Wizualizacja śladów linii papilarnych sekwencją metod: 1,2-IND – ninhydryna – ZnCl2 i 1,2-IND + ZnCl2 – ninhydryna – ZnCl2

(1)

Wstęp i cel badań

1,2-IND jest skuteczn¹ metod¹ ujawniania œladów li-nii papilarnych, jednak wizualizacja œladów nie ograni-cza siê jedynie do zastosowania jednej wybranej meto-dy, ale kilku metod wzajemnie uzupe³niaj¹cych siê, u¿ytych w odpowiedniej sekwencji. ¯adna ze znanych metod nie jest na tyle uniwersalna, aby mo¿na by³o wy-³¹cznie za jej pomoc¹ ujawniæ wszystkie mo¿liwe do ujawnienia œlady. Nawet jeœli pierwsza lub kolejna me-toda przyniesie pozytywne wyniki, zawsze istnieje szansa ujawnienia œladów nowych lub uzyskania po-prawy czytelnoœci œladu ju¿ ujawnionego dziêki wyko-rzystaniu innych metod. Poszczególne metody ró¿ni¹ siê czu³oœci¹, a ich skutecznoœæ zale¿y od wielu

czyn-ników. Do najwa¿niejszych z nich zalicza siê: sk³ad i iloœæ substancji potowo-t³uszczowej, rodzaj pod³o¿a, wiek œladów, warunki przechowywania œladów. Po-szczególne metody powinny byæ te¿ u¿yte w odpowied-niej kolejnoœci. U¿ycie proszku daktyloskopijnego przed zastosowaniem 1,2-IND-u mo¿e czêœciowo lub ca³kowicie blokowaæ fluorescencjê œladu. Natomiast zastosowanie wywo³ywacza fizycznego przed 1,2-IND--em czyni tê ostatni¹ metodê zupe³nie nieskuteczn¹ ze wzglêdu na rozpuszczenie aminokwasów w wodzie. Odwrotna kolejnoœæ zastosowania tych metod daje mo¿liwoœæ ich wzajemnego uzupe³nienia siê.

Na przedstawionym schemacie (ryc. 1), w celu ujaw-nienia œladów linii papilarnych na pod³o¿ach ch³onnych,

Wizualizacja śladów linii papilarnych

sekwencją metod: 1,2-IND – ninhydryna – ZnCl

₂

i 1,2-IND + ZnCl

₂

– ninhydryna – ZnCl

₂

Ryc. 1. Schemat – procedura wizualizacji œladów potowo-t³uszczowych na pod³o¿ach ch³onnych Fig. 1. Flow chart of sebacous and sweat latents visualization procedure

Ÿród³o: Przewodnik po metodach wizualizacji œladów daktyloskopijnych, pod redakcj¹ M. Rybczyñskiej-Królik, M. Pêka³y, Wydawnictwo Centralnego La-boratorium Kryminalistycznego KGP, Warszawa 2006, s. 42

(2)

w pierwszej kolejnoœci nale¿y zastosowaæ RTX (w przy-padku œladów œwie¿ych), nastêpnie nanieœæ roztwór DFO lub 1,2-IND-u, po czym ninhydryny. Œlady ujaw-nione ninhydryn¹ mo¿na wzmocniæ chlorkiem cynku. W dalszej kolejnoœci badañ polecany jest wywo³ywacz fi-zyczny. U¿ycie wywo³ywacza fizycznego wyklucza jed-nak wczeœniejsze zastosowanie chlorku cynku, gdy¿ blokuje on aktywnoœæ sk³adników wywo³ywacza. Za-miennie mo¿na równie¿ stosowaæ roztwór DFO lub 1,2-IND-u.

Poniewa¿ roztwór 1,2-IND-u z dodatkiem chlorku cynku zosta³ oceniony jako wysoce skuteczny w ujaw-nianiu œladów linii papilarnych na pod³o¿ach ch³onnych, szczególnie papierach gorszego gatunku, nale¿a³o za-tem sprawdziæ, jak zachowa siê w sekwencji metod: 1,2-IND + ZnCl₂– ninhydryna – ZnCl₂.

Celem badañ prezentowanych w niniejszym opraco-waniu by³o sprawdzenie skutecznoœci ujawniania œla-dów linii papilarnych na ró¿nego rodzaju pod³o¿ach pa-pierowych, w sekwencji metod:

– 1,2-IND – ninhydryna – chlorek cynku w porównaniu z sekwencj¹:

– 1,2-IND + ZnCl₂– ninhydryna – chlorek cynku.

Materiał i metody badawcze

Chlorek cynku (ryc. 2) jest bia³¹, krystaliczn¹, silnie higroskopijn¹ substancj¹. Krystaliczny chlorek cynku rozp³ywa siê w wilgotnym powietrzu. Bardzo dobrze rozpuszcza siê w wodzie, alkoholu etylowym, eterze i glicerynie. Mo¿na go otrzymaæ przez rozpuszczenie cynku w kwasie solnym lub podczas przepuszczania chloru przez gor¹cy cynk. Chlorek cynku stosowany jest do konserwacji i impregnacji drewna i innych sub-stancji organicznych, jako œrodek dezynfekuj¹cy w lecznictwie, w przemyœle jako zaprawa przy drukowa-niu tkanin.

Przy wizualizacji œladów linii papilarnych chlorek cynku jako dodatek do roztworu 1,2-IND-u (ryc. 3) lub zastosowany po ninhydrynie (ryc. 4) poprawia czytel-noœæ ujawnionych œladów.

Badania nad wp³ywem dodatku chlorku cynku do roztworu 1,2-IND-u na jakoœæ ujawnianych na ró¿nego

rodzaju pod³o¿ach papierowych œladów linii papilar-nych autorki przedstawi³y w artykule „Wizualizacja œla-dów linii papilarnych roztworem 1,2-IND-u z dodatkiem ZnCl₂” opublikowanym w 260/2008 numerze „Proble-mów Kryminalistyki”. Z przeprowadzonych badañ wyni-ka³o, ¿e czytelnoœæ œladów linii papilarnych ujawnio-nych roztworem 1,2-IND-u i 1,2-IND-u z dodatkiem chlorku cynku, pozostawionych na ró¿nego rodzaju pod³o¿ach papierowych, zale¿y od jakoœci papieru:

• w przypadku papierów lepszego gatunku (papier kserograficzny i kredowy) intensywnoœæ fluore-scencji œladów by³a nieznacznie wiêksza po nanie-sieniu na próbki roztworu 1,2-IND-u z dodatkiem chlorku cynku,

• w przypadku papierów gorszego gatunku (papier pakowy i gazetowy) polecano zastosowanie roz-tworu 1,2-IND-u z dodatkiem chlorku cynku. Nanie-sienie na próbki jedynie roztworu 1,2-IND-u nie do-prowadzi³o do ujawnienia œladów lub intensywnoœæ fluorescencji ujawnionych by³a znikoma.

Stwierdzono równie¿, ¿e wilgotnoœæ nie mia³a istot-nego znaczenia podczas ujawniania œladów roztworem 1,2-IND-u z dodatkiem chlorku cynku w przeciwieñ-stwie do ujawniania œladów roztworem 1,2-IND-u, które wymaga³o umieszczenia próbek w komorze klimatyzo-wanej z nastawion¹ optymaln¹ wilgotnoœci¹ wzglêdn¹ 70%.

Ponadto fluorescencjê œladów, wzbudzon¹ œwiat³em niebieskozielonym o d³ugoœci fali 505–530 nm i widocz-n¹ po zastosowaniu pomarañczowego filtru krawêdzio-wego d³ugofalokrawêdzio-wego, mo¿na by³o zaobserwowaæ ju¿ w temperaturze pokojowej.

OH

O

Ryc. 4. Wzór strukturalny ninhydryny Fig. 4. Ninhydrin formula

Zn

Cl

Ryc. 2. Wzór strukturalny chlorku cynku Fig. 2. Zinc chloride formula

Ÿród³o (ryc. 2–24): autorki

O

Ryc. 3. Wzór strukturalny 1,2-IND-u Fig. 3. 1,2-IND formula

(3)

Czytelnoœæ œladów ujawnionych roztworem 1,2-IND--u z dodatkiem chlorku cynku zarówno œwie¿ych, jak i starszych by³a porównywalna.

W obecnie przeprowadzanych badaniach materia³ poddawany analizie stanowi³y œlady linii papilarnych pozostawione na piêciu rodzajach papieru, a mianowi-cie: be¿owym papierze kartonowym, be¿owym papie-rze pakowym, papiepapie-rze gazetowym, bia³ym papiepapie-rze kredowym i bia³ym papierze kserograficznym (ryc. 5) i ujawniane, w odpowiedniej kolejnoœci, roztworami 1,2-IND-u, 1,2-IND-u z dodatkiem chlorku cynku, ninhy-dryny i roztworem czystego chlorku cynku.

Materia³ badawczy pobrano od 10 wybranych loso-wo osób na ka¿dym z piêciu przygotowanych pod³o¿y papierowych.

Œlady pozostawiano poprzez przy³o¿enie trzech palców: wskazuj¹cego, œrodkowego i serdecznego, po wczeœniejszym potarciu d³oni¹ okolic twarzy i w³osów (bez wczeœniejszego umycia r¹k), w celu uzyskania jednolitego sk³adu substancji potowo-t³uszczowej, i staraj¹c siê zachowaæ jednakowy nacisk palców na pod³o¿e.

Próbki przechowywano przez 1 dzieñ w temperatu-rze pokojowej oko³o 25oC i wilgotnoœci wzglêdnej oko-³o 20% w zaciemnionym miejscu.

Do przygotowania roztworów ujawniaj¹cych wyko-rzystano:

– krystaliczny 1,2-IND nr kat. B-78110, firmy BVDA, – krystaliczn¹ ninhydrynê nr 1-2715, firmy Lightning

Powder,

– metylenu chlorek cz., Przedsiêbiorstwa Chemicz-nego w Lublinie,

– kwas octowy min. 99,5% (lodowaty) cz.d.a., firmy CHEMPUR,

– HFE-7100, firmy 3M; cynku chlorek bezwodny cz.d.a. nr 264170113, firmy POCH,

– alkohol etylowy 96% cz., firmy P.P.H. „STANLAB”, – etylu octan cz.d.a., firmy CHEMPUR,

– metanol cz. nr 621990426, firmy POCH,

– kwas octowy 80% cz.d.a., firmy P.P.H. „STANLAB”, – eter naftowy 40/60 cz.d.a., firmy P.P.H. „STANLAB”. Roztwór roboczy 1,2-IND-u i chlorku cynku nr 1 oraz ich mieszaninê sporz¹dzono w oparciu o recepturê po-dan¹ w artykule: Stoilovic M., Lennard Ch., Wallace--Kunkel Ch., Roux C.: Evaluation of 1,2-Indanedione Formulation Containing Zinc Chloride for Improved Fin-germark Detection on paper., J. For. Ident. 2007, 57 (4), 4–18.

Receptura 1

Roztwór roboczy 1,2-IND-u (ryc. 6): sk³adniki: 1 g 1,2-IND-u 30 ml metylenu chlorku 60 ml etylu octanu 10 ml kwasu octowego 99,5% 900 ml HFE-7100 Sposób przyrz¹dzenia:

– w pierwszej kolejnoœci krysta-liczny 1,2-IND rozpuszczono w chlorku metylenu i octanie etylu z dodatkiem kwasu octowego 99,5%,

– nastêpnie dodano HFE-7100.

Roztwór roboczy chlorku cynku nr 1 (ryc. 7): sk³adniki: 0,4 g chlorku cynku 10 ml alkoholu etylowego 96% 1 ml etylu octanu 190 ml HFE-7100 Sposób przyrz¹dzenia:

– w pierwszej kolejnoœci krysta-liczny chlorek cynku rozpusz-czono w alkoholu etylowym i octanie etylu,

– nastêpnie dodano HFE-7100.

Ryc. 5. Pod³o¿a papierowe z naniesionymi œladami linii papilarnych Fig. 5. Paper substrates with test latents

Fig. 6. Roztwór roboczy 1,2-IND-u Fig. 6. 1,2-IND working solution

Fig. 7. Roztwór roboczy chlorku cynku nr 1 Fig. 7. Zinc chloride working solution no. 1

(4)

Roztwór roboczy 1,2-IND-u z dodatkiem chlorku cynku (ryc. 8):

sk³adniki:

10 ml roztworu roboczego 1,2--IND-u

2 ml roztworu roboczego chlorku cynku

Roztwory koncentratu ninhydryny i chlorku cynku nr 2 oraz ich roztwory robocze sporz¹dzono w oparciu o re-ceptury podane w opracowaniu J. Moszczyñskiego, Daktyloskopia, Wyd. CLK KGP, Warszawa 1997.

Receptura 2

Roztwór koncentratu ninhydryny: sk³adniki:

5 g ninhydryny 10 ml metanolu 80 ml etylu octanu 10 ml kwasu octowego

Roztwór roboczy ninhydryny (ryc. 9): sk³adniki:

10 ml koncentratu ninhydryny 90 ml eteru naftowego Sposób przyrz¹dzenia:

– w pierwszej kolejnoœci krysta-liczn¹ ninhydrynê rozpuszczono w metanolu i octanie etylu z do-datkiem kwasu octowego 80%, – nastêpnie odmierzono

odpo-wiedni¹ objêtoœæ koncentratu ninhydryny i dodano eteru nafto-wego.

Receptura 3

Roztwór koncentratu chlorku cynku nr 2: sk³adniki:

5 g chlorku cynku 80 ml metanolu 80 ml etylu octanu 10 ml kwasu octowego

Roztwór roboczy chlorku cynku nr 2 (ryc. 10): sk³adniki:

20 ml koncentratu chlorku cynku 98 ml eteru naftowego

Sposób przyrz¹dzenia:

– w pierwszej kolejnoœci krysta-liczny chlorek cynku rozpusz-czono w metanolu i octanie ety-lu z dodatkiem kwasu octowego 80%,

– nastêpnie odmierzono odpo-wiedni¹ objêtoœæ koncentratu chlorku cynku i dodano eteru naftowego.

Przeprowadzaj¹c badania, wykorzystywano nastê-puj¹cy sprzêt:

– komora klimatyzowana firmy VINDON SCIENTI-FIC (ryc. 11),

Fig. 8. Roztwór roboczy 1,2-IND-u z dodatkiem chlorku cynku

Fig. 8. 1,2-IND working solution with zinc chloride

Fig. 9. Roztwór roboczy ninhydryny Fig. 9. Ninhydrin concentrate working solution

Fig. 10. Roztwór roboczy chlorku cynku nr 2 Fig. 10. Zinc chloride working solution

Ryc. 11. Komora klimatyzowana firmy VINDON SCIENTIFIC do metody ninhydrynowej

Fig. 11. Air conditioned fuming chamber (VINDON SCIENTIFIC) used in ninhydrin method

(5)

– oœwietlacz kryminalistyczny Polilight PL 500 firmy Rofin (ryc. 12),

– lupa o powiêkszeniu x5,

– cyfrowy aparat fotograficzny NIKON D700 z obiek-tywem,

– kolumna reprodukcyjna firmy Kaiser (ryc. 13). Po sporz¹dzeniu roztworów roboczych próbki z na-niesionymi œladami linii papilarnych przeciêto na pó³ i lewe po³ówki poddano ujawnianiu w sekwencji metod: 1,2-IND – ninhydryna – chlorek cynku, natomiast prawe po³ówki sekwencji metod: 1,2-IND z dodatkiem chlorku cynku – ninhydryna – chlorek cynku.

1. Na lewe po³ówki próbek naniesiono przez natrysk roztwór roboczy 1,2-IND-u, zaœ na prawe roztwór 1,2-IND-u z dodatkiem chlorku cynku i pozosta-wiono do wysuszenia w temperaturze pokojowej. 2. Po wysuszeniu próbki umieszczono w komorze klimatyzowanej w temperaturze 80oC i wilgotno-œci wzglêdnej 70%. Proces ujawniania kontynu-owano przez 30 minut. Podwy¿szona wilgotnoœæ wymagana jest w przypadku naniesienia roztworu 1,2-IND-u. Dla œladów ujawnianych roztworem 1,2-IND-u z dodatkiem chlorku cynku podwy¿sze-nie wilgotnoœci podwy¿sze-nie ma istotnego znaczenia. 3. Oglêdziny fluorescencyjne przeprowadzono,

sto-suj¹c wzbudzenie œwiat³em niebieskozielonym (o d³ugoœci fali 505–530 nm) z oœwietlacza krymina-listycznego Polilight PL 500, z wykorzystaniem fil-tru krawêdziowego d³ugofalowego pomarañczo-wego (550–590 nm).

4. Na badane próbki naniesiono przez natrysk roz-twór roboczy ninhydryny i pozostawiono do wy-schniêcia w temperaturze pokojowej.

5. Po wyschniêciu próbki umieszczono w komorze klimatyzowanej w temperaturze 80oC i wilgotno-œci wzglêdnej 70%. Proces ujawniania kontynu-owano przez 30 minut.

6. Oglêdziny przeprowadzono w œwietle bia³ym emi-towanym przez oœwietlacz Polilight PL 500. 7. Na badane próbki naniesiono roztwór roboczy

chlorku cynku nr 2.

8. Oglêdziny fluorescencyjne przeprowadzono, sto-suj¹c wzbudzenie œwiat³em niebieskozielonym (o d³ugoœci fali 505–530 nm) z oœwietlacza krymina-listycznego Polilight PL 500, z wykorzystaniem fil-tru krawêdziowego d³ugofalowego pomarañczo-wego (550–590 nm). Badane pod³o¿a oziêbiano w parach ciek³ego azotu o temperaturze oko³o –198oC.

W celu kwalifikacji ujawnionych odwzorowañ linii pa-pilarnych przyjêto skalê ocen opart¹ na procedurze ba-dawczej „Identyfikacja daktyloskopijna CLK KGP” Nr HJ-26/Pb-VI/1/04 z dnia 28.12.2008 r.:

2 – odwzorowania linii papilarnych nadaj¹ce siê do identyfikacji (powy¿ej 7 cech szczególnych), 1 – odwzorowania linii papilarnych nienadaj¹ce siê

do badañ identyfikacyjnych (poni¿ej 7 cech szczególnych),

0 – brak widocznych odwzorowañ linii papilarnych.

Omówienie wyników badań

Po naniesieniu na odpowiednie próbki roztworu 1,2--IND-u lub roztworu 1,21,2--IND-u z dodatkiem chlorku cyn-ku i przeprowadzeniu procesu ujawniania œladów linii papilarnych, w okreœlonych warunkach

œrodowisko-Fig. 12. Oœwietlacz kryminalistyczny Polilight PL 500 Fig. 12. Polilight PL 500 forensic light source

Ryc. 13. Kolumna reprodukcyjna firmy Kaiser Fig. 13. Reproduction column (Kaiser)

(6)

wych, przyst¹piono do ich oceny zgodnie z przyjêt¹ w metodyce skal¹ ocen. Nastêpnie dokonano zestawie-nia statystycznego.

Tabela 1 przedstawia procentowe zestawienie sku-tecznoœci metod ujawniania œladów linii papilarnych roztworem 1,2-IND-u i roztworem 1,2-IND-u z dodat-kiem chlorku cynku naniesionych na ró¿nego rodzaju pod³o¿a papierowe.

Z danych zestawionych w tabeli 1 wynika, ¿e stuprocentow¹ skutecznoœci¹ w ujawnianiu œladów linii papilarnych wykaza³ siê zarówno roztwór 1,2-IND-u, jak i roztwór 1,2-IND-u z dodatkiem chlorku cynku

na-niesiony na pod³o¿a papierowe lepszego gatunku (pa-pier kredowy i kserograficzny), zaœ najmniejsz¹ sku-tecznoœci¹ – na papierze pakowym zaliczanym do pod-³o¿y papierowych gorszego gatunku.

Graficzny obraz tabeli 1 przedstawia rycina 14. Nastêpnie na próbki poddane dzia³aniu roztworu 1,2-IND-u lub roztworu 1,2-IND-u z dodatkiem chlorku cynku naniesiono roztwór roboczy ninhydryny. Po prze-prowadzeniu procesu ujawniania œladów linii papilarnych, w okre-œlonych warunkach œrodowisko-wych, przyst¹piono do ich oceny i dokonano zestawienia statystycz-nego.

Tabela 2 przedstawia procen-towe zestawienie skutecznoœci ujawniania œladów linii papilar-nych roztworem ninhydryny po wczeœniejszym naniesieniu roz-tworu 1,2-IND-u i 1,2-IND-u z do-datkiem chlorku cynku na ró¿ne-go rodzaju pod³o¿a papierowe.

Z danych przedstawionych w tabeli 2 wynika, i¿ stuprocentow¹ skutecznoœæ w ujawnianiu œladów linii papilarnych wykaza³ roztwór ninhydryny naniesiony na papier kredowy po wczeœniejszym

u¿y-ciu roztworu 1,2-IND-u lub 1,2-IND-u z dodatkiem chlorku cynku. Ninhydryna okaza³a siê nieskuteczna na papierach s³abszego gatunku (papier kartonowy i pako-wy).

Tabela 1 Zestawienie procentowe skutecznoœci metod 1,2-IND i 1,2-IND + ZnCl₂

Comparison of 1,2-IND and 1,2-IND + ZnCl₂methods effectiveness (%)

Ÿród³o (tabele 1–3): opracowanie w³asne na podstawie przeprowadzonych badañ

Ryc. 14. Graficzne przedstawienie skutecznoœci metod 1,2-IND i 1,2-IND + ZnCl2 Fig. 14. 1,2-IND and 1,2-IND + ZnCl2 methods effectiveness

(7)

Graficzny obraz tabeli 2 przedstawia wykres (ryc. 15).

W dalszej kolejnoœci badañ na próbki poddane dzia³aniu roztworu 1,2-IND-u lub roztwo-ru 1,2-IND-u z dodatkiem chlor-ku cynchlor-ku, a nastêpnie roztworu ninhydryny naniesiono roztwór chlorku cynku nr 2. Po przepro-wadzeniu procesu ujawniania œladów linii papilarnych, w okre-œlonych warunkach œrodowi-skowych, przyst¹piono do ich oceny i dokonano zestawienia statystycznego.

Tabela 3 przedstawia pro-centowe zestawienie skutecz-noœci ujawniania œladów linii pa-pilarnych roztworem chlorku cynku, po wczeœniejszym na-niesieniu roztworu 1,2-IND-u lub 1,2-IND-u z dodatkiem chlorku cynku oraz ninhydryny na ró¿nego rodzaju pod³o¿a pa-pierowe.

Z danych zestawionych w ta-beli 3 wynika, i¿ 60% skutecz-noœæ w ujawnianiu œladów linii papilarnych wykaza³ roztwór chlorku cynku naniesiony na pa-pier kredowy po wczeœniejszym u¿yciu roztworu 1,2-IND-u lub

Tabela 2 Zestawienie procentowe skutecznoœci ninhydryny

Comparison of Ninhydrin method effectiveness (%)

Ryc. 15. Graficzne przedstawienie skutecznoœci ninhydryny Fig. 15. Ninhydrin method effectiveness

Tabela 3 Procentowe zestawienie skutecznoœci ZnCl2

(8)

1,2-IND-u z dodatkiem chlorku cynku, a nastêpnie nin-hydryny. Chlorek cynku okaza³ siê nieskuteczny na pa-pierach s³abszego gatunku (papier kartonowy, pakowy i gazetowy).

Graficzny obraz tabeli 3 przedstawia wykres (ryc. 16).

Ryciny 17–25 przedstawiaj¹ fotogramy œladów linii papilarnych ujawnione na ró¿nego rodzaju pod³o¿ach papierowych, w sekwencji metod:

– 1,2-IND – ninhydryna – ZnCl₂ – 1,2-IND+ZnCl₂– ninhydryna – ZnCl₂.

Podsumowanie i wnioski

Podsumowuj¹c wyniki badañ ujawniania œladów linii papilarnych w sekwencjach metod:

– 1,2-IND – ninhydryna – chlorek cynku,

– 1,2-IND z dodatkiem chlorku cynku – ninhydryna – chlorek cynku

na ró¿nego rodzaju pod³o¿ach papierowych, mo¿na stwierdziæ, ¿e efektywnoœæ wizualizacji œladów zale¿y od czu³oœci metody i gatunku papieru.

Ryc. 16. Graficzne przedstawienie skutecznoœci ZnCl2 Fig. 16. ZnCl2 method effectiveness

œlady ujawnione roztworem 1,2-IND-u

œlady ujawnione roztworem 1,2-IND-u + ZnCl2

Ryc. 17. Œlady linii papilarnych ujawnione na papierze kserograficznym roztworami: 1,2-IND-u i 1,2-IND-u + ZnCl2, fot. F-8, T-11s, œw. 505 nm, filtr 590 nm

Fig. 17. Latent finger marks enhanced on photocopying paper with 1,2-IND and 1,2-1,2-IND+ZnCl2, Phot. F-8, T-11s, light 505 nm, 590 nm filter

Ryc. 18. Œlady linii papilarnych ujawnione na papierze kredowym roztworami: 1,2-IND-u i 1,2-IND-u + ZnCl2, fot. F-8, T-11s, œw. 505 nm, filtr 590 nm

Fig. 18. Latent finger marks enhanced on coated paper with 1,2-IND and 1,2-IND + ZnCl2 solutions, Phot. F-8, T-11s, light 505 nm, 590 nm filter

(9)

Na papierze gazetowym zarówno IND, jak i 1,2--IND z dodatkiem chlorku cynku ujawni³ 80% œladów, które oceniono jako nadaj¹ce siê do badañ identyfika-cyjnych (20% œladów nie uda³o siê ujawniæ). Odwrotne wyniki osi¹gniêto w przypadku naniesienia na próbki roztworu ninhydryny. Ninhydryna da³a pozytywne

wyni-ki dla 20% œladów. Natomiast naniesienie roztworu chlorku cynku i przeprowadzenie oglêdzin w œwietle niebieskozielonym, przy oziêbieniu pod³o¿y w parach ciek³ego azotu, nie wzbudzi³o w ¿adnym przypadku flu-orescencji œladów na papierze gazetowym.

Podobne wyniki osi¹gniêto dla papieru kartonowego po zastosowaniu 1,2-IND-u i 1,2-IND-u z dodatkiem chlorku cynku (80% œladów nadaj¹cych siê do

identyfi-Ryc. 19. Œlady linii papilarnych ujawnione na papierze gazetowym roztworami: 1,2-IND-u i 1,2-IND-u + ZnCl2, fot. F-8, T-11s, œw. 505 nm, filtr 590 nm

Fig. 19. Latent finger marks enhanced on newspaper with 1,2-IND and 1,2-IND + ZnCl2 solutions, Phot. F-8, T-11s, light 505 nm, 590 nm filter

Ryc. 20. Œlady linii papilarnych ujawnione na papierze pakowym roztworami: 1,2-IND-u i 1,2-IND-u + ZnCl2, fot. F-8, T-11s, œw. 505 nm, filtr 590 nm

Fig. 20. Latent finger marks enhanced on wrapping with IND and 1,2-IND + ZnCl2 solutions, Phot. F-8, T-11s, light 505 nm, 590 nm filter

Ryc. 21. Œlady linii papilarnych ujawnione na papierze kartonowym roztworami: 1,2-IND-u i 1,2-IND-u + ZnCl2, fot. F-8, T-11s, œw. 505 nm, filtr 590 nm

Fig. 21. Latent finger marks enhanced on cardboard with 1,2-IND and 1,2-IND + ZnCl2 solutions, Phot. F-8, T-11s, light 505 nm, 590 nm filter

Ryc. 22. Œlady linii papilarnych ujawnione na papierze kserograficznym roztworami: 1,2-IND-u i 1,2-IND-u + ZnCl2 oraz ninhydryny, fot. F-4.8, T-1/720s, œw. ¿arowe

Fig. 22. Latent finger marks enhanced on photocopying paper with 1,2-IND, 1,2-IND + ZnCl2 and ninhydrin solutions, Phot. F-4.8, T-1/720s, incandescent light

œlady ujawnione roztworem ninhydryny po wczeœniejszym

naniesieniu 1,2-IND-u

œlady ujawnione roztworem ninhydryny po wczeœniejszym naniesieniu 1,2-IND-u + ZnCl2

(10)

kacji, 10% œladów ujawnionych nienadaj¹cych siê do identyfikacji, 10% œladów nie ujawniono). Naniesienie w dalszej kolejnoœci badañ na próbki ninhydryny, po czym chlorku cynku nie przynios³o pozytywnych wyni-ków (0% œladów ujawnionych).

Ninhydryna i chlorek cynku okaza³y siê równie¿ nie-skuteczne do ujawniania œladów na papierze pakowym. Jedynie 1,2-IND i 1,2-IND z dodatkiem chlorku cynku ujawni³y 40% œladów, które otrzyma³y ocenê 2. 50% œladów otrzyma³o ocenê 1 i zosta³o ocenionych jako nienadaj¹ce siê do identyfikacji.

Dla œladów naniesionych na papier kredowy i ksero-graficzny stuprocentow¹ skutecznoœæ wykaza³y oba roztwory 1,2-IND-u i 1,2-IND-u z dodatkiem chlorku cynku. Na papierze kredowym roztwór ninhydryny do-prowadzi³ równie¿ do ujawnienia wszystkich œladów, ale 30% z nich zosta³o ocenione jako nienadaj¹ce siê do identyfikacji. Na papierze kserograficznym ninhydry-na ujawni³a po³owê œladów, z czego 30% œladów o do-brej czytelnoœci i 20% œladów ocenionych jako niena-daj¹ce siê do identyfikacji. Œlady ujawnione ninhydryn¹ na papierze kredowym i kserograficznym, a nastêpnie wzmacniane chlorkiem cynku wykazywa³y fluorescen-cjê, ale ich czytelnoœæ nie by³a lepsza ni¿ po zastoso-waniu ninhydryny.

W zastosowanych sekwencjach metod: – 1,2-IND – ninhydryna – chlorek cynku,

– 1,2-IND z dodatkiem chlorku cynku – ninhydryna – chlorek cynku

zarówno roztwór 1,2-IND-u jak równie¿ 1,2-IND-u z dodatkiem chlorku cynku wykaza³y siê bardzo dobr¹ skutecznoœci¹ w ujawnianiu œladów naniesionych na ró¿nego rodzaju pod³o¿a papierowe. Zastosowanie w dalszej kolejnoœci ninhydryny na papierach lepszego

Ryc. 25. Œlady linii papilarnych ujawnione na papierze kredowym roztworami: 1,2-IND i 1,2-IND-u + ZnCl2, ninhydryny i chlorku cynku – w ciek³ym azocie, fot. F-8, T-1/15s, œw. 505 nm, filtr 590 nm Fig. 25. Latent finger marks enhanced on coated paper with 1,2-IND, 1,2-IND + ZnCl2, ninhydrin and zinc chloride solutions, Phot. F-8, T-1/15s, 505 nm light, 590 nm filter

Ryc. 23. Œlady linii papilarnych ujawnione na papierze kredowym roztworami: 1,2-IND-u i 1,2-IND-u + ZnCl2 oraz ninhydryny, fot. F-4.8, T-1/720s, œw. ¿arowe

Fig. 23. Latent finger marks enhanced on coated paper with 1,2-IND, 1,2-IND + ZnCl2 and ninhydrin solutions, Phot. F-4.8, T-1/720s, incandescent light

Ryc. 24. Œlady linii papilarnych ujawnione na papierze kserograficznym roztworami: 1,2-IND-u i 1,2-IND-u + ZnCl2, ninhydryny i chlorku cynku – w ciek³ym azocie, fot. F-8, T-1/15s, œw. 505 nm, filtr 590 nm Fig. 24. Latent finger marks enhanced on photocopying paper with 1,2-IND,1,2-IND + ZnCl2, ninhydrin and zinc chloride solutions, Phot. F-8, T-1/15s, 505 nm light, 590 nm filter

œlady ujawnione roztworem chlorku cynku po wczeœniejszym

naniesieniu 1,2-IND-u i ninhydryny

naniesieniu 1,2-IND-u + ZnCl2 i ninhydryny œlady ujawnione roztworem

ninhydryny po wczeœniejszym naniesieniu 1,2-IND-u

œlady ujawnione roztworem ninhydryny po wczeœniejszym naniesieniu 1,2-IND-u + ZnCl2

naniesieniu 1,2-IND-u i ninhydryny

naniesieniu 1,2-IND-u + ZnCl2 i ninhydryny

(11)

gatunku (papier kredowy i kserograficzny) by³o mniej skuteczne od ww. metod, zaœ nieskuteczne na papie-rach gorszego gatunku (papier gazetowy, pakowy, kar-tonowy). Chlorek cynku stosowany standardowo do wzmocnienia œladów ujawnionych ninhydryn¹ tylko w nielicznych przypadkach poprawi³ czytelnoœæ œladów li-nii papilarnych ujawnionych na papierze kredowym i kserograficznym. Zatem zastosowanie sekwencji, a nie tylko jednej metody np. ninhydrynowej, daje mo¿liwoœæ ujawnienia wiêkszej liczby œladów lub poprawy jakoœci œladów ujawnionych wczeœniej.

Ewa Rogo¿a Katarzyna Drzewiecka

BIBLIOGRAFIA

1. Baniuk K.: Optymalne warunki przebiegu reakcji ninhy-drynowej i ich wp³yw na efekt ujawniania œladów linii papilar-nych, „Problemy Kryminalistyki” 1979, nr 137.

2. Baniuk K., Bieñkowski J.: Kompleksowa metoda ujaw-niania œladów linii papilarnych na papierach gwarancj¹ uzy-skania najwy¿szej efektywnoœci, „Problemy Kryminalistyki” 1988, nr 181.

3. Chemia nieorganiczna, [red.] Kolditz L., Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1994.

4. Fingerprints and Other Ridge Skin Impressions, Cham-pod C., Leonard C., Margot P., Stoilovic M. [red.], Interna-tional Forensic Science And Investigation Series, CRC PRESS, Boca Raton London New York Washington, D.C. 2004.

5. Forensic Science An Introducion to Scientific and Inve-stigative Techniques, Stuart H. James, Jon J. Nordby [red.], CRC PRESS, Boca Raton London New York Washington, D.C., 2003.

6. Krasnowski W.: Porównanie efektywnoœci dzia³ania roztworów ninhydryny w odniesieniu do ujawniania œladów li-nii papilarnych œwie¿ych i starych, „Biuletyn Informacyjny” 1994, nr 93.

7. Ksiêga zarz¹dzania jakoœci¹, czêœæ III/III, Procedura ba-dawcza. Identyfikacja daktyloskopijna Nr HJ-26/Pb-VI/1/04 z dnia 23.12.2008 r., System zarz¹dzania jakoœci¹, Centralne Laboratorium KGP Warszawa wg PN-EN ISO 9001 i PN-EN ISO/IEC 17025.

8. Menzel E.R.: Fingerprint Detection with Lasers, Marcel Dekker. Inc., New York Basel 1999.

9. Moszczyñski J.: Daktyloskopia, Wydawnictwo Central-nego Laboratorium KryminalistyczCentral-nego KGP, Warszawa 1997.

10. Ocena 1,2-Indanedione do ujawniania ukrytych œladów linii papilarnych na powierzchniach porowatych, Rosak M., Witos³awski K., Drabarek B., Sikora T., Raszkiewicz A. [red.], „Problemy Kryminalistyki” 2002, nr 236.

11. Przewodnik po metodach wizualizacji œladów daktylo-skopijnych, pod redakcj¹ M. Rybczyñskiej-Królik, M. Pêka-³y, Wydawnictwo Centralnego Laboratorium Kryminalistycz-nego KGP, Warszawa 2006.

12. Ramotowski R., Cantu A.A., Joullie M.M., Petro-vskaia O.: 1,2-Indanediones: A Preliminary Evaluation of a New Lass of Amino Amid Visualizing Compounds, „Finger-print Whorld” 1997, 23 (90).

13. Stoilovic M., Lennard Ch., Wallace-Kunkel Ch., Ro-ux C.: Evaluation of 1,2-Indanedione Formulation Containing Zinc Chloride for Improved Fingermark Detection on paper, „Journal Forensic Identification” 2007, 57 (4), 4–18.

Streszczenie

Œlady linii papilarnych naniesione substancj¹ potowo-t³uszczo-w¹ na ró¿nego rodzaju pod³o¿a s¹ najczêœciej niewidoczne w œwietle naturalnym czy sztucznym. W celu ich wizualizacji nale¿y zastoso-waæ odpowiednie metody. ¯adna ze znanych metod ujawniania nie jest uniwersalna. Aby ujawniæ jak najwiêksz¹ liczbê œladów, nale¿y stosowaæ odpowiednie sekwencje metod. W kryminalistyce wci¹¿ wprowadzane s¹ nowe metody wizualizacji œladów linii papilar-nych, a ju¿ stosowane s¹ doskonalone. W metodzie 1,2-IND dodanie do roztworu chlorku cynku poprawia jakoœæ ujawnianych œladów. 1,2-IND oraz 1,2-IND z dodatkiem chlorku cynku w sekwencji me-tod: 1,2-IND – ninhydryna – chlorek cynku oraz 1,2-IND z dodat-kiem chlorku cynku – ninhydryna – chlorek cynku wykazuj¹ wiêk-sz¹ skutecznoœæ od pozosta³ych metod.

S³owa kluczowe: daktyloskopia, wizualizacja, fluorescencja, 1,2-IND, ninhydryna, chlorek cynku.

Summary

Sebaceous and sweat latents on various backgrounds are most often invisible in day and artificial light, so appropriate methods must be employed for their visualization. None of known methods is fully versatile. For obtaining as many latents as possible, suita-ble sequences of methods should be applied. New methods of enhan-cement of latent finger marks are still being implemented and the ones already use are subject to improvement. In 1,2-IND method adding zinc chloride to the solution results in improved quality of marks. 1,2-IND and 1,2-IND with added zinc chloride in the sequ-ence: 1,2-IND – ninhydrin – zinc chloride and 1,2-IND with added zinc chloride – ninhydrin – zinc chloride allows achieving better image quality than other methods.

Keywords:fingerprint examination, visualization, fluorescen-ce, 1,2-IND, ninhydrin, zinc chloride.