a ją s ię in c y d e n t a ln e k ło p o ty z a d w o k a ta m i, le c z z w y k le c h o d z i o te s a m e k o n k r e t n e n a z w is k a , a n ie g e n e r a ln ie o a d w o k a tu r ę . T a w o jn a , k t ó r a n ik o m u n ie s łu ż y , tr w a w ię c n a d a l ( . . . ) ” .

P o w s ta n ie z a t a r g ó w p o m ię d z y r e p r e z e n ta n te m s to łe c z n e g o s ą d o w n ic t w a a b liż e j n ie o k r e ś lo n ą lic z b ą a d w o k a t ó w ż a d n e j z e s tr o n n ie p r z y n o s i k o r z y ś c i i je s t g o d n a u b o le w a n i a . W y p o w ie d z ia n e n a to m ia s t p r z e z s ę d z ie g o A .K . „ g r u b e s ło w o " je s t p r z e ja w e m n i e o p a n o w a n e j ir y ta c ji i n ie s łu ż y a u to r y t e to w i s ą d o w n ic t w a .

W a r t y k u le p t.

Prawo (lewo) i życie

146

Nr 9 (357)

m ie js c e n a liś c ie a p lik a n t ó w a d w o k a c k i c h je s t b a r d z o t r u d n o , c h o ć c h ę tn y c h n ie b r a k u je . O s k a r ż e n i w s p r a w a c h k a r n y c h c z ę s to r e z y g n u ją z p o m o c y k w a lif ik o w a ­ n y c h o b r o ń c ó w , b o ją s ię n ie m a ły c h k o s z tó w , a p r z y ty m n ie z b y t d o k ła d n e g o p o ­ z n a n ia p r z e z o b r o ń c ó w s p r a w y . W r e z u lt a c ie c ie r p i n a ty m s p r a w ie d liw o ś ć . W in ­ n y m w y m ia r z e w y s tę p u je to te ż w s p r a w a c h c y w iln y c h ( . . . ) ’’.

T e o b s e r w a c je a u to r a s k ła n ia ją d o te g o , b y j e o m ó w ić n a w e w n ę t r z n y m

forum

a d w o k a c k im .

O p is a n e p r z e z W a c ła w a D o m i n i k a w r e p o r t a ż u p t.

Adwokaci kontra adwokaci

S p r a w a ta z a s łu g u je n i e w ą t p liw ie n a p o n o w n ą o c e n ę p r z e z P r e z y d iu m N a c z e ln e j R a d y A d w o k a c k ie j w je j c a ło k s z ta łc ie , a b y u s u n ą ć p r z y c z y n y w y s t ę p o w a n ia in n y c h t e g o r o d z a ju w y p a d k ó w w p r z y s z ło ś c i.

P is z ą c a r t y k u ł p t.

Przemiany w radzieckiej adwokaturze

pożytkach z odświeżania pamięci

a r e s z t o w a n i s t a n o w ili b lis k o 1 / 4 (!) o g ó łu o s ó b p r z e b y w a j ą c y c h w z a k ła d a c h k a r ­ n y c h . O w o c e m d o c ie k a ń w ie lu t ę g ic h g łó w p r a w n ic z y c h je s t z n a le z ie n ie je d y n e g o w z a s a d z ie s k u t e c z n e g o s p o s o b u z a p o b ie g a n ia p r z y p a d k o m ła m a n ia p r a w a w c z a ­ s ie p r o w a d z e n ia d o c h o d z e n ia c z y ś le d z tw a , ja k im je s t n i e w ą t p liw ie u d z ia ł a d w o k a ­ t a w ty c h s ta d ia c h p o s t ę p o w a n ia . A u n a s ? A b y s ię n ie p o w t a r z a ć , o d s y ła m d o li­ c z n y c h p u b lik a c ji i d y s k u s ji, w s k a z u ją c y c h n a to , ż e w b r e w p o z o r o m p o ls k ie r o z ­ w ią z a n ia z n a c z n i e u t r u d n ia ją a k t y w n e u c z e s t n ic t w o a d w o k a t ó w w p o s tę p o w a n iu p r z y g o t o w a w c z y m , z w ła s z c z a g d y o s o b a p o d e jr z a n a z o s ta je ty m c z a s o w o a r e s z t o ­ w a n a . W s p o m n ę ty lk o , ż e w p o s t ę p o w a n iu p r z y g o t o w a w c z y m p r a w o p o d e jr z a n e g o t y m c z a s o w o a r e s z t o w a n e g o d o p o r o z u m ie w a n ia s ię z e s w y m o b r o ń c ą p o d n ie ­ o b e c n o ś ć in n y c h o s ó b , z a d e k la r o w a n e w § 1 a r t. 6 4 k .p .k ., z o s ta je p r z e z § 2 t e g o a r t y k u łu p o w a ż n ie o g r a n ic z o n e , a lb o w ie m u z a le ż n ia j e o d w y r a ż e n ia n a to z g o d y p r z e z p r o k u r a to r a . P r o k u r a t o r m o ż e z a s tr z e c , ż e b ę d z ie p r z y r o z m o w ie p o d e jr z a ­ n e g o z o b r o ń c ą o b e c n y (lu b u p o w a ż n io n a p r z e z n ie g o o s o b a ), a w w y ją tk o w y c h p r z y p a d k a c h m o ż e z e z w o le n ia o d m ó w ić . P r z y ty m p r z e p is y u s ta w y n ie o k r e ś la ją o w y c h w y ją tk o w y c h p r z y p a d k ó w " . A d w o k a t i d o k to r p r a w a R o m a n Ł y c z y w e k (n a s z r e d a k c y jn y p r z y ja c ie l) p o ­ ś w i ę c ił d o c ie k liw e r o z w a ż a n ia w f o r m ie s z k ic u z p s y c h o lo g ii s ą d o w e j n a c a łe j k o ­ lu m n ie „ G a z e ty P r a w n ic z e j” w a r u n k o m , ja k im p o w in n y o d p o w ia d a ć p r z e m ó w ie n ia s ą d o w e s tr o n p r o c e s o w y c h . W a r t y k u le p t.

Szczerze, rzetelnie, uczciwie,

J e d e n z w ła s z c z a f r a g m e n t p u b lik a c ji w a r to tu z a c y to w a ć :

„ Is t n ie ją w ię c u k ła d y s ił p o lity c z n y c h i s p o łe c z n y c h , k t ó r e w m n ie js z y m lu b w ię k s z y m s t o p n iu d e t e r m i n u j ą s w o b o d ę , s z c z e r o ś ć i s k u te c z n o ś ć p r z e m ó w ie ń s ą ­ d o w y c h . A je d n a k u z n a n ie m u s i b u d z ić a d w o k a t , k t ó r y w s y tu a c ji s z c z e g ó ln ie tr u d n e j lu b w r ę c z b e z n a d z ie jn e j z a c h o w u je s z c z e r o ś ć i p o s ta w ę z g o d n ą z p r z e k a ­ z y w a n ie m — to je s t z a w s z e r z e t e l n e ” .

D o b r a le k tu r a !

D z ie n n ik „ R z e c z p o s p o lita ” (n r 1 7 0 z 2 4 lip c a b r .) p o d a ł w p u b lik a c ji p t.

Granice

polemiki

148

Nr 9 (357)

ad per­

sonam

M im o p o w y ż s z y c h z a s t r z e ż e ń u w a ż a m , ż e p o le m ik a p o w in n a b y ć o s tr a i b e z ­ k o m p r o m is o w a , je ż e li ty lk o d o t y c z y m e r itu m , a n ie s łu ż y k o m p r o m it o w a n iu c z ło ­ w ie k a , z a ła t w ia n iu p o r a c h u n k ó w o s o b is ty c h . K ie d y w ła ś c iw ą a r g u m e n t a c ję z a s t ę ­ p u je s ię e p ite t a m i c z y z a r z u t a m i d o t y c z ą c y m i o s o b y , p r z e s ta je to b y ć p o le m ik ą , a p r z e o b r a ż a s ię w n ie w y b r e d n ą n a p a ś ć ” .

P o d n ie c o ir o n ic z n y m t y tu łe m

Na co umarł Sławek, czyli ciernista droga aplikan­

ta

„ Z p ię c iu r o d z a jó w a p lik a c ji, tj. s ą d o w e j, p r o k u r a to r s k ie j, r a d c o w s k ie j, n o ta r ia ln e j i a d w o k a c k ie j, n a t ę o s ta t n ią w p is u z y s k a ć n a jtr u d n ie j. N ie k t ó r z y p o w ia d a ją , ż e je s t to n a jb a r d z ie j e li t a r n a a p lik a c ja , in n i, ż e a p lik a c ja d la w y b r a n y c h , a je s z c z e in n i, ż e t y lk o d la p r o t e g o w a n y c h , c o n a je d n o w y c h o d z i" . P o t a k ie j k o n k lu z ji J. D y r d a w a r t y k u le z ty t u łe m ja k w y ż e j p o d ją ł p r a w i e u d a n ą p r ó b ę p r e z e n ta c ji „ c ie r n is te j d r o g i" k a n d y d a t a n a a p lik a n t a a d w o k a c k i e g o . N ie c o k r y t y c z n ie a u t o r w y p o w ie d z ia ł s ię o n ie k t ó r y c h w a r u n k a c h z a li c z e n ia k a n d y d a t ó w d o g r o n a a p lik a n c k ie g o , p o d w a ż a ją c n p . w a r u n e k r e k o m e n d a c ji k a n d y d a t a , p r z e ­ w id z ia n y p r z e z p r z e p is y s a m o r z ą d o w e o a p lik a c ji. U w a ż a , ż e ta k i w a r u n e k p o d w a ­ ż a z a s a d ę r ó w n e g o d o s tę p u d o p a le s t r y . C o d o m o d e lu s z k o le n ia a p lik a n t ó w a d ­ w o k a c k ic h , J . D y r d a z g ło s ił p e w n e u w a g i n a tu r y p r o g r a m o w e j, k t ó r e P r e z y d iu m N R A m o g ło b y r o z w a ż y ć (w ś w ie tle a r t. 7 6 u s ta w y o a d w o k a tu r z e ) .

W s u m ie d o b r z e s ię s ta ło , ż e w t y g o d n ik u p o p u la r y z u ją c y m p r a w o u k a z a ła s ię p u b lik a c ja o a p lik a c ji a d w o k a c k ie j, w m ia r ę k r y ty c z n a , a le n ie n a p a s tliw a .

N ie c o in n y k o lo r y t d o t e g o s a m e g o t e m a t u w n ió s ł n a ła m a c h „ S z ta n d a r u M ło ­ d y c h " ( n r 1 2 9 z 2 lip c a b r .) Z b ig n ie w P a w ł o w s k i w a r t y k u le p t.

Adwokacki tor

przeszkód — Konflikt pokoleń czy interesów.

D a ls z e w y w o d y Z . P a w ło w s k ie g o , p e łn e z a c ie k ło ś c i, p r z e d s ta w ia ją tr u d n o ś c i, j a ­ k ie s ą s t a w ia n e m ło d y m a d e p t o m p r a w a w d o s tę p ie d o to g i a d w o k a c k ie j. N ie p o f a ­ t y g o w a ł s ię a u t o r c h o ć b y o u z y s k a n ie k o n ta k tu z d z i e k a n e m o k r ę g o w e j r a d y w c e ­ lu w y s łu c h a n ia a r g u m e n t ó w r z e c z o w y c h o p l a n o w y m o g r a n ic z a n iu d o s tę p u d o a d w o k a t u r y m .in . w in te r e s ie m ło d y c h a d w o k a t ó w . Z r z a d k o s p o ty k a n ą d e z y n w o l- t u r ą a u t o r „ w s a d z a s z p ilę " o r g a n o m a d w o k a t u r y , ż e s t o s u ją o r d y n a r n y n e p o ty z m : „ ( .. .) o b e c n a s y t u a c ja ( o g r a n i c z o n e g o d o p ły w u ) je s t s z t u c z n ie u t r z y m y w a n a p r z e z s a m o ś r o d o w is k o a d w o k a c k ie , k t ó r e z b r a k u k o n k u r e n c ji m a m o ż liw o ś ć s ię g a n ia p o g ó r n e s t a w k i w y n a g r o d z e ń . I r o b i s ię ta k b e z o b a w , ż e k lie n t p o s z u k a s o b ie t a ń s z e g o a d w o k a t a " . P is z e to w id o c z n ie a u t o r w p r z e k o n a n iu , ż e w y s o k o ś ć s ta w e k w y n a g r o d z e ń a d w o k a t ó w je s t p r z e ja w e m p o p r o s tu w o ln e j k o n k u r e n c ji w ty m z a ­ w o d z ie ! I n a z a k o ń c z e n i e a u to r s k ie w y z n a n ie : „ Ś r o d o w is k o a d w o k a c k i e je s t s a m o r z ą d n e , n ie z a le ż n e i c h y b a w ie , c o r o b i. A le w a r t o s ię p r z y jr z e ć te j s a m o r z ą d n o ś c i z p u n k tu w id z e n ia in te r e s u m ło d e g o p o k o ­ le n ia . N ie tw i e r d z ę , ż e z e b r a n e p r z e z e m n ie o p in ie k ilk u k a n d y d a t ó w d o s ta n u a d w o k a c k i e g o d a d z ą s ię u o g ó ln ić . S ą o n e je d n a k p o w a ż n y m s y g n a łe m , n a k tó r y w a r t o z a r e a g o w a ć . W m o im p r z e k o n a n iu e k s p e r t y z ę w te j s p r a w ie p o w in n i p r z y ­ g o t o w a ć m ło d z i a d w o k a c i i a p lik a n c i w s p ó łd z ia ła ją c y z O ś r o d k a m i S p o łe c z n o - - P r a w n y m i Z S M P i z a in te r e s o w a ć je j w y n ik a m i m in is tr a d s . m ło d z ie ­ ż y ” .

A u t o r b y ł z a p e w n e n ie ś w ia d o m t e g o , ż e n a m ło d y c h k a n d y d a t ó w d o z a w o d u a d w o k a c k i e g o c z e k a w br. 5 0 0 e t a t ó w w c a ły m k r a ju .

C o

gryzie adwokatów —

W O p o lu m ie js c o w a a d w o k a t u r a z a in s t a lo w a ła w r e d a k c ji „ T r y b u n y O p o ls k ie j"

Adwokacki dyżur,

„ E c h o K r a k o w a ” ( n r 9 3 z 1 4 m a ja b r .) d o n io s ło w n o ta t c e p t.

Dyplomy adwokac­

kie po 50 latach

150

9 (357)

R e d a k t o r d z i e n n ik a „ Ilu s t r o w a n y K u r ie r P o ls k i" u k a z u j ą c e g o s ię w B y d g o s z c z y M a r e k J a g ł a p r z e p r o w a d z ił r o z m o w ę z d z ie k a n e m O R A w T o r u n iu a d w . Z y g m u n ­ t e m P u b a n c e m . Z a m ie s z c z o n y w g a z e c ie w y w ia d p r a s o w y p t.

Ignorantia iuris no-

cet

„ ( ...) w r e jo n ie d z i a ła n ia n a s z e j Iz b y (w o j. to r u ń s k ie , w o j. w ło c ła w s k ie ) w y s ta r c z y z g ł o s z e n ie z a in t e r e s o w a n e j in s ty t u c ji, z a k ła d u p r a c y , u c z e ln i c z y s z k o ły p o d s ta ­ w o w e j, s k ie r o w a n e d o k t ó r e g o ś z z e s p o ł ó w a d w o k a c k i c h , a b y d o s z ło d o z o r g a n i­ z o w a n ia ta k ie g o s p o tk a n ia z a d w o k a te m . J e s t to n a s z y m z d a n ie m w ła ś c iw y s p o s ó b p r z e k a z y w a n ia w ie d z y ( z z a k r e s u o b o w ią z u ją c e g o p r a w a ) , a z a r a z e m f o r m a a k t y w ­ n o ś c i p u b lic z n o - s p o łe c z n e j, b ę d ą c e j je d n ą z p o w in n o ś c i a d w o k a c k ic h " . O ż y w y m z a in t e r e s o w a n iu p r a s y t e r e n o w e j d z ia ła ln o ś c ią a d w o k a t u r y n a c o d z ie ń ś w ia d c z y r ó w n ie ż w y w ia d p r a s o w y z d z i e k a n e m O R A w B ia ły m s t o k u a d w . Z b i g ­ n ie w e m H o r b a c z e w s k i m , o g ło s z o n y w b ia ło s to c k im „ K u r ie r z e P o d la s k im ” ( n r 1 6 ) p t. O

adwokatach, sprawie i honorariach.

R e k la m a tu r y s t y c z n a M u z e u m A d w o k a t u r y , d o k o n a n a w n o t a t c e —

Proszę wy­

cieczki — Jan Brzechwa w todze

„ W a r to w y b r a ć s ię d o te g o m u z e u m ( . . . ) ”.