Koszty pracy wybranych środków

КОК СХП SYLWAN 1998 Nr 11

MARIAN SUWAŁA

Koszty pracy wybranych środków do pozyskiwania drewna

Costs of Work of Selected Means to Harvesting Timber

Abstract. The report proposes a formula for calculating technical costs of work; they were presented for chainsaw, harvester, skidder, forwarder, and horse. Relations of work efficiency, ensuring lesser costs per unit of more costly means if compared with cheaper ones were pointed out on the basis mentioned above.

Wstep

Ke pracy środków służących do pozyskania drewna oraz relacje między nimi mogą stanowić jedno z kryteriów oceny ekonomicznej opłacalności ich stosowania.

Iloraz kosztów pracy dwóch środków (np. w zł/h), przeznaczonych do wykonywania tych samych operacji, oznacza m.in. stosunek wydajności pracy przy którym ich koszty jedno- stkowe są równe. Na tej podstawie możliwe jest określenie granicznej wydajności pracy, powyżej której zastosowanie środka droższego staje się opłacalne w porównaniu z tańszym.

Symulacyjne obliczenia w tym zakresie mogą stanowić jedną z przesłanek wstępnego wyboru maszyn oraz określania warunków ich racjonalnego wykorzystania.

Problem kosztów jest dosyć złożony, biorąc pod uwagę, że zarówno zasady, jak i dane wyjściowe do ich obliczania są bardzo zróżnicowane i zmienne, tak w kraju jak i za granicą.

Możliwości wykorzystania wyników zagranicznych są dodatkowo ograniczone z wielu innych względów. Obliczenia i analizy muszą być prowadzone w konkretnych warunkach ekonomiczno-prawnych.

Zarys problemu na podstawie literatury

W analizach kosztów pracy środków do pozyskiwania drewna szczególnie utrudnione jest ich porównywanie. Trudność wynika przede wszystkim ze stosowania w rachunku kosztów różnych kategorii i ich składników cząstkowych.

W literaturze krajowej przyjmowane są kategorie (grupy) kosztów pozyskiwania drewna, wymienione na rycinie 1.

Koszty Koszty Koszty |

bezpośrednie ogólnogospodarcze administracyjne

Koszty techniczne wytworzenia

Koszty całkowite (określane również jako ogólne)

RYC. I. Kategorie (grupy) kosztów pozyskiwania drewna wymieniane w literaturze krajowej

Składowe wymienionych kosztów bardzo się różnią. Koszty bezpośrednie obejmują zwy- kle: płace z narzutami, amortyzację, naprawy, paliwo i oleje. Coraz częściej dolicza się oprocentowanie kapitału, bądź kredytu oraz koszt przechowywania (garażowania) i ubez- pieczenia sprzętu [8, 9, 10]. W ostatnich latach część autorów posługuje się kosztami technicznymi wytworzenia, zawierającymi dodatkowo koszty ogólnogospodarcze [5, 6, 7].

Obliczane są też koszty całkowite z uwzględnieniem kosztów administracyjnych [2, 4].

W literaturze zagranicznej najczęściej podawane są koszty całkowite. Różne są jednak ich składniki cząstkowe i sposoby obliczania. W kosztach pracy, na przykładzie z Niemiec [1], uwzględnia się amortyzację, oprocentowanie kapitału, naprawy i części zamienne, paliwo i oleje oraz pozostałe. Okres amortyzacji wynosi np.: 8 lat dla harwestera, 10 lat dla ciągników oraz sześć lat w przypadku konia i jego oprzyrządowania, natomiast roczne wykorzystanie harwestera — 1500h, ciągnika — 1200 В, konia— 700 h. Stopa oprocentowania kapitału przyjmowana jest w wysokości 8% rocznie od ceny środka. Zużycie paliwa kształtuje się w ilości (l/h): 11 — przez harwestera o mocy około 110 kW, 8 — forwarder o mocy 80 kW. Zużycie oleju w przypadku wymienionych maszyn wynosi (1/h): 1.5 — harwaster i 1,2 — forwader. Przykładowe koszty pracy (bez płac i naliczanych od nich narzutów) przedstawiają się następująco (DM/h): harwester (Timberjack 1270) — 168,28;

kon — 15,94; forwarder (Timberjack 1010) — 84,70. Oddzielnie podaje się płacę obsługi.

Do stawki godzinowej doliczane są narzuty (100-130%).

Złożony jest schemat ustalania kosztów pracy maszyny w Finlandii na przykładzie harwe- stera [3]. Koszt jednostkowy obliczany jest na podstawie rocznych kosztów pracy i utrzymania maszyny oraz rozmiaru pozyskania. W kosztach uwzględnia się płace z odpowiednimi dodatkami, amortyzację, oprocentowanie pożyczki bankowej, oprocento- wanie kapitału obrotowego, naprawy, obsługę i ubezpieczenie maszyny, koszty pozostałe i zysk. Stosowane są różne stawki dla operatora podczas pracy akordowej (około 50 FIN/h) i płatnej godzinowo (około 40FIN/h). Przyjmuje się przy tym, że operator pracuje efektyw- nie (w akordzie) 80% czasu pracy rocznie. Rachunek kosztów uwzględnia też dodatki (np.

za pracę zmianową i uciążliwą). Planuje się intensywne wykorzystanie maszyny przez około 5 lat (11 500 h). Zakłada się, że po tym okresie maszyna zostaje sprzedana za około 20% ceny jej zakupu, stąd amortyzacji podlega więc około 80% jej wartości. Wykorzysta-

nie maszyny na 1,5 zmiany w ciągu roku wynosi 2756 h (12,8 h/dzień), w tym przerwy stanowią 10% czasu. Koszt naprawy oblicza się na podstawie odpowiedniego wskaźnika procentowego od ceny lub podaje określoną kwotę. Koszty obejmują także ubezpieczenie maszyny (od pożaru, wypadków w ruchu drogowym, innych wypadków i szkód). Koszty utrzymania traktowane są jako kapitał obrotowy, od którego obliczane są odsetki (14%).

Koszty pozostałe podaje się kwotowo (stanowią około 65% płac operatora). Zysk przed- siębiorcy wynosi 5% od kapitału związanego z pracą maszyny. Roczny rozmiar pozyskania drewna harwesterem w podanym przykładzie ustalono na 27 057 m'. Koszt pracy harwe- stera wyniósł w tym przypadku 448,70 FIN/h.

Sposób obliczania kosztów w Finlandii [3] zapewnia uzyskanie dokładnego wyniku, jeżeli dysponuje się rocznymi danymi. Wątpliwości budzi jednak możliwość jego zastosowania w badaniach porównawczych procesów technologicznych, kiedy obliczana jest zwykle wydajność dzienna lub godzinowa. W symulacji kosztów pracy, słuszniejsze wydaje się przyjęcie wariantowego wykorzystania maszyny.

Z analizy składników kosztów pozyskiwania drewna za granicą wynika, że w celu uzyska- nia porównywalności wyników z krajowymi, do obliczeń należy przyjąć techniczne koszty wytworzenia. Są one obliczane w nadleśnictwach. Mogą również w pewnym przybliżeniu stanowić koszty całkowite prywatnych przedsiębiorców, których koszty administracyjne są małe.

Cel, zakres i założenia metodyczne opracowania

Celem opracowania jest:

CJ] zaproponowanie formuły ustalania technicznych kosztów pracy (zł/h) oraz przed- stawienie obliczeń dla wybranych środków, w zależności od ich wykorzystania;

С] wskazanie wydajności pracy drogich środków, powyżej których uzyskują one niższe koszty jednostkowe niż tańsze;

W opracowaniu uwzględniono: pilarkę i harwester jednochwytakowy, skider I forwarder oraz konia.

Koszt techniczny pracy środków (K,) obliczono jako sumę następujących kosztów cząstko- wych: płac brutto (K;), ubezpieczeń społecznych i innych narzutów od płac (Ky), amorty-

zacji (Ka) oprocentowania kapitału (Kk), napraw i części zamiennych (K„) paliwa lub paszy

dla konia (Kp) i olejów (K,„) oraz kosztów ogólnogospodarczych (Kg).

K,=K,+Ku+Ku+KA+Kn+Kp+Ko+ Kę

Po uwzględnieniu przyjętych zasad obliczania kosztów cząstkowych wzór przyjmie postać:

_ Z(100% + u + g) + C (a+k+n) + T [p (cp jp + Co Jo )] 2

M t 100% T 100% FK]

gdzie:

x — miesięczne płace brutto,

u — stopa procentowa ubezpieczeń społecznych i innych narzutów od płac,

8 — procentowy wskaźnik kosztów ogólnogospodarczych, С — cena Środka,

a — procentowa stopa amortyzacji, k — stopa oprocentowania kapitału,

n — wskaźnik procentowy kosztu napraw i części zamiennych,

р — procentowy udział czasu pracy silnika maszyny lub konia w czasie zmiany, cp, Co —cena paliwa lub owsa oraz oleju,

Ip Jo — godzinowe zużycie paliwa lub owsa oraz oleju, t — przeciętna liczba godzin pracy środka w miesiącu, T — przeciętna liczba godzin pracy środka w roku.

Na podstawie wzoru obliczono oprocentowanie kapitału od ceny nowego środka (C). Może być ono obliczone od średniej wartości środka w okresie amortyzacji (C/). Zawarte we wzorze wyrazenie: C (a+k+n) przyjmie wtedy postać: C€ (at+n)+Crk.

Dane do obliczenia kosztów (tab.) przyjęto na podstawie informacji uzyskanych od użyt- kowników środków i producentów maszyn oraz przepisów prawnych i doświadczeń własnych. Wskaźnik kosztów ogólnogospodarczych ustalono na podstawie danych za I kw.

1998 r., z nadleśnictw stosujących uwzględnione w obliczeniach maszyny. Obejmują one koszty osobowe, np. bhp, szkolenia, delegacje oraz rzeczowe, m.in. utrzymanie budynków, maszyn i urządzeń ogólnego przeznaczenia. Wielkości ujęte w tabeli podano według stanu na 30.05.1998 r.

Koszty pracy harwestera i ciągników obliczono przy wykorzystaniu ich na jedną, półtorej i dwie zmiany. Przy zastosowaniu pilarki i konia uwzględniono jedynie pracę jednozmia- nową.

Na podstawie ilorazu kosztów pracy (zł/h), podano wymagane wielkości wydajności drogich środków, gwarantujące ich opłacalność w porównaniu ze środkami tańszymi, np.

ile razy powinna być większa wydajność pracy harwestera w porównaniu z pilarką, aby koszty jednostkowe przy użyciu harwestera były mniejsze niż w przypadku pilarki.

Wyniki obliczeń

Koszty techniczne pracy środków bez oprocentowania kapitału (ryc. 2) oraz relacje między nimi

CJ Koszt pracy pilarką wynosi 23,38 zł/h. Dominujący udział mają w nim płace oraz ich pochodne. Amortyzacja stanowi zaledwie 1,5%.

CJ Koszt pracy harwestera zawiera się w przedziale 164,33-120,58 zł/h, stosownie do wykorzystania па 1-2 zmian, a więc obniża się o 27%. Jest to wynikiem zmniejszenia się amortyzacji z 87,50 do 43,75 zł/h, a jej udziału z 53 do 36%.

Na podstawie tych kosztów można stwierdzić, że zastosowanie harwestera staje się opła- calne, jeżeli jego wydajność pracy (w m*/h lub m'/8h) będzie większa niż za pomocą pilarki powyżej: 7,0-krotnie, jeżeli byłby wykorzystany na jedną zmianę; 5,8-krotnie — na półtorej zmiany i 5,2-krotnie — na dwie zmiany (jednostkowe koszty wykonania tych samych operacji harwesterem stają się wtedy mniejsze niż pilarką).

ESMO 3Y/JZ z ESMO BĄ ! ool 00! 00I ool 001 [%] yoAzorepodsoZoujo3o M9IZSOĄ тие М 0055 O0Pz 0097 00% 005 0091 0091 00% OObZ 0091 009I 0302 м Oce Ove 091 OcE Orc 091 091 0ce Orc 091 091 NOBISATLU M Ав utrzpo3 yeizpy 08 08 08 08 Ob [%] 9220401 Аченит 2Isezo M EruoĄ qn] EyruJIs KoeJd nsez3 Feizpf) 00°01 00°01 - 0001 00'8 [142] nfojo euap OT Ł'0 : ЕТ 80 [ey] nfayo a104znz OS'I OS'I 2b'0 OS'I 0S'z [2] ем Це еи2 6 8 VE ZI SI [eq] emijed sroXznz 9 S'p $ 9 S'p € $ 9 Sp € £E [%] mejdeu nizsoĄ ĄruZEĄSĄĄ SI SI SI SI SI [%] nferdey otuemojuss0i1dQ tl pl LI STI $$ [%] tufKoezKoure EyMEJS 000 019 000055 00001 000 OZI I OOLI [tz] expors eusd c'8h c'8b c'8b СВУ (%] (Quur *dzegn) seąd po KinzreN I c 1 I I 1311540 99$0 29257] 09Ł6 Octy 0885 19701 O8cl yrusouwiod 0095 005 0081 0091 0001 000% 000 000 004 етом — 10181240 — [emp [2-2] (0049) ее 4 c SI I c SI I I ć cI I I (Kueruiz) m94pOJ$ atueysXZIO¥A

ezdzidn 1 UIsz0m IepIeAuoĄ JopĄS zuo0y JAJSOMIEH эжгепа 91121[989252$А М

№912503 911279140 Ор эм 09221 sue VTIAHVL

у

p | TT "

| Г

py

I 4 250

{

||

TEE | —L200

ыы |

Е. DAL

—— | rasa ae z |

e wt — m.aj|__ Pd io

120.88) 79,1

4 84.85

Wykorzystanie (liczba zmian) = 75,5 Pl

be 21,05, BS z

2328 d 5 я

1 zmiana A ,

1,6 zmiany 2 ||

„oj r R BR

RYC. 2. Koszty techniczne godziny pracy wybranymi środkami, bez oprocentowania kapitału

CJ Koszt pracy koniem wynosi 21,05 zł/h. Udział płac i naliczanych od nich kosztów sięga 88% a amortyzacji tylko 5%.

С Коза pracy skidera wynosi 86,44 zł/h przy wykorzystaniu na jedną zmianę i maleje do 75,50 zł/h przy pracy na dwie zmiany, a więc o około 13%. Przesądza o tym zmniejszenie amortyzacji z 21,88 do 10,94 zł/h, a jej udziału z 25% do 15%.

W związku z tym do opłacalnego zastosowania skidera konieczna jest jego wydajność pracy większa niż konia ponad: 4,1-Кгоние przy wykorzystaniu ciągnika na jedną zmianę, 3,8-krotnie — na półtorej zmiany i 3,6-krotnie — na dwie zmiany.

О Коза pracy forwardera waha się od 111,53 do 84,85 zł/h, odpowiednio przy pracy jedno i dwuzmianowej. Zmniejsza się więc o 24%. Decyduje o tym obniżenie

amortyzacji z 53,38 do 26,69 zł/h, a jej udziału z 48% do 32%.

Biorąc pod uwagę przedstawione koszty, zastosowanie forwardera staje się opłacalne, jeżeli jego wydajność pracy będzie większa:

— _ w porównaniu z koniem ponad: 5,3-krotnie przy wykorzystaniu na jedną zmianę, 4,5-krotnie — na półtorej zmiany oraz 4-krotnie — na dwie zmiany.

— wporównaniu ze skiderem wystarczająca jest wydajność pracy ponad 1,3-1, 1 razy większa, odpowiednio przy wykorzystaniu na 1-2 zmiany.

м

| [300

; |

[`+ 250

НА

И A г | 108,73 Pe

Е иво

| - ‘és 131.8%

j 94,76 113.44 [100

Wykorzystanie (liczba zmian) NEM j - “—_ DL

| - R. } 21,00) | ioe

4 zmiana ud a Е ет

1,5 zmiany ] |-0

a a oe

RYC. 3. Koszty techniczne godziny pracy wybranymi środkami, przy oprocentowaniu kapitału 15%

Koszty techniczne pracy środków przy oprocentowaniu kapitału 15 % (ryc. 3) oraz relacje między nimi

©] Koszt pracy pilarką wynosi 23,54 zł/h. Dominują w nim płace i naliczane do nich składniki. Udział amortyzacji stanowi tylko 1,5%, a oprocentowania kapitału poniżej 1%.

С] Koszt pracy harwestera zawiera się w przedziale 269,33 - 173,08 zł/h, stosowanie do wykorzystania na 1-2 zmiany, a więc zmniejsza się z tego tytułu o 36%.

Przesądza o tym zmniejszenie amortyzacji z 87,50 do 43,75 zł/h oraz oprocento- wania kapitału ze 105,00 do 52,50 zł/h, a więc udziału amortyzacji z 32 do 25%, a oprocentowaniu kapitału z 39 do 30%.

Można więc stwierdzić, że do opłacalnego stosowania harwestera w porównaniu z pilarką konieczne jest, aby jego wydajność pracy była większa w tym przypadku ponad: 11,4 krotnie przy wykorzystaniu na jedną zmianę, 8,6-krotnie — na półtorej zmiany oraz 7,2-krotnie, jeżeli byłby wykorzystywany na dwie zmiany.

С Koszt pracy koniem wynosi 21,99 zł/h. Dominuje w nim udział płac i odnoszonych do nich składników, natomiast udział amortyzacji i oprocentowania kapitału

stanowi 9%.

CJ Koszt pracy skidera wynosi 109,89 zł/h, jeżeli jest wykorzystywany na jedną zmianę i obniża się do 87,22 zł/h przy pracy na dwie zmiany. Wynika to ze zmniejszenia amortyzacji z 21,88 do 10,94 zł/h oraz oprocentowania kapitału z 23,44 do 11,72 zł/h, a więc udziału amortyzacji a także oprocentowania kapitału, z około 20 do 13%.

W przypadku przedstawionych kosztów, zastosowanie skidera w porównaniu z użyciem konia staje się opłacalne, kiedy wydajność pracy ciągnika jest większa ponad: 5,0-krotnie przy wykorzystaniu na jedną zmianę, 4,3-krotnie na półtorej zmiany oraz 4-krotnie, jeżeli byłby wykorzystywany na dwie zmiany.

С Koszt pracy forwardera kształtuje się od 168,73 do 113,44 zł/h, stosownie do wykorzystania na 1-2 zmiany. Przyczyniają się do tego zmniejszenie amortyzacji z 53,38 do 26,69 zł/h i oprocentowania kapitału z 57,19 do 28,59 zł/h, a więc udziału amortyzacji z 32 do 24% i oprocentowania kapitału z 34 do 25%.

Przedstawione koszty wskazują, że zastosowanie forwardera staje się opłacalne, jeżeli jego wydajność pracy jest większa:

— w porównaniu z koniem powyżej: 7,7-krotnie przy pracy jednozmianowej, 6,0- krotnie, jeżeli pracuje na półtorej zmiany oraz 5,2-krotnie przy wykorzystaniu na 2 zmiany,

— w porównaniu ze skiderem ponad: 1,5-1,3 razy większa, stosownie do wykorzy- stania na 1-2 zmiany.

Podsumowanie

Przedstawiony sposób obliczania kosztów pracy środków jest uproszczony w porównaniu z propozycją fińską [3]. Jest natomiast zbliżony do przykładu pochodzącego z Niemiec [1].

Różni się głównie tym, że w kosztach uwzględniono bezpośrednio płace obsługi środków oraz naliczane od nich narzuty. W obliczeniach przyjęto dane wyjściowe, podyktowane krajowymi realiami ekonomiczno-prawnymi. Mogą się one zmieniać w konkretnych warunkach. Wydaje się jednak, że zaproponowana formuła może być przydatna do wstę- pnej oceny kosztów pracy środka oraz zaplanowania jej w taki sposób, aby jego zastoso- wanie było opłacalne.

Na podstawie przedstawionych obliczeń można przykładowo stwierdzić w przypadku nieuwzględniania w kosztach oprocentowania kapitału, że:

0] jeżeli drwal Wyposażony w pilarkę osiąga w danych warunkach średnią wydajność pracy 10 m'/8h, to harwester powinien przekroczyć 70 m*/8h, jeżeli będzie on wykorzystywany na jedną zmianę (1600 h/r), 58 m”/8h — na półtorej zmiany (2400 h/r) oraz 52 m /8h— przy pracy nadwie zmiany (3200 h/r), aby koszty jednostkowe przy jego użyciu były mniejsze niż przy pracy pilarką;

CI jeżeli przy zrywce konnej przeciętna wydajność pracy wynosi np. 7 m'/8h, to forwarder musi zrywać średnio ponad: 37,1 m*”/8h — przy założeniu, że będzie on

wykorzystywany na jedną zmianę, 31,5 m'/8h przy wykorzystaniu na półtorej zmiany lub 28 m /8h — przy pracy na dwie zmiany.

Inaczej ułożą się wymagane wydajności droższych środków aby ich zastosowanie było opłacalne, jeżeli uwzględnia się w kosztach oprocentowanie kapitału. W przypadku wyżej przedstawionych wydajności środków tańszych — średnia wydajność pracy (m /8h) droż- szych maszyn powinna wynieść:

— harwestera — powyżej 114 m*/8h (praca na jedną zmianę), 86 m'/8h (praca na 1,5 zmiany) lub 72 m '/8h (praca na dwie zmiany),

— Гогмагаега — ponad 53,9 m*/8h (praca na jedną zmianę), 42 m?/8h (praca na 1,5 zmiany) lub 36,4 m /8h (praca na dwie zmiany).

Przedstawione tutaj obliczenia i analizy mają w dużej części charakter teoretyczny. W celu obliczenia kosztów jednostkowych konieczne jest ustalenie rzeczywistych wydajności pracy środków w procesach technologicznych oraz konkretnych warunkach przyrodni- czych.

Literatura

— . Forbring A., Dummel K., Gehringer M.: Die Verfahren der Fachexkursion bei der 12.

KWF-Tagung 1996. Kalkulationsgrundlagen der Arbeitsverfahren. AFZ-Der Wald, 1996, 8.

N . Porter B.: Techniczne, ekonomiczne 1 przyrodnicze aspekty zrywki drewna w sosno- wych drzewostanach przedrębnych. Fundacja Rozwój SGGW, Warszawa 1997.

W . Rummukainen A., Alanne H., Mikkonen E.: Wood Procurement in the Pressure of Change-Resources Evoluation Model till Year 2000. Acta Forestalia Fennica, 1995, 248.

> . Rzadkowski S.: Wpływ operacji technologicznych na wydajność pracy i koszty pozy-

skania drewna małowymiarowego w cięciach pielęgnacyjnych w drzewostanach sos- nowych. Prace IBL, seria A, 1996, 815.

wn . Rzadkowski S., Jodłowski K.: Procesy technologiczne pozyskiwania drewna w trze- bieżach wczesnych drzewostanów sosnowych. Materiały i dokumenty Kongresu Leś- ników Polskich. Tom 2, cz. 2, Warszawa 1997.

ON . Suwala M.: Pozyskiwanic drewna metoda sortymentowa. Prace IBL, seria B, 1996, 30.

— . Suwała M.: Proces technologiczny pozyskania drewna w późnych trzebieżach. Postępy techniki w Leśnictwie, 1997, 62.

oo . Wiesik J., Kowalski K.: Efekty zrywki drewna krótkiego i długiego ciągnikiem uniwersalnym Ursus 3514. Przegląd Techniki Rolniczej i Leśnej, 1997, 1.

o „ Więsik J., Neugebauer Z., Jagiełła K., Karalus T.: Wydajność i koszty zrywki drewna mikrociągnikiem Joker RSJ-1BL. Przegląd Techniki Rolniczej i Leśnej, 1997, 5.

10. Zychowicz W.: Metoda obliczania kosztów eksploatacji maszyn leśnych. Materiały seminarium Efekty stosowania maszyn o dużej wydajności, przyjaznych dla środowi- ska w lasach polskich. SGGW, WTRiL, Warszawa 1998.

Summary

Costs of work of selected means to harvesting timber

In the elaboration there was a method proposed for calculating technical costs of the work of means (zl/h). The costs of the work were presented for: chainsaw, one-grip harvester, horse, skidder, and forwarder. On the basis of this there were efficiency relations shown, ensuring lesser unit costs of more costly mean if compared with cheaper ones.

The technical cost was calculated as the sum of salaries and overheads, mortgage, capital interest rate (variants), repairs and spare parts, fuel, oil and general maintenance costs. The use of means at 1; 1,5, and 2 work shifts was taken into account (1600, 2400, and 3200 h/r).

It was found, among others, that the use of harvester begins to be profitable in the case when its work output is greater than at the use of chainsaw: 7,0; 5,8 and 5,2 times, if it would be used respectively at 1; 1,5, or 2 work shifts, under the condition that capital interest is not taken into account. If the capital interest is taken into account then the multiples of the work outputs of harvester in comparison to chainsaw should respectively be: 11,4; 8,6, or 7,2.