Małżoraczki środkowego miocenu (badenu) z otworu Broniszowice (SW Polska)

Geological Quarterly, Vol. 36, No.2, 1992, p. 259-280

Jolanta P ARUCH-KULCZYCKA

Malzoraczki srodkowego miocenu (badenu)

Z

otworu Broniszowice (SW Polska)

W otworze Broniszowice (s!£lska cz«sc zapadliska przedkarpackiego) stwierdzono zesp6t malioraczk6w starszego badenu. Wyr6zniono 20 gatunk6w nalez£lcych do 15 rodzaj6w z 9 rodzin rz<'(du Podocopida.

PrzeSledzono i1osciowy udzial i znaczenie poszczeg61nych takson6w w badanej popu\acji. Dominacja okaz6w z rodzaJu Cytileridea,Aurila i Loxoconcha sugeruje srodowisko infralitoralne, stanowi£lce plytSZ<l cz<'(sc strefy sublitoralnej (nie przekraczaj£lCq 50 111).

WST~P

Badania zespolu malzoraczk6w przeprowadzono na pr6bkach pochodzqcych z otworu wiertniczego Broniszowice zlokalizowanego w rowie Paczkowa - sl'lska

cz~sc

zapadliska przedkarpackiego (fig. 1).

Srodkowomiocenskie osady morskie poludniowej cz((sci rowu Paczkowa pochodZ£l z najdalej ku p6lnocy wysuni((tej zatoki zbiornika przedkarpackiego (Paratetydy), oddzielonej od basenu Nizu Polskiego w'lskq stref'l walu metakarpackiego (S. Dyjor i in., 1978). W ostatnich latach skorelowano i porownano rozw6j sedymentacji

W

obu prowincjach paleogeograficznych: tj. slqskiej

cz~sci

zapadliska przedkarpackiego i poludniowo-zachodniej cz((sci basenu Nizu Polskiego (S. Dyjor, 1986; S. Dyjor, A.

Sadowska, 1986). W wyniku por6wnania wymienionych prowincji paleogeogra-

ficznych S. Dyjor (1986) stwierdzH w mlodszym trzeciorzt(dzie duze podobienstwo w

formowaniu ram obu basen6w, przebiegu sedymentacji w ich obr((bie oraz rozwoju

transgresji i regresji morskich wywolanych dzialalnosci'l ruch6w tektonicznych w

orogenie karpackim. W dalszych badaniach S. Dyjor i A. Sadowska (1986) na pod-

260 Jolanta Paruch-Kulczycka

SE cz~sci Nitu PC\ldd,~(l'c\

metakltlrp;ack.ieg'o; 2 - p6fnocna granica potudrliovv3 osad6w serii poznanskiej; 4,

trz~eci()rz~~du na obszarze

uPG - uskok Pogalewa G6rnego, strefa

Fragment of schematic tectonic-structural map of extent of the Tertiary deposits on Silesian part of the Carpathians Foredeep and SE part of Polish Lowland (after S. Dyjor, 1986)

1 - limit of extent of the ridge; 2 - northern limit of extent of marine deposits in the southern of extent of the deposits of Poznall Series; 4, 5 more significant usb - Sudetic Marginal Fault, uPG - Pogalewo G6rne Fault, susO - Middle

stawie

d.13lj!f:lmIOW nu:~1rr.n1tl£'h

obu CZ(:SClach

Arrt<a,Ul1QrU:lr>14I

)(1rZV"ivOlSklel-tlH:~nkow'el

za udostt(pnienie pr6bek z serdecznie i cenne wskaz6wki

dotvcza<~e

onnlcowanCI

LITOLOGIA I STRATYGRAFIA

Profillitologiczno-stratygraficzny utwor6w

ULJ'v"'."'.Il,'Y' ... W

otworze Broniszowice wedlug H. Kosci6wko (1982)

~,,~'

....

_.~.

v .. j!;;.v" ...

gorny (?) i miocen dolny zielone szarozielone By i mulki z

piaskowc6w~

na sk,wlinizo'wa:nv(:h gnejsach;

Manoraczki srodkowego miocenu z otworu Broniszowice

~, ~

miocen

pliocen

( serlo pozooriska J

baden

karpar

miocen doloy - oligocen gdmy (?}

. - - ' -

.... ~ ...

Fig, 2. Profil. litologiczno-stratygraficzny otworu Broniszowice (wg H. Kosci6wko, 3

4

8

9

1 - 2 z wk!adkami H6w i mulk6w; 3 mufek; 4 if piaszczysty; 5 w~giel brul1atny; 6 zIepiemec; 7 - wapien; 8 - skaolinizowany 9 fauna

Litho~)tnltigra~)hi(;al profile of the Broniszowice borehole (after H. Kosci6wko, 1982)

sand; 2 - with and silts intercalations; 3 sill; 4 - sandy clay; 5 - brown coal; 6 conglomerate; 7 -limestone; - kaolinized 9 fauna

mulkowate bez a

UU,:lLvU1L''-'

po·plelate, zielonkawe niebieskawe i mulki niekiedy z wkladkami brunatnego;

- miocen g6rny i pliocen By

cz~sto

piaszczyste,

un .. 'v,,,,,,-,,,,,, .. ,

a takie szare i beiowe, z mulk6w i piask6w,

";"'u;rAn,,,li.nl

"-'i.f ... '-"vnu ... '"

malzoraczki ze srodkowej cz«sci

rel>re:zerttul1l0el szare By i badenu.

ANALIZA MIKROP ALEONTOLOGICZNA I BIOSTRATYGRAFICZNA

Stan zachowania materialu ratlfllstvczIle2:O dobry. malzoraczk6w Sq w caie,

Z

dobrze oraz

za(~n()W,m\'ml

sladami odcis- k6w

mi~sniowych

.

W poszczeg61nych pr6bkach malzoraczki wykazujq

pod iIosci osobnik6w, i zr6znicowania

)';u ... "VVl"')';V.

262 Jolanta Paruch-Kulczycka

W pierwszej pr6bce (99,80-99,60 wyst(:(puje stosunkowo duz.a liczba gatunk6w (16) reprezentowanych przez niewielk'l Hose osobnik6w (1-15). Dwie nastttpne pr6bki (99,10-99,00 i 99,00-98,90 m) wskazuj'l na optimum rozwoju maiioraczk6w, wyrazone zar6wno przez

zwi~kszon'l

Iiczb(:( gatunk6w (do 22), jak i zdecydowany WZfost gttstosci populacji (do kHkudziesittciu osobnik6wjednego gatunku). W pozostalych 3 pr6bkach Hose malzoraczk6w jest ponownie niewielka. W pr6bce z gl(:(b. 98,90-98,75 m liczba gatunk6w zmniejsza sitt do 7 i reprezentowana jest przez 1-20 okaz6w. W pr6bce z glttb. 98,60-98,50 m nastttpuje wyrazny spadek frekwencji malzoraczk6w, polegaj'lCY na wystttpowaniu pojedynczych fragment6w skorupek, a w ostatniej pr6bce (98,10 m) - calkowity ich zanik.

Taksonomi~

badanego zespolu malzoraczk6w oparto na systematyce R.C. Moore'a (1961) wyr6zniaj'lc 20 gatunk6w nalei'lcych do 15 rodzaj6w z 9 rodzin rzttdu Podo- copida. W calym zespole, szczeg61nie w pr6bkach z gJttb. 99,10 -99,00 i 99,00-98,90 m, najwittksza liczba osobnik6w reprezentuje gatunki: Cytheridea acuminata acuminata Bosquet, Aurila haueri (Reuss), A.convexa (Baird), A. philippi (Reuss), A. albicans (Ruggieri),A. angulata (Reuss), kt6re l'lcznie stanowi'l okolo 65% populacji. Zdecy- dowanie mniejszy udzial- okolo 20% - maj'l gatunki: Callistocythere canaliculata (Reuss), Cnestocythere tn.4ncata (Reuss),Eucythemm textilis te.rti/is Ruggieri, Loxocon- cha hastata (Reuss) i L.punctatella (Reuss). Pozostale gatunki (12) stanowi'l zaledwie 15% zespolu i reprezentowane s'l przez kHka do kilkunastu okaz6w.

Biostratygrafitt malzoraczk6w miocenu Paratetydy Centralnej opracowal R. Jiflcek (1983), kt6ry wyr6inH w badenie nast((puj'lce 4 biozony malioraczkowe:

Pitttro Podpitttro Zona Zona matioraczkowa

NO-tO Carinocythereis carinata - Phlyctenophora farkasi g6my

NO-9 Eopaijenborchella laskarevi -

Baden Neocvprideis elongala

srodkowy NO-8 Eocytheropteron inflatum - Falunia spinulosa dolny NO-7 Acanthocythereis hystrix-

Bythocypris lucida

W swietle tego podzialu najwi(:(ksz'l wartosc biostratygraficznq w badanym zespole maj'l gatunki przewodnie dla zon NO-7 i NO-8: NO-7 - .Acanthocythereis hystrix (Reuss) wraz z gatunkami towarzysz'lcymi Cytheridea acuminata Bosquet? Costa ed- wardsi (Roemer), Aurila haueri (Reuss); NO-8 - Eocytheropteron inflatum (Schneider) wraz z gatunkami towarzysz'lcymi Ven-ucocythereis ven1lcosa (Reuss), Cytheridea acuminata Bosquet, Aurila haueri (Reuss).

Fakt

wsp6hvyst~powania W

badanym gatunk6w Acanthocythereis hystrix (Reuss) i Eocytheropteron inflatum (Schneider), charakteryzuj'lcych wedlug R. Jificka (1983) r6zne zony, stwarza oczywiste trudnosci w scislym okresleniu wieku zespolu.

Poniewai Acanthocythereis hystrix (Reuss) opisany zostal przez J. Szczechur(( i A.

Pisertt (1986) z niewqtpliwie srodkowego badenu Polski centralnej, moina przyj'lc, ie

zesp61 malioraczk6w z otworu Broniszowice reprezentuje zesp6i srodkowego a nie

Manoraczki srodkowego miocenu z otworu Broniszowice 263

koniecznie dolnego badenu; w niniejszym opracowaniu okreslono go og61nie jako starszy baden.

Na obszarze Paratetydy opisany zesp61 malzoraczk6w wykazuje

najwi~k

ze podo- biens two go zespol6w znanych z Basenu Wiedenskiego, opracowanych przez L Cichq (1978) z Zidlochovic (facjostratotyp moravianu) oraz A. E. Reussa (1850) z Kostel (praca zrewidowana przez J.

Zelenk~

,1985, z Podfvina

=

Kostel) - moravian. Na obszarze Tetydy podobny zesp61 zostal opracowany przez W. Sissingha (1976) z pogranicza srodkowego i g6rnego miocenu Krety (serravalian - lOrton).

UWAGI 0 PALEOEKOLOOH

Malzoraczki z osad6w badenu otworu Broniszowice pochodzq ze strefy plytkiego morza. Zdecydowana dominacja reprezentant6w Cytheridea oraz wsp61obecnosc przedstawicieliAurila iLoxoconcha wskazujq wedlug W. Sissingha (1976) na srodow- isko zwiqzane ze stref'l infralitoralnq, stanowiqcq plytSZq, przeswietlonq

cz~sc

strefy sublitoralnej,o gl<tbokosci nie przekraczajqcej 50 m. M. C. Keen (1989) w wyr6znio- nych w oHgocenie Basenu P6lnocnego biofacjach uznaje Cylheridea za

grup~

charak- terystycznq dla plytszej

cz~sd

strefy infralitoralnej (0-25 m). R. Jiticek (praca nie publikowana), na podstawie rozprzestrzenienia batymetrycznego, zesp61 malzoracz- k6w z przewag'! przedstawicieli Aurila - Cytheridea zalicza do strefy gl((bokosdowej 0-20 m, a z przewag'! przedstawicieli Aurila - Cnestocythere do strefy 20-40 m.

Stwierdzony w badanych pr6bkach zr6znicowany stan skorupek oraz zmiennosc gttS- to sci populacji

sugeruj~

srodowisko

0

niestalej dynamice, z wyraznym optimum na

gl~bokosci

20-40 m. Zasolenie wymagane przez rozpoznane malzoraczki nie przekrac- za 25-35% (R. Jificek, 1983).

C~~SCSYSTEMATYCZNA

RZqd Podocopida Muller, 1894 Rodzina Cytheridae Baird, 1850 Rodzaj Cnestocythere Triebel, 1950 Cnestocythere lamellicosta Triebel, 1950

(Tab!, I, fig. 3)

1950 Cnestocytherelamellicosta n. sp.; E. Triebel: p. 317, tab. 1, fig. 1-8.

1978 Cnestocythere lamellicosta Triebel; E. Brestenska, R. Jirfcek: tab. 1, fig. 14.

1986 Cnestocythere lamellicosta Triebe\; J. Szczechura, A. Pisera: tab. VI, fig. 1,4.

Kolekcja. MUZ PIG 9057/90/0s.

W Y s

t

<t

pOW

ani e. Polska: Dolny Slqsk (Broniszowice), Roztocze - baden;

Austria i Czechoslowacja (Basen Wiedenski) - baden; Wlochy - torton.

264 lolanta Paruch-Kulczycka

J850 79, tab. 10,

1964 A. Russo:

1978 tnmcata (Reuss); Brestenska, R.

tab. 10, fig. ~

tab. 1, fig. 13, 1985 Cnestocythere tnmcata (Reuss); J. Zelenka: tab. 1, fig. 6.

Cnestocythere tnmcata (Reuss); J. Szczechura, A. Pisera: tab. 1, 1.

n..Ul,.:;t\>.\,;Ja. MUZ PIG 9058/90/05, 9082/90/08.

Y

S t ~ pOW

ani e. Polska:

ki (basen Austria i

Cz~echloslto,"13cla

Francja Akwitanski) - torton.

Rodzina

Brachycytheridae

Pterygocythereis

1954 1933 1850)

1850 1972 1985

175, tab. 20, fig. 1.

W. Sissingh:

tab. 103, fig.

Kolekcja. MUZ PIG 9059/9O/0s, 9079/90/08.

W Y s

t

<t

pOW

ani e . Polska: Dolny

I"'r~,n"",''l

(Zatoka -- recent; Grecja,

Rodzina

Cytherideidae

Sars, 1925 Cytheridea 1852

ta b. 8, fig. 2.

Cytheridea ileuminata aeuminata Bosquet, 1852 I, 6,7)

4.

baden; Austria i

- torton.

MalZoraczki sfodkowego miocenu Z otworu Broniszowice

Rodzina Cytheruridae ... ""'., Rodzaj

Lo.r:vtl~enmf(;~ron A1(~xal[l(leT.

1978 Eocytheropteron

inflatum (Schneider): E. Brestenska, R. Jirfcek: tab. fig. 7, 8.

1983 Eocytheropteron

inflatum (Schneider); R. Jiffcek: 3, fig. 14.

Kolekcja. MUZ PIG 9061/90/0s, 908319O/0s.

W Y s

^t t(

pow ani e. Polska: Sl~sk slowacja (Basen baden.

liu~':vtll:eni,ra textilis n. sp.; G. Ru~;gie;ri:

liW":vt/l'enl,ra tc.rtilis

te.wilis

RlI}~gie!ri; E. Bre:stenska,

fi.Vl'C;l\,I.]I:t. MUZ PIG 9062/90/08, 9085/90/05.

Y s

t t( pOW

ani e. Polska:

tab. 5, fig. 11, 12.

"' .. u .... L" ... ,

Paracytheridea Muller, 1894 Paracytheridea

n-J/:nu~n-n

1850 n. A.E. Reuss: p. 82, tab. 19.

265

Czecho-

Czecho-

1956

triquetra

H. J. Ocrlli: 54, 6, fig. 150, 151; tab. 15, fig. 394-396.

1978

triquetra

E. R. Jirfcek: tab. 3, fig. 7.

1985

Paracytheridea triquetra

J. Zelenka: tab. 1. 5,7,8.

!'>..Ul'[;;JI.\..Ja. MUZ PIG 9063/90/08.

ysttt

Semicythentra Wagner, 1957 Sefnicvtlll?rw"a cf. aUfera 1959

fig. 6)

1975

Semicythemra alifera

1.1' " ... ""~ .... C. Bonaduce i in.: p. 70, lab. 40, 3-9.

266

l'\o.Vlo.;;;r.."J!"' MUZ PIG 9064/90/08.

ySH;powan

lolanta Paruch-Kulczycka

Rodzina Hcmicythcddac 1953

Aurila

Pokorny, 1955

1958 Mutilus (Allrila) albicans sp.; G. l{u!!2ieri:

1964 Mutflus (Aurila) albicans G.

1972 Aurila albicans (Ruggieri);

J .... VII:;l\.\.CJii:ll. MUZ PIG 9068/90/0s.

1,2,16-19,20, 26.

tab. 10, fig. 4.

-recent

Y s

t

tt

pOW

ani e. Polska: Dolny (Broniszowice) Wlochy-

1850 1978

torton.

1985 Audia halleri 1986 Aurila haueri

W. Baird: p. 174, tab. 21, 19, Ure!,tensKa, R.

Reuss: p. 70, Brestenska, R. Jiffcek:

J. Zelenka: tab. 1, fig. 9, 10.

J. Szczechura, A. Pisen'!: tab!.

7,

28.

6, fig. 7.

fig. 8.

MalZoraczki SrOl[UWWe~to miocenu Z otworu Bronislowice

Aurila

philippi (Tab I.

1850 Cypridina philippi n. sp.; A. E. Reuss: 66, tab. 9, fig. 17.

1985 Aurila philippi (Reuss); J. Zelenka: 2, fig. 11.

267

Kolekcja. MUZ PIG 9067190/0,..

W Y s

t <c

pow ani e. Polska: Dolny Sl'lsk (Broniszowice), obszar krakowski (Wieliczka) - baden; Czechoslowacja Wiedenski) - baden.

Vern.ICOC\i~tflerels

Ruggieri, 1961

verrncoCY'fherelS verrucosa

(Reuss, 1850)

(Tab!, 5,6)

1850 Cypridina

verrucosa

n. sp.; A E. Reuss: 80, tab. 10, fig. 16 <I, b.

1962

Vemlcocythereis llemtCOSa

G. 28, tab. 13, fig. 5-7.

1978

Verrucocythereis vemlcosa

E. R. Jif'ftek: tab. 16, 10.

1986

Vemlcocythereis verrucosa

J. Szczechura, A Pisera: tab. 3, fig.

Kolekcja. MUZ PIG 9069/90/0s, 9078/90/0'1..

W Y s

t t( pOW

ani e. Polska: Dolny Sl'lsk (Broniszowice), obszar swi«tokrzys- ki (basen Korytnicy), obszar krakowski (Wieliczka) - baden; Austria i Czechoslowac- ja (Basen Wiedenski) - baden; Wlochy - torton.

Rodzina Leptocytheridae Hanai, 1957

CallislOcYlhere

Ruggieri, 1953

caJfllS10CVtfle,re canaliculata

(Reuss, 1850)

(Tabl. III, fig. 7, 8)

1850 canaliculata n. sp.; A E. Reuss: p. 76, tab. 9, 12a·b.

1978 (Reuss); E. Brestenska, R. tab. 1.

1985 (Reuss); J. Zelenka: lab. 3, fig. 1.

Kolekcja. MUZ PIG 9070/90/0s, 9080/90/0'1..

W Y s

t

tt

^pOW

ani e. Polska: Dolny SI'lsk (Broniszowice), obszar krakowski

(WieHczka) Austria i Czechoslowacja (Basen Wiedenski) baden; Francja

(Basen Awitanski) oligocen - miocen; Niemcy (Bawaria) burdygaJ; W«gry -

sarmat.

268 Jolanta Paruch-Kulczycka

Rodzina

Loxoconchidae

Sars, 1925 Rodzaj Loxoconcha 1866 Loxoconcha hastata (Reuss, 1850)

(Tab!, IV, fig. 1)

1850

Cypridina hastata

n. sp.; A E. Reuss: p. 69, tab. 9, fig. 26.

1978

Loxoconcha hastata

(Reuss); E. Brestensk~, R. Jirfcek: tab. 2, fig. 5, 6.

1985

Loxoconcha hastala

(Reuss); J. Zelenka: tab. 3, fig. 5, 6.

Kolekcja. MUZ PIO 9071/90/08.

W Y s

t t(

pow ani e. Polska: Dolny Sl~sk (Broniszowicc), obszar krakowski (Wieliczka) - baden; Austria i Czechoslowacja (Basen Wiedcnski) - baden; Niemcy - rniocen.

Loxoconcha punctatella (Rcuss, 1850) . (Tab!, IV, fig. 2)

1850

Cypridina punctatella

n. sp.; A E. Reuss: p; 65, tab. 9, fig. 15.

1978

Loxoconchapunctatella

(Reuss); E. Brestenska, R Jificek: tab. 2, fig. 12, 13.

1985

Loxoconcha punctatel/a

(Reuss); J. Zelenka: tab. 3, fig. 10,11.

Kolekcja. MUZ PIO 9072/90/0s.

W Y s

t

tt pow ani e. Polska: Dolny Sl~sk (Broniszowice) baden; Austria i Czechoslowacja (Basen Wiedenski) - baden; Francja oligocen, pliocen; Grecja - torton; Szwajcaria miocen; Wlochy - torton, pliocen.

Rodzina

TrachyJeberididae

Sylvester-Bradley,

1948

Rodzaj Acanthocythereis Howe, 1963 Acanthocythereis hysn'ix (Reuss, 1850)

(Tab!, IV, fig. 3)

1850

Cypridina

hystrit n. sp.; A. E. Reuss: p. 74, tab. 10, fig. 6.

1978

Acanthocythereis

(Reuss); E. Breslenska, R. Jii'fcck: tab. 4, fig. 4.

1983

AcamhoCYlilereis

hystrit (Reuss); R. Jii'fcek: tab. 2, fig. 10.

1986 Acanthocythereis hystrit (Reuss); J. Szczechura, A. Pisera: tab. 1, fig . .7.

Kolekcja. MUZ PIO 9074/90/0s.

W Y s

t

tt pow ani e. Polska: Dolny Slqsk (Broniszowice), obszar

swit;tokrzys~

ki (basen Korytnicy) - baden; Austria i Czechoslowacja (Basen Wiedefiski)- baden; .

Francja (Zatoka Gaskofiska), Adriatyk - recent; Wlochy torton, pHoc"en.

MalZoraczki srodkowego mioccnu Z olworu Broniszowice

Rodzaj Costa Neviani,1928 Costa edwardsii (Roemer, 1838)

(Tab!, IV, fig. 4)

1838

Cytherina edwardsii

n. sp.; F. A. Roemer: 518, tab. 6, fig. 27.

~962

Costa edwardsii

(Roemer); G. Ruggieri: p. tab. 8, fig. 1-15.

1978

Costa edwardsii

(Roemer); E. Bre8lenska, R. Jii"fcek.: tab. 4, fig. 5,6.

269

KOlekcja. MUZ PIG 9075190/08.

W Y s t <t.p

0

wan i e. Polska: Dolny Sl~sk (Broniszowice) - baden; Adriatyk;

Atlantyk - recent; Austria i Czechoslowacja (Basen Wiedenski) - baden; Francja (Basen Akwitatiski) - oligocen - recent.

Rodzaj Hermanites Puri, 1955 Hermanites haidingeri (Reuss, 1850)

(Tab!, IV, fig. 5, 6) .

1850

Cypridina haidillgeri

n. sp.; A. E. Reuss: p. 78. lab. 10, fig. 113.

1978

Hennanites haidingeri

(Reuss); E. Brcslenskci, R. liNcek: tab. 6, fig. 1.

1985

Henn.allites haidingeri

(Reuss); J. Zelenka: tab. 4, fig. 6.

Kolekcja. MUZ PIG 9076/90/08, 9081/90/0s.

W Y s t ((

pOW

ani e. Polska: Dolny Sl'lsk (Broniszowice) baden; Austria i Czechoslowacja (Basen Wiedenski) - baden; Francja (Basen Akwitanski) -oHgocen

pliocen; Grecja, Wlochy torton.

Rodzina Uncertain Mandelstam, 1960 Rodzaj Falunia Grekoff Moyes, 1955

Falunia plicam/a (Reuss, 1850) (Tabl. IV, fig. 7)

1850

Cypridina plicatula n. sp.;

A. E. Reuss: p. 84, tab. 10, fig. 23.

1957

Falunia plicatula

A J. Keij: p. 114, tab. 9, fig. 6, tab. 12, 8 . . 1986

Fa/unio plicotula

J. Szczechura, A Pisera; tab. 1, 2,3.

KQlekcja: MUZ PIG 9077/90/08.

W Y s

t

tt

pOW

ani e. PoIska: Dolny Sl~sk (Broniszowice), obszar swit(tokrzys- ki (basen Korytnicy), obszar krakowski (Wieliczka) - baden; Adriatyk - rencent;

Austria i Czechoslowacja (Basen Wiedenski) - baden; Wlochy - miocen.

Zaktad Stratygrafii, Tektoniki i Paleogeografii Panstwowego Instytutu Geologicznego Warszawa, ul. Rakowiecka 4

Nadeshmo

dnia

1 1991 r.

270 101anta Paruch-Kulczycka

PISMIENICTWO

BAIRD W. (1850) - Description of several new species of Entomostraca. Proc. Zool. Soc., 18, p. 364.

BONADUCE

c.,

CIAMPO G., MASOLI M. (1975)-Distribution of Ostracoda in the Adriatic See. Pub!.

Staz. Zool. Napoli, 40.

BOSQUET J. (1852) - Description des Entomostraces fossiles des terrains tertiaires de la France et de la Belgique. Mem. Cour. Acad. Roy. Sci. Belg., 24, p. 1-142.

BRESTENSKA E., JIRICEK R. (1978) - Ostracoden des Badenien der Zentralen Paratethys. In : Chronostratigraphie und Neostratotypen, Miozen M4, Badenien (eds A Papp, I. Cicha, 1. Sene~, F.

Steininger), 6, p. 405-410.

CICHA I. (1978) - Facjostratotypen des Badenien. In: : Chronostratigraphie und Neostratotypen, Miozcn M4, Bad~9!ien (eds A Papp, I. Cicha, J. Senes, F. Steininger). 6, p. 168-170.

DmCI G., RUSSO A. (1964) - Ostracodi tortoniani dell'Appenino Settentrionale (Tortona, Montegibbio, Castelvetro). Boll. Soc. Paleont. Ital., 3, p. 38-88, nr 1.

DYJOR S. (1986) - Evolution of Sedimentation and Paleogeography of Near-frontier Areas of the Silesian Part of the Para tethys and of the Tertiary Polish-Gorman Basin. Kwart. AGH, Geologia, 12, p. 7-22, z. 3.

DYJOR S., DENDEWICZ A, GRODZICKI A, SADOWSKA A. (1978) - Neogenska i staroplejsto- censka sedymentacja w obr«bie strefzapadliskowych row6w Paczkowa i Kttdzierzyna. Geol. SudeL, 13, p. 31-62, nr 1.

DYJOR S., SADOWSKA A. (1986) - Correlation of the Younger Miocen Deposits in the Silesian Part of the Carpathian Foredeep and the South-western Part of the Polish Lowland Basin. Kwart. AGH, Geologia, 12, p. 25-26, z. 3.

JIRICEK R. (1983) - Redefinition of the Oligocene and Neogene ostracod zonation of the Paratethys.

Miscellana Micropalaeontologica, 4, p. 195-225.

KED A J. (1957) - Eocene and Oligocene Ostracoda of Belgium. Inst. Roy. Sci. Natur. Belg., 136, p. 1-210.

KEEN M. C. (1989) - Oligocene ostracod biofacjes from onshore areas of the Nort Sea Basin In:

Northwest Europen micropaleontology and palynology (eds. D. J. Batten., M. C. Keen), p. 248-264.

KOLLMAN K. (1960) - Cytherideinae und Schulerideinae n. subfam. (Ostracoda) aus dem Neogen des 6stl. Osterreichs. Mitt. Geol. Gesell., 51, p. 89-195.

KOSCIOWKO H. (1982) - Rozw6j zwietrzelin kaolinowych na przedpolu Sudet6w Wschodnich. Biul. Inst Geo!., 336, p. 7-53.

MOORE R. C. (1961) - Treatise on Invertebrate Paleontology, pt. Q, Arthropoda 3, Crustacea, Ostra- coda. Geol. Amer. Univ. Kansas Press. Kansas.

OERTLI H. J. (1956) - Ostrakoden aus der oligozanen und miozanen Molasse der Schweiz. Schweiz PaHiont Abh., 74, p. 1-120.

OERTLI H. J. (1985) - Atlas des Ostracodes de France (Paleozoique-Actuel). Mem. Elf-Aquitaine, 9, p.

313-336.

POKORNY V. (1955) - Contribution to the morphology and taxonomy of the subfamily Hemicytherine Puri. Acta Univ. Carolinae, Geologica, 34, p. 67-322.

REUSS A E. (1850) - Die fossilen Entomostraceen des 6sterreichischen Tertiarbeckens. Haidingers Naturw., 3, p. 41-92, z. 1.

ROEMER F. A (1838) - Die Cytherinen des Molasse-Gebirges. N. lahrb. Miner. Geogn. Oeo!. Petr., 6, p.514-519.

RUGGIERI G. (1958) - Akuni Ostracodi del Neogene Italiano. Ani Soc. hal. Sci. Nat., 97, p. 127-146, z.2.

RUGGIERI G. (1962) - Gli Ostracodi marini del Tortoniano (Miocene mediosuperiore) di Enna, nella Sicilia centrale. Palaeontographia ItaL, 56, p. 1-68.

SISSINGH W. (1972) - Late Cenozoic Ostracoda of the South Aegean Island Arc. Utrecht Micropaleont.

Bull., 6, p. 1-187.

SISSINGH W. (1976) - Tentative Middle Miocene to Holocene ostracode biostratigraphy of the Central and Eastern Basin. Proceedings (B), 79, p. 271-311, nr 4.

Malzoraczki srodkowego miocenu Z olworu Broniszowice 271

SZCZECHURA J. PISERA A. (1986) - The Biostratigraphic Position of Litholhamnian Limestones from Chomenl6w Basin) and W~glin (R0ztocze Region). Kwart. AGH, Geologia, 12, p.

45--62, z. 3.

1RIEBEL E. (1950) - Ostracoden-Gattungen. Senckenbergiana, 31, 313-330.

- Badenian Ostracoda from Podivin Basin - Southern Vest.

60,p.245-248,z.4.

Jolanta PARUCH-KULCZYCKA

THE MIDDLE MIOCENE (BADEN IAN) OSTRACODS FROM BRONISZOWICE BOREHOLE (SW POLAl'JD)

Summary

This article results of micropalaeontologicaJ and biostratigraphical analysis of ostracod as- semblage from samples (depth 99.80-98.10 Ill), taken from the I3roniszowice borehole Poland - Silesian part of the Carpathian Foredeep). It was the first study of this faunal group from Fore-SudetIc Region and one of few - up till now - studies of Miocene ostracods from Polish area. 20

distinguished in studied among which the most frequent were specimens of genera CV1:/lel'Ule'a and

Aurila

(65% of all Variable valves and species frequency within population indicated infralittoral with varying dynamics and significant optimum at depth of 20-40 m

(shall()w(~rpart of sublittoral zone).

In examined assemblage, co-occurrence of species: Acanthocythcreis hyslrir and Eocytlteroptheron inflatum, which are, according to R. Jitfcek (1983), typical for differents zones (NO-7 and NO-8), causes the evoluation of zonal range very difficult. According to facl

Acamhocythercis

hyslrir was noted in Middle Badenian oiCentra' Poland (J. Szczechura, A. Pisera, 1986) it could be assumed, that ostracod assemblage from Broniszowice represents Older Badenian, not necessary Lower Badenian assemblage.

On the Parathetys area desribed ostracod asseJ'l)hlage has most similaritcs to assemblage known from the Vienna Basin, studied by

r.

Cicha (1978) from Zidlochovice (facies stratotype of Moravian) and by A.

E. Reuss (1850) from Kostel (this work was revised by J. Zelenka, 1985). On the region similar assemblage was described by W. Sissingh (1976) on Crete and refered to Serravalian

Translated by Grzegorz Czapowski

TABLICAI

Fig. 1. Cnestocytheretnmcata 1850)

Skorupka prawa (right valve), MUZ PIO 9082/90/0s; X 80 Fig. 2. Cnestocythere mmcata 1850)

Skorupka lewa (left valve), MUZ prG 9058/90/0s; X 80 Fig. 3. Cnestocythere lamellicosta Triebel, 1950

Skorupka prawa (right valve), MUZ PIG 9057/90/0s; X 80 Fig. 4. Pterygocythereis jones;;

Skorupka lewa (left valve), MUZ PIG 9059190/0s; X 75 Fig. 5. Pterygocythereis jonesii 1850)

Skorupka prawa (right valve), MUZ PIG 9079/90/0s; X 75 Fig. 6. Cytheridea acwninata aClIlninata Bosque!. 1852 Skorupka prawa (right valve), MUZ PIG 9060/90/0s; X 100 Fig. 7, Cytheridea acuminata acumiflata Bosquet, 1852

Pancerzyk - strona grzbietowa (carpace - dorsal side), MUZ PIG 9086/90/; X 75 Wszystkie okazy (tab!. pochodz"l z otworu wiertniczego Broniszowice - baden

specimens (PIs I-IV) from the Broniszowice borehole - Badenian

Kwart. Geol., nr 2, 1992 r. TABLICA I

lolanta PARUCH-KULCZYCKA - Malioraczki srodkowego miocenu (badenu) z olworu Broniszowice (SW Polska)

TABLICA II

EOCYlheroptcroll (Sch neider, 1949)

":1.-r"·lIlnL-<> lewEI (leer valve), MUZ PIG 9061/90/0s; X 65

Fig. 2. EocYlheropu:ron (Schneider, 1949) valve), MUZ PIG 9083/90/0s; X

Fig. 4. Eucythel1lra

Skorupka dorsal 200

Fig. 5. Par'acv'rlle,rl(lt~a

Skorupka

Fig. 6. \'p,nir,·thpYI/,'n

Fig. 7. Allrila albicans (Ruggieri,

Skorupka lewa (left MUZ PIG 9068/90/0s; X 80

Kwart. Geol., nr 2, 1992 r. TABLICA II

lolanta PARUCH-KULCZYCKA - MalZoraczki srodkowego miocenu (badenu) z otworu Broniszowice (SW Polska)

PIG 9065/90/0s; X 100

75

9087/90/0s; X

Vemlcocylhcreis ven'lIc.osa

\,CluWIl,.,.l-" lewa (left valve), MUZ PIG 9078/90/0s;

Fig, 6, Vemicocythereis ver/1./cosa (Reuss, 1850)

Skorupka valve), MUZ 9069/90/0s; X 55 Fig, 7. Callistocythere cGflaliculata

valve), MUZ 9070/90/0s; X I 1850)

('nf!i\'fnrvthpyr cana/iel data

PIG 9080/90/0s; X

Kwart. Geol., nr 2, 1992 r. TABLICA JJJ

Jolanta PARUCH-KULCZYCKA - MalZoraczki srodkowego miocenu (badenu) z otworu Broniszowice (SW Polska)

Fig. 1. Loxoconcha has/ala (Reuss, 1850)

Skorupka prawa (right valve), MUZ PIG X 100 Fig. 2. Loxoconcha Pllllctatc/la 1850)

(right valve), MUZ PIG 9072/90/05; X 100 3. Acanthocythcrcis hysrrir (Reuss,

valve), MUZ PIG X 75

Fig. 6. Hermaniles haidingcri (Reuss,

Skorupka prawa (right valve), MUZ PIG 9081/90/0s; X 65 Fig. 7.

Skorupka prawa (right valve), MUZ PIG X 75

Kwart. Geo!., or 2, 1992 r. TABLICAIV

Jo\anla !lARUCI I-KULCZYCKA - MarLoraczki srodkowcgo mioccnu (b;llicllu) Z olworu Broniszowicc (SW Polska)