Aleksander LUTYÑSKI, Ireneusz BAIC, Marcin LUTYÑSKI
Potencja³ energetyczny zdeponowanych mu³ów wêglowych
STRESZCZENIE. W artykule przedstawiono wyniki analizy potencja³u energetycznego depozytów mu³ów wêglowych. Wyniki zaprezentowanej analizy dotycz¹ stanu surowego tych mu³ów oraz produktów, które uzyskano w wyniku ich wzbogacania ró¿nymi metodami. Mu³y wêg- lowe wzbogacano w hydrocyklonie zagêszczaj¹co-klasyfikuj¹cym, klasyfikatorze odœrodko- wym, wzbogacalniku zwojowym Reicherta i metod¹ flotacji. Oceniono zarówno potencja³ energetyczny mu³ów po ich wzbogaceniu, jak i straty potencja³u energetycznego, które ponoszone s¹ w wyniku wzbogacania. Najkorzystniejsze rezultaty uzyskano w przypadku metody flotacji. Œrednio strata potencja³u energetycznego wynios³a w tym przypadku 15%
i waha³a w granicach od 3 do 31% dla poszczególnych osadników. Œrednio wartoœæ opa³owa uzyskanego produktu wynios³a 25 057 kJ/kg i by³a najwy¿sz¹ spoœród uzyskanych we wszystkich analizowanych metodach.
Najwy¿sze straty potencja³u energetycznego mu³ów wêglowych zanotowano w przypadku wzbogacania w klasyfikatorze odœrodkowym z wstêpnym odmuleniem wzbogacanego ma- teria³u. Strata potencja³u energetycznego wynios³a w tym przypadku œrednio 68% i waha³a siê dla poszczególnych osadników od 13% do nawet 98%. Œrednio wartoœæ opa³owa uzyskanego produktu wynios³a 22 864 kJ/kg.
Wyniki te s¹ podobne do osi¹ganych przy wzbogacaniu mu³ów w spiralach Reicherta z wstêpnym odmulaniem materia³u. Œrednia strata potencja³u energetycznego mu³ów wzbo- gacanych w spiralach Reicherta wynios³a 64%, a wartoœæ opa³owa produktu wzbogacania 22 678 kJ/kg.
Najni¿sze wartoœci opa³owe produktów wzbogacania uzyskiwano w przypadku wzbogacania w hydrocyklonie. Mimo istotnych strat potencja³u energetycznego mu³ów, który wyniós³ œrednio 44% i waha³ siê w granicach od 12% do 97%, wartoœæ opa³owa produktu wynios³a œrednio 16 950 kJ/kg i niewiele wzros³a w stosunku do wartoœci opa³owej mu³ów surowych wynosz¹cego 16 427 kJ/kg.
Przeprowadzone badania pozwalaj¹ na stwierdzenie, ¿e istnieje mo¿liwoœæ wzbogacania mu³ów zdeponowanych w osadnikach. Nale¿y jednak liczyæ siê ze znacznymi stratami potencja³u energetycznego tych materia³ów.
Analizy wykonano w ramach projektu rozwojowego Nr N R09 0006 06/2009 pt: „Iden- tyfikacja potencja³u energetycznego depozytów mu³ów wêglowych w bilansie paliwowym kraju oraz strategia rozwoju technologicznego w zakresie ich wykorzystania”. Projekt ten realizowany jest przez Instytut Mechanizacji Budownictwa i Górnictwa Skalnego we wspó³- pracy z Katedr¹ Przeróbki Kopalin i Utylizacji Odpadów Politechniki Œl¹skiej od sierpnia 2009 roku.
S£OWA KLUCZOWE: potencja³ energetyczny, depozyty mu³ów wêglowych
