Scenariusz lekcji
TEMAT: BITWA POD GRUNWALDEM
Cele lekcji:
Po lekcji uczeń powinien:
• znać historię konfliktu polsko-krzyżackiego (przyczyny, przebieg, skutki);
• znać przebieg wielkiej wojny z zakonem krzyżackim i bitwy pod Grunwaldem.
• potrafić wymienić najważniejszych uczestników bitwy pod Grunwaldem.
Metody i formy pracy:
• dyskusja, rozmowa moderowana,
• praca z mapą wyświetloną na tablicy multimedialnej,
• praca z podręcznikiem,
• ćwiczenie w grupach,
• materiał ikonograficzny wyświetlany na tablicy multimedialnej (chorągwie polsko-litewskie i krzyżackie oraz obraz Jana Matejki Bitwa pod Grunwaldem).
Czas:
godzina lekcyjna (45 minut) Klasa:
IV-V SP
Przebieg lekcji:
1. Wprowadzenie
Nauczyciel podaje temat lekcji i mówi uczniom, czym będą się zajmowali. Wprowadzenie nawiązuje do wcześniejszych lekcji o historii Polski w średniowieczu (rozbicie dzielnicowe, najazdy Prusów, Jaćwingów i Litwinów na Polskę, sprowadzenie do Polski Krzyżaków, chrystianizacja Litwy).
2. Dyskusja
Nauczyciel rozpoczyna dyskusję od sprawdzenia stanu wiedzy uczniów o zakonie krzyżackim, celach dla których powstał i jego relacjach z Polską i Litwą. Pyta czy uczniowie czytali książkę Henryka Sienkiewicza Krzyżacy lub oglądali film, nakręcony na jej podstawie, lub kojarzą temat z innych źródeł, np. rekonstrukcji historycznych na polach Grunwaldu. Porusza temat wojen Polski z Krzyżakami (wspomina bitwę pod Płowcami), unię polsko-litewską i bitwę pod Grunwaldem.
Następnie kieruje dyskusję na temat możliwych sposobów rozwiązania konfliktu:
• podporządkować się żądaniom Krzyżaków czy stawić opór?
• szukać pokojowego rozwiązania (nauczyciel wspomina o procesach sądowych i ich efektach) czy zbrojnego (wspomina o potencjale militarnym Polski, Litwy i Krzyżaków na początku XV wieku; w tym celu korzysta z mapy na tablicy multimedialnej).
Podczas dalszej dyskusji nauczyciel:
• przedstawia strony uczestniczące w bitwie pod Grunwaldem, krótko przybliża sylwetki najważniejszych dowódców, wyświetla na tablicy multimedialnej zdjęcia (król Władysław Jagiełło, wielki książę Witold, wielki mistrz Ulrich von Jungingen);
• zwraca uwagę na wielonarodowość walczących stron (po stronie polskiej walczyli również Litwini, Rusini, Tatarzy i najemnicy z Czech, po stronie krzyżackiej tzw. goście zakonu z Europy Zachodniej, ale również Polacy zamieszkujący ziemie zakonne oraz sprzymierzone z nim
księstwa śląskie i pomorskie);
• posiłkując się reprodukcją obrazu Jana Matejki Bitwa pod Grunwaldem (wyświetloną na tablicy multimedialnej) wspomina o średniowiecznym uzbrojeniu i sposobie walki.
3. Ćwiczenie w grupach
Na podstawie zdobytej wiedzy, uczniowie muszą podzielić chorągwie dwie grupy: polsko- - litewską i krzyżacką. Mogą wspomagać się podręcznikiem szkolnym.
4. Podsumowanie lekcji
Na zakończenie nauczyciel podsumowuje najważniejsze informacje. Wspomina też o kolejnych wojnach, toczonych z zakonem krzyżackim. Zadaje uczniom pytanie, co najbardziej zapamiętali z lekcji i dlaczego.
Nauczyciel dziękuje uczniom za lekcję.
Załącznik nr 1. Mapa i plansza
Polska i Litwa w okresie panowania Władysława Jagiełły.
Jan Matejko Bitwa pod Grunwaldem.
Załącznik 2. Materiały do ćwiczeń w grupach
CHORĄGWIE POLSKIE I LITEWSKIE
WIELKA CHORĄGIEW ZIEMI KRAKOWSKIEJ
rycerze z Krakowa i Małopolski
CHORĄGIEW PODOLSKA rycerze z Podola
CHORĄGIEW KSIĘCIA JANUSZA rycerze z Mazowsza
CHORĄGIEW WILEŃSKA rycerze z Wileńszczyzny
CHORĄGIEW TATARSKA Tatarzy z Litwy
CHORĄGWIE KRZYŻACKIE
CHORĄGIEW WIELKIEGO MISTRZA rycerze z Malborka i Prus
CHORĄGIEW MIASTA KRÓLEWIEC rycerze z Królewca
CHORĄGIEW ZACIĘŻNA Z WESTFALII
rycerze z Westfalii
CHORĄGIEW KSIĘCIA KAZIMIERZA V rycerze ze Szczecina i Pomorza
CHORĄGIEW KSIĘCIA KONRADA BIAŁEGO rycerze z Oleśnicy, Wrocławia i Śląska
