Bijlage
Toelichting op het
Rollerbarge Rekenmodel
Versie 2
biCtc:5c
9-6-1997 Erik Stuit B&I, InternationalInhoudsopgave
.amFla
1,` INITRICAT Toelichting Reicenmodel 1. Inleiding, 3 2. Beschrijving model 3 2.1. Algemeen 3 2.2. Werkblad Hcofdscherm 5[ 2.3. Werkblad Overzicht 2.4. Werkbladen Al. I t/m B2 53. Werken met het rekenmodel 6,
3.1. Het invoeren van parameters 6
3.2. Scenario's 8'
4. Gegevens wijzigen
4.1. Beveiliging van de werkbladen a,
4.2. Veranderen 'Hoofdscherm'
4.3. Veranderen toverziche 9
4.4. Veranderen 'A1.1 Interterminal transport' 9'
4.5. Veranderen 'A.1.2 Walinstallatie' 110,
4,6. Veranderen 1A1.3 Lift' 10
4.7. Veranderen 'A1.4 Overig' 10
4.8. Veranderen '81 Schip' 10
4.9. Veranderen 132 Variabele kosten' 10
4.10. Veranderen tijsten' 1
5. De werking van de pop-up menu's en macro's 11
5.1. Opbouw macro modules 12
5.2. Veranderen macro's 14
6. Bronnen 15
Bijlage: Afdruk van het hoofdscherm
5
8
9
Inleiding
Gedurende de ontwikkeling van het Rollerbarge concept 'rumen diverse keuzen gemaalct worden. Voorbeelden hiervan zijn onder andere de grootte van het schip, de grootte van de lift, de plaats van de lift en de bestenuningen waarop gevaren gaat worden. Elke keuze die gernaalct wordt brengt financiele gevolgen met zich met Ms hulpmiddel om deze keuzen zo verantwoord mogelijk te maken is een
rekenmodel opgesteld, die weergeeft wet de consequenties van de te =lien keuzen xi*
Beschrijving model
2.1.
Algemeen
Schematisch kan het model als volgt worden weergegeven:
Opzet Rekenmodel
Diverse Alternati even
A1.2 Loam waiinztalabe
Al. Tads ova1wk.4an
cantanat
Tcelichting Rekenmodel 3
A2 AinIni ccxxlmneta
A. Totals oveniuskomten per contanar B.1 Vesta kostal editp
B ervoerkosten per
=glamor Idle vervoerskagen per cat Ana (overziag. rag,
overalag)
5.2 V anablie kolas'
I.
C. Ovenge ata j..mr
Al..3 Looter/ Lift. A1.1 Kostat IT tramport
I
-14
De uitkomst van het model zijn de totale vervoerskosten per container van kade naar kade. Deze kosten bestaan nit drie onderdelen: overslagkosten keen maal laden, (len twat lossen) (A). vervoerskosten (B) en
ieventnele avenge kosten (C).
Om het onderdeel cwerslagkosten te berekenea, wordt eerst berekend wat de overslagkosten op jaarbasis zijn (Al). Deze warden vervolgens gedeeld door het aantal containers dat per jaar wordt overgeslagen (A2). De overslagkosten op jaarbasis zijn St vier sub-onderdelen opgebouwd, te weten
de kosten van interterminal transport (A1.1)i de kosten van de walinstallatie (A1.2) de kosten van de lift (A1.3)
eventuele overige kasten (A1.4)..
lIntertenninal transport (ITT) is nodig om,containers op len plants te krifgen, zodat het schip-op een pints geladen !can warden.
De walinstallatie is de installatie waarinee de containers tussen de stack en het schip worden. getransporteerd.
De lift is de installatie waarmee het verticale verschil tussen de kade en het schip viordt overbrugd. Deze lift Scan in het setup, infaan de kade of op een ponton warden geinstalleerd.
Overige kosten kunnen zaken zoaLs overhead kosten aide kosten van emballage varveventuele platforms
bevatten.
Het onderdeel vervoerskosten per container (B) warden berekend nit twee sub-onderdelen: de vaste kosten van het schip op jaarbasis (El)
de variabelekosten op jaarbasis (52)
De laatste rijn de kosten die gerelatzerd iijn aan zaken als de te varen afstand en snelheid Bij de kosten van het schip zijn Set de kosten van een eventueel in het schip te installeren lift meegenomen, deze zijn opgenomen in A1.3.
Het model is geschreven in Microsoft Excel en werkt met verschillende werkbladen. Net eerste bLad is het hoofdscherm. In dit scherm kan warden aangegeven wat de groottes zijn van de parameters. Deze zip per sub-onderdeel gegroeceerd. Deze parameters zijn gekoppeld am achterliggende werlcbladen, "voor elk sub-onderdeel is er een werkblad. Op deze werkbladen warden op basis van de ingevoerde
parameters de kosten van de sub-onderdelen berekend Deze kosten zijn vervolgens gekoppeld aan het tweede werkblad, die een overzicht geeft van de kosten per sub-onderdeel. Op dit werkblad visit tevens de berekening van de kosten per container plants door de kosten op jaarbasis te delen door het aantal containers per jaar. Dit gebeurt per onderdeel, zodat bij het vergelijken van verschillende opties Scan warden gezien welke onderdelen veranderen. Deze resultaten warden tenslotte oak weergegeven bovenaan het hoofdscherm zoctat de gebruiker Set tussen verschillende bladen hoeft te schakelen °muck resultaten te bekijlcen. Het model biectt ruimte voor tien scenario's, zcdat de gevolgen van bijvoorbeeld tien verschillendescheepsgroottes of containerhoeveelheden per keer lcunnen warden vergelelcen.
-- _rctitmtarflatiantlia.tec
tn
611 %,11IANTERNTIMAtl-t
,
M:2.2.
Werkblad Hoofdschernr
In de bijlage is eon afdruk van het Hoofdscllerm opgenomen met de eersteidrie scenario's. Het wericblad Illoofdscherm' is opgebouwd uit verschillende elementen.
Links bovenaan het scherm bevinden rich zeven buttons (knoppen) met de beschrijvingen als Al.!,, A1.2 etc. Door met de muis op en van den knoppen te klikken verplaatst de cursor rich naar het betreffende sub-onderdeel op het itwoerscherm.
Onder den knoppen worth per scenario eon overzicht gegeven van de overslaglcosten, de
vervoerslcosten, de overige kosten en de totale kosten per container. Den kosten veranderen direct zocira er een parameter voor eon scenario veranderd.
IOnder dit overzicht hegira het eigenlijke invoerscherm. De twee linker kolommen bevaften de namen van de subonderdelen en de bijbehorende parameters. Daarnaast staan per scenario dole kolonunen:
Variabele: Den kolom geeft de grootte of de hoeveelheid van de betreffende parameter ann. Bij ertkele parameters staat in doze kolom en keuzelijst in de vorm van eon 'pop-up' menu. Met behulp hiervan kan eon keuze worden gemaakt tilt verschillende mogelijkheden. Eon voorbeeld waar en keuzelijst wordt gebruild is de selectie van de hastening. Het pop-up menu ziet er her als volgt nit:
Emmerich
Door op het rechter vakr to klikken met do muis komen de kenzemogelijkheden to voorschijn die vervolgens met de muis geselecverd ktumen worden.
Factor: Met behulp van den kolom kan worden bekeken wat de effecten zijn als de kost,en voor een parameter hoger of lager uitvallen clan het relcenmodel berekent, bijvoorbeeld els gevolg van prijsveranderingen.
Kosten: Den kolom geeft weer hoe groat de kosten zijn tile door eon parameter veroorzaalct worden. Dit zijn kosten op jaarbasis, dus voor bijvoorbeeld de lift bestaan doze kosten uit de
afschrijvingskosten, de rentelcosten en andere aan de lift gerelateerde kosten.
2.3.
Werkblad Overzicht
Het werlcblad trverziche geeti en weergave van de kosten per sub-onderdeel O jaarbasis en berekent
hieruit de kosten per container. De kosten per onderdeel worden tevens weergegeven in eon grafiek met langs de x-avde scenario's en brigs de y-as de hoogte van de kos-ten.
2.4.
Werkbladen Al.! Urn 82
De kosten van de sub-onderdelen bestaan uit verschillettcle elemisnten. Doze worden in de bladen A1.1
'Um B2 berekend. Eon aantal elementen kunren in verschillende hoeveelheden voorkomen, hetgeen in het hoofdscherm ken warden aangegeven in de kolom variabele. Hierbij ken men bijvoorbeeld denken aan het mutat rollenbanen. De werkbladen berekenen de kosten per element en de vermenigvuldiging hierran vindt plants in het hoofdscherm.
De werkbladen 4A1.3 Lift' en 'B1 Schip' bevatten lijsten die aangestuurd worden door de pop-up menu's. Voor elke opgenomen lift en schip worden de kosten op jaarbasis berekend. Dooren bepaalde
lift e selecteren, zooid het programma doze jaarkosten op in de Ifist en geeft den weer op het
t44 I TTtYrry t.71/INPi . 1 Is laSU 11-tlit 74. Toelichting Rekenmodel 5 pr
At,
hoofdscherm. De kos-ten van 4B I Schipr betreffen de vaste kosten, twiLzeggen4e kosten die ge,maakt warden ongeacht de ai te leggen afstand.
Het werkblad 'B2 Variabele kosten' berekend de kosten van het whip die afhankelijk zijn van de afstand die worth afgelegd. Om dit mogelijk te maken wordt in dit blad een rondreisberekening gemaakt, dat wil zeggen dat wordt berekend hoeveel rondreizen een schip per week kan maken. Ditgebeurt op basis van de in het hoofdscherm gekozen,
afstand
type bemanningsploeg snelheid van het schip grootte van het schip snelheid van de lift grootte van de lift
een eventuate marge waarin vertragingen opgevangen lcunnen warden.
Het laatste werkblacl, insten' bevat enlcele lijsten die nodig zijn voor het aansturen vin de pop-uP. menu's met de containeraantallen, de bemanningselectie en bestenuningselectie.
Werken met 'het rekenmodel
'Op het hoofdscherm zijn de getallen groen, rood of zwart gekleurd. Aileen de groene getallen mogen handmatig veranderd warden. De avenge getallen warden door het model berekend en lumen Met handmatig veranderd warden.
3.1-
Het
in
voeren
vanparameters
Het opbouwen van scenario's gnat via het hoofdschenn. Bij het onderdeel intertenninal transport (1rr.)i bit g,elcozen warden hoeveel equipement en hoeveel personeel men in wil zetten. Het getal sat men bier invoert worth vermenigvuldigd met de kosten van eon eenheid van de betreffende equipement. Het resultaat hiervan worth weergegeven in de kolom lcosten'. Om tot nauwkeurige schattingen hieromtrent te komen dient nog nader te warden onderzocht hoe het ITT er nit zal moeten zien. Dit zal afhankelijk zijn van de terminals en hoe daze emit zien. Om te beoordelen wat de invloed van bijvcorbeeld prijsveranderingen is, ;can men in de kolom factor en procentuele verandering aangeven. Bij het onderdeel walinstallatie lcan het aantal rollenbanen, voortbewegingsystemen, eventuele platforms of frames en personeel worden opgegeven. De prnzen waarop de berekeningen gebaseerd zijn nog niet definitiel Op het moment dat men weet hoe de walinstallatie emit ziet en welke kosten daaraan verbonden zijn kan het model warden aangepast.
Op het hoofdschenn zijn bij het onderdeel 'lift' vier parameters weergegeven. De eerste is het aantal liften, het getal wat men bier invoert wordt vermenigvuldigd met de kosten van een lift, Het resultaat hierv-an worth weergegeven in de kolom 'kosten'. De tweede parameter betreft het aantal containers wat de lift moet kunnen dragen. De grootte van de lift worth geselecteerd via een pop-up menu. In het werkblad 'All Lift' is en lijst opgenomen wat de kosten van de Uten zijn, en wat daze kosten op jaarbasis bedragen. Als en bepaalde lift wordt geselecteerd via het pop-up menu. zoekt het
program=
r
"^Ile.ctriti; .1"
"7-42TONAti.,
*s.1/4mcce mok. Toelichting Rekerunodel 63.
zijn,J...
naar do corresponderencie kosten op jaarbasis en geeft doze weer in de kolom 'kosten', al dan
vermenigvuldigd met de parameter `aantar. De derde parameter betreft de installatiekosten. Dozezijn
afhankelijk van de plants waar de lift(en) worth geinstalleerd. Deze installatiekosten zijn inclusief het eventuele aanpassen van lcades of monteren van de lift(en) op eon ponton. De vierde parameter die ingevuld dient to worden is de cyclustijd van de lift. Hiermee wordt bedoeld de tijd die nodig is am de lift te beladen, verticaal to verplaatsen, to lossen en weer terug to lawn bewegen naar de beginstand. De cyctustijd is van belang am de laad- en lostijden to berekenen, die op hun beurt weer van belang zijn voor het berekenen van het aantal rondritten dat het schip per week !can maken en het tijdsvoordeel to bepalen ten opzichte van conventionele befalling
Het onderdeel 'avenge kosten' voorziet in de venvachting dat or terminal aangelopen zullen worden waar containers met een kraan behandeld worden. De verhouding tussen de met de lift en met de kraan behandelde containers Jun worden aangegeven bij het onderdeel `A2 Aantal containers'. Het aantal 'containers dat met de kraan wordt behandeld worth bij A1.4 vermenigvuldigd met het gangbare overslag tarief. Verder biedt A1.4 ruimte voor andere kosten the met overslag gemoeid zijn, maar die niet zijn inbegrepen bij Al tim A1.3 zoals administratiekosten en vezzekeringen.
'Het aantal containers waarvoor men de berelceningen wil laten uitvoeren Ican,gekozen worden bij 'Al Aantal containers'. Hier lcan ook aangegeven worden welk deel met de Ftollerbarge lift zal worden
behandeld Op het hoofdschezm wordt in eon rood geldeurde cel weergegeven wat de beladingsgraad van het schip is. Voor het gemak wordt dit oak op de bovenste regal van het scherm weergegeven. De beladingsgraad is de verhouding tussen de aangeboden hoeveelheid containers en het aantal containers dat men kan vervoeren gegeven de rapariteit van het schip en het aantal rondreizen dat het schip raaakt. De beladingsgraad is belangrijk omdat deze St te laag of te hoog mag zijn. Is doze te laag, dan
betekend dit dat men met een relatief leeg schip vaart, hetgeen hoge kosten per container met zich meebrengt. Eon te hoge beladingsgraad betekent dat het aanbod containersgrater is dan men }can
vervoeren, men that dan inkomsten znislopen. Ms men eon bepaalde containergrcotte heeft gekozen, kan. men ander andere met de grootte (B 1) en de snelheid (B2) van het schip de beLadingsgraad aanpassen. De selectie van het schip vind plants bij onderdeel 'B1 Vaste kosten Schip'. Dit gebeurd op dezelfde matter als de selectie van de lift Voor het gekozen schip wordt weezgegeven wat de aftnetingen zijn, wat de laactrapariteit is en hceveel ten's het whip op jaarbasis kan vervoeren bij eon maximale beladingsgraad (= laadcapaciteit x aantal rondritten). Onderdeel van de vaste kosten zijn oak de bemanningskosten. Dit is afthankelijk van dagvaart, continuvaart of semi-continuvaart. Hettype vaart
heft oak invioed op het aantal rondritten dat het whip kan maken. Naast de gangbare vaste kosten zijn ook de kosten opgenomen die gepaardgaan met het installeren van rolle,nbanen in het whip.
Het onderdeel '82 Variabele kosten' berekent de brandstafkosten on het havengeld. Om doze kosten te latrine berekenert, moot bekend zijn wat de afstand is die het schip aflegt, wat de snelheid is, hoeveel condritten or worden gemaakt, de brandstafprijs en de hoogte van het havengeld. De afstand is afhankelijk van de havens waartussen het schip gaat varen. Doze !airmen met de keuzelnsten worden geselecteerd, waarna de bijbehorende afstand worth gegeven. Voor het geval dat men het whip in Rotterdam nog eon tweede terminal wil laten aandoen, Jun men handmatig extra af to leggen kilometers invoeren. De snelheid Ian handmatig ingevoerd warden. Een hogere snelheid leidt tot eon hoger
brandstof verbruik, math heft oak invloed op het aantal rondritten dat gemaalct word. Het aantal rondritten wordt als volgt berekend
Toelichting Rekenmodel 7
V
.41. .11
Aantal operationele uren per week
Vaartijd heenreis + vaartijd terugreis + 2 x overslagtijd + marge
Het aantal operationele urea per week wordt bepaald door het type vaart (bijsr. continuvaart). De vaartijd
worth verkregen door de afstand te delen door de snelheid min of plus de stroomsnelheid voor respectievelijk de op- of afvaart. De oversLagtijd wordt berekend uit het aantal te laden en te lossen containers, de capaciteit van de lift kan en de cyclustijd van de lift. Deze berekeningen worden door het model gemaakt. Er 'can een marge per rondrit worden ingevoerd oat eventuele vertragingen op te
vangen.
Op basis van het aantal rondritten per week, en de tijd die hier met gemoeid is, berekend het model en resttijd per week. Deze moet goed in de gaten worden gehouden. Ms bijvoorbeeld bij een snelheid van 14 kith een rondreis 24 uur in beslag neemt, en er een resttijd per week is van 22 uur, is het te overwegen de snelheid te verhogen. De tijd van en guiders worth clan korter, waardoor eren /nisi extra kan worden gemaalct. Men 'can er ook voor kiezen de snelheid te verlagen om tot een lager brandstof verbruik te komen. Er moet dan wel warden opgelet dat het aantal rondreizen gelijk blijft. 'Gegeven en bepaalde rondreis frequentie mod men dus streven naar een zo laag mogelijke resttijd.
Tenslotte kan men nog een rentepercentage invoeren. Hiermee worden de rentekosten van het
geinvesteerde kapitaal berekend. Deze rentelcosten worden per onderdeel berekend en worden clan ook in
de jaarkosten van de onderdelen opgenomen.
312
Scenario's
Het model biedt de mogelijkheid om nen scenario's per keer op It nemen. De bovenstaande procedure client dan voor elk scenario doorgelopen te worden. Net nut van de scenario's is om vergelijkingen mogelijk te maken. Men 'can bijvoorbeeld de gevolgen van verschillende containerhoeveelheden Nergelijken of de effecten van de afinetingen van het whip.
Gegevens wijzigen
Aangezien de gegevens van diverse parameters nog niet definitief beschilchaar zijn, zijn deze
gedeeltelijk gebaseerd op aannames. Zodra de definitieve gegevens vrijkomen, !can het model worden aangepast om de nauwkeurigheid van de berekeningen te vergroten. Er moet echter in acht worden genomen dat als er verschillende kopieen van het model in ornloop zijn, deze allen aangepas-t moeten worden.
4.1.,
Beveiliging van de werkbladen
Om veranderingen in en werkblad in te kurmen voeren client eat de beveiliging te worden opgeheven. Dit doet men door in het menu 'Extra' de optie 'Beverliging' te Idezen en vervolgens de optie
-'Beveiliging blad opheffen'. Zodra de veranderingen zijn ingevoerd ken het bladweer worden beveiligd door weer de optic beveiligen te lciezen in het menu 'Extra'. Nadat de optic 'Werkblad beveiligen'
tt/
F7 1
Toelichting Rekenmodel 8
-enar
-vervolgens is geselec-teerd, worth om een optioneel wachtwoord gevraagd. Door tiler niets in te vullen is er later geetwachtwoord nochg cm de beveiliging op te heffen.
Het is mogelijk dat cellen ondanics beveiliging veranderd moeten lumen warden Allereerst moet men voordat het blad is beveiligd de betreffende cellen selecteren. Vervolgens Iciest men in het menu opnaaak de optic celeigenschappen. Hierna 'can in het blad 'bescherming' de optic 'geblolckeerd' ge(de)selecteert warden. Als doze optic geselecteerd is (standaard), is de cel gebloldceerd na het beveiligeri van het
werlcblad. Ms ,deze optie Met geselecteerd is, 'can de celna beveiliging van het werlcblad veranderd warden.
4.2.
Veranderen lloofdscherin'
Zoals eerder gemeld kunnen de groen weergegeven gegevens zonder problemen warden veranderd. Dit kan zonder de beveiliging op te heffen. Ms men de rood gekleurde gegevens wilt veranderen moet men eerst vaststellen waar de gegevens door gegenereerd zijn. Er zijn due mogelifidteden:
een eel bent en berekening met andere cellen (broncellen) als uitganopunt
en cel bent een verwijzing Mar en cel op een ander werkblad
de waarde van een eel worth ingevoerd door eenmacro.
alien met en berelcening mogen alien veranderd worden als de berekening onjuist blijkt. Ms men de waarde van die cel wilt veranderen en met de berekening, moet warden vastgesteld 'vat de broncellen van de berekening zijn en kan men the veranderen. De broncellen lcunnen warden herkend aan de
celverwijzing in de terekening Ms men de waarde van en eel wilt veranderen die een verwijzing bevat naar een eel op en ander werkblad, moet men de broncel veranderen. Hoe cellen die door macro's warden gevoed veranderd kunnen warden, worth in hoofdstuk 5 besproken.
Ms er verplaatsingen van cellen hebben plaatsgevonden, }can dat protdemen geven voor de cellen die 'door macro's warden gevoed Op dit moment zijn dat op het hoofdschenn de cellen die het aantal containers per jaar en de oellen die de afstand tussen de terminals weergeven. Het problem bij
verplaamPn is dat door macro's gestuurde cellen Met automatisch mee verplanisen. Om chi tech te bereiken lcunnen de macro"s warden aangepast. Hoe dit gedaan lcan warden, worthin hoofdstuk 5, besproken.
4.3.
Veranderen Overzichtr
De waarden die op het wedcblad 'overzichr warden weergegeven komen enerzijds voort nit
berekeningen met andere ellen van 'averzicht. en anderzijds uit verwijzingen naar andere bladen. Om daze waarden te veranderen dienen de broncellen veranderd te worden.
4.4..
Veranderen A1.1 Interterminal transport'
Op dit werkblad warden de kosten per equipement (bijvoorbeeld terminaltruck of reachstacker), op jaarbasis berekend Dit wordt gedaan door op basisvan de investering de rente- en de
afschrijvingskosten te berekenen. De aantallen die van de equipement noclig zijn warden in het hoofdscherm ingevoerd In het geval dat de aangehouden prijzen onjuist zijn, lean dat bier veranderd 'warden. Het ken nodig blijken dat nieuwe elementen ingevoerd dienen te warden Hoe de jaarkosten hiervan aan het hoofdscherm gekoppeld kunnet warden, wont verderop besproken.
tr"="7:MCZElatICIFraa
-:TETN;TIC
NnickeAkas,
If
7 a
t-4.5.
Veranderen `A1.2 Walinstallatie
Het veranderen van A1.2 kan op dezelfde mother gebeuren als het veranderen
van Alt
4.6.
Veranderen `A1.3 Lift'
Op het werkblad `A1.3 lift' is en hist opgenomen met de linen die op het hoofdscherm via het pop-up menu geselecteerd kunnen worden. In de kolommen daarnaast warden ondermeer de ruijzen van de Men gegeven en de hieruit voortvloeiende jaarkosten berekend. De prijzen kunnen zonderproblemen.
na het opheffen van de beveiliging warden verandercL Ms de lijst is veranderd of verplaatst, moeten, zowel de bijbehorende pop-up menu's als de macro's aangepast warden, zie hiervoor hoofdstukfr.,
Cinder de lijst van liften is eon lijst opgenomen met plaatsen waar de liften geinstalleerd kunnen warden. voor het verancieren van deze lijst geldt hetzelfde als voor het veranderen van de lijst met liften.
IOnderaan het werlcblad is een lijst opgenomen die weergeeft welke liften liftplaats er voor elke scenario
is geselecteerd. Doze lijst wordt gestuurd door macro's en de gegevens warden weer gekopieerd naar het hoofdscherm. Bij voorkeur client er aan dean lijst niets veranderd te worden.
Deoverige jaarkosten die op dit werkblad berekend warden kunnen na het opheffen van de beveiliging zonder problemen warden veranderd zolang de hierboven besprolcen lijsten Met warden verschoven.
4 7.
Veranderen '`AL4 Overig'
Op dit Wad zijn geen speciale lijsten ,opgenomen, idus veranderingen lcunnen ofa dezelfde wijzeals biji .
bind Al aangebracht warden.
Veranderen 931 Schip'
Het eerste del van dit bind bevat crnderdelen die op dezelfde wijze aLs bind M.1 gewijzigd
lumen
worden. Hieronder is er eon lijst opgenomen met de to kiezen schepen, de bijbehorende kosten en overige ketunerken. De prijzen en andere kenmerken buten zonder problemen na het opheffen van de beveiliging warden veranderd. Ms de lijst is veranderd of verplaatst, moeten zowel de bijbehorende
pop-up menu ails de macro aangepast warden. Dit vvordt verderop beschreven.
Tenslotte is eon lijst opgenomen the weergeeft welk schip or voor elke scenario is geselecteerd. Dezelijst wordt gestuurd door macro's en de gegevens warden weer gelcopieerd naar het hoofdscherm. Bij
voorkeur client er aan doze lijst niets veranderd to warden. Het doel van doze lijst wordt beschreven de working van de pop-up menu's.
4.9.
Veranderen '82 Variabele hostel?
Op het werkblad 82 warden de scenario's naast ellcaar weergegeventit is omdat per scenario een rondreisberelcening moat warden gemaakt, dat wit zeggen dat or moot warden berekend hoeveel
rottr-ar--nrs=
sar
aa ;1'it- IAMY \MMTCA..
cl1/444
Toelichting Relcenmodel 10;
4.8. bij_
rondreizen het schip per week Ian maken. De gegevens voor deze rondreisberekeningen komen voornamelijk uit het hoofdscherm. De iberekening van de rondreizen is als volgt:
Aantal operationele uren per week
Vaartijdheenreis + vaartijd terugrefs +2 x overslagtijd + marge
Het aantal rondreizen wordt gebruikt om te bepalen hoeveel containers een schip per jaar Ian vervoeren en voor berelceningen van brandstofverbruik. Het brandstofverbruik is momenteel nog een benadering, maar is wel afhankelijk gesteld van afstand, grootte schip en vaarsnelheid. Zaire er meer gegevensover het schip bekend zijn lcunnen nauwkeurigere berekeningen worden ingevoerd.
4.10.
Veranderen tfisten'
Het laatste werkblad bevat eon drietal lijsten die nodig zijn voor de selectie van het aantal containers, het type vaart en de baventerminals. Daze lijsten zijn nodig voor de pop-up menu's. De inhoud van de cellen knit geinakkelijk veranderd warden_ Als de cellen verplaatst warden dienen de pop-up menu's en de macro's ook aangepast to wordert.,
5.
De werking van de pop-up menu's en macro's,
Men kan een pop-up menu creeren via de betreffende knop van de werlctelk I'Dialoogvenster'. Om in en pop-up menu's een lijst op te nemen, moet er eerst elders in het dolcument een lijst worden gemaa/ct. Ms men venrolgens met de muiscursor op het pop-up menu g,aat staan en met de rechter muislcnop klikt, kan men de optie 'Objecteigenschappen' selecteren. Op het scherm wat nu in beeld konn moet het bled 'Besturingselemene worden gekozen. Hier staan drie inmervelden. In het eerste veld, 'Invoerbereik', moet de lijst warden gespecificeerd. Dit Ian er Ms volgt uitzien: 'A1.3 Lift'!$B$4:SB$12. Dit betekend dat de lijst die is weergegeven op werkblad A1.3 Lift van cal B4 t/m B12 opgenomen moeten warden in
het pop-up menu. Als er een bepaalde keuze gemaakt wordt in het menu, dan kent het menu aan een lbepaalde cel eon getal toe. De eerste optie nit de lijst krijgt het getal 1, de tweede lcrijgt 2 etcetera Daze
cel dient to warden gespecificeerd in het invoerveld `koppeling met selectie'. In het model zijn hiervoor de ceLlen gebruikt the 'achter' de pop-up menu's liggea De getallen zijn dus niet zichtbaar. Het derde invoerveld van 'besturingselement' kan warden gebruilct an het aantal regels dat het pop-up menu weergeeft to bepalen. Als dit aantal regels to laag is om de gespecificeerde lijst weer te gown verschijnt er vanzelf eon schuifbalk in het menu, zodat alle optics toch gekozen lcunnen warden.
Om het getal dat de pop-up menu's aan cellen toelcennen om te zetten in nuttig informatie zijn macro's geschreven. Dit zijn eon soon ldeine programme's die bepaalde funkties human uitvoeren. De winking 'Van de pop-up menu's en de macro's kan schematisch als volgtwarden weergegeven:
Linkr waripiasigr
tr-1
.Lati
Tcelichting Rekenmodel 11 Selectie nit wee%even Zoeken naar uitvoervariabele
behorend bij getal
__op
ruitveergeven4
oe variabeler\IT'D; 1111(
IS'4eLAb
pop-up menua 7
-Het toewijzen van een macro aan een pop-up menu gebeurdoor met de muiscursor op het pop-up menu op de rechter muislmop te druldcen. Vervolgens Iciest men de optic 'macro toewijzen aan,object' en
If
selecteert men de gewenste macro.
Het getal dat door het pop-up menu als resultant van een keuze worth gegeven dient als input voor de macro die aan het menu is toegewezen. Mn de hand van het getal zcekt de macro de gewenste uitvoervariabele en geeft daze weer in een bepaalde eel Ms blivoarbeeld voor 'scenario 1 de lift van 2x2x2 teu wordt geselecteerd, dan schrijft het pop-up menu het getal I naar cel C26 van het
Hoofdschertn. Het getal 1 wordt gekozen omdat de 2x2x2 lift de eerste in de Ilist is. Vervolgens wordt de macro door het pop-up menu gestart. Als het getal 1 is, dan zoelct de macro naar de waarde die in cel F4 van blad A1.3 Lift staat, en geeft deze vervolgetts weer in cel 841. In cel F4 staan de jaarlijkse kosten van de lift van 2x2x2. Ms het getal 2 (behorend bij de lift van 2x3x2) zou zijn, dan geth de macro, de
waarde van cel F5 weer in eel 1341. In cel F5 staan de jaarlijkse kosten van de lift van 2x3x2.
IL
Opbouw macro modulesDe programmeer taal van de macro's, Visual Basic, is opgenomen in modules die rich achter de werkbladen bevinden. De indeling is als volgt:
Module 1: selectie lift en liftplaats
Module 2: .selectie schip
Module 3: iselectie van het type bernanning
Module 4: selectie van de grootte van de containerstromen Module 5: selectie bestemmingen in Rotterdam en achterland
-In de modules zijn telcstgedeelten in het groen weergegeven voorafgegaan door een teken. Deze telcstgedeelten wordt Met gelezen door de macro's en dienen als toelichting voor de gebruiker.
Venrolgens rden bovenaan de modules de variabelen gedeclareerd. Deze variabelen worden gebruild
door de macro's uit dat module. De declaraties voor de bemanningsselectie zien er als volgt nit:
Dim ploegnummer As Integer Dim bemanningskosten As Currency Dim aantal_uren As Integer
De declaratie begint met het woord 'Dim', gevolgd door de variabele en het type warn-toe het hoort.. Variabelen die kosten bevatten zijn gedeclareerd als currency en de overige als integer.
Het volgende deel van de modules zijn de macro's zelf. Elk pop-up menu heeft een eigen macro. Omdat: er Hen scenario's zijn, zijn er dus tien macro's voor de liftselectie, tien voor de schipselectie etc. Voor de bemanningsselectie zien de eerste twee macro's er als volgt tat
Sub bemanningselectie1()
plOegnummer = INorksheets(1).Cells(49, 3), selectiebemanning
VVorksheets(7).Cells(80, 6) = bemanningskosten VVorksheets(7).Cells(80, 7) = aantal uren End Sub
Sub bemanningselectie20
,ploegnummer Worksheets(1).Cells(49 6X ,l'r
'" L Nis; p
tentilfrij:
Toelichting Rekenmodef 12,[']
-selectiebemanning
Worksheets(7).Cells(81, 6) = bemanningskosten Worksheets(7).Cells(81, 7) = aantal_uren End Sub
Elke macro beg;int met het woordje 'Sub', gevolgd door de naam van de macro. De volgende regel stele vast svat het nummer van de bemanningsploeg is. flit nununer staat in dit geval op de locatie
Worksheet(1).Cells(49,3). flit staat voor cel C49 van het hoofcischerm, want het hoofdschenn is de eerste worksheet (werkblad) en "cells(49,3)' staat voor de cel op de 49° rij en de rkolom (kolom C). Het nummer wat in deze cel staat is gegeven door het pop-up menu. Er staat dus een 1 als er voor
dagvaart is gelcozen, een 2 voor semi-continuvaart en een 3 voor continuvaart. Vervolgens worth in de volgencie regel een andere macro gestart, namelijk de macro selectiebemanning. flit is de volgencie
macro:
"Sub selectiebemanning(l) If ploegnummer = 1 Then
bemanningskosten, = Worksheets(9).Cells(25, 3) aantal_uren = Worksheets(9).Cells(25, 4)
Elself ploegnummer = 2 Then
lbemanningskosten = Worksheets(9).Cells(26, aantal_uren = Worksheets(9).Cells(26, 4) Elself ploegnummer = 3 Then
bemanningskosten = Worksheets(9).Cells(27, 3) aantal_uren = Worksheets(9).Cells(27,
End If
End Sub
Deze macro zoelct naar de gegevens die horen bij het getal dat door hetpop-up mewls gegevea be
gegevens waar het hier om gaat zijn de bemanningskosten en het aantal operationele urea Als het ploegnummer I is, dan neemt de variabele bemarmingskosten de waarcle van cel C25 van het werkblad lijstere aan. Dit is namelijlc de cel die wordt aangeduid met de term Worksheets(9).Cells(25,3). Ms het ploegnununer 2 is, dan staan de bernanningskosten in eel C26 en bij ploegrtummer 3 staan de
,bernanningskosten in C27. In daze zogenaarnde If-Then procedures kurtnen me,erder v-ariabelen
opgenomen worden, zoals in dit geval de variabele 'aantal_uren'. De logica van de If-Then procedure is volgt: Na 'If volgt een conditie. Ms deze conditie waar is, dan volgt een opdracht (na `Then'), in dit geval het toelcennen van een waarde aan een variabele. Ms de conditie niet waar is, dan worth de opdracht overgeslagen en worth bekeken of de volgende conditie, voorafgegaan door 'Elseif (leesElse If), war is. Ms dit war is dan 1.vordt de opdracht na 'Then' uitgevoerd. Ms dit met war is herhaald het proces rich opnieuw voor de volgende conditie(s): De procedure eindigt na het bereiken van 'End If. Na het dcorlopen van de If-Then macro, worth weer verder gegaan met de eerste macro. De volgende regels in deze macro bevatten eerst de aanduiding van een cel en na het '=' taken volgt de naam van een variabele. Deze regel heeft als resultaat dat de waarde van de variabele worth weergegeven in de
'betreffencie cel. De macro worth beeindigd na het bereiken van 'End Sub'. De reden dat de If-Then
procedures in een aparte macro zijn opgenomen is dat de procedures steeds voor Den macro's (want er zijn tien scenario's) doorlopen moeten worden, waarbij er steeds van idezelfde lijst gebruik worck
gemaalct.
Toelichting Rekenmodel 13
3)
4)
,
a.,
I'
:.-47! a. Low Telichting Rekenmodel: )14 Ter illustratie =lien de stappe.n worden besproken die worden gemaakt als in scenario 1 worth gekozen voor de optic `volcontinu'.Op het moment dat volcontinu wordt geselecteerd, worth in cel C49 van het hoofdschenn het getal 3 gezet. Tevens wordt de macro liemanningsselectie gestart. Deze geeft aan de variabele
`ploegnummer' de waarde van cel C49, hetgeen 3 is. Vervolgens worth de macro `selectiebernanning' gestart. Aangezien het ploegnummer 3 is, kent deze macro aan de variahele 'bernanningskosten' de waarde toe die in eel C27 van werkblad lijsten staat Dit bedraagt F1.699111. Aan de variabele
taantal_uren' wordt de waarde van D27, namelijk 168, toegekend. De macro `selectiebentartning' worth gesloten en de macro 4bemanningsselectiel' worth voortgezet. Deze macro geeft vervolgens in cel F80i van werkblad `132 Variabele kosten' de waarde van de variabele `beinamaingskosten% 699111 in dit geval, weer. In cel G80 wont de vvaarde van saantal_uren", 168, weergegeven. Tot slot words de macro
gesloten.
5.2.
'Veranderen macro's
Het nadeel van de macro's is dat de celverwijzingen Met automatisch veranderen als de cellenwaar ze inaar verwijzen verplaatst worden. Dit geldt zowel voor de cellen waar informatie uit worth gehaald als voor cellen waar informatie in wordt weergegeven. Er zijn vier oorzaken waardoor macro's en aanpassing nodig kunnen hebben:
it De cellen waar de pop-up menu's het selectiernimmer mar wegschrijven kan zijn verplaatst. In dit geval moeten de eerste celverwijzingen in de macro worden aangepast (dus. die van liftnununeri, schipnummer etc.)
De lijsten met gegevens waar de macro's informatie uit halen lcunnen zijn verschoven. In dit geval dienen de macro's te worden aangepast wear de If-Then procedures in zijnopgenomen.
Bovenstaande lijnen kunnen in omvang zijn veranderd. Dit betekend dat rowel het invoerbereikvan_ de pop-up menu's als de macro's met de If-Then procedures aangepast moeten worden.
.4. De cellen waarin de macro's informatie in wegschrijven lumen zijn verplaatst Als dit het geval is dan moeten de celverwijzingen waar de resultaten van de If-Then procedures naar worden
weggeschreven worden aangepast Dit wordr geregeld in de laatste regels van de macro's.
Celverwijzingen in macro's hebben het volgendelformaat WorIcsheets(x).Cells(y, z). Hierbij staat x voor
het werkblad, waarbij hoofdscherrn het nummer 1 heft, overzicht ntunmer 2 etc. Y staat voor de rij en x staat voor de kolom. Er dient cpgepast worden dat men daze niet verwisseld aangezien de gangbare icelaanduidingen eerst de kolom en dan de rij noernen (bijvoorbeeld C12).
6.
Bronnen
Veer het rekenmodel zijn de volgende bronnen geraadpleegd:
Incomaas,Nhandeling Binnenvaartcontainers, Centrum Transporttechnologie, Rotterdam 1995 Mascini, J.A., De overslag van binnenvaartcontainers, TU Delft, 1995
Stubenitsky, M., Efficientieverbetering in de containerbinnenvaart, Stichting Rotterdams Interne Logistiek, Rotterdam 1996.
TRAIL onderzoekschool, Barge Express: perspectief voor grootschalige binnenvaart, Delft 1996. Gesprek met Dhr. Baars, Gemeente Rotterdam, 4-1997
Gesprek met Dhr. J. Heuvelman, lcapitein Margaretha Hendrik. 15-5-97 Gesprek met Dim P. Liefting, shipplanning Uniport, 18-4-1997
Gespreldcen met Dhr. P. Nefkens,directeur Nefkens Bedriffradviezen, 26-3-1997 en 9-4-1997
Gesprek met Dhr. A.P. van den Wall Bake, Projectleider Modelsimulatie Containerbinnenvaart van Centraal Bureau voor de Rijn- en Binnenvaart, 5-1997
Dhr. H. van der Horst, Gemeente werken Rotterdam, 22-5-1997
Fax met richtlijnen scheepsprijzen, Dhr. A.D. de Jonge, Managing Director Tille Shipyards, 24-4-1997
7 1
