BULLETIN ARCHÉOLOGIQUE POLONAIS
WIADOMOŚCI
AR CHE OLO GICZ NE
PAŃSTWOWE MUZEUM ARCHEOLOGICZNE
w
Warszawie
WARSZAWA 2006 VARSOVIE
TOM (VOL.) LVIII
r
WIADOMOSCI
ARCHEOLOGICZNE
Redaguj e zespó? 1 Editorial staff:
mgr Jacek Andrzejowski (sekretarz redakcji 1 managing editor), dr Wojciech Brzezi?ski (redaktor naczelny 1 editor in chief),
prof. dr hab. Teresa D?browska (zast?pczyni redaktora naczelnego 1 subeditor), mgr Gra?yna Orli?ska,
mgr Rados?aw Prochowicz, mgr Andrzej Jacek Tomaszewski, doc. dr hab. Teresa W?grzynowicz
T?umaczenia 1 Translations:
Anna Kinecka, Marta Stasiak-Cyran, Andrzej Jacek Tomaszewski
Jacek Andrzejowski
Sk?ad i ?amanie 1 Layout:
]R]
Rycina na ok?adce: emaliowana zapinka br?zowa
z Babiego Do?u-Borcza, pow. Kartuzy (rys. L. Kobyli?ska)
Cover picture: enamelled bronze disc brooch from Babi Dó?-Borcz, distr. Kartuzy (drawn by L. Kobyli?ska)
© Pa?stwowe Muzeum Archeologiczne w Warszawie, 2006
© Autorzy, 2006
Pa?stwowe Muzeum Archeologiczne jest instytucj? kultury finansowan? przez
Urz?d Marsza?kowski Województwa Mazowieckiego
Sprzeda? detaliczna publikacji Pa?stwowego Muzeum Archeologicznego, w tym egzemplarzy archiwalnych, prowadzona jest
w salach wystawowych muzeum, ul. D?uga 52 (Arsena?), 00-241 Warszawa. P?atno?? gotówk?; wystawiamy rachunki i faktury. Ponadto nasze ksi??ki i czasopisma mo?na zamawia? w PMA, tel. +48 (22) 831 3221-25/110 lub pod adresem internetowym
wydawnictwapma@pma.pl
Cennik wydawnictw, wykaz publikacji i pe?en spis zawarto?ci czasopism PMA: http://www.pma@pma.pl/wydawnictwa
Adres redakcji 1 Editorial office: Pa?stwowe Muzeum Archeologiczne
ul. D?uga 52 (Arsena?), 00-241 Warszawa
,
WIADOMOSCI
ARCHEOLOGICZNE
Tom
(VoI.)
LVIIISPIS
TRE?CI
Contents
ROZPRAWY
El?bieta C i ep i ele w s k a, Schy?kowopaleolityczne i mezolityczne materia?y krzemienne z bada? powierzchniowych
w mi?dzyrzeczu Pilicy i Wis?y 3
Final Paleolithic and Mesolithic :flint materials from surface surveys between the Pilica and Vistula rivers
Barbara B a rg ie ?, Kultura strzy?owska w ?wietle znalezisk grobowych
The Strzy?ów Culture in the light of burial finds
65
Jan S chu s te r, O pó?nych zapinkach kapturkowych (A 1141)
Late spring-cover brooches (A II 41)
101
MISCELLANEA
Anna D r z e w icz, Niezdobiony naszyjnik br?zowy z haczykowatym zapi?ciem ze zbiorów Pa?stwowego
Muzeum Archeologicznego w Warszawie 121
Bronze plain neck ring with hooked terminal sfrom the collection of the State Archaeological Museum in Warsaw
Anna St r o b in, P?setka br?zowa z cmentarzyska kultury oksywskiej w Wyczechowie, pow. kartuski
Bronze tweezers from Oksywie Culture cemetery at Wyczechowo, distr. Kartuzy
127
Magdalena M ?c z y
?
sk a, Agnieszka U rb a n i ak, Prowincj onalnorzymska zapinka tarczowata z cmentarzyska
kultury wielbarskiej w Babim Dole-Borczu, pow. kartuski 145
Provincial Roman disc brooch from Wielbark Culture cemetery at Babi Dó?
-Borcz, distr. Kartuzy
Magdalena M ?c z y
?
sk a, Uwagi o niektórych typach zapinek II grupy serii wschodniej Oscara Almgrena
On selected variants of Oscar Almgren group II, eastem series, brooches
159
Jacek A ndr zej ow s ki, ?ukasz Maurycy S tan a s z ek, Hanna Ma?k ow sk a- Pl i
s zk a, Mod?a, grób 169
-pierwsza trepanacj a czaszki z okresu wp?ywów rzymskich z ziem polskich 185
Mod?a, grave 169
-first skull trepanation from the Roman Period at the territory of Poland
Aleksandra ? ó r a w sk a, Grób kultury wielbarskiej z cmentarzyska z wczesnej epoki ?elaza w Tynwa?dzie
na Pojezierzu I?awskim 201
AWielbark Culture grave from an Early Iron Age cemetery at Tynwa?d in Ilawa Lake District
MATERIA?Y
Andrzej Jacek T o m as z e w ski, Schy?kowopaleolityczne i mezolityczne materia?y krzemienne z cmentarzyska
kultury grobów kloszowych w Wieliszewie 209
Final Paleolithic and Mesolithic :flint materials from a Cloche Grave Culture cemetery at Wieliszew
Teresa W ? g r zy n o wi cz, Cmentarzysko kultury grobów kloszowych w Wieliszewie, pow. legionowski
Cemetery of Cloche Grave Culture at Wieliszew, distr. Legionowo
215
Rados?aw P r o c h o wi cz, Osada z m?odszego okresu przedrzymskiego i okresu rzymskiego w Strzy?owie,
pow. hrubieszowski, w ?wietle bada? z lat 1935-1937 i 1939 265
Late Pre-Roman and Roman Period settelment from Strzy?ów, distr. Hrubieszów. Insights from investigation made in 1935-1937 and 1939
Andrzej Ma ci a?o w i cz, Cmentarzysko kultury przeworskiej z m?odszego okresu przedrzymskiego
w Suchodole, pow. sochaczewski 283
Przeworsk Culture cemetery from Late Pre- Roman Period at Suchodó?, distr. Sochaczew
ODKRYCIA
Marek Z ale w s k i, Rogowy harpun z rzeki Wilgi
An antler harpoon from the Wilga river
371
Jerzy L ib e r a, Niecodzienny zabytek z Polesia Lubelskiego
An unusual artefact from Polesie Lubelskie
372
Jerzy L ib e r a, Barbara Ma tr a s z ek, Znaleziska grobowe (?) kultury mierzanowickiej na Mazowszu
Burial finds (?) from the Mierzanowice Culture in Mazowsze
374
Tadeusz W i ?
n ie w s k i, Unikatowy zabytek spod Starachowic
Auniqe find near Starachowice
375
Marek F lor e k, Siekierka br?zowa z miej scowo?ci Senis?awice, pow. kazimier ski
Bronze axe from Senis?awice, distr. Kazimierza Wielka
377
Miros?awa A ndr z ej o w s k a, ?ukasz Maurycy St a n a s z ek, Groby kloszowe na warszawskiej Sadybie
Cloche graves from Sadyba in Warsaw
378
Rados?aw Pr o ch o w ic z, Szpila holszty?ska ze stanowiska 4 w Tomaszach, pow. ostro??cki
Holstein pin from Tomasze, distr. Ostro??ka, site 4
384
Zbigniew N o w ako w s k i, Nowe znaleziska z Kamie?czyka, pow. wyszkowski
New finds from Kamie?czyk, distr. Wyszków
388
Piotr ?u c z k i e w i cz, Perespa
-kolejne cmentarzysko z okresu rzymskiego ze wschodniej Lubelszczyzny? 390
Perespa
-apreviously unknown Roman Period cemetery from the eastem Lublin Region?
Renata Madyda-Legutko, Judyta Rodzi?ska-Nowak, Joanna Zagórska-Telega, Prusiek,
pow. sanocki, stan. 25. Pierwsze cmentarzysko ludno?ci kultury przeworskiej w polskich Karpatach
Prusiek, distr. Sanok, site 25. The first Przeworsk Culture cemetery recorded in the Polish Carpathians
394
Jacek An dr z ej ow ski, ?ukasz Maurycy St an a s z ek, Andrzej Gr zymkow ski, Nieznane cmentarzyska
z okresu wp?ywów rzymskich w
?mijewie
Ko?cielnym i?mijewie
Gajach, w pow. m?awskim 401New cemeteries from the Roman Period at ?mijewo Ko?cielne and ?mijewo Gaje, distr. M?awa
Aleksandra Rz e s z o ta r sk a -N
o w a k ie w icz, Cezary S o b c z ak, A?urowa zapinka ze wsi Szczeberka,
pow. augustowski
-import czy na?ladownictwo? 407
Openwork brooch from Szczeberka, distr. Augustów: import or imitation?
Marek F lor e k, Wczesno?redniowieczny pochówek szkieletowy z Sandomierza
Early Medieval inhumation burial from Sandomierz
410
istnienie na kulminacji Wzgórza Staromiejskiego osady
funkcjo-nuj?cej co najmniej od po?owy wieku X oraz cmentarzyska
szkie-letowego (b?d? rozproszonych poj edynczych grobów)
nieokre-?lonej chronologii, które wi?zano b?d? z kultur? pucharów
lejko-watych, b?d? te? ze ?redniowieczem (S. Tabaczy?ski, A. Buko 1981, s. 124; M. Florek 2005, s. 73-74).
OPENWORK BROOCH FROM SZCZEBERKA, DISTR. AUGUSTÓW: IMPORT OR IMITATION? Summary
Aremarkable cast bronze brooch discovered in July 2003 NE of the district
town Augustów in the vicinity of the village Szczeberka (Fig. l) has the form of aregular rectangular plate with a regular ornament (Figs. 2, 3).
The form and omamentation of this piece corresponds most to pins with afiat openwork head, brooches and pendants ornamented on their arms with a motif of concentric rings, characteristic in particular for the
Liv--Estonian
region. They are encountered in greater number in the island Saaremaa and in N Estonia. Circular disc terminals of these omaments are,
similarly as in the brooch from Szczeberka, connected by straight or curved rungs. Pieces of this type frequently appear among the furnishing in female graves from the 11
th - 13th
c. They may be derived from pins with a cruci-form openwork head and similar brooches, well known from Lithuania, in
particular, in Couronia, Semigallia and Samogitia, and dated 7th - 13th
c.
Prostok?tnajama grobowa o szeroko?ci ok. 90 cm,
zorientowa-na wzd?u? osi NW-SE, zniszczona by?a zarówno od strony
pó?-nocnej, jak ipo?udniowej, co uniemo?liwi?o okre?lenie jej
d?ugo-?ci. Jam? wkopano bardzo p?ytko
-jej dno znajdowa?o si? ju? na
g??boko?ci 30-35 cm poni?ej obecnego poziomu terenu. Ze
szkie-letu le??cego na jej dnie zachowa?a si? tylko cz??? ko?ci nóg: lewa
ko?? piszczelowa i strza?kowa, prawa ko?? piszczelowa i
strza?-kowa, ko?ci prawej stopy, prawa rzepka oraz fragment prawej
ko?ci udowej. Na podstawie ich uk?adu nale?y wnioskowa?, ?e
zmar?y by? pochowany w pozycji wyprostowanej, z g?ow? od
strony NW, przy czym z?o?ony by? nie symetrycznie na dnie jamy
grobowej, lecz nieco przesuni?ty pod j ej wschodni? ?cian?. Przy
prawej ko?ci udowej, po jej zewn?trznej stronie, nieco powy?ej
kolana, znajdowa? si? nó? ?elazny (Ryc. 2:6), natomiast przy
pra-wej stopie fragmenty 5 ?elaznych obr?czy z zachowanymi od
strony wewn?trznej ?ladami drewna (Ryc. 2:1-5). Cztery z nich,
o ?rednicach od ok. 18 do 14 cm, mia?y przekrój trójk?tny. Ich szeroko?? wynosi?a od 6 do 8 mm, za? grubo?? od 5 do 6 mm.
Pi?ta obr?cz, o ?rednicy ok. 12 cm, by?a p?aska i nieco szersza ni?
pozosta?e
-jej szeroko?? wynosi?a 10 mm, przy grubo?ci 2-2,5
mm. Obr?cze s? zapewne okuciami (wzmocnieniami)
niewielkie-go drewnianego, najpewniej klepkowego, wiaderka, czerpaka lub
podobnego naczynia, przy czym ich zró?nicowana ?rednica
wska-zuje, ?e mia?o ono nachylone do wn?trza ?cianki, wysoko?? ok.
20 cm, za? pojemno?? od ok. 2,0 do 2,5 dm' (Ryc. 2:7). Nie
zna-leziono ?adnego elementu metalowego, który móg?by stanowi?
pozosta?o?? kab??ka b?d? uchwytu naczynia
-mog?o go ono
wcale nie posiada?, b?d? zosta? on zniszczony.
The unmistakable pseudo-filigree ornament and the distinct motif of an
equal-armed cross seen on the plate ofthe brooch from Szczeberka visibly recalls the style ofLetto-Lithuanian cruciform pins of groups 4and 7, and cruciform brooches of group 2, dated to 9th - 12th
c.; the presence of rungs which connect the arms of the brooch helps to links this piece with later Liv-Estonian omaments. A unique feature ofthe brooch from Szczeberka are its ringed terminal s
-in all other pieces of this type the terminal shave the form of circular discs, occasionally ornamented at centre with bosses or glas s inlay. The brooch from Szczeberka is datable only indirectly on the basis of the chronology of rclated finds from Lithuania, Latvia and
Estonia, broadly, to between io- and 13th c.
In Mazury, Suwa?ki Region and Augustów Lake District
-regions of Poland during the prehistorie and the medieval period settled by Balt tribes the brooch from Szczeberka is quite exceptional, but not entircly
unique. Recently, a bron ze cruciform brooch was discovered at Ja?owo,
distr. Suwa?ki. Even more to the SE, the site at Ha?ki, distr. Bielsk Podlaski, produced apin with a typical cruciform head, classified to group 5 or 6. The pieces may be interpreted probably as traces of contact with areas of Lithuania but their character cannot be defined more closely owing to insuf-ficient evidence. Alternately, the brooch from Szczeberka could be alocal imitation of Lithuanian forms, as suggested by the ornament of its plate, unknown in Lithuanian specimens; its similarity to Liv-Estonian forms would be the result of a similar rhythm of stylistic change as in Finn lands.
Prawie identyczne obr?cze wiaderka, zarówno pod
wzgl?-dem wymiarów jak i kszta?tu znane. s? m.in. z cmentarzyska
w Gnieszowicach, oddalonego od Sandomierza o ok. 20 km,
z tym, ?e tam znaleziono równie? fragmenty kab??ka (uchwytu)
naczynia (A. Gardawski, B. Miszkiewicz 1956, s. 163-164, tabl.
XXXVI:3). Interesuj?cym zabytkiem jest równie? nó? kszta?tem
przypominaj?cy wspó?czesne tzw. no?e fi?skie, o ostrzu d?ugo?ci
12 cm i kwadratowym w przekroju, zw??aj?cym si? ku ko?cowi
trzpieniem do osadzenia r?koj e?ci.
t?um. A. Kinecka
Marek F/orek
WCZESNO?REDNIOWIECZNY POCHÓWEK
SZKIELETOWY Z SANDOMIERZA
Na podstawie cech obrz?dku pogrzebowego (inhumacja,
wy-posa?enie) iznalezionych wnim przedmiotów, zktórych ani nó?,
ani okucia wiadra nie s? dobrymi wyznacznikami
chronologicz-nymi, odkryty grób mo?na datowa? tylko bardzo ogólnie na okres
od oko?o po?owy X po koniec XII wieku. Pod koniec wieku XII
w Sandomierzu istnia?o ju? co najmniej pi?? cmentarzy
przyko-?cielnych, na których zgodnie z ówczesnymi przepisami
ko?ciel-nymi powinni by? chowani zmarli, za? opisywany grób nie jest
zwi?zany z ?adnym znich, wydaje si? zatem mo?liwe zaw??enie
jego datowania do 2. po?owy X i XI wieku. Podczas bada? sonda?owych prowadzonych wiosn? 2006 roku na
dzia?kach po?o?onych mi?dzy ulicami Staromiejsk? i Podgórze
w Sandomierzu, podj?tych w zwi?zku z planowanym obj?ciem
ich zabudow? mieszkaniow?, odkryty zosta? uszkodzony przez nowo?ytne wkopy grób szkieletowy. Miejsce odkrycia grobu
obej-muje kulminacj? tzw. Wzgórza Staromiejskiego, zwanego te? - od
wezwa? znajduj?cych si? na nim ko?cio?ów
-Wzgórzem
?wi?toja-kubskim lub
?wi?topawelsko-?wietojakubskim
(Ryc. 1).Wewi-dencji Konserwatora Zabytków Archeologicznych w Sandomierzu
oznaczone jest ono jako stanowisko 45 (AZP 89-73/26).
Stanowi-sko zosta?o odkryte jeszcze w okresie mi?dzywojennym, kiedy to
zjego powierzchni zebrano nieliczne fragmenty ceramiki
datowa-nej ogólnie na okres mi?dzy X a XIII wiekiem oraz ko?ci ludzkie.
Prowadzone pó?niej kilkakrotnie penetracje powierzchniowe
do-starczy?y dalszych materia?ów zwczesnego ?redniowiecza i czasów
pó?niejszych, potwierdzono równie? informacje o wykopywaniu
tu ko?ci ludzkich anawet ca?ych szkieletów. Wskazywa?y one na
Spraw? otwart? pozostaje, czy jest to pojedynczy grób
usytu-owany na peryferiach osady istniej?cej na Wzgórzu
Staromiej-skim, czy te? wchodzi on w sk?ad nierozpoznanego bli?ej
cmen-tarza nieprzyko?cielnego (tzw. rz?dowego). Na t? drug?
ewentu-alno?? wydaj? si? wskazywa? wspomniane wcze?niej informacje
o wykopywaniu w tej cz??ci Wzgórza Staromiej skiego ko?ci
ludzkich b?d? nawet ca?ych szkieletów, a tak?e poj edyncze takie ko?ci znalezione na z?o?u wtórnym (w warstwie ornej i
skach obiektów pó?no?redniowiecznych inowo?ytnych) wtrakcie
ostatnich bada? sonda?owych. Je?li hipoteza jest prawdziwa,
by?by to czwarty cmentarz nieprzyko?cielny funkcjonuj?cy mi?dzy
po?ow? X ako?cem wieku XI na terenie ?redniowiecznej
aglome-racji sandomierskiej.
przynajmniej cz??? pochowanych na nich osób to przybysze z
in-nych stron monarchii piastowskiej (najprawdopodobniej z
Wielko-polski, Polski ?rodkowej b?d? Mazowsza), przybyli tu b?d?
bez-po?rednio po w??czeniu do niej okolic Sandomierza, b?d? te? w 2.
?wierci XI wieku, stanowi?cy lokaln? elit? (por. M. Florek 2004;
tam dalsza literatura). Wwypadku cmentarzyska na Wzgórzu
Staromiejskim w Sandomierzu takimi przybyszami mieli by by?
w?a?nie m.in. zmarli pochowani w grobach nr 50 i 54, w których
znaleziono drewniane wiaderka zmetalowymi obr?czami! okuciami
(T. i H. Rysiewscy 1991, s. 226). By? mo?e zatem pochówki
wy-posa?one w takie wiaderka z Sandomierza ijego okolic s?
kolej-nym, jak to okre?li? Andrzej Buko (1998, s. 55), .Pola?skim ?la-dem" w genezie wczesno?redniowiecznego Sandomierza.
Wyposa?enie odkrytego grobu pozwala równie? na pewne
mo?liwo?ci interpretacji spo?ecznej pochówku. Nale?y zwróci? uwag?, ?e o ile no?e wyst?puj? powszechnie w grobach z okresu wczesnego ?redniowiecza, to wiaderka, zw?aszcza na terenie
Ma?opolski, nie nale?? do cz?sto spotykanej kategorii darów
grobowych (por. H. Zoll-Adamikowa 1966; 1971; M. Mi?kiewicz
1969; K. Wachowski 1975), jednocze?nie przypuszcza si?, ?e
wiaderka z obr?czami metalowymi, o stosunkowo niewielkiej
pojemno?ci, a wi?c takie, jak znalezione w opisywanym grobie,
stanowi?y wyposa?enie je?d?ców (A. Niesio?owska- W?dzka 1980,
s. 407; tam dalsza literatura). Tymczasem jest to ju? czwarte
stanowisko z Sandomierza ijego najbli?szych okolic, na którym
odkryto datowane na wiek XI pochówki wyposa?one w wiaderka;
pozosta?e to cmentarzyska na Wzgórzu Staromiejskim w
Sando-mierzu (2 groby), w Samborcu (3 groby) i Gnieszowicach (1 grób).
W wypadku wymienionych cmentarzysk przypuszcza si?, ?e
Dr Marek Florek
Instytut Archeologii UMCS w Lublinie
pl. M Curie Sk?odowskiej 4 20-031 Lublin
Delegatura Urz?du Ochrony Zabytków w Sandomierzu
ul. Opatowska 9
27-600 Sandomierz
.a
.b
ec
Ryc. 1. Sando mierze Lokalizacja grobu na stan. 45 (a) iznanych cmentarzy wczesno?redniowiecznych nieprzyko?cielnych (b)
iprzyko?cielnych (c). 1- grób na stan. Sandomierz 45; 2
-cmentarz na Wzgórzu Staromiejskim (XI w.); 3
-cmentarz na Wzgórzu Miejskim, w rejonie tzw. Ma?ego Rynku (XI w.); 4
-cmentarz na Wzgórzu Reformackim, (XI- pocz. XII w.); 5
-cmentarz przy ko?ciele ?w. Piotra
(koniec XI-XIX w.); 6
-cmentarz przy ko?ciele NMP (XII-XVIII w.); 7
-cmentarz przy ko?ciele ?w. Jana (XII-XVII w.); 8
-cmentarz
przy ko?ciele ?w. Miko?aja (XII-XIV w.); 9
-cmentarz przy ko?ciele ?w. Jakuba (po?. XII-XVIII w.); 10
-cmentarz przy ko?ciele ?w. Wojciecha (XII [po?o XIII?] -XVIII w.); 11
-cmentarz przy ko?ciele ?w. Paw?a (I. po?o XIII-XIX w.). Oprac. M. Florek
Fig. 1. Sandomierz. Location ofthe grave at site 45 (a), other early medieval cemeteries: 'row' (b) and of churchyard type (c). 1- grave
at site 45; 2
-cemetery at Wzgórze Staromiejskie/Old Town Hill (11th c.); 3
-cemetery at Wzgórze Miejskie/Town Hill, in the area ofthe so-called
Ma?y Rynek/Little Market (11th c.); 4
-cemetery at Wzgórze Reformackie/Observant Franciseans Hill, (llth
-early 12th c.); 5
-cemetery
at St. Peter's Church (late 1ph_ 19th c.); 6
-cemetery at the Holy Virgin Church (12-18th c.); 7
-cemetery at St. John's Church (l2-17th c.);
8
-cemetery at St. Nicholas Church (l2-14th c.); 9
-cemetery at St. James Church (mid-l Z" - 18th
c.); 10
-cemetery at ?w. Wojciech/St. Adalbert Church (12th [mid-13th?] - 18th
c.); 11
-cemetery at St. Paul's Church (I st
half of 13-19th c.). Author M. Florek
o 5cm - - -1-6 O 10cm - - -7 7
Ryc. 2. Sandomierz, stan. 45. ?elazny nó? (6) i ?elazne obr?cze wiaderka (l-S) oraz rekonstrukcja wiaderka (7). Rys. M. Florek
Fig. 2. Sandomierz, site 45. Iron knife, (6) iron bucket hoops (l-S), and reconstruction ofbucket (7). Drawn by M. Florek
Tabaczy?ski, S., Buko, A. LITERATURA
Buko, A. 1981 Sandomierz. Staro?ytno??
-wczesne ?redniowiecze,
Rze-szów. 1998 Pocz?tki Sandomierza, Warszawa.
Wachowski, K.
Florek, M.
1975 Cmentarzyska doby wczesnopiastowskiej na ?l?sku,
Wro-c?aw. 2004 Osadnictwo w rejonie Sandomierza od ko?ca X do ko?ca
XIII wieku. Struktury osadnicze iprzemiany, [w:] Przez
pra-dzieje i wczesne ?redniowiecze. Ksi?ga jubileuszowa na
siedemdziesi?te pi?te urodziny docenta doktora Jana Gur-by (red. J. Libera, A. Zako?cielna), Lublin, s. 325-335.
Zoll-Adamikowa, H.
1966 Wczesno?redniowieczne cmentarzyska szkieletowe
Ma?o-polski, cz. I, ?ród?a, Wroc?aw.
1971 Wczesno?redniowieczne cmentarzyska szkieletowe
Ma?o-polski, cz. II, Analiza, Wroc?aw. 2005 Sandomierski o?rodek grodowo-miejski w ?redniowieczu,
Warszawa.
Gardawski, A., Miszkiewicz, B.
1956 Cmentarzysko wczesno?redniowieczne w Gnieszowicach,
pow. Sandomierz, MS IV, s. 163-170.
EARLY MEDIEVAL INHUMATION BURlAL FROM SANDOMIERZ
Mi?kiewicz, M.
Summary
1969 Wczesno?redniowieczny obrz?dek szkieletowy na p?askich
cmentarzyskach szkieletowych w Polsce, MS VI, s.
241--301. In 2006 a destroyed inhumation burial dated to the 2nd half of lO-lI
th
c. was discovered on top of Wzgórze Staromiejskie (Old Town Hill) in Sando-mierz (site 45). Grave fumishings consisted of aknife and iron hoops, the remains of awooden bucket (Fig 2). The grave presumably belongs to an as yet unidentified Christian 'row' cemetery, ie not attache d to achurch. This would be the fourth site recorded in the region of Sandomierz, the third in the town itself, which produced a skeleton grave fumished with awooden bucket (Fig. l).
Niesio?owska-W?dzka, A.
1980 Wiadra, [w:] S?ownik Staro?ytno?ci S?owia?skich, tom 6 (red. G. Labuda, Z. Stieber), Wroc?aw, s. 407-410.
Rysiewscy, T. i H.
1991 Kompleks sepulkralno-osadniczy na Wzgórzu
?wi?toja-kubskim w Sandomierzu: Próba reinterpretacji
materia-?ów, APolski XXXVI, s. 193-234. t?um. A. Kinecka
WYKAZ
SKRÓTÓW
TYTU?ÓW
CZASOPISM I WYDAWNICTW WIELOTOMOWYCHLIST OF ABBREVIATIONS OF PERIODICALS AND SERIAL PUBLICATIONS "Acta Archaeologica Carpathica", Kraków
"Acta Archaeologica Academiae Scientiarum
Hungaricae", Budapest
"Materia?y Zachodniopomorskie" , Szczecin
.Pamatky archeologicke" (wcze?niej: .Pamatky archeologick? a mistopisn?"), Praha
AAC AAHung.
MZP
PA
.Arbeits- und Forschungsberichte zur sachsichen
AFB PArch.
PMMAE
"Przegl?d Archeologiczny", Pozna?
Bodendenkmalpfiege", Berlin (Stuttgart)
"Archeologia Polski", Warszawa
"Prace i Materia?y Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w ?odzi. Seria Archeologicz-na", ?ód?
APolski
AR "Archeologicke rozhledy", Praha
- British
Archaeological Reports, International Series, Oxford
B.A.R. Int. Series
PomAnt .Pomorania Antiqua", Gda?sk Prahistoria ziem polskich
-Prahistoria ziem polskich, tom I: Paleolit
imezolit (red. W. Chmielewski, W. Hensel),
Wroc-?aw- Warszawa- Kraków-Gda?sk 1975; tom II:
"Bericht der Romisch-Gcrmanischen Kommis-sion", Frankfurt a.M.-Berlin
BerRGK
BJahr. BMJ
.Bonner Jahbucher", Koln/Bonn
.Bodcndcnkrnalpflcgc in Mecklenburg-
Vorpom-mern", Lubstorf (wcze?niej:
.Bodcndcnkmal-pfiege in Mecklenburg. Jahrbuch ... ", Schwerin/
Rostock! /Ber lin)
Neolit (red. W. Hensel, T. Wi?la?ski), Wroc?aw--Warszawa-Kraków-Gda?sk 1979; tomIl!: Wcze-sna epoka br?zu (red. A. Gardawski, J.
Kowal-czyk), Wroc?aw- Warszawa-Kraków-Gda?sk 1978;
tom IV: Od ?rodkowej epoki br?zu do ?rodkowego
okresu late?skiego (red. J. D?browski, Z.
Rajew-ski), Wroc?aw- Warszawa- Kraków-Gda?sk 1979;
tom V: Pó?ny okres late?ski iokres rzymski (red. J. Wielowiejski), Wroc?aw- Warszawa-Kraków--Gda?sk 1981
Corpus der romischen Funde im europaisohen
Barbaricum CRFB
"F ontes Archaeologici Posnanienses" (wcze?niej: .Fontes Praehistorici"), Pozna?
FAP
Inf.Arch. "Informator Archeologiczny. Badania rok ... ",
Warszawa
InvArch. .Juventaria Archaeologica, Pologne",
Warszawa--?ód?
"Sitzungsberichte der Altertumsgesellschaft Prussia" (pó?niej: .Prussia, Zeitschrift fur
Heimat-kunde"), Konigsberg i.Pr. Prussia
"J ahresschrift fur mitteldeutsche Vorgeschichte", Halle/Saale
JmV
.Praehistorische Zeitschrift" , Berlin-New York
.Recherches Arch?ologiques", Kraków "Rocznik Bia?ostocki", Bia?ystok
PZ
RArch. RB RO "Jahrbuch des Romisch-Gcrmanischcn
Zentral-museums Mainz" ,Mainz
JRGZM
"Kwartalnik Historii Kultury Materialnej",
War-szawa
KHKM
"Rocznik Olszty?ski", Olsztyn
SJahr. SIA SovArch
"Saalburg Jahrbuch", Berlin-New York "Slovenska archeológia", Bratislava
"Sovetskafi Arheologia" (CoBeTCKa5I
apxeono-rM5I), Moskva
- Kratkie soob?enia
Instituta arheologii Akademii
nauk SSSR (KpaTKMe C006rn;eHM5I IIHcTMTyTa
apXeOJIOrMM AKa,IJ;eMMM nayx CCCP), Moskva KSIA
-Materialy iisslcdovania po arheologii SSSR
(Ma-TepMaJIbI MMCCe,IJ;OBaHM5I no apXeOJIOrMM CCCP),
Moskva MIA SprArch. SprPMA WA ZNUJ
"Sprawozdania Archeologiczne", Kraków
"Sprawozdania P.M.A.", Warszawa
"Wiadomo?ci Archeologiczne", Warszawa
"Zeszyty Naukowe Uniwersytetu J
agiello?skie-go", Kraków MatArch.
MS MSiW
"Materia?y Archeologiczne", Kraków
"Materia?y Staro?ytne", Warszawa
"Materia?y Staro?ytne i W czesno?redniowie-czne", Warszawa
"Z otch?ani wieków", Warszawa
ZOW
"Materia?y i Sprawozdania Rzeszowskiego
O?-rodkaArcheologicznego", Rzeszów-Krosno-San-domierz- Tarnów (-Przemy?l/Tarnobrzeg) MSROA
Pa?stwowe Muzeum Archeologiczne. Warszawa 2006. Wydanie I. Nak?ad 500 egz. Druk i oprawa: DRUKARNIA Janusz Bieszczad, ul. Moszczenicka 2, 03-660 Warszawa
