Mamo, to moje życie - John Townsend, Henry Cloud - mobi, epub, pdf – Ibuk.pl

Mamo, to moje życie

jak uwolnić się od ciężaru przeszłości

jak powiedzieć mamie „nie” bez poczucia winy jak zbudować zdrowe relacje z mamą

jak uzdrowić relacje z innymi ludźmi

Henr y Cloud John T ownsend Mamo, to moje życie

www.wdrodze.pl

Henry Cloud John Townsend

ps yc h o

ol g ai

i w ai ra

Cena det. 35,00 zł

Patronat medialny

HENRY CLOUD i JOHN TOWNSEND, amerykańscy psychologowie kliniczni, od ponad dwudziestu lat prowadzą Cloud-Townsend Clinic i Cloud-Townsend Resources, pomagając ludziom uzdrowić relacje z bliskimi, zmierzyć się z problemami małżeńskimi, rodzicielskimi, związanymi ze wzrastaniem do pełnej dojrzałości, także duchowej. Są autorami i współautorami wielu książek, z których kilka osiągnęło ponadmilionowe nakłady.

Bardzo popularne osobowości telewizyjne i radiowe.

Mieszkają i pracują w Kalifornii.

„Książka ta nie jest krytyką naszych mam, ale wyjściem naprzeciw jednej z największych potrzeb współczesności:

pojednaniu. WSZYSCY JESTEŚMY WEZWANI DO TEGO, BY PROSIĆ O PRZEBACZENIE I SAMEMU PRZEBACZAĆ, co zaowocuje lepszym życiem i silniejszymi więziami z innymi. Pierwszym krokiem na drodze do pojednania jest zrozumienie naszych problemów. Struktura książki

jest dość prosta. Wyróżniliśmy sześć »typów« mam:

Mama Manekin, Mama Porcelanowa Figurka, Mama Kontroler, Mama Puchar Zwycięstwa, Mama Zawsze Szef i Mama Master Card.

W ten sposób zobaczymy, na jak rozmaite sposoby proces matkowania może ulec zachwianiu.

Lista jest długa: od braku uczuciowej więzi z jednej strony,

po problemy z usamodzielnieniem się dzieci z drugiej...”.

Mamo, to moje życie

przełożyła Jolanta Czapczyk

Mamo, to moje życi _e

Henry Cloud John Townsend

jak uwolnić się od ciężaru przeszłości

jak powiedzieć mamie „nie” bez poczucia winy

jak zbudować zdrowe relacje z mamą

jak uzdrowić relacje z innymi ludźmi

Oryginally published in the U.S.A. under the title: Our mothers, ourselves

Published by arrangement with The Zondervan Corporation L.L.C., a division of HarperCollins Christian Publishing, Inc.

Copyright © for this edition by Wydawnictwo W drodze 2005

Redaktor Lidia Kozłowska Redaktor techniczny

Justyna Nowaczyk

Opracowanie okładki i stron tytułowych Justyna Nowaczyk

Fotografi a na okładce http://pl.dreamstime.com/free-photos

ISBN 978-83---

Wydanie II

Wydawnictwo Polskiej Prowincji Dominikanów W drodze sp. z o.o., dodruk 2016 ul. Kościuszki 99, 61-716 Poznań tel. 61 852 39 62, faks 61 850 17 82 www.wdrodze.pl sprzedaz@wdrodze.pl

Druk i oprawa: Drukarnia TOTEM, Inowrocław

5

Wstêp

Oto ksi¹¿ka Mamo, to moje ¿ycie. Mamy nadziejê, ¿e oka¿e siê pomocna. Przed przyst¹pieniem do lektury warto jednak zapoznaæ siê pokrótce z tym, co kryje jej wnêtrze, czego mo¿na siê po niej spo- dziewaæ.

To, ¿e w ogóle wzi¹³eœ tê ksi¹¿kê do rêki, zdaje siê œwiadczyæ albo o ¿ywym zainteresowaniu tematem, albo o tym, ¿e sporo problemów i konfliktów naros³o wokó³ wiêzi ³¹cz¹cej ciê z jedn¹ z najwa¿niej- szych osób w twoim ¿yciu — z mam¹. Gdy mówimy o „mamie”, mamy na myœli rodzon¹ matkê, teœciow¹ lub matkê najbli¿szej ci osoby. Bóg da³ nam matkê, by nas chroni³a, karmi³a i wychowywa³a. Jest ona wa¿n¹ czêœci¹ Jego mi³oœci, któr¹ nas obdarowuje. Mama lub ktoœ, kto j¹ zastêpuje, by³a zawsze w samym centrum twojego stawania siê tym, kim jesteœ. Wielcy duchowi przywódcy, politycy, myœliciele i artyœci bardzo czêsto sk³adaj¹ piêkne œwiadectwa tego, jak ogromny wp³yw na ich ¿ycie wywar³a matka. Macierzyñstwo jest najwa¿niejsz¹, naj- bardziej wymagaj¹c¹ i najmniej docenian¹ ¿yciow¹ profesj¹.

Dla wielu jednak mama znaczy tak¿e problemy i konflikty. Byæ mo¿e drêczy ciê wspomnienie przesz³oœci, a mo¿e nie daj¹ ci spokoju twoje obecne relacje z matk¹. I poniewa¿ wiêkszoœæ z nas bardzo kocha swo- je mamy, wielk¹ trudnoœæ sprawia nam mówienie o przykrych uczu-

Mamo, to moje ¿ycie

6

ciach albo innych problemach, które wi¹¿¹ siê z osob¹ matki. A oto kilka pytañ, które byæ mo¿e sobie stawiasz:

Jak mogê zmieniæ na lepsze obecne relacje z w³asn¹ matk¹ albo matk¹ kogoœ bardzo bliskiego?

Które z dzisiejszych problemów w relacjach z innymi albo w ¿yciu zawodowym mog¹ byæ efektem wiêzi ³¹cz¹cej mnie z matk¹?

Co uk³ada³o siê dobrze, a co Ÿle w mojej relacji z matk¹ i jak w tym kontekœcie widzê swoje dzieciñstwo i swoje dzisiejsze ¿ycie?

W jaki sposób pokona³em moje niegdysiejsze problemy z matk¹, tak ¿e teraz dajê sobie radê w ¿yciu?

Jak byæ dobrym rodzicem dla swoich w³asnych dzieci?

Te i wiele jeszcze innych pytañ nie s¹ œwiadectwem naszej nielojal- noœci wobec matki. My naprawdê wierzymy, ¿e Bóg wyró¿ni³ macie- rzyñstwo i obdarzy³ je szczególnym znaczeniem. „Czcij ojca i matkê”

— to zdanie odnajdziemy w wielu miejscach Biblii. Musimy byæ jed- nak uczciwi wobec samych siebie, mówiæ prawdê, nie baæ siê odpo- wiedzialnoœci, leczyæ zranienia i wybaczaæ, pozwoliæ sobie na smu- tek, nie ujmuj¹c nic z naszego szacunku dla mamy. I dlatego w³aœnie napisaliœmy ksi¹¿kê Mamo, to moje ¿ycie.

W ci¹gu wielu lat praktyki terapeutycznej badaliœmy i bezpoœred- nio widzieliœmy, jak wa¿ne s¹ nasze relacje z matk¹. Wiele miejsca poœwiêcono tej sprawie w literaturze naukowej, ma³o jest jednak pu- blikacji omawiaj¹cych ten problem i sposoby radzenia sobie z nim skierowanych do zwyk³ego czytelnika. Niewiele jest pozycji omawia- j¹cych duchowy aspekt dynamizmów le¿¹cych u podstaw naszych sto- sunków z matk¹. Spotykaliœmy siê z wieloma ludŸmi zmagaj¹cymi siê ze swoimi problemami przez d³ugi czas, poniewa¿ nie potrafili zrozumieæ relacji ³¹cz¹cych ich z matk¹.

By jednak obraz by³ nieco jaœniejszy, musimy powiedzieæ, ¿e byli-

œmy tak¿e œwiadkami prawdziwych cudów. Ludzie, których poznaliœmy dziêki rozmowom i naszemu poradnictwu, umieli czêstokroæ zrewido- waæ swój stosunek do matki. Wielu z nich ogromnie du¿o siê nauczy³o, potrafili oni wiele w swoim ¿yciu uzdrowiæ i wkrótce ich relacje z mat- k¹, a tak¿e z innymi osobami, sta³y siê bardziej owocne i znacz¹ce.

7

Wstêp

* * *

Struktura ksi¹¿ki jest doœæ prosta. Aby pokazaæ, na jak ró¿ne sposo- by proces matkowania mo¿e ulec zachwianiu, wyró¿niliœmy szeœæ „ty- pów” mam: Mama Manekin, Mama Porcelanowa Figurka, Mama Kon- troler, Mama Puchar Zwyciêstwa, Mama Zawsze Szef i Mama Master Card. Lista jest d³uga: od braku uczuciowej wiêzi z jednej strony po problemy z usamodzielnieniem siê dzieci z drugiej. Ka¿dy typ mamy omówiony jest w dwóch rozdzia³ach. Pierwszy opisuje problem i po- trzeby dziecka, które najprawdopodobniej nie zosta³y spe³nione. Drugi ukazuje kolejne kroki prowadz¹ce do wype³nienia tego, co dot¹d siê nie dokona³o, oraz naprawienie strat. W koñcu ksi¹¿ki zamieœciliœmy roz- dzia³y, w których opowiadamy o problemach mê¿czyzn i kobiet z ich matkami, a tak¿e o ich w³asnych staraniach jako rodziców.

I jeszcze jedna wa¿na uwaga: gdy mówimy „matka”, mamy na myœli twoj¹ rodzon¹ matkê albo te¿ ka¿d¹ inn¹ osobê, która w twoim ¿yciu odgrywa jej rolê. Wielu ludzi nie jest wychowywanych przez swoje biologiczne matki, czêsto funkcjê matki wype³niaj¹ dziadkowie lub partnerzy rodziców z kolejnego zwi¹zku, czasem przyjaciele rodziny.

Jeœli tak jest w twoim przypadku, matk¹ jest w³aœnie ta jedyna, naj- wa¿niejsza dla ciebie osoba.

Mamy nadziejê, ¿e jest oczywiste, i¿ ksi¹¿ka ta nie jest krytyk¹ naszych mam, ale wyjœciem naprzeciw jednej z najwiêkszych potrzeb wspó³czesnoœci: pojednaniu. Wszyscy jesteœmy wezwani do tego, by prosiæ o przebaczenie i samemu przebaczaæ, co zaowocuje lepszym

¿yciem i silniejszymi wiêziami z innymi. Pierwszym krokiem na dro- dze do pojednania jest zrozumienie naszych problemów. Dlatego tak wa¿ne jest poznanie ró¿nych typów mam.

I ostatnia sprawa: dziwne mo¿e wydaæ siê to, ¿e o mamach pisz¹ dwaj mê¿czyŸni. Rozumiemy niepokój zwi¹zany z tym, ¿e problem dotycz¹cy roli kobiet móg³ nie zyskaæ dostatecznie kobiecej perspek- tywy, staraliœmy siê jednak niczego nie pomin¹æ, przygotowuj¹c tê ksi¹¿kê. A oto kilka powodów, dla których czujemy siê dostatecznie uprawnieni do podjêcia tego tematu:

Mamo, to moje ¿ycie

8

•

problem relacji matka — dziecko dotyczy roli i funkcji szeroko omawianego na polu badawczym przez naukowców i znawców tematu obydwu p³ci;

•

jako terapeuci mamy bogate doœwiadczenie kliniczne, w³¹czaj¹c w to wiele lat praktyki w lecznictwie otwartym i zamkniêtym;

•

wielu mê¿czyzn odgrywa ogromn¹ rolê w „matkowaniu” swoim dzieciom, a wiele matek „ojcuje”;

•

obydwaj mamy te¿ swoje matki i dobre z nimi relacje!

Tak naprawdê to wydaje siê nam, ¿e jest to sztuczny problem. Zro- zumienie naszych relacji z matk¹ nie ró¿ni siê w³aœciwie od zrozu- mienia naszego stusunku do Boga czy innych ludzi i przypomina na- sze z nimi relacje, a zatem nie sposób uwolniæ siê od kategorii p³ci (gender).

Mamy nadziejê, ¿e czytaj¹c nasz¹ ksi¹¿kê, dowiesz siê czegoœ

o sobie, o mamie i o Bogu. Co wiêcej, ufamy, ¿e w efekcie poczujesz siê lepiej. Mi³ej lektury!

9

Wstêp

1

A w³aœciwie, dlaczego mama?

Beth odwiesi³a s³uchawkê. Czu³a siê zgnêbiona, rozbita i wyczer- pana. W³aœnie spêdzi³a pó³torej godziny na rozmowie z matk¹ — pó³torej godziny zmarnowane. Jako pracuj¹ca matka, Beth nie ma za du¿o czasu.

Próbowa³a wyt³umaczyæ mamie, ¿e tegoroczne plany wakacyjne tak siê u³o¿y³y, ¿e nie bêdzie mog³a jej odwiedziæ. „Wiesz, ¿e chêtnie byœmy siê z tob¹ zobaczyli — usi³owa³a t³umaczyæ — ale bardzo chce- my w tym roku jechaæ do Wielkiego Kanionu”.

Beth dobrze zna³a tê ciszê po drugiej stronie s³uchawki. Uraza, blokada i ch³ód to znak rozpoznawczy — oto ktoœ œmia³ powiedzieæ mamie „nie”. Beth próbuje jeszcze przebiæ mur i nawi¹zaæ kontakt.

„Mamo, nastêpnym razem na pewno do ciebie wpadniemy”.

„Mog³abyœ sobie darowaæ. Z pewnoœci¹ znów bêd¹ wa¿niejsze sprawy”. Matka odwiesza s³uchawkê i sygna³ przerwanej rozmowy wzmaga tylko tak dobrze znane Beth bolesne k³ucie w brzuchu. Zno- wu. Beth dobrze wie, ¿e matka znów jest zawiedziona. Wie, ¿e za- wsze robi coœ „za ma³o” albo „za du¿o”. To za³amuj¹ce. Czy rzeczy- wiœcie Beth jest niewdziêczn¹, samolubn¹ córk¹, a mo¿e oczekiwania matki s¹ zbyt wielkie?

Beth bardzo kocha swoj¹ matkê i pragnie ponad wszystko bliskiej, pe³nej wzajemnego szacunku wiêzi. Pamiêta przykazanie: „Czcij ojca i matkê”. „To niemo¿liwe — myœli Beth. — Jeœli uszanujê ¿yczenia

Mamo, to moje ¿ycie

10

matki, ucierpi moja rodzina, a jeœli uszanujê ¿yczenia rodziny, ucierpi moja matka”. W koñcu Beth porzuca zwyk³y w takich razach tok myœlenia i powraca do swoich wakacyjnych planów. Ale perspektywa podró¿y przestaje ju¿ j¹ cieszyæ.

CO JEST NIE TAK?

Scena ta powtarza siê milion razy na dzieñ jak œwiat d³ugi i szeroki.

Co szeœæ sekund jakiœ inny doros³y stacza wewnêtrzn¹ walkê z uczu- ciem zranienia, z³oœci, z poczuciem winy, strachu i wewnêtrznego rozbicia przed nadchodz¹cym spotkaniem z matk¹.

Wiêkszoœæ ludzi pragnie pe³nej, wzajemnej, ubogacaj¹cej przyjaŸ- ni z bardzo wa¿n¹ w ich ¿yciu osob¹ — z matk¹. Ale rzeczywistoœæ nie dorasta do idea³u. „K³opotów z matk¹” doœwiadczamy na wielu p³aszczyznach. Czêsto:

•

czujemy, ¿e nie sposób siê z ni¹ porozumieæ;

•

czujemy, ¿e nie potrafi uszanowaæ naszych wyborów i wartoœci, które uznajemy za wa¿ne;

•

czujemy brak swobody, by podj¹æ ¿ycie na w³asn¹ rêkê, nie tra- c¹c jej mi³oœci;

•

czujemy, ¿e tracimy z ni¹ kontakt, ¿e nas nie rozumie;

•

czujemy trudnoœæ w powiedzeniu jej „nie” i przeciwstawieniu siê

•

jej;czujemy, ¿e musimy ukrywaæ nasze prawdziwe ja i byæ dosko- nali;

•

czujemy, ¿e jesteœmy odpowiedzialni za to, by matka myœla³a, i¿

jest doskona³a;

•

czujemy siê winni temu, ¿e nie opiekujemy siê ni¹ tak, jakby tego chcia³a;

•

czujemy siê rozdarci i zawiedzeni jej stosunkiem do naszego wspó³ma³¿onka;

11

A w³aœciwie, dlaczego mama?

•

czujemy siê winni, ¿e prowadzimy ¿ycie niespe³niaj¹ce jej ocze- kiwañ i ¿yczeñ;

•

czujemy smutek, ¿e ona wydaje siê nie rozumieæ naszego bólu;

•

czujemy siê w jej obecnoœci jak dziecko;

•

czujemy siê sfrustrowani jej wydaj¹cym siê nie mieæ koñca za- absorbowaniem w³asn¹ osob¹;

•

czujemy siê zgnêbieni, gdy rani nasze dzieci w ten sam, znany nam dobrze sposób;

•

czujemy siê za³amani, ¿e ta lista jest tak d³uga.

Lista mog³aby jeszcze rosn¹æ, lecz widaæ ju¿ wyraŸnie podstawo- w¹ prawdê: nasze relacje z matk¹ i te w przesz³oœci, i te dzisiejsze nie s¹ takie, jakich byœmy sobie ¿yczyli. Najprawdopodobniej jest ci ¿al,

¿e twoja wiêŸ z matk¹ nie jest zbyt bliska. I uwa¿asz, ¿e matka mog³a lepiej przygotowaæ ciê do ¿ycia.

Jakoœæ twojej relacji z matk¹ kszta³tuje nie tylko wasze wzajemne stosunki, wp³ywa tak¿e na wszystkie inne p³aszczyzny twojego ¿ycia.

Dowiaduj¹c siê tego, jaki jest schemat naszych zachowañ wobec matki

— ³¹cz¹cej nas z ni¹ bliskoœci, wzajemnej wiêzi czy te¿ wzajemnej niezale¿noœci — dowiadujemy siê tak¿e, na ile potrafimy radziæ sobie z pora¿kami, przykrymi uczuciami, jakie s¹ nasze oczekiwania i ide- a³y, jak prze¿ywamy smutek i stratê, i jak wygl¹da wiele innych czyn- ników, które sk³adaj¹ siê na nasze „emocjonalne IQ”*; to znaczy tê czêœæ nas, która jest gwarantem naszego sukcesu w mi³oœci i w naszej pracy zawodowej. Mówi¹c krótko, s¹ dwie podstawowe strony rze- czywistoœci, które w ogromnym stopniu determinuj¹ nasz rozwój emocjonalny:

1. Stosunek matki do nas.

2. Nasza odpowiedŸ na proces matkowania.

* Pojêcie „emocjonalnego IQ” spopularyzowa³ Daniel Goleman w swojej ksi¹¿ce Working With Emotional Intelligence; wyd. pol.: Inteligencja emocjonalna w prakty- ce, prze³. A. Jankowski, Media Rodzina, Poznañ 1999.

323

Co teraz?

Spis treœci

Wstêp ... 5

1. A w³aœciwie, dlaczego mama?... 9

2. Mama Manekin ... 23

3. Odbudowanie wiêzi ... 43

4. Mama Porcelanowa Figurka ... 65

5. Po³¹czenie ... 85

6. Mama Kontroler ... 109

7. Stawaæ siê sob¹ ... 135

8. Mama Puchar Zwyciêstwa ... 157

9. Prawdziwe ja... 179

10. Mama Zawsze Szef ... 201

11. Przebudowaæ doros³oœæ ... 221

12. Mama Master Card ... 241

13. Opuœciæ dom we w³aœciwy sposób ... 259

14. Tylko dla kobiet ... 281

15. Tylko dla mê¿czyzn ... 299

16. Co teraz? ... 319

Ostatnio w serii ukazały się:

John Eldredge, Dzikie serce. Tęsknoty męskiej duszy Archibald D. Hart, Adrenalina a stres

Archibald D. Hart, Rozwód. Jak ratować dzieci Claudio Risé, Sztuka ojcostwa

Diane Purper-Ouakil, Mali tyrani Muriel Mazet, Zranione dziecko Henry Cloud, Reguły sukcesu Martin Rovers, Uzdrowić miłość

Heinz-Peter Röhr, Narcyzm – zaklęte „ja”

John Townsend, Kto nam zatruwa życie?

Xavier Lacroix, Naucz mnie żyć. Esej o ojcostwie

Archibald D. Hart, Catherine Hart-Weber, Depresja nastolatka Mark Victor Hansen, Art Linkletter, Najlepsza reszta życia Stephen Arterburn, Mężczyźni i ich sekrety

Hans Morschitzky, Lęk przed porażką

Henry Cloud, John Townsend, To nie moja wina Chris Thurman, Kłamstwa, w które wierzymy Björn Süfke, Krajobraz męskiej duszy Marshall J. Cook, Oswoić lęk

John Trent, Larry K. Weeden, Błędne koło rozwodów

Max Lucado, Wieloryb nie może latać. O sztuce stawania się sobą Xavier Lacroix, Małżeństwo

Christiane i Alexander Sautter, Gdy opadną maski. Terapia związków Henry Cloud, Poszukiwana – poszukiwany. Poradnik dla singli Manfred Lütz, Szaleństwo! Leczymy nie tych, których trzeba Max Lucado, Potwór w szafi e. Jak jutro bać się mniej niż dzisiaj Lisa M. Hendey, Mama na pełen etat

Sara Savage, Eolene Boyd-MacMillan, Konfl ikt w relacjach Stephen Arterburn, Debra Cherry, Jak nakarmić pragnienia