• Nie Znaleziono Wyników

Ocena złożoności systemu ruchu pociągów

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "Ocena złożoności systemu ruchu pociągów"

Copied!
8
0
0

Pełen tekst

(1)

Seria: T R A N S P O R T z. 1 3 Nr kol. 1034.

R y s z a r d J A N ECKI

OCENA ZtOZONOSCI SYSTEMU RUCHU POOĄGOW

St r e s z c z e n i e . S y s t e m r u c h u p o c i ą g ó w s t a n o w i i s t o t n y e l e m e n t s k ł a d o w y t r a n s p o r t u k o l e j o w e g o , b ę d ą c e g o z a s a d n i c z y m s k ł a d n i k i e m i n f r a s t r u k t u r y s p o ł e c z n o - e k o n o m i c z n e j kraju. W a r t y k u l e d o k u m e n t u j e s i ę t e z ę o z ł o ż o n o ś c i s y s t e m u r u c h u p o c i ągów. D e c y d u j ą o t y m m. innymi w ł a ś c i w o ś c i s y s t e m u , s t r u k t u r a i l i c z b a o b i e k t ó w o r a z s t r u k t u r a p r o c e s ó w z a c h o d z ą c y c h w systemie.

W ś r ó d s z e r e g u w ł a ś c i w o ś c i s y s t e m u t r a n s p o r t u k o l e j o w e g o i s t o t n e z n a c z e n i e p o s i a d a j ą : s z t u c z n o ś ć s y s t e m u s t w o r z o n e g o w w y n i k u d z i a ł a l n o ś c i l u d z k i e j , o t w a r t o ś ć , s p ó j n o ś ć , z d e c e n t r a l i z o w a n i e p r z y J e d n o c z e s n e j c e n t r a l i z a c j i p r o c e s ó w d e c y z y j n y c h o r a z c e c h y h o m e o s t a t y c z n e . Z ł o ż o n o ś ć s t r u k t u r y o b i e k t ó w w y n i k a z l i c z b y k l a s o b i e k t ó w , n i e j e d n o r o d n o ś c i t e c h n i c z n e j i f u n k c j o n a l n e j w ka ż d e j k l a s i e o b i e k t ó w o r a z o g ó l n e j l i c z e b n o ś c i obiek t ó w . W p ł y w a t o r ó w n i e ż n a z ł o ż o n o ś ć p r o c e s ó w z a c h o d z ą c y c h w systemie.

Z ł o ż o n o ś ć s y s t e m u r u c h u p o c i ą g ó w s p r a w i a , że m o d e l o w a n i e p r o c e s ó w r u c h u n i e j e s t z a g a d n i e n i e m ł a t w y m d o r e a l i z a c j i . R z u t u j e r ó w n i e ż w i s t o t n y s p o s ó b n a r o z m i a r y mo d e l i r u c h u pocią g ó w .

1. W p r o w a d z e n i e

S y s t e m r u c h u p o c i ą g ó w s t a n o w i e l e m e n t s k ł a d o w y s y s t e m u t r a n s p o r t u kolejowego. B ę d ą c s y s t e m e m n a d r z ę d r / m , s y s t e m t r a n s p o r t u k o l e j o w e g o o b e j m u j e s z e r o k o p o j ę t e p r o c e s y p r z e m i e s z c z a n i a o s ó b i ł a d u n k ó w z a p o m o c ą n i e z b ę d n y c h s z y n o w y c h ś r o d k ó w t r a n s p o r t u , d r ó g k o l e j o w y c h p r z y o k r e ś l o n y c h n a k ł a d a c h ś r o d k ó w f i n a n s o w y c h . W g E . B a h k e Cl] d o t y c z y - w c o r a z w i ę k s z y m s t o p n i u - p r o b l e m ó w s o c j a l n y c h , o r g a n i z a c j i p r a c y i b e z p i e c z e ń s t w a c z ł o w i e k a o r a z o c h r o n y J e g o n a t u r a l n e g o środow i s k a .

S y s t e m t r a n s p o r t u k o l e j o w e g o J e s t s y s t e m e m o s z c z e g ó l n e j z ł o ż o n o ś c i . D e c y d u j ą o t y m m. i n n y m i w ł a ś c i w o ś c i s y s t e m u , s t r u k t u r a i l i c z b a o b i e k t ó w w s y s t e m i e o r a z s t r u k t u r a p r o c e s ó w z a c h o d z ą c y c h w systemie.

W ś r ó d s z e r e g u w ł a ś c i w o ś c i s y s t e m u t r a n s p o r t u k o l e j o w e g o i s t o t n e z n a c z e n i e p o s i a d a j ą [63:

- s z t u c z n o ś ć s y s t e m u t w o r z o n e g o w w y n i k u d z i a ł a l n o ś c i l u d z k i e j ,

- o t w a r t o ś ć s y s t e m u s p r z ę ż o n e g o z o t o c z e n i e m p o p r z e z o b u s t r o n n ą w y mianę, - s p ó j n o ś ć s y s t e m u o z n a c z a j ą c a m. i n n y m i w y s t ę p o w a n i e w i e l o r a k i c h p o w i ą z a ń

p o m i ę d z y o b i e k t a m i s y s t e m u i i c h a t r y b u t a m i ,

- z d e c e n t r a l i z o w a n i e s y s t e m u p r z y J e d n o c z e s n e j c e n t r a l i z a c j i p r o c e s ó w d e c y z y j n y c h ,

(2)

186 Ryszard Janecki

- c e c h y h o m e o s t a t y c z n e s y s t e m u u p a t r y w a n e p r z e d e w s z y s t k i m w d z i a ł a n i u p r a w a w a r t o ś c i , k t ó r e r e g u l u j e p r z y s t o s o w a n i e w i e l k o ś c i p o d a ż y u s ług t r a n s p o r t o w y c h d o i s t n i e j ą c e g o popytu.

I d e n t y c z n e c e c h y C z ł o ż o n o ś ć s t r u k t u r y o b i e k t ó w o r a z p r o c e s ó w w s y s t e m i e } i w ł a ś c i w o ś c i p o s i a d a r ó w n i e ż s y s t e m r u c h u pocią g ó w . S z c z e g ó ł o w e i c h p r z e d s t a w i e n i e J e s t c e l e m n i n i e j s z e g o a r t y kułu. J e g o t r e ś ć u j m u j e n i e k t ó r e w y n i k i k i l k u l e t n i c h p r a c a u t o r a a r t y k u ł u w z a k r e s i e m o d e l o w a n i a r u c h u p o c i ą g ó w [23, [33. [43. [53.

2. Z ł o ż o n o ś ć s t r u k t u r y o b i e k t ó w i i c h l i c z b a

S y s t e m r u c h u p o c i ą g ó w J e s t s y s t e m e m o k r e ś l o n y m n a w i e l u obiektach.

W y r ó ż n i ć w n i m m o ż n a o b i e k t y o b s ł u g u j ą c e p r z e m i e s z c z a n i e p o c i ą g ó w oraz o b i e k t y o b s ł u g i w a n e , a w i ę c p o c i ą g i r ó ż n y c h k a t e g o r i i . W ś r ó d o b i e k t ó w o b s ł u g u j ą c y c h z n a j d ą s i ę o b i e k t y l i n i o w e - s z l a k i i o d s t ę p y o r a z o b i e k t y p u n k t o w e - p o s t e r u n k i r u c h u r ó ż n e g o r o d z a j u C n a s t ę p c z e , p o m o c n i c z e i o s ł o n n e } .

K a ż d a k l a s a o b i e k t ó w s y s t e m u c h a r a k t e r y z u j e s i ę n i e j e d n o r o d n o ś c i ą t e c h n i c z n ą i f u n k c j o n a l n ą .

N i e j e d n o r o d n o ś ć t e c h n i c z n a s z l a k ó w i o d s t ę p ó w J e s t wyn i k i e m n a s t ę p u j ą c y c h c z y n n i k ó w :

- k a t e g o r i i li n i i , n a k t ó r e j s ą u s y t u o w a n e :

• s z l a k i n a l i n i a c h m a g i s t r a l n y c h p i e r w s z o r z ę d n y c h ,

• s z l a k i n a l i n i a c h d r u g o r z ę d n y c h ,

• s z l a k i n a l i n i a c h t r z e c i o r z ę d n y c h i z n a c z e n i a m i e j s c o w e g o ; - l i c z b y t o r ó w s z l a k o w y c h :

• s z l a k i j e d n o - i d w u t o r o w e ,

• s z l a k i w i e l o t o r o w e ;

- r o d z a j u u r z ą d z e ń t r a k c y j n y c h :

• s z l a k i z e l e k t r y f i k o w a n e ,

• s z l a k i n i e z e l e k t r y f i k o w a n e C m o g ą b y ć o b s ł u g i w a n e w y ł ą c z n i e trakcją s p a l i n o w ą l u b p a r o w ą a l b o o b y d w o m a r o d z a j a m i p o j a z d ó w t r a k c y j n y c h } ; - r o d z a j u u r z ą d z e ń s t e r o w a n i a r u c h e m k o l e j o w y m z a i n s t a l o w a n y c h n a szlaku:

• s z l a k i z t e l e f o n i c z n y m z a p o w i a d a n i e m p o c i ą g ó w ,

• s z l a k i z u r z ą d z e n i a m i p ó ł s a m o c z y n n e j b l o k a d y l i n i o w e j ,

• s z l a k i z u r z ą d z e n i a m i s a m o c z y n n e j b l o k a d y l i n i o w e j ,

• s z l a k i w y p o s a ż o n e w u r z ą d z e n i a z d a l n e g o s t e r o w a n i a .

W p o d o b n y s p o s ó b m o ż n a r ó w n i e ż p r z e d s t a w i ć o b i e k t y p u n k t o w e systemu r u c h u p o c i ą g ó w . W y k a z u j ą o n e b o w i e m z n a c z ą c e z r ó ż n i c o w a n i e w w y p o s a ż e n i u t e c h n i c z n y m . N i e j e d n o r o d n o ś ć t e c h n i c z n a p o s t e r u n k ó w r u c h u p o w o d o w a n a Jest m. i n n y m i przez:

- r ó ż n y z a k r e s u d z i a ł u w p r o w a d z e n i u r u c h u pociągów:

p o s t e r u n k i r u c h u u c z e s t n i c z ą c e w p r o w a d z e n i u r u c h u w s z ystkich

(3)

k u r s u j ą c y c h n a p r z y l e g ł y c h s z l a k a c h pociągów: s t a c j e kolej o w e , p o s t e r u n k i o d g a ł ę ż n e , p o s t e r u n k i o d s t ę p o w e i b o c z n i c o w e ,

• p o s t e r u n k i r u c h u r e a l i z u j ą c e r u c h n i e k t ó r y c h k u r s u j ą c y c h pociągów:

p o s t e r u n k i p o m o c n i c z e ,

• p o s t e r u n k i osł o n n e ;

- r ó ż n o r o d n o ś ć r o z w i ą z a ń w z a k r e s i e u k ł a d ó w t o p o l o g i c z n y c h torów;

- r o d z a j u r z ą d z e ń t r a k c y j n y c h :

• p o s t e r u n k i r u c h u n a l i n i a c h z e l e k t r y f i k o w a n y c h ,

• p o s t e r u n k i r u c h u n a l i n i a c h n i e z e l e k t r y f i k o w a n y c h ; - r o d z a j u r z ą d z e ń s y g n a l i z a c y j n y c h :

• u r z ą d z e n i a kształtowe,^.

• u r z ą d z e n i a ś w i e t l n e ;

- r o d z a j s t a c y j n y c h u r z ą d z e ń s t e r o w a n i a r u c h e m p o c i ą g ó w ; b i o r ą c p o d u w a g ę s p o s ó b r e a l i z a c j i z a l e ż n o ś c i w p r z e b i e g u w y r ó ż n i ć można:

• u r z ą d z e n i a m e c h a n i c z n e ,

• u r z ą d z e n i a e l e k t r o m e c h a n i c z n e ,

• u r z ą d z e n i a e l e k t r y c z n e ,

a w k a ż d e j z w y s p e c y f i k o w a n y c h k l a s s p o t y k a s i ę w i e l e r ó ż n y c h r o z w i ą z a ń . np. u r z ą d z e n i a e l e k t r y c z n e t y p u E, t y p u P B i t y p u B.

T a k ż e w ś r ó d o b i e k t ó w o b s ł u g i w a n y c h , a w i ę c p o c i ą g ó w , w y r ó ż n i ć m o ż n a w i e l e i c h k a t e g o r i i c h a r a k t e r y z u j ą c y c h s i ę m. in n y m i r ó ż n y m p r i o r y t e t e m p r z ebiegu. N a p o d k r e ś l e n i e z a s ł u g u j e t a k ż e fakt, ź e k a ż d e j d o b y na sieci k o l e j o w e j u r u c h a m i a s i ę b l i s k o 1 2 tys. pocią-jów.

I s t o t n y w p ł y w n a z ł o ż o n o ś ć s y s t e m u r u c h u p o c i ą g ó w ma l i c z b a o b i e k t ó w w y s t ę p u j ą c y c h w s y s t emie. Je s t o n a b a r d z o duża. P o z a t y m o b i e k t y s y s t e m u u s y t u o w a n e s ą n a o b s z a r z e c a ł e g o k r a j u - n a l i n i a c h k o l e j o w y c h p o d z i e l o n y c h na o d c i n k i , s z l a k i i w m i a r ę p o t r z e b n a odstępy.

A k t u a l n i e s i e ć k o l e j o w ą P K P s t a n o w i p o n a d 2 4 2 0 0 k m linii k o l e j o w y c h i b l i s k o 3 4 0 0 0 k m t o r ó w s z l a k o w y c h . P r z y ś r e d n i e j dłu g o ś c i s z l a k u w y n o s z ą c e j o k o ł o 7 , 5 - 8 , 0 km, m o ż n a i c h l i c z b ę o s z a c o w a ć n a p o n a d 3 tys. S p o ś r ó d 2 4 , 2 tys. k m l i n i i k o l e j o w y c h . 9 , 5 tys. k m t o l i n i e z e l e k t r y f i k o w a n e . 5 , 3 % o g ó l n e j d ł u g o ś c i linii w y p o s a ż o n y c h J e s t w u r z ą d z e n i a s a m o c z y n n e j b l o k a d y liniowej. N a 8 , 5 tys. k m l i nii k o l e j o w y c h p o d s t a w ą do p r o w a d z e n i a r u c h u p o c i ą g ó w j e s t J e s z c z e t e l e f o n i c z n e z a p o w i a d a n i e . O g ó l n ą l i c z b ę p o s t e r u n k ó w r u c h u n a s i e c i k o l e j o w e j s z a c o w a ć n a l e ż y n a p o n a d 3 , 0 ty**. L i c z b y p o w y ż s z e d o k u m e n t u j ą z ł o ż o n o ś ć s y s t e m u r u c h u pociągów.

3. Z ł o ż o n o ś ć p r o c e s ó w r u c h u z a c h o d z ą c y c h w s y s t e m i e

R ó ż n o r o d n o ś ć t e c h n i c z n a o b i e k t ó w s y s t e m u r u c h u p o c i ą g ó w p o c i ą g a z a s o b ą z ł o ż o n o ś ć p r o c e s ó w r u c h u z a c h o d z ą c y c h w t y c h obi e k t a c h . W y n i k a t o r ó w n i e ż z o b o w i ą z u j ą c y c h z a s a d t e c h n o l o g i c z n y c h w z a k r e s i e p r o w a d z e n i a r u c h u poci ągów.

(4)

188 Ryszard Janecki

P r e z e n t a c j ę tej p r o b l e m a t y k i r o z p o c z ę t o o d s z l a k ó w k o l e j o w y c h . Duże z n a c z e n i e m a t u t a j l i c z b a t o r ó w s z l a k o w y c h . W p r z y p a d k u s z l a k ó w j e d n o t o r o w y c h z a c h o d z i k o n i e c z n o ś ć u s t a l e n i a , c z y s z l a k J e s t w o l n y oraz p r z y j ę c i a o k r e ś l o n e j p r e d y s p o z y c j i r u c h o w e j s z l a k u , c o d o k i e r u n k u r u c h u i u z y s k a n i a t y m s a m y m p o z w o l e n i a na w y p r a w i e n i e p ociągu. N a s z l a k a c h d w u t o r o w y c h o b o w i ą z u j e w y ł ą c z n i e u s t a l e n i e n i a z a j ę t o ś c i szlaku.

P o d a n y m t o r z e s z l a k o w y m m o ż l i w a j e s t r e a l i z a c j a r ó ż n e g o r o d z a j u r u chu pociągów. K r y t e r i a m i w y r ó ż n i a j ą c y m i p o s z c z e g ó l n e k a t e g o r i e r u c h u s ą m.

in n y m i l i c z b a t o r ó w s z l a k o w y c h o r a z w a r u n k i p r a c y s z l a k u C z a m k n i ę c i e toru s z l a k o w e g o , p r z e r w a ł ą c z n o ś c i itp.}. M o ż n a z a t y m p r z y j ą ć n a s t ę p u j ą c e r o d z a j e r u c h u pociągów:

- r u c h j e d n o k i e r u n k o w y C s z l a k d w u t o r o w y } , - r u c h d w u k i e r u n k o w y C s z l a k j e d n o t o r o w y } ,

- r u c h p o t o r z e n i e w ł a ś c i w y m C s z l a k d w u t o r o w y , p r z y J e d n y m c z y n n y m tor ze s z l a k o w y m } ,

- r u c h p o t o r z e z a m k n i ę t y m C z a m k n i ę c i e t o r u n a s z l a k u J e d n o - lub d w u t o r o w y m } ,

- r u c h d o k i l o m e t r a i z p o w r o t e m C s z l a k j e d n o - l u b d w u t o r o w y } , - r u c h p o c i ą g u w w a r u n k a c h c a ł k o w i t e j p r z e r w y łąc z n o ś c i .

T a k ż e o b i e k t y p u n k t o w e c h a r a k t e r y z u j ą s i ę w i e l k ą r ó ż n o r o d n o ś c i ą p r o c e s ó w t e c h n o l o g i c z n y c h . M o ż n a z a t e m w ś r ó d p o s t e r u n k ó w r u c h u w y r ó ż n i ć t a k i e , k t óre u m o ż l i w i a j ą r e g u l a c j ę n a s t ę p s t w a p o c i ą g ó w i k o l e j n o ś c i i c h w y p r a w i a n i a na p r z y l e g ł e s z l a k i C s t a c j e k o l e j o w e , p o s t e r u n k i o d g a ł ę ż n e } o r a z p o s t e r u n k i r u c h u s p e ł n i a j ą c e t y l k o f u n k c j e r e g u l a c y j n e w z a k r e s i e n a s t ę p s t w a p o c i ą g ó w C p o s t e r u n k i o d s t ę p o w e i b o c z n i c o w e } . S ą w ś r ó d p o s t e r u n k ó w r u c h u takie, k t ó r e u m o ż l i w i a j ą p l a n o w e z a t r z y m a n i e i p o s t ó j p o c i ą g u , o d p r a w ę p o d r ó ż n y c h , p r o w a d z e n i e p r a c ł a d u n k o w y c h , d o c z e p i a n i e i o d c z e p i a n i e wagonów, z e s t a w i a n i e i r o z f o r m o w y w a n i e s k ł a d ó w p o c i ągów.

W ś r ó d p o s t e r u n k ó w r u c h u tej s a m e j k a t e g o r i i , np. s t a c j i k o l e j o w y c h , o d m i e n n e m o g ą b y ć p r o c e s y p r o w a d z e n i a r u c h u pociągów:

- s t a c j e k o l e j o w e z n a s t a w n i ą c e n t r a l n ą C J e d e n o k r ę g s t e r o w a n i a } ,

- s t a c j e k o l e j o w e z j e d n ą n a s t a w n i ą d y s p o n u j ą c ą i w s p ó ł p r a c u j ą c y m i z nią n a s t a w n i a m i w y k o n a w c z y m i C J e d e n o k r ę g s t e r o w a n i a } ,

- s t a c j e k o l e j o w e z k i l k o m a n a s t a w n i a m i d y s p o n u j ą c y m i C w i ę k s z a l i c z b a o k r ę g ó w s t e r o w a n i a } .

B a r d z o z r ó ż n i c o w a n y p r z e b i e g w p o s z c z e g ó l n y c h o b i e k t a c h p u n k t o w y c h mo g ą m i e ć z a t e m procesy:

- w y z n a c z a n i a t o r ó w d l a w j a z d u , w y j a z d u l u b p r z e j a z d u p o c i ą g u , - p r z y g o t o w a n i a , s p ra w d z e n ia 1 z g ł a s z a n i a g o t o w o ś c i d r ó g p r z e b i e g u , - o b s e r w a c j i p r z e j e ż d ż a j ą c e g o p o c i ą g u *

- r o z w i ą z y w a n i a d r ó g p r z ebiegu.

(5)

4. C z y n n i k ludzki w s y s t e m i e r u c h u p o c i a o ó w

Z ł o ż o n e j s t r u k t u r z e o b i e k t ó w t e c h n i c z n y c h u k ł a d u o b s ł u g u j ą c e g o i o b s ł u g i w a n e g o o d p o w i a d a z ł o ż o n o ś ć p r a c o w n i c z y c h z e s p o ł ó w o b s ł u g u j ą c y c h . W r z e c z y w i s t y c h w a r u n k a c h s i eci k o l e j o w e j m o g ą t o być z e s p o ł y o d J e d n o - d o w i e l o o s o b o w y c h o s k o m p l i k o w a n e j sieci w z a j e m n y c h powiązań. S z a c u j e się, że o k o ł o 1 5 0 , 0 tys. p r a c o w n i k ó w P K P u c z e s t n i c z y w s p o s ó b b e z p o ś r e d n i w p r o w a d z e n i u r u c h u pociągów.

R e a l i z o w a n i e r u c h u k a ż d e g o p o c i ą g u w y m a g a p o d e j m o w a n i a s z e r e g u decyzji.

P r o c e s y d e c y z y j n e m a j ą c h a r a k t e r " a u t o n o m i c z n y " - r e a l i z o w a n e s ą w y ł ą c z n i e p r zez o d p o w i e d n i p e r s o n e l o k r e ś l o n y c h p o s t e r u n k ó w r u c h u l u b

" n i e a u t o n o m i c z n y " - r e a l i z o w a n e s ą p r z e z r ó ż n e s z c z e b l e s y s t e m u d e c y z y j n e g o lub p r z e z o d p o w i e d n i p e r s o n e l s ą s i e d n i c h p o s t e r u n k ó w ruchu. M o ż n a tutaj z a t e m z a u w a ż y ć , ż e c z y n n i k lu d z k i s t a n o w i z jednej s t r o n y s k ł a d o w ą s y s t e m u t e c h n o l o g i c z n e g o J a k o p r a c o w a n i c z e z e s p o ł y o b s ł u g u j ą c e i o b s a d a p ocią g ó w , z d r u g i e j s t r o n y J e s t p o d s t a w o w y m e l e m e n t e m s y s t e m u decy z y j n e g o .

C z y n n i k lud z k i w p o d s y s t e m i e d e c y z y j n y m s y s t e m u r u c h u p o c i ą g ó w r e a l i z u j e o b y d w i e k a t e g o r i e p r o c esów. L i c z b ę p o d e j m o w a n y c h d e c y z j i na s z c z e b l u J e d n e g o d y ż u r n e g o r u c h u w je d n e j z m i a n y r o b o c z e j C 1 2 g o d z i n pr a c y } s z c o w a ć m o ż n a o d k i l k u d z i e s i ę c i u d o k i l k u s e t [ 7 1 .

R ó w n i e ż s t r u k t u r a r o d z a j o w a t y c h d e c y z j i J e s t s t o s u n k o w o bogata. D o t y c z ą one m. innymi:

- b i e ż ą c e g o p r o w a d z e n i a r u c h u p o c i ą g ó w w n o r m a l n y c h w a r u n k a c h e k s p l o a t a c y j n y c h ,

- P r o g n o z o w a n i a r o z w o j u s y t u a c j i r u c h o w e j z w y k r y w a n i e m i s y g n a l i z o w a n i e m s y t u a c j i k o l i z y j n y c h ,

- r o z w i ą z y w a n i a k o n f l i k t ó w r u c h o w y c h i k o n t r o l i d o p u s z c z a l n o ś c i decyzji reguł acyjnych.

5. P o d s u m o w a n i e

S y s t e m t r a n s p o r t u k o l e j o w e g o , k t ó r e g o e l e m e n t e m s k ł a d o w y m je s t o p i s y w a n y w n i n i e j s z y m a r t y k u l e s y s t e m r u c h u p o c i ą g ó w , s t a nowi z a s a d n i c z y s k ł a d n i k i n f r a s t r u k t u r y s p o ł e c z n o - e k o n o m i c z n e j kraju. R e a l i z u j e on w c i ą g u r o k u p r z e w o z y o k o ł o 1 m l d p a s a ż e r ó w i p o n a d 4 0 0 m i n t o n ładunków. W i e l k o ś ć t y c h z adań J e s t k o l e j n ą p r z e s ł a n k ą , p o d k r e ś l a j ą c ą z ł o ż o n o ś ć r u c h u p o c i ągów, s y s t e m u u m o ż l i w i a j ą c e g o r e a l i z a c j ę u s ł u g o w e j f u n k c j i t r a n s p o r t u k o l e j o w e g o wobec g o s p o / a r k i n a r odowej. Z ł o ż o n o ś ć s y s t e m u r u c h u p o c i ą g ó w sp r a w i a , że m o d e l o w a n i e p r o c e s ó w r u c h u n i e j e s t z a g a d n i e n i e m ł a t w y m d o realizacji.

I s t o t n e t r u d n o ś c i w y s t ę p u j ą Już na e t a p i e s y s t e m a t y z o w a n i a i p o r z ą d k o w a n i a p o d s t a w o w y c h p o j ę ć i t e r m i n o l o g i i s t o s o w a n e j w mod e l o w a n i u . Z ł o ż o n o ś ć t e c h n o l o g i c z n a , t e c h n i c z n a i f u n k c j o n a l n a s y s t e m u r u c h u p o c i ą g ó w r z u t u j e w i s t o t n y s p o s ó b na r e a l i z a c j ę o r a z r o z m i a r y modeli r u c h u pociągów.

(6)

Ryszard Janecki

P r z y g o t o w a n y w I n s t y t u c i e T r a n s p o r t u P o l i t e c h n i k i Ś l ą s k i e j s y m u l a t o r r u c h u p o c i ą g ó w p o s i a d a o k o ł o 2 0 0 0 l i n i i p r o g r a m u w y k o r z y s t u j ą c o k . 7 4 k B pamięci o p e r a c y j n e j , o p i s u j ą c p r z y t y m w y ł ą c z n i e z a s a d n i c z e p r o c e s y d y n a m i c z n e modelu. C a ł k o w i t e p o t r z e b y w t y m z a k r e s i e s z a c u j e s i ę n a o k . 1 2 0 k B p a m ięci o p e r a c y j n e j m a s z y n y [33, [43.

L I T E R A T U R A

C13 B a h k e E . : S y s t e m y t r a n s p o r t o w e d z i ś i jutro. WKiŁ, w a r s z a w a 1977.

[23 J a n e c k i R. z z e s p o ł e m : M o del s y m u l u j ą c y r u c h p o c i ą g ó w . P r a c a n a u k o w o - b a d a w c z a I n s t y t u t u T r a n s p o r t u P o l i t e c h n i k i Ś l ą s k i e j , K a t o w i c e 1988.

[33 K o n i e c z n y R. z z e s p o ł e m : O p r a c o w a n i e k o n c e p c j i m a k r o s k o p o w e g o m o d e l u s y m u l a c y j n e g o r u c h u pocią g ó w . P r a c a n a u k o w o - b a d a w c z a I n s t y t u t u T r a n s p o r t u P o l i t e c h n i k i Ś l ą s k i e j , K a t o w i c e 1986.

[43 K o n i e c z n y R. z z e s p o ł e m : Z a s t o s o w a n i e J ę z y k a L O G L A N d o m o d e l o w a n i a d u ż y c h s y s t e m ó w t r a n s p o r t o w y c h n a p r z y k ł a d z i e m o d e l u r u c h u pociągów.

P r a c a n a u k o w o - b a d a w c z a I n s t y t u t u T r a n s p o r t u P o l i t e c h n i k i Ś l ą s k i e j , K a t o w i c e 1987.

[53 K o n i e c z n y R. i in. : Z a s t o s o w a n i e j ę z y k a L O G L A N d o m o d e l o w a n i a d u ż y c h s y s t e m ó w t r a n s p o r t o w y c h n a p r z y k ł a d z i e m o d e l u r u c h u p o c i ą g ó w - cz.II.

P r a c a n a u k o w o - b a d a w c z a I n s t y t u t u T r a n s p o r t u P o l i t e c h n i k i Ś l ą s k i e j , K a t o w i c e , 1988.

[63 P r a c a z b i o r o w a p o d red. A. P i s k o z u b a : G a ł ę z i e t r a n s p o r t u w z i n t e g r o w a n y m s y s t e m i e t r a n s p o r t o w y m . WKiŁ, W a r s z a w a 1977.

[73 W a ż y ń s k i T. : S t e r o w a n i e r u c h e m k o l e j o w y m . WK-Ł, W a r s z a w a 1970.

E S T I M A T I O N O F T R A I N T R A F F I C S Y S T E M C O M P L E X I T Y

S u m m a r y

T h e t r a i n t r a f f i c s y s t e m m a k e s a n I m p o r t a n t c o m p o n e n t of a r a i l w a y t r a n s p o r t s y s t e m w h i c h is t h e b a s i c c o m p o n e n t of so c i a l e c o n o m i c s t r u c t u r e of t h e country.

T h e a r g u m e n t a b o u t t h e t r a i n t r a f f i c s y s t e m c o m p l e x i t y is t e s t i f i e d to i n t h e paper. T h e s y s t e m c h a r a c t e r i s t i c s s t r u c t u r e , n u m b e r of c b j e c t s and s t r u c t u r e of t h e p r o c e s s e s o c c u r i n g i n t h e s y s t e m d e t e r m i n e it a m o n g other things. A r t i f i c i a l i t y c f t h e s y s t e m c r e a t e d i n c o n s e q u e n c e of h u m a n a c t i v i t y , o p e n n e s s , c o m p a c t n e s s , d e c e n t r a l i z a t i o n of t h e s y s t e m a*

(7)

s i m u l t a n e o u s c e n t r a l i z a t i o n o f d e c i s i o n - t a k i n g p r o c e s s e s a n d h o m e o s t a t i c f e a t u r e s a r e of e s s e n t i a l i m p o r t a n c e a m o n g a s e r i e s of s y s t e m c h a r a c t e r i s t i c s .

T h e c o m p a c t n e s s o f o b j e c t s s t r u c t u r e r e s u l t s f r o m t h e n u m b e r of o b j e c t classes, t e c h n i c a l a n d f u n c t i o n a l d i v e r s i t y i n e a c h c l a s s of t h e o b j e c t s and f r o m t h e t o tal n u m b e r of t h e objects. I t h a s a l s o i n f l u e n c e o n t h e c o m p l e x i t y o f t h e p r o c e s s e s o c c u r i n g i n t h e system. T h e c o m p a c t n e s s of t r a i n t r a f f i c s y s t e m c a u s e s t h a t m o d e l l i n g t r a f f i c p r o c e s s e s is not an e a s y p r o b l e m t o solve. It a l s o h a s a b e a r i n g o n t h e t r a i n t r a f f i c model sizes.

E I N S C H Ä T Z U N G D E S K O M P L I Z I E R T H E I T S G R A D E S D E S Z U G V E R K E H R S S Y S T E M S

Z u s a m m e n f a s s u n g

E i n Z u g v e r k e h r s s y s t e m b i l d e t e i n w e s e n t l i c h e s E l e m e n t des E i s e n b a h n t r a n s p o r t s y s t e m s , d a s g r u n d s ä t z l i c h e r B e s t a n d t e i l der s o c i a l - ö k o n o m i s c h e n I n f r a s t r u k t u r d e s L a n d e s d a r s t e l l t . I m A u f s a t z w i r d d i e T h e s e über der K o m p l i z i e r t h e i t d e s Z u g v e r k e h r s s y s t e m s d o k u m e n t i e r t . Es e n t s c h e i d e n d a r ü b e r u.a. S y s t e m m e r k m a l e , O b j e k t s t r u k t u r u n d - zahl s o w i e S t r u k t u r v o n P r o z e s s e n , d i e i m S y s t e m ablau f e n .

U n ter e i n e r R e i h e v o n M e r k m a l e n d e s E i s e n b a h n t r a n s p o r t s y s t e m s b e s i t z e n f o l g e n d e M e r k m a l e w e s e n t l i c h e B e d e n t u n g : K ü n s t l i c h k e i t des S y s t e m s , das i m E r g e b n i s der T ä t i g k e i t der M e n s c h e n g e s c h a f f e n wurde; O f f e n h e i t ; Z u s a m m e n g e h ö r i g k e i t ; D e z e n t r a l i s i e r u n g v o n E n t s c h e i d u n g s p r o z e s s e n bei i h r e n g l e i c h z e i t i g e n Z e n t r a l i s i e r u n g s o w i e h o m e o s t a t i s c h e Merkmale.

D i e K o m p l i z i e r t h e i t v o n O b j e k t s t r u k t u r r e n e r g i b t s i c h aus der anzahl von O b j e k t k l r s s e n , a u s der t e c h n i s c h e n u n d f u n k t i o n e i l e n U n t e r s c h i e d l i c h k e i t in Jeder O b j e k t k l a s s e s o w i e a u s a l l g e m e i n e r Z ä h l i c h k e i t v o n Objekten. Das hat e b e n f a l l s e i n e n E i n f l u ß a u f d i e K o m p l l z i r t h e i t der i m S y s t e m a b l a u f e n d e n Prozesse.

D i e ivompliziertheit d e s Z u g v e r k e h r s s y t e m s b e w i r k t , daß d i e M o d e l l i e r u n g von V e r k e h r s p r o z e s s e n K e i n e i n f a c h e s P r o b l e m für R e a l i s i e r u n g ist.

Das b e e i n f l u ß t a u c h w e s e n t l i c h d i e G r ö ß e der Z u g v e r k e h r s m o d e l le.

0UEH1CA CJ10XH0CTM C H C T E M H ÄBMXEHMfl II0E3fl0B

Pe3ioMe

C : ; C T e « a ziBKxeKM5i uoe3/ioB HBJiseTcsi cyoęcTBeHHoft c o c T a B H O Ä Mactbio

(8)

192 Ryszard Janecki

r p a H C T T O p T H O A : ® B J ! e 3 K 0 i X 0 p 0 3 E H 0 * C K C T e f l b l . B C T a T f a e T T p e / S C f a B J T e H T e 3 H 3 o c j i o a c H O C T H c j k c t s m ł i A B H x e H H 5 i i T o e 3 f l O B . p e m a a w t M M b 3 t o m c j i y n a e s e b j i h i o t c s i C B O ń c T a a c h c t e m u , c T p y K T y p a m m h c i i o o Ó h e K T O B a T a n a e b h ^ n p o u e c c o B M M ełon jM x n e c T O b c M C T e « e .

C p e / i M M K O l E C T B a C B O AcT B IT O J I b C K O ft T p a H C I T O p T H O f t C M C T fiM b ł C y a e C T B e H H O e 3 H a M P H H e i s r s e i o T : H c i c y c c T a e H H O C T b c o3 A 3h h oA M e j i o a e K o n c H C T e M b i , o n c p u T o c T b , c o c p e f l O T O H e H H o c i b . A e u e H T p a j ! M 3 M p M B a H H O C T b c o f l H O B p e n e H u o ń u e H T p a j i M 3 a u M e A p e a i a » z s M X i T p o u e c c o B a T a K z e x o M e o c i a T H M e c K M s c B o A c T B a . C j i o a r a o c T b C T p y K T y p u c w c T e M w B b r T e K a e T H 3 K O J u r e e c T B a K i i a c c o f i b e K T o a , T e x H H M e c K o A h < t> y H K U M O H a n b h g A H e o f l H o p o ^ a o c T H b K a s ^ j o n K J i a c c e o f i b e K T O B a T a K a c e o f i m e r o K O J i H M e c T B a o f i t e K T O B .

Cytaty

Powiązane dokumenty

CTaTfaa siBJisieTcsi ochobo A ajis oopnajibHoro otthc a hüb no/re jih b KOHBeHllHH OTTHC 3HM CMCTSMisl fl.HCKpeXHblX

Opis n ie

Prezentacja ogćlna modelu... Prezentacja ogólna

Streszczenie. Moduł programowy MAPA jest składnikiem symulatora ruchu pociągów, którego zadaniem jest wizualizacja wyników symulacji na mapie topologicznej wybranego

Streszczeni e. W artykule przedstawiono dwukomputerową wersją makromodelu ruchu pociągów, której celem jest między innymi graficzna prezentacja stanu modelu

Zgodnie z tym co przedstawiono dotychczas dla potrzeb modelu ruchu pociągów na linii KRR. Obiekty topologiczne w modelu ruchu pociągów na linii KRR Fig.17..

Pojęcie sterowanie mchem pociągów przez stemjącego mchem nie obejmuje procesów generowania decyzji, na których sygnalizatorach w rejonie sieci i jakiej kolejności ma

nie możliwości przewozowych układu transportowego, zależnie od układu torowego, szybkości jazdy i natężenia ruchu pociągów, w przypadkach analizowanych przez autora,