Stanis³aw NAWRAT, Kazimierz GATNAR
Ocena stanu i mo¿liwoœci utylizacji metanu z powietrza wentylacyjnego
podziemnych kopalñ wêgla kamiennego
STRESZCZENIE. Metan, towarzysz¹cy w kopalniach eksploatacji kopaliny podstawowej jak¹ jest wêgiel kamiennego, nie ujêty przez odmetanowanie w wiêkszej czêœci wydziela siê do powietrza wentylacyjnego tworz¹c mieszaniny metanowe-powietrzne o ró¿nym stê¿eniu metanu.
Wykorzystanie metanu z pok³adów wêgla jest bardzo wa¿ne z przyczyn:
G gospodarczych, co znalaz³o odzwierciedlenie w Prawie geologicznym i górniczym zali- czaj¹cym metan z pok³adów wêgla (MPW) do kopalin podstawowych, oraz
G ekologicznych, gdy¿ emisja miêdzy innymi metanu do atmosfery przyczynia siê do powstawania efektu cieplarnianego, co znalaz³o odzwierciedlenie w Protokole z Kioto.
W polskich kopalniach wêgla kamiennego od wielu lat nastêpuje stopniowy rozwój od- metanowania podziemnego i gospodarczego wykorzystania ujêtego metanu w instalacjach ciep³owniczo-energetycznych. Jednak¿e nie tylko polskim, ale œwiatowym du¿ym prob- lemem jest utylizacja i gospodarcze wykorzystanie metanu z powietrza wentylacyjnego kopalñ(MWENT).
W kopalniach, metan z pok³adów wêgla w czasie procesu urabiania wêgla wydziela siê do powietrza w kopalni i ulega rozrzedzeniu, tworz¹c w wyniku regulacji strumienia powietrza mieszaniny metanowo-powietrzne (MWENT) zwieraj¹ce od 0,0 do 0,75% metanu (górna granica okreœlona w polskich górniczych przepisach bezpieczeñstwa).
Na œwiecie prowadzone s¹ intensywne prace badawczo-rozwojowe, które doprowadzi³y do opracowania wielu technologii i urz¹dzeñ, pozwalaj¹cych przeprowadzaæ proces spalania metanu o niskiej koncentracji.
Materia³ zawarty w artykule stanowi próbê oceny stanu i mo¿liwoœci utylizacji metanu z powietrza wentylacyjnego podziemnych kopalñ.
S£OWA KLUCZOWE: metan, wêgiel, wêgiel kamienny, wentylacja, utylizacja
