1. Książka w życiu bohatera literackiego
a. 1. Cele lekcji
i. a) Wiadomości Uczeń:
• zna fragmenty Don Kichota M. Cervantesa,
• zna treść opowiadania J. Iwaszkiewicza Ikar,
• zna treść noweli H. Sienkiewicza Latarnik,
• zna treść powieści S. Żeromskiego Syzyfowe prace.
ii. b) Umiejętności Uczeń:
• potrafi ocenić rolę książki w życiu analizowanych bohaterów literackich,
• potrafi wypowiadać się na tematy związane z wpływem książek na życie ludzkie,
• potrafi rozwiązywać problemy w sposób twórczy,
• rozwija sprawność umysłową, kreatywność, przełamuje opory przed przedstawieniem własnych pomysłów.
b. 2. Metoda i forma pracy
Praca w grupach, metoda skojarzeń, ćwiczenia praktyczne, praca z tekstem
c. 3. Środki dydaktyczne
Prezentacja w programie Power Point Schemat do pracy w grupach (załącznik 1)
d. 4. Przebieg lekcji
i. a) Faza przygotowawcza
1. Nauczyciel zapoznaje uczniów z tematem lekcji i uświadamia im cele zajęć.
2. Uczniowie wypisują skojarzenia ze słowem książka, następnie szukają definicji w Słowniku języka polskiego. Książka – pewna liczba złożonych, zbroszurowanych i oprawionych arkuszy papieru, zadrukowanych tekstem literackim, naukowym lub użytkowym; dzieło wydane lub przeznaczone do wydania w tej postaci; tekst wydrukowany na tych arkuszach.
ii. b) Faza realizacyjna
1. Nauczyciel może dodatkowo pokazać prezentację w Power Poincie dotyczącą początków historii pisma i książki. Następnie uczniowie wyjaśniają książkowe związki frazeologiczne: mól książkowy, pożerać książki, przelewać myśli na papier, mówić jak z książki, czytać w kimś jak w otwartej
księdze.
2. Następnie nauczyciel dzieli klasę na grupy, wybierani są sprawozdawcy, liderzy, sekretarze, przypomniane zostają zasady pracy w grupie. Uczniowie będą analizować rolę książki w życiu wybranych bohaterów literackich, których poznali na wcześniejszych lekcjach. W zespołach wypełniają schemat, przygotowany przez nauczyciela (załącznik 1). Następnie prezentują wyniki swojej pracy na forum klasy, wyniki są omawiane i wyciągnięte wnioski są zapisane w formie notatki do zeszytu.
iii. c) Faza podsumowująca
Uczniowie w swobodnych wypowiedziach dyskutują na temat: Jak książki mogą wpływać na nasze życie?
e. 5. Bibliografia
1. Cervantes M., Don Kichot, Zielona Sowa, Kraków 2004.
2. Iwaszkiewicz J., Ikar, Oficyna Wydawnicza Promocja, Warszawa 2005.
3. Sienkiewicz H., Latarnik, Oficyna Wydawnicza Promocja, Warszawa 2000.
4. Słownik języka polskiego, PWN, Warszawa 2000.
5. Żeromski S., Syzyfowe prace, Greg, Kraków, 2002.
f. 6. Załączniki
i. a) Karta pracy ucznia Załącznik 1.
Schemat do pracy w grupach
BOHATER KSIĄŻKA, KTÓRA
WYWARŁA NA NIEGO NAJWIĘKSZY WPŁYW.
W JAKI SPOSÓB TA KSIĄŻKA ZMIENIŁA LOS BOHATERA?
DON KICHOT
JÓZEJ SKAWIŃSKI
IKAR
Z OPOWIADANIA IWASZKIEWICZA
MARCIN BOROWICZ
ii. b) Notatki dla nauczyciela Przykładowe rozwiązanie ćwiczenia
BOHATER KSIĄŻKA, KTÓRA
WYWARŁA NA NIEGO
NAJWIĘKSZY WPŁYW.
W JAKI SPOSÓB TA KSIĄŻKA ZMIENIŁA LOS BOHATERA?
DON KICHOT Romanse rycerskie, księgi o błędnych rycerzach
Bohater pod wpływem czytania tych książek postanawia zmienić swoje życie, wcielić poznane historie w rzeczywistość. Chce naprawić świat i, jak błędni rycerze, dokonywać wspaniałych,
bohaterskich czynów. Bohater nie odkładał książki, dopóki jej nie przeczytał. Nie robił przerw ani na jedzenie, ani na sen. Jego chęć przeżycia równie niebezpiecznych i przynoszących chwałę przygód była tak silna, że zaczął się utożsamiać z postaciami ze swoich książek. To, o czym czytał, uważał za prawdę. Wymyślił dla siebie imię Don Kichot z La Manczy, gdyż wydawało mu się, że jest ono piękne i dostojne. Swojemu koniowi nadał imię Rosynant.
Za damę swojego serca wybrał wieśniaczkę Aldonzę Lorenzo i nazwał ją Doną Dulcyneą z Toboso.
Don Kichot bardzo szanował kodeks rycerski.
Zawsze starał się postępować według jego zasad.
Na rycerza pasował go gospodarz pewnej karczmy.
Don Kichot to prawy, uczciwy człowiek, który zawsze stara się pomagać innym. Jego największym marzeniem była sława i miłość Dulcynei z Toboso.
JÓZEJ SKAWIŃSKI Pan Tadeusz Adam Mickiewicz
Wraz z paczką z żywnością od polskiego towarzystwa naukowego otrzymał książkę autorstwa Adama Mickiewicza pt. Pan Tadeusz.
Podczas jej lektury zaczął wspominać rodzinne strony. Rozkojarzył się do tego stopnia, iż
zapomniał zapalić latarni, co spowodowało rozbicie się łodzi o skały. To zdarzenie zmusiło jego
przełożonego do zwolnienia Skawińskiego z pracy.
Rozwiał się jego sen o spokojnej starości na wyspie. Wyruszył w dalszą tułaczkę, do Nowego Jorku, do piersi przyciskając wydanie Pana Tadeusza. Bohater jednak dzięki niej odnalazł w sobie nadzieję na odzyskanie niepodległości, znalazł w swym sercu zgubiony gdzieś patriotyzm.
IKAR
Z OPOWIADANIA IWASZKIEWICZA
Nie znamy tytułu Warszawa II wojna światowa. Autor w pewnym momencie zauważył na Krakowskim Przedmieściu piętnasto-szesnastoletniego chłopca. Szedł on dość nierozważnie – zza ruszającego tramwaju,
najprawdopodobniej od ulicy Bednarskiej.
Młodzieniec stanął na małej wysepce, która znajdowała się na środku drogi. Zaczął powoli iść w stronę ulicy, nie odrywając oczu od czytanej książki i nie zwracając uwagi na to, co dzieje wokół niego.
Nagle rozległ się pisk hamulców i opon. Kierowca samochodu jadącego na chłopca gwałtownie zmienił kierunek, zatrzymał się przed rogiem Trębackiej i cudem uniknął wypadku. Narrator zobaczył, iż była to karetka gestapo i się tym
zaniepokoił. Chłopiec usiłował ją jakoś ominąć i iść dalej niezauważonym. Jednak z samochodu wyszło dwóch Niemców, którzy „zaprosili” młodzieńca do środka.
Zdawało się, że chłopiec przepraszał za nieuwagę i tłumaczył się, że całemu zdarzeniu winna jest książka. Wydawało się również, że obiecuje, iż nigdy więcej tak nie postąpi i następnym razem będzie bardziej ostrożny.
Gestapowiec zażądał od chłopca dokumentów. Po ich otrzymaniu, wepchnął go gwałtownym ruchem do auta. Słychać było tylko huk zamykanych drzwi i odjeżdżającą w stronę Alei Szucha niemiecką karetkę.
Narrator zauważył, że miasto wciąż tętniło życiem.
MARCIN
BOROWICZ Reduta Ordona
Adam Mickiewicz Najważniejszym i przełomowym momentem w jego życiu była lekcja języka polskiego, na której
Bernard Zygier recytował Redutę Ordona Adama Mickiewicza. Wtedy też w Marcinie obudziła się świadomość narodowa. Zrozumiał, że to właśnie Polska jest jego prawdziwą ojczyzną, ją ma kochać i być jej wiernym. Razem z kolegami u Gontali czytał dzieła polskich poetów i rozważał ich treść.
Ta swoista i oryginalna kultura wciągnęła ich do głębi. Dzięki temu Marcin dojrzał moralnie, stał się silnym, odważnym Polakiem – wielkim patriotą.
iii. c) Zadanie domowe Napisz podanie o przyjęcie własnej książki do druku.
g. 7. Czas trwania lekcji
45 minut
h. 8. Uwagi do scenariusza
Do lekcji dołączona jest prezentacja w Power Point, uzupełniająca i utrwalająca wiadomości.
