Opole, 28.02.2017
Imię i nazwisko ucznia………. klasa ………...
Szkoła………..…….
………..………
XVII WOJEWÓDZKI KONKURS CHEMICZNY dla uczniów gimnazjum. Etap wojewódzki, Opole
Drogi Gimnazjalisto!
Przed Tobą test zawierający zadania zamknięte i otwarte. W zadaniach zamkniętych tylko jedna odpowiedź jest prawidłowa. Odpowiedzi prawidłowe obwiedź kółkiem. Staraj się nie popełniać błędów.
Jeżeli się pomylisz, przekre l błędną odpowiedź i zaznacz inną np.:
Nr zadania Odpowiedź - w zadaniu 2 pomyłkowo wybrano odpowiedź D, a następnie wybrano prawidłową odpowiedź A
2 A B C D E
Za prawidłowo rozwiązany test możesz uzyskać 47 punktów. Laureatem zostanie uczeń, który uzyskał, nie mniej niż 85%punktówmożliwych do zdobycia. Finalistą za uczeń, który uzyskał przynajmniej 50%punktów. Zatem, je li uzyskasz co najmniej 40 punktów zostaniesz Laureatem. Natomiast je li zdobędziesz od 24 do 40 punktów uzyskasz miano Finalisty Wojewódzkiego Konkursu Chemicznego.
Test musi być koniecznie podpisany Twoim imieniem i nazwiskiem. Musisz również podać wszystkie wymagane informacje (chyba, że Komisja Konkursowa zadecyduje o anonimowym sposobie kodowania prac).
Na rozwiązanie testu masz 120 minut.
Zadanie 1. (0-1) Cztery kule o tej samej masie odlano z różnych materiałów. Która z nich jest wykonana z substancji o największej gęsto ci?
Zadanie 2. (0-2) Podaj dwie wła ciwo ci tlenku węgla(IV), które ilustruje poniższe do wiadczenie:
……….………
……….…………
Zadanie 3. (0-2) W V w.p.n.e. Demokryt twierdził, że wiat zbudowany jest z niepodzielnych atomów.
Teorię tę głosił także, na początku XIX wieku, John Dalton. Kolejni naukowcy między innymi Jean Perrin, Antoine Becquerel, Maria Skłodowska-Curie, Joseph Thomson i Ernest Rutherford udowodnili, że atom składa się z mniejszych cząstek. Dzisiaj wiemy, że cząstek tych jest znacznie więcej. Odkryto też antymaterię - antycząstki. Prace nad poznaniem szczegółowej budowy cząstek trwają nadal. Podaj dwa zjawiska, które dowodzą, że atom nie jest najmniejszą, niepodzielną czę cią materii.
……….………
……….………
……….………
Zadanie 4. (0-2) Uzupełnij równania wpisując w nich pobrane lub oddane elektrony:
S6+……….. e → S2–
Mn2+……… e → Mn7+
Zadanie 5. (0-1) Odpowiedz na pytanie, czy atom tlenu może tworzyć jony trójujemne. Podaj uzasadnienie.
……….………
……….………
……….………
……….………
Zadanie 6. (0-1) Na lekcji chemii uczniowie wyznaczali gęsto ci metali. Gęsto ć glinu wynosi 2,7 g/cm3. Wyraź gęsto ć tego metalu w dag/dm3.
……….………
……….………
……….………
Informacja do zadania 7.
Moment dipolowy jest wielkością wektorową, której wartość jest iloczynem ładunku i odległości między biegunami w cząsteczce dwubiegunowej. W cząsteczce tetrachlorometanu(CCl4) wypadkowy moment dipolowy wynosi 0. Wynika to z symetrycznej budowy cząsteczki - wektory momentów dipolowych między atomem węgla i atomami chloru wzajemnie znoszą się.
Zadanie 7. (0-1) Na podstawie przeczytanego tekstu wybierz prawdziwe informacje.
A. Cząsteczka tlenku węgla(IV) posiada moment dipolowy.
I W jego cząsteczce występuje wiązanie spolaryzowane, ale jest ona symetryczna.
B. Cząsteczka tlenku węgla(IV) nie posiada momentu dipolowego.
II Cząsteczka nie jest symetryczna, ale występuje w niej wiązanie niespolaryzowane.
III W jego cząsteczce występuje wiązanie spolaryzowane i nie jest ona symetryczna.
Zadanie 8. (0-1) Uczeń przeprowadził do wiadczenie przedstawione na zdjęciu: naelektryzowany balonik zbliżył do strumienia wody. Zauważył, że strumień wody odchylił się. Wyja nij zaobserwowane zjawisko.
………
………
………
………
………
………
………
Zadanie 9. (0-3) Przeczytaj poniższy tekst i oceń prawdziwo ć zdań podanych w tabeli:
Kinga przeczytała na opakowaniu płatków niadaniowych, że zawierają one liofilizowane truskawki.
Zaciekawiona zaczęła szukać informacji na ten temat i znalazła taką definicję: "Liofilizacja to suszenie zamrożonych substancji w obniżonej temperaturze i pod zmniejszonym ciśnieniem w procesie sublimacji.”
tekst: IBE
Informacja Prawda czy fałsz?
A. Proces liofilizacji truskawek polega na usunięciu z nich wody. Prawda / Fałsz B. W czasie liofilizacji woda nie zmienia swojego stanu skupienia. Prawda / Fałsz C. Liofilizacja truskawek powoduje zmniejszenie ich masy. Prawda / Fałsz
Zadanie 10. (0-4) Zapisz w formie skróconej jonowej równania reakcji:
a) zobojętnienia kwasu siarkowego(VI) zasadą sodową………..………...………
b) glinu z kwasem solnym………..…….………
c) wytrącania węglanu wapnia………...……….……….
d) wytrącania wodorotlenku miedzi(II) ………..……..….……….
Zadanie 11. (0-2) Do konserwacji żywno ci i dezynfekcji, z uwagi na wła ciwo ci bakteriobójcze, używa się od czasów starożytno ci tlenku siarki(IV). Wzmiankę o tym można znaleźć już w Odysei Homera.
Tlenek siarki(IV) i jego pochodne oznacza się w Europie kodem E 220 – E 229. Zapach palonej siarki - tlenku siarki(IV), jest atrybutem piekła. Zapisz dwa różne równania reakcji otrzymywania tego tlenku, jako produktu reakcji syntezy oraz analizy.
równanie reakcji syntezy: …..……….
równanie reakcji analizy: ………..……….
Zadanie12. (0-2) Zjawisko sublimacji lodu wykorzystywane było przez starożytnych Inków, Majów i Azteków do przechowywania i konserwowania żywno ci. Wiatr, mróz i niskie ci nienie wysuszały żywno ć i pozwalały na jej długotrwałe przechowywanie. Podaj wzory sumaryczne lub nazwy dwóch substancji chemicznych, które podczas ogrzewania sublimują, czyli przechodzą ze stanu stałego w gazowy.
……….
……….
Zadanie 13. (0-3) Niektóre substancje chemiczne mają zdolno ć pochłaniania wilgoci, dlatego wykorzystuje się je między innymi do zabezpieczania urządzeń elektronicznych. Podaj nazwę tej wła ciwo ci. Napisz nazwy dwóch substancji, o różnych charakterach chemicznych, które wykazują tę wła ciwo ć.
……….
……….
Zadanie 14. (0-2) Do szkolnej pracowni chemicznej sprowadzono w butelkach, z których odpadły etykiety, stężone roztwory kwasów siarkowego(VI) i fosforowego(V). Zaproponuj w jaki sposób można zidentyfikować te substancje.
……….
……….
……….
Zadanie 15. (0-1) Kwas szczawiowy występujący w szczawiu polnym lub ogrodowym ma następujący wzór strukturalny:
Napisz równanie reakcji dysocjacji tego kwasu stosując wzory strukturalne lub sumaryczne.
……….
……….
Zadanie 16. (0-2) Produktami półspalania dwóch cząsteczek pewnego węglowodoru jest dwana cie cząsteczek tlenku węgla(II) i dwana cie cząsteczek wody. Podaj nazwę spalanego węglowodoru. Napisz równanie reakcji, o której mowa w tre ci zadania.
……….
……….
Zadanie 17. (0-2) Narysuj schemat do wiadczenia, za pomocą którego można zidentyfikować tłuszcze.
Zapisz obserwacje i wnioski.
Obserwacje ………...………
.……….………
.……….………
.……….………
Wnioski ……….…...………
……….………..
……….………..
……….………..
Zadanie 18. (0-2) Poniżej podano fragment wzoru strukturalnego białka. Narysuj wzory półstrukturalne lub strukturalne dwóch tworzących to białko aminokwasów.
Zadanie 19. (0-1) Bardzo silna trucizna octan ołowiu(II) zwany cukrem ołowianym podobnie jak sacharoza ma taki sam słodki smak. Opisz sposób odróżnienia tych substancji.
……….
……….
……….
……….
Zadanie 20. (0-1) Kwas fosforowy(V) ma ogromne znaczenie w produkcji nawozów sztucznych. Niewielkie ilo ci tego kwasu są stosowane do nadawania kwa nego lub cierpkiego smaku napojom typu cola czy piwo korzenne. Kwas fosforowy(V) można otrzymać działając kwasem azotowym(V) na czerwony fosfor.
Uzupełnij współczynniki w równaniu reakcji otrzymywania kwasu fosforowego(V) wspomnianą metodą:
3 P + … HNO3 + 2 H2O → … H3PO4+ … NO
Zadanie 21. (0-1) Wybierz prawdziwe informacje dotyczące reakcji rozkładu węglanu wapnia.
A. Rozkład węglanu wapnia to reakcja
endoenergetyczna, ponieważ I podczas tej reakcji wydziela się energia.
B. Rozkład węglanu wapnia to reakcja egzoenergetyczna, ponieważ
II do jej przebiegu należy dostarczyć energii.
III proces przebiega samorzutnie i nie wymaga dostarczenia energii.
Zadanie 22. (0-2) Jedną z substancji o nieprzyjemnym zapachu jest kwas masłowy. Przeprowadzając prostą reakcję można spowodować, że znika „paskudny” zapach, a produkt rekcji pachnie przyjemnie. Napisz równanie takiej reakcji . Podaj nazwy produktów tej przemiany.
……….
……….
Zadanie 23. (0-1) Alkohole jednowodorotlenowe można zapisać wzorem ogólnym R-OH, a wodorotlenki jednowarto ciowych metali Me-OH. Wyja nij dlaczego roztwory alkoholi, w przeciwieństwie do wodorotlenków, nie wykazują wła ciwo ci zasadowych.
……….………
……….………
……….
Zadanie 24. (0-4) Do spawania rur i szyn kolejowych można wykorzystać silnie egzoenergetyczną reakcję sproszkowanego glinu ze stechiometryczną ilo cią tlenku żelaza(III). Napisz równanie reakcji, o której mowa w tre ci zadania. Oblicz stosunek wagowy pierwiastków w tlenku żelaza(III) oraz w tlenku glinu.
Napisz co oznacza stwierdzenie, że substancje są zmieszane w stosunku stechiometrycznym?
……….
……….
……….
……….………
……….
……….
Zadanie 25. (0-3) miertelna dawka alkoholu etylowego wynosi 6g na 1 kg masy ciała. Oblicz ile litrów wódki o gęsto ci 0,935g/cm3zawierającej 40% alkoholu jest dawką miertelną dla młodego człowieka o wadze 50 kg.
……….
……….
……….………
……….
……….
……….
Zadania opracowały: Anna Drynda i Beata Bujak
Opole, 28.02.2017
Imię i nazwisko ucznia………. klasa ………...
Szkoła………..…….
………..………
XVII WOJEWÓDZKI KONKURS CHEMICZNY dla uczniów gimnazjum. Etap wojewódzki, Opole
Drogi Gimnazjalisto!
Przed Tobą test zawierający zadania zamknięte i otwarte. W zadaniach zamkniętych tylko jedna odpowiedź jest prawidłowa. Odpowiedzi prawidłowe obwiedź kółkiem. Staraj się nie popełniać błędów.
Jeżeli się pomylisz, przekre l błędną odpowiedź i zaznacz inną np.:
Nr zadania Odpowiedź - w zadaniu 2 pomyłkowo wybrano odpowiedź D, a następnie wybrano prawidłową odpowiedź A
2 A B C D E
Za prawidłowo rozwiązany test możesz uzyskać 47 punktów. Laureatem zostanie uczeń, który uzyskał, nie mniej niż 85%punktówmożliwych do zdobycia. Finalistą za uczeń, który uzyskał przynajmniej 50%punktów. Zatem, je li uzyskasz co najmniej 40 punktów zostaniesz Laureatem. Natomiast je li zdobędziesz od 24 do 40 punktów uzyskasz miano Finalisty Wojewódzkiego Konkursu Chemicznego.
Test musi być koniecznie podpisany Twoim imieniem i nazwiskiem. Musisz również podać wszystkie wymagane informacje (chyba, że Komisja Konkursowa zadecyduje o anonimowym sposobie kodowania prac).
Na rozwiązanie testu masz 120 minut.
Zadanie 1. (0-1) Cztery kule o tej samej masie odlano z różnych materiałów. Która z nich jest wykonana z substancji o największej gęsto ci?
D
Zadanie 2. (0-2) Podaj dwie wła ciwo ci tlenku węgla(IV), które ilustruje poniższe do wiadczenie:
Przykładowe odpowiedzi:
- Tlenek węgla (IV) nie podtrzymuje palenia,
- Tlenek węgla (IV) ma gęsto ć większą od powietrza (jest cięższy od powietrza).
Każda inna prawidłowa odpowiedź.
Zadanie 3. (0-2) W V w.p.n.e. Demokryt twierdził, że wiat zbudowany jest z niepodzielnych atomów.
Teorię tę głosił także, na początku XIX wieku, John Dalton. Kolejni naukowcy między innymi Jean Perrin, Antoine Becquerel, Maria Skłodowska-Curie, Joseph Thomson i Ernest Rutherford udowodnili, że atom składa się z mniejszych cząstek. Dzisiaj wiemy, że cząstek tych jest znacznie więcej. Odkryto też antymaterię - antycząstki. Prace nad poznaniem szczegółowej budowy cząstek trwają nadal. Podaj dwa zjawiska, które dowodzą, że atom nie jest najmniejszą, niepodzielną czę cią materii.
Przykładowe odpowiedzi:
- Promieniotwórczo ć,
- Zjawisko elektryzowania ciał, - Przewodnictwo prądu,
- Dysocjacja kwasów, zasad, soli.
Każda inna prawidłowa odpowiedź.
Zadanie 4. (0-2) Uzupełnij równania wpisując w nich pobrane lub oddane elektrony:
S6+ + 8 e S2– Mn2+ - 5 e Mn7+
Zadanie 5. (0-1) Odpowiedz na pytanie, czy atom tlenu może tworzyć jony trójujemne. Podaj uzasadnienie.
Atom tlenu nie morze tworzyć jonów trójujemnych.
Wynika to z jego budowy atomu, który posiada 6 elektronów walencyjnych. Atom tlenu może maksymalnie przyjąć 2 elektrony na powłokę walencyjną tworząc stabilny oktet elektronowy i jon dwuujemny.
Zadanie 6. (0-1) Na lekcji chemii uczniowie wyznaczali gęsto ci metali. Gęsto ć glinu wynosi 2,7 g/cm3. Wyraź gęsto ć tego metalu w dag/dm3.
2,7 g/cm3 = 2,7 . 0,1dag / 0,001 dm3 = 270 dag/dm3
Informacja do zadania 7.
Moment dipolowy jest wielkością wektorową, której wartość jest iloczynem ładunku i odległości między biegunami w cząsteczce dwubiegunowej. W cząsteczce tetrachlorometanu(CCl4) wypadkowy moment dipolowy wynosi 0. Wynika to z symetrycznej budowy cząsteczki - wektory momentów dipolowych między atomem węgla i atomami chloru wzajemnie znoszą się.
Zadanie 7. (0-1) Na podstawie przeczytanego tekstu wybierz prawdziwe informacje.
A. Cząsteczka tlenku węgla(IV) posiada moment dipolowy.
I W jego cząsteczce występuje wiązanie spolaryzowane, ale jest ona symetryczna.
B. Cząsteczka tlenku węgla(IV) nie posiada momentu dipolowego.
II Cząsteczka nie jest symetryczna, ale występuje w niej wiązanie niespolaryzowane.
III W jego cząsteczce występuje wiązanie spolaryzowane i nie jest ona symetryczna.
Zadanie 8. (0-1) Uczeń przeprowadził do wiadczenie przedstawione na zdjęciu: naelektryzowany balonik zbliżył do strumienia wody. Zauważył, że strumień wody odchylił się. Wyja nij zaobserwowane zjawisko.
Cząsteczka wody ma budowę polarną – tworzy dipol elektryczny.
W związku z tym oddziałuje z naelektryzowanym balonikiem.
Każda inna prawidłowa odpowiedź.
Zadanie 9. (0-3) Przeczytaj poniższy tekst i oceń prawdziwo ć zdań podanych w tabeli:
Kinga przeczytała na opakowaniu płatków niadaniowych, że zawierają one liofilizowane truskawki.
Zaciekawiona zaczęła szukać informacji na ten temat i znalazła taką definicję: "Liofilizacja to suszenie zamrożonych substancji w obniżonej temperaturze i pod zmniejszonym ciśnieniem w procesie sublimacji.”
tekst: IBE
Informacja Prawda czy fałsz?
A. Proces liofilizacji truskawek polega na usunięciu z nich wody. Prawda / Fałsz
B. W czasie liofilizacji woda nie zmienia swojego stanu skupienia. Prawda / Fałsz C. Liofilizacja truskawek powoduje zmniejszenie ich masy. Prawda / Fałsz
Zadanie 10. (0-4) Zapisz w formie skróconej jonowej równania reakcji:
a) zobojętnienia kwasu siarkowego(VI) zasadą sodową 2H+ + 2OH- 2H2O b) glinu z kwasem solnym 2Al + 6H+ 2Al3+ + 3H2
c) wytrącania węglanu wapnia Ca2+ + CO32- CaCO3
d) wytrącania wodorotlenku miedzi(II) Cu2+ + 2OH- Cu(OH)
Zadanie 11. (0-2) Do konserwacji żywno ci i dezynfekcji, z uwagi na wła ciwo ci bakteriobójcze, używa się od czasów starożytno ci tlenku siarki(IV). Wzmiankę o tym można znaleźć już w Odysei Homera.
Tlenek siarki(IV) i jego pochodne oznacza się w Europie kodem E 220 – E 229. Zapach palonej siarki - tlenku siarki(IV), jest atrybutem piekła. Zapisz dwa różne równania reakcji otrzymywania tego tlenku, jako produktu reakcji syntezy oraz analizy.
równanie reakcji syntezy: S + O2 SO2
równanie reakcji analizy: H2SO3 H2O + SO2 lub CaSO3 CaO + SO2
Każde inne prawidłowe równania reakcji
Zadanie12. (0-2) Zjawisko sublimacji lodu wykorzystywane było przez starożytnych Inków, Majów i Azteków do przechowywania i konserwowania żywno ci. Wiatr, mróz i niskie ci nienie wysuszały żywno ć i pozwalały na jej długotrwałe przechowywanie. Podaj wzory sumaryczne lub nazwy dwóch substancji chemicznych, które podczas ogrzewania sublimują, czyli przechodzą ze stanu stałego w gazowy.
Sublimacji ulegają np.: jod i tlenek węgla (IV) Każda inna prawidłowa odpowiedź.
Zadanie 13. (0-3) Niektóre substancje chemiczne mają zdolno ć pochłaniania wilgoci, dlatego wykorzystuje się je między innymi do zabezpieczania urządzeń elektronicznych. Podaj nazwę tej wła ciwo ci. Napisz nazwy dwóch substancji, o różnych charakterach chemicznych, które wykazują tę wła ciwo ć.
Zjawisko pochłaniania wilgoci nazywamy higroskopijno cią.
W ród znanych substancji wykazujących taką wła ciwo ć znajdziemy:
wodorotlenek sodu, kwas siarkowy (VI), kwas fosforowy (V), glicerol, itp.
Każda inna prawidłowa odpowiedź.
Zadanie 14. (0-2) Do szkolnej pracowni chemicznej sprowadzono w butelkach, z których odpadły etykiety, stężone roztwory kwasów siarkowego(VI) i fosforowego(V). Zaproponuj w jaki sposób można zidentyfikować te substancje.
Kwas fosforowy (V) po odparowaniu tworzy kryształy.
Kwas siarkowy (VI) wykazuje wła ciwo ci zwęglające, np. w reakcji z cukrem.
Każda inna prawidłowa odpowiedź..
Zadanie 15. (0-1) Kwas szczawiowy występujący w szczawiu polnym lub ogrodowym ma następujący wzór strukturalny:
Napisz równanie reakcji dysocjacji tego kwasu stosując wzory strukturalne lub sumaryczne.
H2O
(COOH)2 (COO)22-
+ 2H+
H2O
H2C2O4 C2O42- + 2H+
Każda inna prawidłowa forma zapisania równania reakcji dysocjacji kwasu szczawiowego.
Zadanie 16. (0-2) Produktami półspalania dwóch cząsteczek pewnego węglowodoru jest dwana cie cząsteczek tlenku węgla(II) i dwana cie cząsteczek wody. Podaj nazwę spalanego węglowodoru. Napisz równanie reakcji, o której mowa w tre ci zadania.
2C6H12 + 12O2 12CO + 12H2O Spalanym węglowodorem był heksan.
Zadanie 17. (0-2) Narysuj schemat do wiadczenia, za pomocą którego można zidentyfikować tłuszcze.
Zapisz obserwacje i wnioski.
Obserwacje ………...………
1. Reakcja zmydlania: wydziela się zapach mydła, produkt reakcji pieni się.
2. Próba akroleinowa: po ogrzaniu wydziela się zapach smażonych frytek (akroleiny).
Wnioski ……….…...………
1. Reakcja zmydlania: Produktem reakcji jest mydło, co wiadczy o obecno ci tłuszczu w mieszaninie przed reakcją.
2. Próba akroleinowa: Zapach akroleiny wiadczy o obecno ci tłuszczu.
Zadanie 18. (0-2) Poniżej podano fragment wzoru strukturalnego białka. Narysuj wzory półstrukturalne lub strukturalne dwóch tworzących to białko aminokwasów.
Zadanie 19. (0-1) Bardzo silna trucizna octan ołowiu(II) zwany cukrem ołowianym podobnie jak sacharoza ma taki sam słodki smak. Opisz sposób odróżnienia tych substancji.
Przykładowe odpowiedzi:
Pod wpływem działania wysokiej temperatury sacharoza ulega zwęgleniu i tworzy się karmel.
Pod działaniem H2SO4sacharoza ulega zwęgleniu.
Próba Tollensa lub Trommera.
Każda inna prawidłowa odpowiedź.
Zadanie 20. (0-1) Kwas fosforowy(V) ma ogromne znaczenie w produkcji nawozów sztucznych. Niewielkie ilo ci tego kwasu są stosowane do nadawania kwa nego lub cierpkiego smaku napojom typu cola czy piwo korzenne. Kwas fosforowy(V) można otrzymać działając kwasem azotowym(V) na czerwony fosfor.
Uzupełnij współczynniki w równaniu reakcji otrzymywania kwasu fosforowego(V) wspomnianą metodą:
3 P + 5 HNO3 + 2 H2O 3 H3PO4 + 5 NO
Zadanie 21. (0-1) Wybierz prawdziwe informacje dotyczące reakcji rozkładu węglanu wapnia.
A. Rozkład węglanu wapnia to reakcja
endoenergetyczna, ponieważ I podczas tej reakcji wydziela się energia.
B. Rozkład węglanu wapnia to reakcja egzoenergetyczna, ponieważ
II do jej przebiegu należy dostarczyć energii.
III proces przebiega samorzutnie i nie wymaga dostarczenia energii.
Zadanie 22. (0-2) Jedną z substancji o nieprzyjemnym zapachu jest kwas masłowy. Przeprowadzając prostą reakcję można spowodować, że znika „paskudny” zapach, a produkt rekcji pachnie przyjemnie. Napisz równanie takiej reakcji . Podaj nazwy produktów tej przemiany.
C3H7COOH + C2H5OH C3H7COOC2H5 + H2O
Produktami tej przemiany są ma lan etylu (butanian etylu, ester etylowy kwasu butanowego) i woda
Zadanie 23. (0-1) Alkohole jednowodorotlenowe można zapisać wzorem ogólnym R-OH, a wodorotlenki jednowarto ciowych metali Me-OH. Wyja nij dlaczego roztwory alkoholi, w przeciwieństwie do wodorotlenków, nie wykazują wła ciwo ci zasadowych.
W przeciwieństwie do roztworów wodorotlenków alkohole nie ulegają dysocjacji.
Każda inna prawidłowa odpowiedź.
Zadanie 24. (0-4) Do spawania rur i szyn kolejowych można wykorzystać silnie egzoenergetyczną reakcję sproszkowanego glinu ze stechiometryczną ilo cią tlenku żelaza(III). Napisz równanie reakcji, o której mowa w tre ci zadania. Oblicz stosunek wagowy pierwiastków w tlenku żelaza(III) oraz w tlenku glinu.
Napisz co oznacza stwierdzenie, że substancje są zmieszane w stosunku stechiometrycznym?
2Al + Fe2O3 2Fe + Al2O3
mFe/mO = 56u.2/16u.3 = 112/48 = 7/4 mAl/mO = 27u.2/16u.3 = 54/48 = 27/24
Przykładowe odpowiedzi:
- Zmieszanie substancji w stosunku stechiometrycznym oznacza, że zmieszane są w stosunku ilo ciowym wynikającym z równania reakcji chemicznej, bez nadmiaru i niedomiaru.
- Jest to taka ilo ć substancji, która przereaguje ze sobą całkowicie.
- Stosunek stechiometryczny reagentów wynika z obliczeń opartych na równaniach reakcji chemicznej.
Podczas obliczeń korzystamy z praw chemicznych: prawo zachowania masy – łączna masa substratów jest równa łącznej masie produktów oraz prawa stało ci składu związku chemicznego – prawo Prousta – pierwiastki w związku chemicznym łączą się w ci le okre lonych stosunkach wagowych okre lonych liczbami całkowitymi. Możemy więc obliczyć jakie ilo ci substratu należy odważyć, aby uzyskać okre loną ilo ć produktu.
Każda inna prawidłowa odpowiedź.
Zadanie 25. (0-3) miertelna dawka alkoholu etylowego wynosi 6g na 1 kg masy ciała. Oblicz ile litrów wódki o gęsto ci 0,935g/cm3zawierającej 40% alkoholu jest dawką miertelną dla młodego człowieka o wadze 50 kg.
6g na 1kg w 100g r-ru – 40g alkoholu V= m/d
x na 50kg w x - 300g alkoholu V = 750g/0,935g/cm3 = 802 cm3 = 0,8l x = 300g x = 750g
Dawką miertelną dla młodego człowieka jest 0,8l wódki.
Zadania opracowały: Anna Drynda i Beata Bujak
