50
R E S H IS T O R IC A
HISTORICA RES
CZASOPISMO INSTYTUTU HISTORII UMCS
HISTORICA RES
NR 50 ROK 2020
R CU
II IE
AR S
M K
T ŁO
E D
YT O
S W
R SE KW I IEN JU
LUBL N I 1944
ISSN 2082-6060
CZASOPISMO INSTYTUTU HISTORII UMCS
RES HISTORICA
RADA NAUKOWA/SCIENTIFIC BOARD Daniel Peter Bagi (University of Pécs, Hungary) Ilona Czamańska (Adam Mickiewicz University in Poznań, Poland)
Luca Fezzi (University of Padua, Italy)
Roman Stanisław Jurkowski (University of Warmia and Mazury in Olsztyn, Poland) Tomas Knoz (Masaryk University in Brno, Czech Republic)
Anamarija Kurilić (University of Zadar, Croatia) Tomasz Jerzy Pawelec (University of Silesia in Katowice, Poland) Sergij Posokhov (V.N. Karazin Kharkiv National University, Ukraine)
Benet Salway (University of London, Great Britain) Victor Spinei (Ia i Institute of Archaeology, Romania)
Gvido Straube (University of Latvia, Latvia) Jan Kazimierz Szymczak (University of Lodz, Poland) Rustem Tchunchuk (Kazan Federal University, Russian Federation) Jacek Wijaczka (Nicolaus Copernicus University in Toruń, Poland) Jakub Wojtkowiak (Adam Mickiewicz University in Poznań, Poland) Leo Leonid Opanas Zaszkilniak (Ivan Franko National University of Lviv, Ukraine)
KOMITET REDAKCYJNY/EDITORIAL COMMITTEE REDAKTOR NACZELNY/EDITOR-IN-CHIEF
Krzysztof Latawiec (Maria Curie-Sklodowska University in Lublin, Poland) REDAKTORZY TEMATYCZNI/THEME EDITORS
Artur Górak (Archival Sciences, Documentation Management, Auxiliary Sciences of History (Maria Curie-Sklodowska University in Lublin, Poland))
Joern Happel (History 19th-20th Centuries, Social History (University of Basel, Switzerland)) Eriks Jekabsons (Modern History 19th-20th Centuries, Political History (University of Latvia, Latvia))
Ireneusz Łuć (Ancient and Medieval History (Maria Curie-Sklodowska University in Lublin, Poland)) Miroslav Novotný (Modern History 16th-18th Centuries
(University of South Bohemia in České Budějovice, Czech Republic))
Marek Woźniak (Methodology of History, History of Historiography (Maria Curie-Sklodowska University in Lublin, Poland)) Lyubov Zhvanko (Modern History 19th-20th Centuries, History of Science (Kharkiv State Veterinary Academy, Ukraine))
REDAKTORZY JĘZYKOWI/LANGUAGE EDITORS
Przemysław Malec (English (Maria Curie-Sklodowska University in Lublin, Poland)) Małgorzata Paprota (English (Maria Curie-Sklodowska University in Lublin, Poland)) Katarzyna Wójcik (German (Maria Curie-Sklodowska University in Lublin, Poland))
Artur Sadecki (Russian (Maria Curie-Sklodowska University in Lublin, Poland)) SEKRETARZ/SECRETARY
Robert Stępień (Maria Curie-Sklodowska University in Lublin, Poland)
ADRES KOMITETU REDAKCYJNEGO/ADDRESS OF EDITORIAL COMMITTEE Instytut Historii UMCS
PI. M. Curie-Skłodowskiej 4a, 20-031 Lublin Https://journals.umcs.pl/rh/index; e-mail: reshistorica@umcs.pl
CUR
II IE
AR S
M K
T ŁO
E D
YT O
S W
R SE K
W I IEN JU
LUBL N I 1944
CZASOPISMO INSTYTUTU HISTORII UMCS
HISTORICA RES
NR 50 ROK 2020
Redakcja językowa/Editing Przemysław Malec
Projekt okładki i stron tytułowych/Cover and title pages design Agnieszka Muchowska
Skład/Typesetting Agnieszka Muchowska
Streszczenia opublikowanych artykułów są dostępne online w międzynarodowej bazie danych
„The Central European Journal of Social Sciences and Humanities” <http://cejsh.icm.edu.pl>
Summaries of published articles are available online in the international database
”The Central European Journal of Social Sciences and Humanities” <http://cejsh.icm.edu.pl>
Czasopismo znajduje się na liście referencyjnej ERIH Plus/
The journal is on the ERIH Plus reference list
© Wydawnictwo UMCS, Lublin 2020
ISSN 2082-6060
Czasopismo wydawane jest online i w wersji drukowanej, pierwotną wersją czasopisma jest wersja online:
https://journals.umcs.pl/rh/issue/archive
The journal is published both in the printed and online version, the latter being its primary edition.
The online version of the journal is available at https://journals.umcs.pl/rh/issue/archive Informacje o dacie zgłoszenia i publikacji artykułów znajdują się na stronie internetowej "Res Historica"
(https://journals.umcs.pl/rh) w metadanych artykułów.
Information about the dates of article submission and publication can be found on the webpage of "Res Historica"
(https://journals.umcs.pl/rh) in the article's metadata section.
PUBLISHED BY WYDAWNICTWO UNIWERSYTETU MARII CURIE-SKŁODOWSKIEJ 20-031 Lublin, ul. Idziego Radziszewskiego 11, tel. (81) 537-53-04 e-mail: sekretariat@wydawnictwo.umcs.lublin.pl www.wydawnictwo.umcs.eu
Sales Department: tel./faks 81 537-53-02 Internet Bookstore: www.wydawnictwo.umcs.eu
e-mail: wydawnictwo@umcs.eu
Stworzenie anglojęzycznej wersji „Res Historica” – zadanie finansowane w ramach umowy 615/P-DUN/2019 ze środków Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę.
English version of ”Res Historica” a task financed under contract 615/P-DUN/2019 from the funds of the Minister of Science and Higher Education for activities promoting science.
Wszystkie artykuły i recenzje zostały poddane badaniu antyplagiatowemu All articles and reviews have been subjected to anti-plagiarism research
Reviewers No. 49 and 50 of 2020
Hanna Appel, Wojciech Baran-Kozłowski, Vladyslav Berkovskyy, Adam Bosiacki, Krzysztof Bracha, Paweł Filipczak, Reanata Gałaj-Dempniak, Leonid Gorizontov, Mariola Hoszowska, Anna Jabłońska, Violetta Julkowska, Piotr Kochanek, Robert Kołodziej, Sylwia Konarska-Zimnicka, Krzysztof Królczyk, Ewa Kula, Mariusz Kulik, Jacek Legieć, Igor Lukoyanov, Sławomir Łukasiewicz, Dariusz Magier, Aleksander Małow, Tomasz Matuszak, Lidia Michalska-Bracha, Janusz Mierzwa, Szymon Olszaniec, Oleh Petrechko, Wojciech Piasek, Jacek Pielas, Lyudmyla Posokhova, Dariusz Rolnik, Paweł Sierżęga, Dorota Skotarczak,
Piotr Sławiński, Jerzy Szczepański, Piotr Szczur, Damian Szymczak, Agnieszka Teterycz-Puzio, Dmytro Vaschuk, Alexey Vasilyev Reviewers No. 49 and 50 of 2020
Na podstawie umowy nr 332/WCN/2019/1 z dnia 17.07.2019 r. pismo realizuje zadania w ramach programu
„Wsparcie dla Czasopism Naukowych” finansowanego ze środków Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego.
Pursuant to contract no. 332/WCN/2019/1 of 17 July 2019, the journal implements tasks within the framework of the programme ”Support for Scientific Journals” financed from the funds of the Minister of Science and Higher Education.
Printed and bound in Poland: Mazowieckie Centrum Poligrafii Wojciech Hunkiewicz ul. Lisi Jar 29, 05-270 Marki
res historica 50, 2020 Doi:10.17951/rh.2020.50.5-10
studies Miron Wolny
reception of the Ancient Symbolism of Hannibal’s Dream Based on the Example of Jan Miel’s Painting ‘il sonno di Annibale fra gl’iberi’ . . . . 11 Recepcja antycznej symboliki snu Hannibala na przykładzie dzieła
malarskiego Jana Miela ‘il sonno di Annibale fra gl’iberi’
Paweł FiliPczak
Biographic entries on the Governors of arabia (c. 356–363 aD). an attempt
in Reconsideration of libanius’ letters . . . 35 Biogramy namiestników Arabii (ok . 356–363 n .e .) . Próba reinterpretacji listów retora libaniusza
anDRzej Pleszczyński
cultural change and ethnic change in the early Middle ages – the example of central and eastern europe in the context of contemporary Biological
studies of the continent’s Past Populations . . . . 55 zmiana kulturowa i zmiana etniczna we wczesnym średniowieczu –
przykład europy Środkowo-wschodniej w kontekście współczesnych badań biologicznych dawnych populacji naszego kontynentu
sylwia konaRska-ziMnicka
late Medieval krakow astrological Predictions concerning Health, Disease
and Treatment Methods . . . . 79 Późnośredniowieczne krakowskie prognostyki astrologiczne o zdrowiu,
chorobach i sposobach leczenia DoRota ŻołąDź-stRzelczyk
on ‘attributes of companions or Guardians’ during educational travels for young People in the Modern Era – in the light of Apodemic literature
and Parental instructions . . . . 99 o ‘przymiotach towarzyszy albo kierowników’ wyjazdów edukacyjnych młodzieży w epoce nowożytnej – w świetle literatury apodemicznej i wskazówek rodzicielskich
Table of Contents
Spis treści
6
table of contentszywa pagina MAriA JuDABook authors and Users in letters of Dedication of the lublin jesuit
Printing House . . . . 127 twórcy i użytkownicy książki w listach dedykacyjnych lubelskiej
Drukarni Jezuickiej RoBeRt kołoDziej
the kiev, Bratslav, chernihiv exiles and the Policy of john iii sobieski
in the years 1692–1695 . . . . 141 egzulanci kijowscy, bracławscy i czernihowscy wobec polityki
Jana iii Sobieskiego w latach 1692–1695 kaMil jakiMowicz
lodgings of Deputies at the tribunal crown in lublin During stanislaw
August Period . . . . 171 stancje deputatów na trybunał koronny w lublinie w czasach stanisławowskich MurAT VAliyEV
the stein Family – From the legend to Reality . . . . 199 Rodzina stein – od legendy do realności
PiotR BeDnaRz
close countries – Distant countries. Polish-swiss Freedom analogies
in the 19th and 20th centuries . . . . 233 kraje bliskie – kraje dalekie. Polsko-szwajcarskie analogie wolnościowe
w XiX/XX w .
seRGеy lyUBicHankovskiy
edward zheligowski – Polish exile in the Russian civil service
(Based on the Materials of the orenburg Region, 1853–1857) . . . . 261 edward Żeligowski – polski zesłaniec w rosyjskiej służbie cywilnej
(na podstawie materiałów orenburskich 1853–1857) DaRiUsz szewczUk
Heads of the siedlce school Directorate (1864–1912) . . . . 269 naczelnicy siedleckiej Dyrekcji naukowej (1864–1912)
WiTolD JArno
4th Rifle Division in kuban and odessa as Part of Polish army in France
(1918–1919) . . . 285 4 Dywizja strzelców na kubaniu i w odessie jako element armii Polskiej
we Francji (1918–1919) MaRiola Hoszowska
Antiheroines of Early Modern Polish History in the Textbooks of the Second
Polish republic . . . . 319 antybohaterki nowożytnych dziejów Polski w podręcznikach
Drugiej rzeczypospolitej
7
zywa pagina table of contents MateUsz HüBneR
The role of the Polish Academy of Arts and Sciences in Building the Prestige of the reborn Second republic of Poland . . . . 361 Rola Polskiej akademii Umiejętności w budowaniu prestiżu odrodzonej
ii rzeczypospolitej PiotR Pasisz
‘warsaw period’ (1945–1950) in celina Bobińska's organizational activity
for Historical Science . . . . 399
‘okres warszawski’ (1945–1950) w działalności organizacyjnej celiny Bobińskiej na rzecz nauki historycznej
kaRol kasPRowicz
Reflections on Historiography and theory of Revolution . . . . 417 Refleksje nad historiografią i teorią rewolucji
DaRiUsz Banek
Searching for the roots of Polish Visual History . . . . 461 Poszukiwanie korzeni polskiej historii wizualnej
MaRek sioMa
‘Borderline on Fire’ – the Film image of the Polish inter-war Period
as an Element of Public Discourse . . . 483 ‘Pogranicze w ogniu’ – filmowy obraz polskiego dwudziestolecia
międzywojennego, jako element dyskursu publicznego DoRota skotaRczak
image of Upper social classes in the Polish Feature Film in 1947–1989 . . . . 509 obraz wyższych warstw społecznych w polskim filmie fabularnym
w latach 1947–1989
constantin PaRvUlescU
narratives of cruel: cristian Mungiu’s cinematic work and the Political
imaginary of east-central europe . . . . 531 narracje okrucieństwa: dzieła filmowe cristiana Mungiu, a polityczne
imaginarium europy Środkowo-wschodniej MaGDalena saRyUsz-wolska
the Framework of Reception: Public Responses to Historical Fiction Films . . . . 551 Ramy recepcji: publiczne reakcje na fabularne filmy historyczne
PiotR witek
strategies of Historicization of the Presented cinematic world and Film narrative in Historical cinema. an analysis of the Phenomenon on selected
Examples . . . . 573 strategie uhistoryczniania filmowego świata przedstawionego i narracji filmowej w kinie historycznym. analiza zjawiska na wybranych przykładach
8
table of contentszywa pagina materials RaFał jawoRskilublin Sejmik instruction for the Warsaw Sejm Delegates in 1570 . . . . 607 instrukcja sejmiku lubelskiego dana posłom na sejm walny warszawski 1570 r.
review articles and reviews RaDosław kRajniak
around the late Medieval clergy of the wieluń Region. notes and additions on the Margins of tadeusz nowak’s Book, Duchowieństwo ziemi wieluńskiej w drugiej połowie XV i początku XVI wieku. Studium prozopograficzne, wieluńskie towarzystwo naukowe, wieluń 2017, pp. 177 . . . . 627 wokół późnośredniowiecznego duchowieństwa ziemi wieluńskiej. Uwagi
i uzupełnienia na marginesie książki tadeusza nowaka, Duchowieństwo ziemi wieluńskiej w drugiej połowie Xv i początku Xvi wieku. studium prozopograficzne, wieluńskie towarzystwo naukowe, wieluń 2017, ss. 177 agnieszka chłosta-sikorska, Kraków i jego mieszkańcy w latach 1945–1947,
wydawnictwo libron – Filip lohner, kraków 2016, pp. 376. . . . 645 kasper sipowicz, Prześladowania religijne w Kraju Warty. Represje wobec Polaków i duchowieństwa polskiego a polityka wyznaniowa rządu III Rzeszy 1939–1945,
księży Młyn Dom wydawniczy, łódź 2016, pp. 217 . . . . 655
